"Diýar" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-56, 39-95-30, 39-95-23
Email: diyar-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Kos­mos in­ter­ne­ti­ni ýo­la go­ýar

Hy­taý Ýe­riň aşa­ky or­bi­ta­sy­na eme­li hem­ra­la­ry ýer­leş­dir­mek ar­ka­ly kos­mos in­ter­ne­ti­ni ýo­la goý­ma­gy mak­sat edin­ýär. «Shang­hai Spacecom Sa­tel­li­te Techno­lo­gy» gu­ra­ma­sy ta­ra­pyn­dan dur­mu­şa ge­çi­ril­jek tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de «Long March-6» gö­te­ri­ji ra­ke­ta­sy ar­ka­ly 18 eme­li hem­ra uçu­ryl­dy. Eme­li hem­ra­la­ryň bel­le­nen or­bi­ta ýer­le­şen­di­gi mä­lim edil­di. Tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de je­mi 15 müň sa­ny eme­li hem­ra uçu­ry­lar. Tas­la­ma­nyň 2030-njy ýy­la çen­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Dur­muş gur­ýan­la­ryň sa­ny 6 million bolar

Hy­taý­da ýy­lyň bi­rin­ji ýa­ry­myn­da dur­muş gur­ýan­la­ryň sa­ny ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­ki­den 13 gö­te­rim azal­dy. Şeý­le gör­ke­zi­ji­ ýy­lyň ga­lan bö­le­gin­de hem do­wam eden ýag­da­ýyn­da 2024-nji ýy­lyň do­wa­myn­da goş bi­rik­di­ren­le­riň sa­ny­nyň 6 mil­li­on tö­we­re­gi bol­jak­dy­gy bel­le­nil­ýär. Ýur­duň Ra­ýat­lyk iş­le­ri mi­nistr­li­gi­niň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, al­ty aý­da 3 mil­li­on 43 müň jü­büt ni­ka­la­şyp­dyr. Ýy­lyň ikin­ji çär­ýe­gin­de ni­ka­la­şan­la­ryň sa­ny 1 mil­li­on 46 müň bo­lup, bu gör­ke­zi­ji bi­rin­ji çär­ýek­dä­ki­den 26 gö­te­rim az bo­lup­dyr. Ge­çen ýyl ýurt­da 7 mil­li­on 68 müň jü­büt goş bi­rik­di­rip­dir. Bu gör­ke­zi­ji 2016-njy ýyl­da 11 mil­li­on 33 müň eken.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

11 de­ňiz jan­da­ryna at dakyldy

Su­wuň düý­bün­de hä­li-hä­zi­rem üs­tün­den ba­ryl­ma­dyk ýa-da haý­sy uru­ga de­giş­li­di­gi anyk­lan­ma­dyk jan­dar­la­ryň sa­ny az däl. «Bio­diver­si­ty Da­ta Jo­ur­nal» at­ly ne­şir tä­ze 11 jan­da­ra at daky­lan­dy­gy­ny mä­lim et­di. Jan­dar­la­ryň haý­sy to­pa­ra de­giş­li­di­gi­ni anyk­la­mak üçin ge­çi­ri­len yl­my iş­le­re 10 ýurt­dan 25 hü­när­men gat­na­şyp­dyr. Yl­my işiň çä­gin­de 5 metr­den 7 ki­lo­met­re çen­li çuň­luk­da ýa­şa­ýan je­mi 11 de­ňiz jan­da­ry at­lan­dy­ry­lyp­dyr. Um­man­lar­da jandarlaryň 2 mil­li­on gör­nüşiniň ýa­şa­ýan­dy­gy­ çak­lanyl­ýar. Hä­zi­re çen­li anyk­la­nan­lar bol­sa, ola­ryň örän az bö­le­gi­ni eme­le ge­tir­ýär. Iň uly kyn­çy­lyk bol­sa, üs­tün­den bar­lan jan­da­ryň haýsy uruga degişlidiginiň yl­my taý­dan kesgitlenmegi. Alym­lar bir jan­da­ryň haý­sy gör­nü­şe de­giş­li­di­gi­ni 20-40 ýyl ara­ly­gyn­da anyk­la­ýar­lar. Bu möh­le­ti azalt­mak mak­sa­dy bi­len Um­man gör­nüş­le­ri­niň açyş­la­ry (Ocean Species Discoveries) at­ly tä­ze baş­lan­gyç ýo­la go­ýul­dy. Şeý­le­lik­de, de­ňiz jan­dar­la­ry­nyň tiz wagt­da at­lan­dy­ryl­ma­gy mak­sat edi­nil­ýär.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Dün­ýä­niň iň uly aýs­ber­gi

