HABARLAR

Adam bir ýaşar, edebi — iki

Hormatly Prezidentimiz türkmen ýaşlaryny ilhalar derejede terbiýeläp ýetişdirmekde millilik ýörelgelerini görelde, nusga edinmegi, her bir işde päk ahlaklylygyň hem-de halallygyň şamçyrag bolmagyny ündeýär. Türkmen ýaşlary merdana ata-babalarymyzyň ynsanperwer, hoşniýetli ýörelgelerini mynasyp dowam etdirmelidirler, milli, ahlak-ruhy gymmatlyklaryna sarpa goýmalydyrlar. Munuň özi ýaşlaryň watansöýüji, ilhalar, kämil şahsyýetler bolup ýetişmegi üçin örän zerurdyr. Adamzat taryhynyň ähli döwürlerinde nesil terbiýesi her bir maşgalanyň, milletiň, döwletiň baş wezipesi, esasy aladasy hasaplanylýar. Parasatly pederlerimiz bu ugurda baý durmuş tejribesini toplapdyrlar. Ata-babalarymyzyň ösüp gelýän ýaş nesli terbiýelemekde toplan şol gymmatly tejribesi bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň bimöçber aladalary netijesinde üstünlikli dowam etdirilýär.

20 Sentýabr 2021

Maşgala

Semzekli owkatlar

Döküni, idegi ýeten ene ýer maňlaý derleri, päk zähmeti boş goýmaýar. Eýýäm maý aýy ortalaberende kyrkgünlügiň ysy bark urup, behişdi nygmatlaryň arzysyny artdyrýar. Bala-çaganyň, garry-gojanyň dişine ýumşajyk sary zamçalar bir gezek degdigi ýene-de küýsedýär. Daýhan yhlasyndan kemala gelen pomidor, hyýar, badamjan ýaly bakja ekinleri, her biri ýumruk ýaly ýeralmalar gözüňi dokundyrýar. Ana, şeýle gök we bakja ekinleriniň kök urup, ýalpyldaşyp oturan joýalarynyň içinde, ýeralmaly setirleriň arasynda ýene-de bir iýmitlik gök ot siziň ünsüňizi özüne örklär. Oňa ilimizde semzek oty diýilýär. Ýapraklary üstüne şeker sepilen ýaly ýalpyldap duran, aralary kiçijek, saryja güller bilen örtülen semzek diýseň ter bolýar. Halkymyz gadym döwürlerden bäri semzegi iýmit hökmünde peýdalanyp gelipdir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik kitabynda semzegiň öt bilen baglanyşykly ähli sökelliklere dermandygy barada maglumat bar. Eli süýji türkmen zenanlary bu işdäaçyjy otdan dürli milli tagamlary taýýarlaýarlar. Iýmitlik semzek tohumlamanka ýygylýar. Semzegiň süýrüje ýapraklary baldagyndan ýolnup, arassaja gaba salynýar. Oňa il içinde «semzek saýlamak» diýilýär. Saýlanan semzegi ýuwup, suwuny s

19 Sentýabr 2021

Maşgala

Ata gadyry

Halk döredijiliginiň beýleki görnüşlerinde bolşy ýaly, nakyllardyr atalar sözleri hem köp nusgaly bolýar. Ýagny şol bir manyny berýän nakyl ýa-da atalar sözi her ýerde birhiliräk aýdylýar. «Paýhas çeşmesindäki» «Ata bolmadyk ata gadyryny bilmez» diýen atalar sözüni-de birneme ýumşagrak äheňde, «Atanyň gadyryny ata bolaňda bilersiň!» diýibem aýdýarlar. Haýsy hili aýdylsa-da, bu atalar sözünde asyrlaryň dowamynda synagdan geçen durmuş hakykaty beýan edilýär. Bigam çagalykdan ýaňy saýlanan ýetginjek ata-enäniň özi hakda edýän aladalaryna geregiçe üns bermezek bolýar. Hamala diýersiň, hemme zat öz-özünden bolup durandyr öýdýär. Ylaýta-da, ata-enäniň ynjalyksyz ýüregine bolmalysy ýaly düşünmeýär. Meselem, giden ýerinden wagtynda gelmese ata-enäniň bitakat bolýandygyny, gije ukusy tutmaýandygyny ýadyndan çykaryp, olary habardar etmezden, gelmeli wagtyndan gijä galyp bilýär. Şeýle ýagdaý köpräk gaýtalanyberse, oýunlyga salyp: — Munuň aýagyny duşamasak boljak däl! — diýip, gelin edinmegiň ugruna çykýarlar. Magtymguly akyldaryň:

