"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Magtymguly, adyň dillerde sena

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen, şu ýyl ýurdumyzda we daşary ýurtlarda Magtymguly Pyraga bagyşlanan halkara ylmy maslahatlar, dabaralar, şahyryň eserleriniň terjimeleriniň tanyşdyryşlary ýaly çäreler yzygiderli geçirilýär. 22 — 26-njy noýabrda Polşa Respublikasynyň Poznan şäherinde BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň hem-de ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň wekilleriniň gatnaşmagynda şeýle çäreleriň biri guraldy. Ýurdumyzyň wekiliýeti Türkmenistanyň Germaniýa Federatiw Respublikasyndaky ilçihanasy hem-de Poznan şäheriniň Aragatnaşyk we dolandyryş uniwersiteti, Adam Miskewiç adyndaky Polşa döwlet uniwersiteti tarapyndan guralan, türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň edebi we filosofik mirasy — Aziýa we Ýewropa sebitleriniň arasynda medeni köpri hökmünde» atly halkara maslahata gatnaşdy.

Şahyryň şygyrlary — ajaýyp aýdymlar

Magtymguly Pyragynyň goşgularyna aýdym döretmek däbi sungat ussatlarymyz tarapyndan bu günki günde hem mynasyp dowam etdirilýär. Ozal şahyryň sözlerine bagşy-sazandalarymyz, mukamçy kompozitorlardan Türkmenistanyň halk artisti, Magtymguly adyndaky halkara baýragynyň eýesi Sahy Jepbarow «Ýusup owgan» türkmen halk sazyna «Bu gün», Türkmenistanyň halk artisti, Magtymguly adyndaky halkara baýragynyň eýesi Akmyrat Çaryýew «Içmeýen jamym», Türkmenistanyň halk artisti Nurýagdy Baýramow «Aýryldym», «Türkmeniň» ýaly birnäçe aýdymlary döretdiler. Şol aýdymlaryň halkyň hakydasynda ebedilik orun tutandygyny bellemek gerek. Akyldar şahyryň goşgularyna döredilen aýdymlar dürli temalara bagyşlanandyr. Şahyryň «Bu gün» goşgusy halypa bagşy Sahy Jepbarowyň kalbyndan joşup çykan mukam bilen özara sazlaşyp, ajaýyp aýdyma öwrülipdir. Täsin ýeri: awtoryň özüniň ýerine ýetirmegi, onda-da her aýdanda bir üýtgeşme girizmegi bilen aýdym täzeçe ýaňlanýar. Biziň halypa bagşylarymyz öz şägirtlerine-de Sahy halypanyň hut öz ýerine ýetirmeginde ýazylan ýazgylary diňläp, bu aýdymy şol durkunda ýerine ýetirmegi öwredýärler.

Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasy «Gujurly ýaşlar —2024» atly sergisine çagyrýar

Berkarar döwletiň täze eýýamyň Galkynyşy döwründe sungat ojagymyz hasaplanylýan Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň Sergiler jaýynda dekabr aýynyň 2-ne «Pähim – paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň «Gujurly ýaşlary – 2024» atly uçurymlaryň, talyplaryň we mugallymlaryň döredijilik sergisi öz işine başlar. Serginiň esasy düzüminde şekillendiriş sungatynyň nakgaşlyk, grafika, dizaýn, binagärlik, heýkeltaraşlyk, amaly-haşam sungatyna degişli bolan halyçylyk we haly önümleri, gobelen, zergärçilik, keramika önümleri görkeziler. «Sungaty öwreniş» kafedrasynyň talyplary we mugallymlary şekillendiriş sungatynyň taryhy we nazaryýeti hünäri bilen bagly kitapçalary, albomlary,  çeper bezelen senenamalary bilen gatnaşarlar. Talyplar bu sergide özleriniň döredijilikde alan bilimlerini döreden eserlerine siňdirip, zehinlerini, ukyp başarnyklaryny we gujurlaryny görkezerler. Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň Sergiler jaýynda geçiriljek «Gujurly ýaşlar – 2024» atly uçurymlaryň, talyplaryň we mugallymlaryň döredijilik sergisi her bir ynsanyň göwnünden turjakdygyna ynanýarys.