Dün­ýä­niň iň uly aýs­ber­gi ha­sap­lan­ýan «A23a» at­ly buz bö­le­gi äpet gir­da­byň tä­si­ri­ne dü­şüp aý­la­nyp baş­la­dy. Aýs­berg 1986-njy ýyl­da An­tark­ti­ka­nyň ke­na­ryn­dan go­pup, Wed­del deň­zin­de su­wuň saý ýe­rin­de sak­la­nyp ga­lyp­dy. Ge­çen ýyl bol­sa, ýe­ne-de su­wuň aky­my bi­len he­re­ket edip baş­lap­dy. Bir­nä­çe aý­dan bä­ri bol­sa, aýs­ber­giň gir­da­byň or­ta­syn­da du­ran ýe­rin­de aý­lan­ýan­dy­gy mä­lim edil­di. Bi­ler­men­ler sa­gat di­li­niň ter­si­ne aý­lan­ýan buz bö­le­gi­niň ýe­ne-de bir­nä­çe aý­lap bu gir­dap­dan çy­kyp bil­me­jek­di­gi­ni bel­le­ýär­ler. Şeý­le hem bu­zuň gir­dap­da nä­çe köp sak­lan­sa, ere­me­gi­niň hem gi­jik­jek­di­gi­ bellenilýär. Aýs­ber­giň meý­da­ny 4 müň ine­dör­dül ki­lo­met­re, ga­lyň­ly­gy bol­sa 400 met­re ba­ra­bar. Adat­ça aýs­berg­ler gu­ry ýer bö­le­gin­dä­ki buz­lu­gyň bir bö­le­gi­niň suw tol­kun­la­ry­nyň tä­si­ri bi­len gop­ma­gy ne­ti­je­sin­de eme­le gel­ýär. Soň­ra bol­sa, su­wuň aky­my bi­len has ys­sy ýer­le­re akyp gid­ýär. Ýy­ly suw hem-de ys­sy ho­wa aýs­ber­giň ýu­waş-ýu­waş­dan eräp deň­ze ga­ryş­ma­gy­na se­bäp bol­ýar.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Kö­ne elekt­ron en­jam­lar­dan al­tyn alnar

Ang­li­ýa­nyň Pa­ty­şa­lyk zik­ge­ha­na­sy (Royal Mint) ula­nyş­dan ga­lan elekt­ron en­jam­la­ry gaý­ta­dan iş­läp, al­tyn alyn­jak­dy­gy­ny mä­lim et­di. Kö­ne elekt­ron en­jam­lar­da­ky gym­mat­ly me­tal­la­ry al­mak üçin tä­ze za­wo­dyň gur­lan­dy­gy aý­dyl­dy. Önüm­çi­lik des­ga­syn­da­ky teh­no­lo­gi­ýa pla­ta­nyň dü­zü­min­dä­ki sap aras­sa al­ty­ny 4 mi­nut­da çy­kar­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Mu­nuň üçin bol­sa örän az ener­gi­ýa sarp edil­ýär. «Royal Mint» müň ýyl­dan gow­rak wagt­ bä­ri ýurt­da şa­ýy­lyk pul­la­ry çy­kar­ýar. Uels­de açyl­jak za­wod­da pla­ta­lar­da­ky gym­mat­ly me­tal­lar çy­ka­ry­lar. 2022-nji ýy­lyň mart aýyn­da gur­lu­şy­gy­na baş­la­nan önüm­çi­lik des­ga­sy te­le­fon, ýan­komp­ýu­ter we te­le­wi­zor ýa­ly elekt­ron en­jam­lardan her ýyl­da 4 müň ton­na çen­li al­tyn çy­kar­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Al­tyn çy­kar­mak üçin il­ki pla­ta­nyň dü­zü­min­de al­tyn bo­lan bö­le­gi gyz­gyn­lyk ar­ka­ly aý­ry­lar. Soň­ra al­tyn­ly bö­lek baş­ga bir bö­lü­me ibe­ri­lip, şol ýer­de al­tyn­la­ry al­nar. Kir ýu­wu­jy ma­şyn­lar­da­ky al­tyn­la­ry al­mak üçin bol­sa er­gin ula­ny­lar. Il­ki al­tyn er­gi­ne ga­ryş­dy­ry­lar. Şon­dan soň­ra dü­zü­min­de al­tyn bo­lan er­gin süz­güç­den ge­çi­ri­lip, toz­ga gör­nü­şin­de al­nar. Tä­ze teh­no­lo­gi­ýa ýo­ka­ry hil­li, 99,99 gö­te­rim aras­sa al­ty­ny al­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Sag­dyn dur­muş üçin en­dik­ler