18 Sentýabr 2021

Maşgala

Milli terbiýe

Döwür üýtgeýär, durmuş ösýär, özgerýär. Emma üstünden ençeme asyr geçse-de, halk arasynda milli gymmatlyklarymyzyň genji-hazynasyna öwrülen edeplilik, asylly terbiýe ýaly düşünjeler üýtgemän gelýär. Halkymyz tarapyndan çaga terbiýesine hemişe aýratyn üns berlipdir. Ene-mamalarymyz olara çagalykdan özüni köpçülikde, maşgalada edepli alyp barmagyň kadalaryny öwredipdirler.

14 Sentýabr 2021

Maşgala

Mukaddeslige deňelýän ojak

Maşgala jemgyýetiň bir bölegi bolmak bilen, ol döwletiň ösüşine özüniň aýratyn täsirini ýetirýär. Türkmenistanda maşgala gatnaşyklarynyň hukuk taýdan düzgünleşdirilmegi döwlet tarapyndan amala aşyrylýar. Türkmenistanda diňe raýat ýagdaýlarynyň nama ýazgysy edarasy tarapyndan bellige alnan nika ykrar edilýär. Maşgalanyň hukuklary kanun esasynda goralýar. Ýurtbaştutanymyz: «Maşgala näçe berk boldugyça jemgyýet şonça-da hemmetaraplaýyn baý bolýar» diýip bellemek bilen, eziz Diýarymyzda her bir maşgalanyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagy, enäniň we çaganyň ygtyýarlyklarynyň döwlet tarapyndan berk gözegçilikde saklanylmagy, sagdyn nesliň kemala gelmegi ugrunda ýadawsyz aladalary edýär. Şuňa laýyklykda her bir türkmen maşgalasynyň agzalarynyň bagtyýarlygyny üpjün etmek ugrunda asylly işler durmuşa geçirilýär.

13 Sentýabr 2021

Maşgala

Myhmansöýerlik däbi

Halkymyzyň myhmansöýerlik däbi durşy bilen mekdepdir. Ony öwrenmek we ýaşlara öwretmek uly ähmiýete eýe. Bu babatda biziň üçin Gahryman Arkadagymyzyň döwet galamyndan syzylyp çykan «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitaby esasy gollanmadyr. Ajaýyp eseriň «Myhmansöýerlik» atly bölüminde halkymyzyň myhmansöýerlik däbi bilen baglanyşykly edim-gylymlar, däp-dessurlar dürli rowaýatlaryň üsti bilen beýan edilýär. Gymmatly eserde bellenilişi ýaly, ata-babalarymyz myhmany kabul edeniňde, ýerine ýetirmeli birnäçe däp-dessurlary döredipdirler. Myhmany kabul etmegiň ilkinji şerti bolsa açykgöwünlilik we gülerýüzlilikdir. Gelen myhman bilen gadyrly salamlaşylyp, hal-ahwal soraşylypdyr. Myhmanyň eli ýuwdurylyp, töre geçirilipdir. Oturjak ýerine ýörite niýetlenilen düşekçeler ýazylyp, duz-çörek hödür edilipdir. Myhman biraz garbanyp, dem-dynç alýança, onuň hormatyna dürli tagamlar taýýarlanylypdyr. Soňra myhmanyň habary alnyp, sözi diňlenilipdir. Myhman ugradylyp, hoşlaşylanda bolsa öý eýesiniň eden hyzmatyna hoşallygyny bildirmek üçin «Sag boluň!», «Sag oturyň!», «Bereket bersin!», «Eden hezzet-hormatyňyz üçin sag boluň!» diýip, ýagşy dilegler edilýär. Öý eýeleri bolsa: «Saglykda görşeliň!», «Gelip duruň!», «Toýda duşuşalyň!» ýaly ýagşy dilegler b