Türkmen sazlary dünýäde ýaňlanýar

Niderlandlar Patyşalygynyň «Belinfante Quartet» kirişli saz gurallar topary Ýer togalagynyň daşyny gurşaýan 40-njy parallelde ýerleşýän ýurtlaryň kompozitorlarynyň sazlaryny çalyp, ýazgy etmek kararyna gelipdir. Bu parallele Türkmenistan hem degişli bolup, sazandalar internet arkaly türkmen kompozitorlarynyň eserleri bilen tanşypdyrlar. Şunlukda, olar Nury Halmämmedowyň «Aýgytly ädim» kinofilmine «Küştdepdiniň» heňinde ýazan «Gyzlaryň aýdymyny» we Baýramdurdy Hudaýnazarowyň «Ýylgaýlar» halk sazynyň esasynda kirişli saz gurallar orkestri üçin döreden adybir konsertinasyny saýlap alypdyrlar. «Belinfante Quartet» topary bu sazlary kirişli saz gurallar kwarteti üçin işläp, Ýewropa ýurtlarynyň ençemesindäki çykyşlarynda ýerine ýetirýär. Sungaty söýüjileriň köpüsi Baýramdurdy Hudaýnazarowyň döredijiligi bilen tanyşdyr. Halypa entek ýokary okuw mekdebine talyplyga kabul edilmänkä, şirin labyzly aýdymlary bilen meşhurlyk gazandy. Biz çagakak onuň «Çalsana, bagşy!», «Gözleriň», «Zenan göründi», «Goňşy gyz», «Gel, obamyň lälesi!», «Ak, derýam!», «Derýa» ýaly aýdymlaryny ürç edip aýdardyk. Olar milliligi bilen, eýýäm dörän gününden dilden-dile geçip, halk aýdymlaryna öwrülip gitdi.

Kinodaky «Kitap»

Ýakynda paýtagtymyzdaky «Aşgabat» kinoteatrynda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň Oguzhan adyndaky «Türkmenfilm» birleşigi tarapyndan surata düşürilen «Kitap» atly kinofilmiň ilkinji görkezilişi boldy. Hekim Alowowyň režissýorlyk etmeginde surata düşürilen bu filmiň edebi esasy merhum, belli artist Ata Alowow bilen ýaş aktýor, režissýor Rahymberdi Annagulyýewiňki. Filmi kompozitor Röwşen Nepesow saz bilen bezedi. Ussat ýazyjy Nurmyrat Saryhanowyň beýik akyldaryň belent paýhasyna bagyşlap ýazan «Kitap» hekaýasynyň esasynda döredilen filmde Muhammetmyrat Ataýew baş gahryman Welmyrat aganyň, Çary Ýakubow Ozan bagşynyň, Annageldi Orazgeldiýew Ýazyrhan piriň, Süleýman Eminow alymyň keşbini janlandyrypdyrlar.

Halypa bilen duşuşyk

23-nji noýabrda Lebap welaýat ýörite sungat mekdebinde Türkmenistanyň Gahrymany Saragt Babaýew bilen döredijilik duşuşygy geçirildi. Halypa heýkeltaraş paýtagtymyzda we dostlukly ýurtlarda oturdylan türkmen nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň heýkelini ýasamagyň öz paýyna düşendigini uly buýsanç bilen belledi. Ol taryhy şahsyýetler Oguz hanyň, Görogly begiň, halypa kinorežissýor Alty Garlyýewiň, belli nakgaş Yzzat Gylyjowyň, nusgalyk ýol goýan bagşy Sahy Jepbarowyň, meşhur kompozitor Nury Halmämmedowyň, zehinli şahyr Gurbannazar Ezizowyň heýkellerini taýýarlamakda alyp baran döredijilik gözlegleri, 40 ýyldan gowrak wagt bäri şägirtleri ýetişdirmekde alyp barýan işleri barada talyplara täsirli gürrüň berdi. Duşuşykda ussat heýkeltaraş ýaşlar bilen sowal-jogap alyşdy, şeýle-de Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýaş nesilleriň ylymly-bilimli adamlar bolup ýetişmekleri üçin edýän aladalaryna jogap edip, talyp ýaşlara geljekde yhlasly zähmete, kämillige gol berip, halypalaryň asylly ýol-ýörelgelerine eýermegi arzuw etdi.