Bi­ler­men­ler kä­bir en­dik­le­riň sag­dyn dur­muşda ýaşamak üçin peý­da­ly­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler. Gar­ra­ma­gyň gu­tul­gy­syz­dy­gy hem­me­le­re mä­lim­dir. Şeý­le-de bol­sa, kä­bir en­dik­ler ada­myň uzak ýyl­lap sag­dyn ýa­şa­ma­gy­na ýardam edýär. «Na­tu­re» žur­na­lyn­da­ky ma­ka­la­da bu en­dik­ler ba­ra­da bel­le­ni­lip ge­çilip­dir. Ine, şol en­dik­le­riň kä­bi­ri: Oňyn pikirlenmek. Haý­sy­dyr bir za­dy ýag­şa ýor­mak ýa-da me­se­lä­niň go­wy ta­ra­py­ny gör­mek adam sag­ly­gy­na oňyn tä­sir ed­ýär. Lon­do­nyň Pa­ty­şa­lyk kol­le­ji­niň hü­när­me­ni Ri­çard Sio­wyň pi­ki­ri­ne gö­rä, er­bet zat­la­ryň pi­ki­ri­ni et­mek sag­ly­ga oňaý­syz tä­sir ed­ýär. Oňyn pi­kir­len­mek adamyň gartaşmagy bi­len bag­ly ýü­ze çy­kyp bil­jek ke­sel­le­riň öňü­ni al­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Bu ýag­daý be­de­niň gan aý­la­ny­şy­nyň hem-de ag­ra­my­nyň ka­da­ly bol­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Er­bet zat­la­ryň pi­ki­ri­ni et­mek gan aý­la­ny­şy art­dy­ryp, ada­myň tiz gar­ra­ma­gy­na ge­tir­ýär.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

100 müň elekt­rou­lag alar

Öz ula­gyň bi­len tak­si­çi­lik hyz­ma­ty­ny hö­dür­le­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän «Uber» ame­ri­kan kom­pa­ni­ýa­sy bi­len Hy­ta­ýyň elekt­rou­lag önüm­çi­li­gi bi­len meş­gul­lan­ýan BYD kom­pa­ni­ýa­sy möhüm hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­ma­gy mak­sat edin­ýär. Hyz­mat­daş­ly­gyň çäk­le­rin­de Hy­taý bren­di «Uber» üçin 100 müň elekt­rou­lag ön­dü­rer. Bu ulag­lar La­tyn Ame­ri­ka­sy hem-de Ýew­ro­pa ýurt­la­ryn­da ula­ny­lar. Gel­jek­de iki kom­pa­ni­ýa hyz­mat­daş­ly­gy­ny dün­ýä­niň beý­le­ki se­bit­le­ri­ne hem ýaý­rat­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär. Iki kom­pa­ni­ýa­nyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň pi­ki­ri­ne gö­rä, bu hyz­mat­daş­ly­gyň «Uber» tak­si­le­ri­niň sü­rü­ji­le­ri üçin äti­ýaç­lan­dy­ryş, ma­li­ýe we beý­le­ki hyz­mat­lar has ar­zan bo­lar. Şeý­le hem bu tas­la­ma­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi elekt­rik ener­gi­ýa­sy­na ge­çi­şe ýar­dam eder. Şeý­le­lik­de, iki kom­pa­ni­ýa öz­baş­dak he­re­ket ed­ýän elekt­rou­la­gy ta­nyş­dyr­mak üçin hem hyz­mat­daş­lyk eder. Hy­ta­ýyň iň iri elekt­rou­lag ön­dü­ri­ji kom­pa­ni­ýa­sy bo­lan BYD 2022-nji ýyl­dan bä­ri di­ňe gib­rid hem-de do­lu­ly­gy­na elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len iş­le­ýän ulag­la­ry ön­dü­rip baş­la­dy. Şon­dan bä­ri BYD ulag­la­ry­nyň dün­ýä ýurt­la­ryn­da­ky sa­tu­wy gör­ne­tin ýo­kar­lan­dy. Hy­taý­da elekt­rou­lag­la­ryň has ar­zan gör­nüş­le­ri ön­dü­ril­ýär.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Ösüş­le­re bes­le­nen di­ýar

