HABARLAR

Ene öwüdi (Durmuş pursatlary)

Türkmençilikde gyz maşgalanyň edepli-ekramly, eli işli bolmagy üçin ene-mamalarymyz asylly görelde bolup, olary ýaşlykdan zähmet terbiýesine imrindiripdirler. Mährem enelerimiz gyzlaryny görüm-göreldeli ýetişdirmek bilen, biş-düş taýýarlamak, el işlerini kemsiz öwredipdirler. Dana ata-babalarymyzyň «Enesini gör-de, gyzyny al, gyrasyny gör-de — bizini» diýen sözi çagalygymdan bäri gulagymda galypdyr. Bu parasatly sözleri ýatlap, ýaşlyk ýyllaryma dolananymy duýman galýaryn. Ejem aýal doganlaryma we maňa edep-terbiýe, edim-gylym, däp-dessur bilen baglanyşykly maslahatlaryny bermek bilen, hemişe zähmetsöýer bolmalydygymyzy, özümizden ululary sylamalydygymyzy, dogruçyl bolmalydygymyzy ündärdi.

Röwşen geljegiň goragynda

Hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde, Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanda çagalygy goramak, çagalaryň hem-de ýaşlaryň saglygyny, hemmetaraplaýyn ösüşini gazanmak, olary özbaşdak durmuşa we zähmete taýýarlamak bilen bir hatarda, jemgyýetçilik durmuşyna işjeň gatnaşmaklary üçin maddy hem durmuş ýeňillikleriniň köptaraplaýyn ulgamy, ygtybarly hukuk kepillikleri döredildi. Garaşsyzlygyna eýe bolan ilkinji günlerinden başlap, Türkmenistan ýaş raýatlar üçin durmuşda oňaýly şertleri üpjün etmek baradaky meselelere has jogapkärli çemeleşip gelýär. Ýurdumyz dünýäniň 190 döwletiniň hatarynda BMG-niň çaganyň hukuklary hakyndaky Konwensiýasyny tassyklap, olaryň hukuklarynyň üpjün edilmegine we bähbitleriniň goralmagyna degişli borçnamalary gyşarnyksyz berjaý edýär.

Ýagşy ene ýagşy gyza görelde

Dana pederlerimiz irki döwürlerden bäri perzent terbiýesine iňňän uly ähmiýet beripdirler. Türkmenlerde maşgala çaga terbiýesiniň ojagy hasaplanylýar. Her bir ata-ene bäbeklik döwründen başlap, çagasynyň terbiýesine ýokary jogapkärçilik bilen çemeleşýär. Perzentleriň şahsyýet hökmünde kemala gelmeginde esasy wezipe maşgalanyň üstüne düşýär. Bu barada hormatly Prezidentimiz «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly kitabynda ýörite belläp geçýär. Çaga dünýä inenden soň, maşgaladaky uly ýaşly adamlaryň bar aladasy çaga terbiýesi bolýar. Türkmen maşgalasynda çaga terbiýesiniň özboluşly aýratynlygy bardyr. Ol hem ulalandan soň gyza ejesiniň, ogla kakasynyň terbiýe bermegidir. Mysal üçin, ejesi gyzyna tikin-çatyn etmek, haly, palas dokamak, nahar bişirmek, kir ýuwmak ýaly işleri öwredýär. Oglany köplenç kakasy ýa-da babasy terbiýeleýär. Olar oglanlarda mertlik, çydamlylyk, gaýduwsyzlyk, zähmetsöýerlik, birsözlülik ýaly häsiýetleri terbiýeläp, ýaltalyk, kezzaplyk ýaly ýaramaz endikleriň zyýany barada düşünje döredipdirler. Ata-eneler perzentlerinde şeýle asylly sypatlary kemala getirmekde halk döredijiliginiň eserlerinden peýdalanypdyrlar.