Dostlaryň saz söhbetleri

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda dost-doganlyk medeni gatnaşyklarymyz barha giň gerime eýe bolýar. 18-27-nji noýabr aralygynda Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky medeniýet hepdeliginiň geçirilmegi-de muny aýdyň görkezýär. Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň Ýewropa Bileleşiginiň Diýarymyzdaky wekilhanasy, Germaniýanyň ilçihanasy bilen bilelikde taýýarlan medeni çäreleriniň çäklerinde 22-nji noýabrda Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda Germaniýadan gelen döredijilik toparynyň çykyşy boldy. Nemes sazlaryndan boglan çemeni ildeşlerimize sowgat eden «Klinke» toparynyň agzalary Annegret Klenke, Beate Hartmann, Iwonn Ulemann hem-de Rut Kaltenhoýzer öz çalýan kirişli saz gurallarynyň ussady hökmünde dünýäde ykrar edilendirler. Şonuň ýaly-da datly sesi bilen dünýä diňleýjileriniň söýgüsini gazanan opera aýdymçysy Narine Ýegiýanyň aýdymlary-da güýzüň ahyrky günleriniň bezegine öwrüldi.

Ýatdan çykmajak «Pursat»

Söhbetdeş bolýanyň dünýäsine belet bolanyňda azaşaňok. Onda-da külli adamzada düşnükli bolan, dilmaç talap etmeýän sungatdan habarly bolanyňda. Biziň söhbetdeşimiz hem ykbalyny sungata baglan, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň oýun goýujy režissýory Mekan Jumabaýew. Sungatyň ybadathanasy hasaplanylýan teatr. Tüýs «Teatr geýim asylýandan başlanýar» diýleni. Gürrüňimiz hem şol ýerde başlandy.

Guýmagursak zehin

Suratda: Nurýagdy Tokgaýew ogly Döwran bilen. Guýmagursak zehinli aýdymçy, Türkmenistanyň at gazanan artisti Nurýagdy Tokgaýew barada oýlanyp oturyşyma Türkmenistanyň halk ýazyjysy Berdinazar Hudaýnazarowyň şu setirleri serime doldy:

Mukamçy kompozitor

Ömrüni gazma dutara, aýdym-saza bagyş edip, il-güne hyzmat eden ussatlaryň ady halkyň ýüreginde hemişe ýaşaýar. Halkymyzyň aýdym-saz sungatynyň baýlaşmagyna goşandyny goşan ussatlaryň biri-de Türkmenistanyň halk artisti, mukamçy kompozitor, halypa sazanda Ýagmyr Nurgeldiýewdir. Halypalary Mylly Täçmyradowyň, Pürli Saryýewiň, Çary Täçmämmedowyň sungat ýoluny dowam etdiren Ýagmyr Nurgeldiýew diňe sazanda hökmünde däl-de, mukamçy kompozitor hökmünde hem tanalýar. Onuň şahyrlar O.Gurbanowyň «Kanalym meniň», M.Annaýewiň «Ýakmasana gyz», M.Myşşyýewiň «Aý dogan çagy», «Sözlerim», N.Gozlyýewanyň «Senden geçip bilmedim» ýaly goşgularyna döreden aýdymlary we «Söýgülim», «Arzuwym», «Owazym», «Şadyýan ülkäm», «Gutlag mukamy», «Şadyýan çagalar», «Halypama», «Pyragy» ýaly sazlary halkyň söýgüsine mynasyp boldy.

Kalp­la­ry ýa­kyn­laş­dy­ran sun­gat baý­ram­çy­ly­gy

Me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­lar türk­men-öz­bek hyz­mat­daş­ly­gy­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Şun­da bi­le­lik­dä­ki me­de­ni çä­re­le­riň yzy­gi­der­li ge­çi­ril­me­gi­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. 18-19-njy no­ýabr­da paý­tag­ty­myz­da ge­çi­ri­len Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Türk­me­nis­tan­da­ky Me­de­ni­ýet gün­le­ri hem mu­nuň no­bat­da­ky gü­wä­si­ne öw­rül­di. 18-nji no­ýabr­da Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Mu­kam­lar köş­gün­de Öz­be­gis­ta­nyň Me­de­ni­ýet gün­le­ri­niň açy­lyş da­ba­ra­sy bol­dy. Oňa Türk­me­nis­ta­nyň we Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň ugur­daş eda­ra­la­ry­nyň, da­şa­ry döw­let­le­riň ýur­du­myz­da­ky dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry­nyň, köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry hem-de we­kil­le­ri, ýur­du­my­zyň dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri gat­naş­dy­lar.