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­my­zy äh­li­ta­rap­la­ýyn ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len dur­muş-yk­dy­sa­dy öz­gert­me­ler üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär, halk ho­ja­ly­gy­nyň äh­li ugur­la­ryn­da be­lent sep­git­le­re ýe­til­ýär, aja­ýyp üs­tün­lik­ler ga­za­nyl­ýar, hal­ky­my­zyň dur­muş de­re­je­si bar­ha ýo­kar­lan­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da ga­za­nan­la­ry­ny has-da ber­kit­mek, ýur­du­my­zy ösü­şiň has ýo­ka­ry de­re­je­le­ri­ne çy­kar­mak üçin äh­li­halk he­re­ke­ti­ni ýaý­baň­lan­dyr­mak, jem­gy­ýet­çi­lik-sy­ýa­sy, dur­muş-yk­dy­sa­dy, me­de­ni-yn­san­per­wer we ka­nun­çy­lyk-hu­kuk ul­gam­la­ryn­da tä­ze sep­git­le­re ýe­tir­mek, iň tä­ze ta­ry­hy­myz­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­le­ri wa­gyz et­mek mak­sa­dy bi­len dö­re­di­len bu ýo­ka­ry we­kil­çi­lik­li eda­ra hal­ky­my­zyň ta­ryh­dan öz göz­ba­şy­ny alyp gaýd­ýan mas­la­hat­laş­mak, ge­ňeş et­mek dä­bi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 33 ýyl­lyk to­ýu­nyň toý­lan­ýan döw­rün­de ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy ösüş­le­rin­den gür­rüň et­mek has-da ýa­kym­ly­dyr. Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ösü­şi­ne gö­nük­di­ri­len äh­li ma­li­ýe çeş­me­le­ri­niň ha­sa­by­na ma­ýa go­ýum­la­ry öz­leş­dir­me­giň ösüş dep­gin­le­ri has-da ýo­kar­lan­ýar. Yk­d

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Hazaryň türkmen kenary – dünýä syýahatçylygynyň merjeni

Her ýylyň 12-nji awgustynda Hazar deňziniň güni hazarýaka döwletler tarapyndan bellenilýär «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gy go­ja­man Ha­za­ryň ke­na­ryn­da dö­re­di­len aja­ýyp ýer bo­lup, dün­ýä sy­ýa­hat­çy­ly­gy­nyň mer­je­ni­dir. Ha­za­ryň ke­na­ryn­da­ky «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da gur­lup ulan­ma­ga ber­len sa­gal­dyş we dynç alyş mer­kez­le­ri, myh­man­ha­na­lar, döw­re­bap kot­tej­ler top­lum­la­ry, «Awa­za» şy­pa­ha­na­sy, «Awa­za» ak­wa­par­ky adam­la­ryň go­wy şert­ler­de dynç al­ma­gy, sag­ly­gy­ny ber­kit­me­gi üçin dö­re­di­len müm­kin­çi­lik­ler­den ny­şan. Bu ýer­de dynç al­mak is­le­ýän­le­riň sa­ny her möw­süm­de yzy­gi­der­li art­ýar.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Halk Mas­la­ha­ty – döw­let­li­lik­den ny­şan