13 Sentýabr 2021

Maşgala

Döwrüň derwaýys söhbedi

KÄMIL TERBIÝE — MÖHÜM WEZIPE «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda maşgala abadançylygynyň sarsmaz binýadyny gurmak, ýaş nesillerimiziň ruhubelent, watansöýüji, zähmetsöýer ýaşlar bolup ýetişmeklerini gazanmak ýaly derwaýys işleriň her bir maşgaladan başlamalydygy baradaky nesihatlary, maslahatlary esasynda uly işler alnyp barylýar. Ýurdumyzyň röwşen geljeginiň binýadyny tutjak edepli, terbiýeli, bilimli, giň dünýägaraýyşly, sagdyn ruhly ýaşlary kemala getirmek her bir adamyň öňünde durýan esasy wezipedir. Türkmen halky gadymy halk, onuň däp-dessurlary, edim-gylymlary, edep-terbiýesi gadymy döwürlerden bäri dowam edip gelýär. Ata-babalarymyz maşgala mukaddesligi, çagalarynyň edepli, terbiýeli bolup ýetişmegi babatda nusgalyk ýoly miras goýupdyrlar. Ata-babalarymyzdan galan mirasymyzda pähim-paýhas jemlenendir. Şunda türkmen maşgalasynda ata-enä, Watana, topraga bolan hormat uludyr.

13 Sentýabr 2021

Maşgala

Gaýynenem — gaýym enem

Säher turup salam berip, Söýüň gaýyneneňizi!

13 Sentýabr 2021

Maşgala

Mamamyň öwüt-ündewlerinden

Zenan edebinden belli Mamam maňa örän köp zatlary öwretdi. Özi gönümelden sypaýy, mähremligi bilen zenanlara görelde bolansoň, durmuşda zenan bilen baglanyşykly her hili ýagdaýlara gabat gelýärdi. Ol, köplenç, ýanynda bolamsoň, meniň hem aladamy ederdi. Mamamyň gulagyma guýşy ýaly, haýsy hojalyk bolsa bolsun, daşyndan synlanyňda eýýäm, şol öýdäki zenanyň nähili maşgaladygyna baha berip bolýar. Türkmen halky örän synçy halk. Ir döwürlerde bir ýerik myhmançylyga barlanda, ilki bilen, öý bikesiniň ýa-da bolmasa, maşgalada ýetişen gyzyň girim-çykymyna, arassaçylygyna, terbiýesine, iş edişine syn eder ekenler. Esasan--da, durmuşda türkmen zenanynyň edepli, asylly, arassa ahlakly bolmagy zerur hasap edilipdir.

13 Sentýabr 2021

Maşgala

Başymyzyň täji, siz!

Bu dünýädäki barlyklaryň iň ezizi enedir. Eneler barlyk zynjyrynyň iň derwaýys halkalarynyň biridir. Eneler bolmasa, ynsan nesli dowamat dowam bolmazdy. Ene söýgüsi uly güýçdür, oňa taý geljek gymmatlygy gözleseň uzak oýlandyrýar. Perzendiniň sallançagyny üwräp, telim gijäni ukusyz geçiren ene “Ýadadym, irdim” diýmez, gaýta “Aýlanaýyn adyňdan” diýip hüwdi aýdar. Ýer ýüzünde ene söýgüsi sähel azalsa, ony doňaklyk bürär. Çünki, zemini ýyladýan ene mähriniň ýylysydyr. Eneleriň gasyn-gasyn elleriniň pamyk ýaly aýasy bilen başyňy sypanda ýüregiňe siňdirýän ýylysyny başga hiç bir zat berip bilmez. Bizi elmydama özüniň mähri bilen bagryna basýan, dertlerimizi öz dertleri saýýan, iýmän bize iýdirýän hem-de biziň durmuşda ýolumyzy arçaýan bedenimiziň we aňymyzyň ösmegine sebäp bolýan, gözýetimimizi giňeldýän, dünýämizi gözelleşdirýän we şunça sansyz haýyr işleri etmek bilen bizden hiç zat hantama bolmaýan mukaddeslik, ol hem enedir.

13 Sentýabr 2021

Maşgala