Döredijilik duşuşygy

Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň ýanyndaky Daňatar Öwezow adyndaky Türkmen döwlet ýörite sazçylyk mekdebiniň guramagynda Türkmenistanyň halk artisti, Magtymguly adyndaky döwlet baýragynyň eýesi, ussat kompozitor Rejep Rejebowyň doglan gününiň 80 ýyllygyna bagyşlanan döredijilik duşuşygy geçirildi. Rejep Rejebow türkmen professional saz sungatyny ösdürmekde uly işleri bitirdi. Onuň eserleri diňe ýurdumyzda däl, daşary döwletlerde hem giňden tanalýar. Ol dürli žanrlarda eserleri döretdi: operalar, hor we kamera-instrumental eserleri, kino sazlary, romanslar, kantatalar, aýdymlar... Kompozitoryň fortepiano üçin kwinteti, kirişli saz gurallar üçin konserti, wiolonçel üçin sonatasy, goboý we orkestr üçin konserti, şeýle-de beýleki ençeme eserleri uly meşhurlyga eýe boldy. Ussat kompozitoryň döredijiliginiň uly bir bölegini kinofilmlere ýazylan sazlar eýeleýär. Ol 60-dan gowrak çeper filme saz ýazdy. Olaryň arasynda “Jemalyň daragty”, “Mährem çynar”, “Aýal ata çykanda”, “Yşkyň ýoly” ýaly ajaýyp filmler bar.

Tbiliside kino günlerimiz

Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän günleriniň çäginde Gruziýanyň Tbilisi şäherinde Türkmenistanyň şol ýerdäki ilçihanasy bilen Gruziýanyň kino akademiýasynyň bilelikde guramagynda türkmen kinolarynyň güni geçirildi. Onda Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinomatografiýa baradaky döwlet komitetiniň Oguz han adyndaky «Türkmenfilm» birleşiginiň filmleri hödürlenildi. Dabara režissýor Maksat Gylyjowyň «Kompozitor» atly filminiň görkezilişi bilen açyldy. Film çärä gatnaşan köp sanly tomaşaçylaryň oňyn pikirlerine eýe boldy. Ýeri gelende ýatlasak, film Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň hemaýatkärliginde düşürildi. Gahryman Arkadagymyzyň gymmatly maslahatlary netijesinde döredilen film halkara ykrarnama eýe bolup, türkmen kino sungatynyň ösüşli menzillerdedigini görkezýär. Bu çäre türkmen-gruzin medeni gatnaşyklarynyň has-da pugtalandyrylýandygyny tassyklady.

«Kompozitor» — kämil film

Ýakynda Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynda «Kompozitor» atly kinofilminiň döredijilik topary bilen duşuşyk geçirildi. Çäräniň dowamynda filmdäki kompozitoryň çagalykdaky we uly ýaşdaky keşplerini döreden aktýorlaryň öz keşbini doly duýmagy başarandyklary filmi has-da özüne çekiji edýändigi barada kompozitor, Türkmenistanyň sungatda at gazanan işgäri Suhan Tüýliýew aýdyp geçdi. Türkmenistanyň halk bagşysy Şemşat Hojaýewa we Türkmenistanyň halk artisti Atageldi Garýagdyýew «Kompozitor» atly filmiň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli kino sungatynyň şowly eserler bilen baýlaşýandygynyň ýene-de bir subutnamasyna öwrülendigini bellediler. Mälim bolşy ýaly, filmde ýaş kompozitor Merdan Hudaýberdiýewiň durmuş ýoly, saza çagalygyndan imrinişi beýan edilýär.

Akyldara sarpa

Ýaňy-ýakynda Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde «Magtymguly Pyragy — dünýä danasy» atly sergi we döredijilik duşuşygy geçirildi. Oňa «akylly» şäherde zähmet çekýän hünärmenler, şol sanda Döwletmämmet Azady adyndaky Arkadag şäher kitaphanasynyň işgärleri we Berdimuhamet Annaýew adyndaky Arkadag şäher mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebiniň mugallymlary, talyplary gatnaşdylar. Sergide Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň kitaplary, Magtymguly Pyragynyň dürli dillere terjime edilen eserleri, akyldar şahyryň heýkeliniň hala çitilen keşbi, şekillendiriş sungatynyň eserleri we muzeý gaznasynda saklanýan milli gymmatlyklar sergilendi.