Ýakynda «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we guramaçylykly geçirmek hakynda» Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň Kararynyň tassyklanylmagy şatlykly wakalaryň biri boldy. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda, ýagny 24-nji sentýabrda Aşgabat şäherindäki Maslahat köşgünde geçiriljek Halk Maslahatynyň mejlisiniň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda möhüm ähmiýetli waka öwrüljekdigi şübhesizdir. Ýur­du­my­zyň dur­mu­şy­nyň äh­li ugur­la­ry­ny gur­şap alan be­ýik ösüş-öz­gert­me­ler­de Halk Mas­la­ha­tyn­da ka­bul edil­ýän çöz­güt­le­riň äh­mi­ýe­ti ulu­dyr. Şeý­le öz­gert­me­le­riň bi­lim ul­ga­myn­da hem bar­ha giň ge­rim al­ýan­dy­gy uly ru­hu­be­lent­lik dö­red­ýär. Berkarar Wa­ta­ny­myz­da bi­lim-ter­bi­ýe­çi­lik ojak­la­ry­nyň döw­re­bap bi­na­la­ry­nyň yzy­gi­der­li gur­lup ulan­ma­ga be­ril­me­gi, okuw mak­sat­na­ma­la­ry­nyň kä­mil­leş­di­ril­me­gi, san­ly bi­lim ul­ga­my­nyň we okat­ma­gyň tä­ze­çil usul­la­ry­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy kä­mil bi­lim­li, wa­tan­sö­ýü­ji, giň dü­şün­je­li, sag­dyn ruh­ly, berk be­den­li nes­li ke­ma­la ge­tir­mä­ge, bi­lim iş­gär­le­ri­niň ne­ti­je­li we dö­re­di­ji­lik­li zäh­met çek­me­gi­ne şert dö­red­ýär.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Mekdep bazarlarynda söwdalar gyzyşýar

Täze okuw ýylyna taýýarlyk görülýän häzirki günlerde Daşoguz şäheriniň bazarlarynyň ýanynda, söwda merkezlerinde hereket edýän mekdep bazarlarynda okuw esbaplarynyň, egin-eşikleriň, dürli görnüşli harytlaryň bolçulygy döredildi. Ata-eneler säher bilen bu ýere gelýärler we ak mekdebiň gujagyna doljak çagalarynyň göwün saýlan zatlaryny alyp berip, olary begendirýärler. Uzyn hatar tutup oturan dükanlarda mekdep üçin zerur zatlaryň baryny tapmak mümkin. Adamlaryň islegi barha artýar. Şonuň bilen deň derejede söwda ulgamy, hyzmat ediş toplumy ösýär, döwrebaplaşýar, kämilleşýär. Telekeçilige, täjirçilige giň ýol açylmagy okuw esbaplarynyň, ýörite mekdep egin-eşikleriniň köpdürlüligini döredýär. Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Çeper» tikin fabriginde, tikinçilik işini ýöredýän hususy kärhanalarda öndürilen önümler söwda hatarlaryna aýratyn bezeg berýär. Häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän şeýle önümler uly isleg bilen satyn alynýar.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Ýangyn howpsuzlyk düzgünleri

Şu günler howanyň aşa gyzmagy bilen baglylykda, Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Döwlet ýangyn howpsuzlygy gullugy raýatlary ýaşaýyş jaýlarynda, iş ýerlerinde elektrik we gaz enjamlaryny talabalaýyk gurnamaga, ulanmaga hem-de ýangyn howpsuzlyk düzgünlerini berk berjaý etmäge çagyryp, bu ugurda öz maslahatlaryny berýär. Elektrik tok geçirijileri daşky örtügi zaýalanan görnüşinde ulanmak, simleriň sütünleri birikdirilende, olary ýönekeý usulda sarap goýmak, elektrik geçirijileriň, enjamlaryň goraýjylaryny näsaz ýagdaýda ýa-da olara bölek sim sarap ulanmak, ýagtylandyryjy çyralaryň daşyna ýanyjy materiallary örtmek ýa-da golaýynda saklamak, elektrik setini çendenaşa artyk işletmek, ütügi, elektrik çäýnegidir nahar gyzdyryjylary aşagyna oda durnukly materiallary goýmazdan ulanmak howpludyr. Elektrik enjamlaryny gurnamak işi diňe şol ugurdan işleýän hünärmen tarapyndan amala aşyrylmalydyr. Enjamlaryň iş ýagdaýlaryna yzygiderli gözegçilik ýola goýulmaly, birikdirijileriniň elektrik togy garşylyklaýyn geçip gyzmagynyň öňüni almak üçin olaryň öýjükleriniň berk gysylyp durmagy üpjün edilmeli. Enjamlaryň elektrik togunda näsazlyklar dörän ýagdaýynda awtomatik ýagdaýda öçmegini üpjün edýän goraýjylar oturdylmaly.

9 Awgust 2024

Jemgyýet

Gün urmadan goranalyň!

Tomus möwsüminde howanyň aşa gyzmagy bilen baglanyşykly howpsuzlyk çärelerini üpjün etmegi unutmaň. * * *

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Ýangyndan ägä bolalyň!

Ýangynyň öňüni almak maksady bilen, baglaryň arasyndaky ýyglyp aýrylan haşal otlary ýörite ulaglaryň kömegi bilen bellenilen ýerlere çykarylmalydyr. * * *

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Raýatlar üçin dynç alyş şertleri

Raýatlaryň dynç almaga bolan hukugy barada Esasy Kanunymyzyň 50-nji maddasynda: «Her bir adamyň dynç almaga hukugy bardyr we ol iş hepdesiniň çäklendirilen dowamlylygynyň bellenmeginden, her ýylky tölegli zähmet rugsatlarynyň, her hepdede dynç günleriniň berilmeginden ybaratdyr. Döwlet adam üçin dynç almaga we boş wagtyny peýdalanmaga amatly şertleri döredýär» diýlip bellenilýär. Mundan başga-da, raýatlaryň bu hukugy Adam hukuklary hakyndaky Ählumumy Jarnamanyň 24-nji maddasynda berkidilendir. Türkmenistanyň Zähmet kodeksiniň 84-nji maddasyna laýyklykda, rugsatlaryň her ýyl berilýän esasy rugsat, goşmaça rugsat, durmuş rugsady we iş haky tölenilmeýän rugsat ýaly görnüşleri bardyr. Raýatlaryň zähmet borçlaryny talabalaýyk berjaý etmegi we dynç alyşa bolan hukuklaryndan peýdalanmagy ykdysadyýetiň sazlaşykly ösüşini üpjün etmäge hem-de olaryň durmuş eşretlerinden peýdalanmagyna mümkinçilik berýär.

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Köňül päkligi — ynsan kämilligi

Gahryman Arkadagymyz «Parahatlyk sazy, dostluk, doganlyk sazy» atly kitabynda: «...parahatçylygy dabaralandyrýan, milli sungatymyzy belende galdyrýan «Şükür bagşy» eserinde külli türkmeniň ebedi ygrarly häsiýeti jemlenendir. Ol toprak ýaly sahawatly, kiçigöwün, geçirimli, seri asman ýaly belent ata-babalarymyzyň äleme bolan tagzymynyň hulk-häsiýetdäki şöhlelenmesidir» diýip parasatlylyk bilen ýazýar. Türkmeniň bu belent häsiýetleri özara durmuş gatnaşyklarynda her birimiziň bezegimizdir. Türkmençilikde dartgynly ýagdaýlar dörände: «Sen paýhaslyrak bolaýmaly ekeniň-dä» ýa-da «Biriň artyk bolaýmaly-da» diýilýär. Adatça, geçirimlilik ahlak gatnaşyklarynda ýüze çykyp, esasan, maşgala agzalarynyň, şeýle hem ýakyn garyndaşlaryň arasynda köp duş gelýär. Geçirimliligiň zähmet toparlarynda duş gelýän käbir pursatlary dogrusynda atasy bilen agtygynyň arasynda bolan söhbetdeşlige ünsüňizi çekmekçi bolýarys. Belki-de, şu gürrüňdeşlikden ýaş hünärmenler üçin sapak edinerlik ündewler tapylar.