Geljegiň binýady

Golaýda Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde «Pyragynyň eserleri — dost-doganlygyň nusgasy, parahatçylyk — beýik geljegiň binýady» atly maslahat geçirildi. Bu maslahata TDP-niň Arkadag şäheriniň komitetiniň işjeň agzalary hem-de Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň işgärleri gatnaşdylar. Dabara gatnaşanlar çykyşlarynda Magtymguly Pyragynyň arzuwlan parahat durmuşynda ýaşamaklygyň aýratyn gymmatyny belläp geçdiler. Bitaraplyk syýasatymyzyň dabaralanmagy bilen 2025-nji ýyly döwrebap atlandyrmak boýunça hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda alnyp barylýan işler dogrusynda hem aýdyldy.

Ýaş watansöýüjileriň joşguny

Düýn Şükür bagşy adyndaky Arkadag şäher çagalar sungat mekdebiniň mejlisler jaýynda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň hem-de Bilim ministrliginiň bilelikde guramagyndaky «Merdana nesil — 2024» atly şadyýan bäsleşigiň Arkadag şäher tapgyry geçirildi. Umumybilim berýän mekdepleriň 3 — 5-nji synplarynda okaýan okuwçy oglanlaryň gatnaşmagyndaky bu bäsleşikde merdana nesiller üç şert boýunça özara bäsleşdiler. Şertlere laýyklykda oňa gatnaşyjylar türkmen halkyna mahsus bolan merdanalygy, Watana bolan söýgini, ata-babalarymyzyň gahrymançylykly synmaz ruhuna belent sarpasyny, bagtyýar zamanamyzda ýetilen belent sepgitleri, gazanylan üstünlikleri çeper sözüň üsti bilen beýan etdiler.

Tomaşa jaýlarynda

Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatry: 30-njy noýabrda «Şowhunly tomaşa» — sagat 19:00-da;

Şahyryň pähim-paýhasy — durmuş ýörelgämiz

Beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň «Berkarar döwlet istärin» diýip, kalbyndan syzdyryp beýan eden arzuw-umytlary bu gün doly hasyl boldy. Bize çeper söz ussadynyň ýürek arzuwlarynyň wysalyna gowşan bagtyýar döwründe, parahat, asuda, berkarar döwletinde ýaşamak we döretmek bagty miýesser etdi. Hut şuňa laýyklykda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy has uludan, dabaraly bellenilip, şahyryň döredijiligini öwrenmek ugrunda düýpli gözlegler, ylmy işler alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda belleýşi ýaly, Gündogaryň beýik akyldary, türkmeniň beýik şahyry we filosofy Magtymguly Pyragynyň eserleri ähli döwürler üçin bahasyna ýetip bolmajak ruhy gymmatlykdyr. Şahyryň döredijiligi durmuşyň ähli meselelerini öz içine alýar. Çeper söz ussadynyň watançylyk, hoşniýetlilik, zähmetsöýerlik, halallyk, belent adamkärçilik düşünjelerine ýugrulan dürdäne setirleri many-mazmun taýdan örän çuň hem güýçli bolmak bilen, ýokary terbiýeleýjilik ähmiýete eýedir. Hut şuňa görä, Magtymguly Pyragynyň döredijiliginde ýüzlenilýän mowzuklar diňe bir türkmen halkyna degişli bolman, eýsem, dünýä halklaryna, umumadamzat meselelerine degişlidir.

«Hoş sözüň diý, gahryň gizle!»

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde türkmen edebiýatynyň altyn hazynasynda öçmejek yz galdyran beýik şahsyýetlerimiziň, ýazyjy-şahyrlarymyzyň ömür ýoly we çeper döredijiligi içgin öwrenilýär hem-de okyjylar köpçüligine giňden ýetirilýär. Şol beýik şahsyýetlerimiziň biri-de nusgawy şahyrymyz Magtymguly Pyragydyr. Akyldar şahyrymyzyň nusgalyk edebi mekdebi indi üç asyrdan bäri dünýä alymlarynyň ünsüni özüne çekip gelýär. Şahyryň döredijiligi bilen içgin gyzyklanan daşary ýurtly magtymgulyşynaslar A.Wamberi, W.Bertels, A.Samoýlowiç dagy türkmen topragyna gelip, onuň edebi mirasyna degişli gymmatly maglumatlary topladylar. Mäti Kösäýew, Aşyrpur Meredow, Baýmuhammet Garryýew, Saýlaw Myradow, Annagurban Aşyrow, Nazar Gullaýew, Ahmet Bekmyradow, Muhammetguly Amansähedow, Aman Şyhnepesow, Akmyrat Täjimow ýaly alymlarymyz hem Magtymguly Pyragynyň kämil mekdebini öwrenmekde uly hyzmatlary bitirdiler.