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Ýangyn howpsuzlyk düzgünleri

Mälim bolşy ýaly, emele gelýän ýangynlaryň aglabasy raýatlaryň ýangyn howpsuzlyk düzgünlerini bozýandyklary zerarly ýüze çykýar. Hut şu nukdaýnazardan, Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Ýangyn howpsuzlygy gullugy ýangyn howpsuzlyk düzgünlerini dogry berjaý etmegi maslahat berýär. Ýaşaýyş jaýlaryň, ulaghanalaryň daş-töweregi hemişe arassa saklanylyp, hapa zir-zibiller öz wagtynda çäkden çykarylmalydyr. Ýaşaýyş jaýlaryň, ulaghanalaryň çäklerindäki geçelgeleri, girelgeleri, howlynyň içini, binalaryňdyr desgalaryň araçäklerini, jaýlaryň daşarky halas ediş basgançaklaryny, ýangyna garşy suw howuzlaryna barylýan ýollary dürli zatlar bilen baglamak bolmaýar. Geçmäge päsgelçilik döretmek, ýerli häkimlikleriň rugsady bolmazdan, gurluşyk-gurnama işlerini geçirmek, howlynyň we gurluşyklaryň töwereklerinde ot ýakmak hem-de közli külleri dökmek gadagan edilýär.

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Dynç alyş günleri ruhubelentlige beslenýär

Awazanyň ekologiýa taýdan arassa, jana şypaly howasyndan dem alyp dynç alýan çagalaryň ruhlary belentde. Dynç alyş möwsüminde guralýan sport çäreleri, aýdym-sazly çykyşlar çagalaryň göwünlerini heýjana salýar. Olar medeni çärelere, sport ýaryşlaryna, döredijilik duşuşyklaryna uly höwes bilen gatnaşýarlar, özleriniň ukyp-başarnyklaryny görkezýärler. Bu gün çagalar säher bilen deňiz howasyndan dem alyp, gezelenç etdiler. Soňra «Daýanç» sagaldyş merkezinde dynç alýan çagalaryň uly toparlarynyň arasynda «Sport – parahatçylyk, sagdynlyk, ruhubelentlik we dostluk» atly sportuň woleýbol, futbol görnüşleri boýunça ýaryş geçirildi. 

8 Awgust 2024

Jemgyýet

Wagyz-nesihat duşuşygy

Taryh syry kitap bilen açylýar Golaýda şeýle at bilen TDP-niň Wekilbazar etrap komitetiniň TAP-nyň etrap komitetiniň, TMÝG-niň etrap geňeşiniň, etrap bilim bölüminiň bilelikde guramagynda etrabyň merkezi kitaphanasynda wagyz-nesihat duşuşygy geçirildi. Duşuşyga ýokarda ady agzalan guramalaryň işgärleri we işjeň agzalary, ýaşuly nesliň wekilleri gatnaşdylar. Duşuşykda TDP-niň etrap komitetiniň jogapkär işgäri Aýlar Myradowa, TAP-nyň etrap komitetiniň işgäri Uzuk Hommatdurdyýewa, TMÝG-niň etrap geňeşiniň esasy hünärmeni Hajar Garryýewa çykyş etdiler.

8 Awgust 2024

Jemgyýet

«Alym­lar ýa­nyn­da söh­bet ýag­şy­dyr»

Mälim bolşy ýaly, «Diýar» žurnaly «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzyň, hususan-da, paýtagtymyzyň çäginde beýik şahyryň adyny göterýän edara-kärhanalaryň zähmet durmuşyndan ýörite sahypalary taýýarlap, okyjylaryň dykgatyna ýetirip gelýär. Bu gezekki ýörite sahypamyz Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynyň alyp barýan işlerine bagyşlanýar. Biz bu ylmy ojakda alnyp barylýan işler, institutyň taryhy we şu güni hakynda gürrüň bermegini sorap, alym, filologiýa ylymlarynyň doktory, institutyň direktorynyň orunbasary Hezretguly Durdyýew bilen söhbetdeş bolduk. Şol söhbetdeşligi hem okyjylaryň dykgatyna ýetirmegi makul bildik. — Hezretguly halypa, siz hem ençeme ýyllardan bäri Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynda zähmet çekýärsiňiz. Ilki bilen, institutyň taryhyna nazar aýlasak.

8 Awgust 2024

Jemgyýet