Maşgala — terbiýe ojagy

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň dabaralanýan ýylynda hormatly Prezidentimiziň beýik başlangyçlarynyň netijesinde, ýurdumyzda uly üstünlikler gazanylýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda maşgala abadançylygynyň sarsmaz binýadyny gurmak, ýaş nesillerimiziň ruhubelent, watansöýüji, zähmetsöýer ýaşlar bolup ýetişmeklerini gazanmak ýaly derwaýys işleriň her bir maşgaladan başlamalydygy baradaky nesihatlary, maslahatlary esasynda bu babatda uly işler alnyp barylýar. Türkmenlerde maşgala ähli döwürde hem erkek kişi ýolbaşçylyk edipdir. Bütin maşgalanyň jogapkärçiligi onuň üstüne ýüklenipdir. Könelerimiz öý bikesiniň maşgalanyň abraýyny goramakda, mertebesini beýgeltmekde, agzybirligini berkitmekde bitirýän işlerine mynasyp baha beripdirler. Şeýle garaýşyň durmuşylygyny ata-babalarymyzyň döreden «Ýagşy aýal ýok zadyňy bar eýlär», «Aýalyň tagtam, bagtam ojak başynda» ýaly pähimli jümleleri tassyklaýar. Maşgala agzybirliginiň binýadynyň esasyny zenan maşgala tutýar.

Olar nädip uzak ýaşadylar?

Geliň, özlerinden eşideliň! Olar uzak gürlemeýärler. Çendan-çendan ýylgyrýarlar... ýene-de uzak dymyşlyk. Hakyda ýumagyny yzyna sarap, asyrdan aňyrda galan geçmişine syýahata giderler. Ol ýerde garramaýan çagalygyna, baky juwan ýaşlygyna... düşleg ederler. Günler galňar gider oturar... Ömür saly asyr aşan adamlar bolsa onuň her sekundynda, minudynda Hudaýa bolan şükürlerini tesbi kimin yzly-yzyna birme-bir dile getirer oturarlar. Kädaýymam... «Her bir sözüňiz ýüregimizde teperrik bolsun! Uzak ýaşamagyň syry nämede? Sagdyn durmuşda ýaşamak üçin maslahatyňyzy beräýiň!» diýen jümleler eşidiler. Az pursat dymarlar-da, şükür bilen söze başlarlar...

Bagtyýarlygyň gujagynda

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna ajaýyp zähmet üstünlikleri bilen barýan halkymyzyň ümzügi ileri. Ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen mähriban eneler we döwletliligiň başy bolan çagalar hakdaky alada ünsden düşürilenok. Ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda bolşy ýaly, Ahal welaýatynyň Änew şäherinde gurlan 4 gatly, ýokary amatlyklary bolan, köp öýli ýaşaýyş jaýlaryndan sekiz we ondan köp çagany terbiýeläp ýetişdiren maşgalalara sowgat bermegi Gahryman Arkadagymyzyň enelere we çagalara goýýan hormatynyň bimöçberdigini ýene-de bir gezek aýan etdi. Giňden ýazylan saçagyň başyna ýygnanan agzybir maşgalalary göreniňde, olaryň bagtly günleriniň şaýady bolýandygyňa buýsanýarsyň. Şol pursat olaryň ilkinji sözleriniň halkymyzyň hak howandary — Gahryman Arkadagymyzyň adyna aýdylýan alkyşlar bilen başlanmagy bolsa, bagtyýar maşgalanyň bagtdan paýly, sylagdan serpaýly bolup, asuda Watanymyza, hormatly Pezidentimize buýsanyp ýaşaýandygyna guwanýarsyň.

Çaganyň ýalňyşyna dogry bellik etmek

Redaksiýadan:Gadyrly okyjylar! Gazetimiziň şu sanynda professor, çaga terbiýesi hakynda köp sanly kitaplaryň, makalalaryň we ylmy işleriň awtory, 91 ýaşly psiholog Ýuliýa Borisowna Gippenreýteriň 1995-nji ýylda neşir edilen «Ene-atalar üçin iň möhüm kitap» atly kitaplar ýygyndysyndan bölekleri size ýetirmegimizi dowam edýäris. Ene-atalara kömek

Supra ýaraşygy — myhman

Halkymyzyň ajaýyp däp-dessurlarynda nesilden-nesle dowam edip gelýän myhmansöýerlik aýratyn orun eýeleýär. Myhmansöýerlik barada hormatly Prezidentimiz «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» kitabynda şeýle diýýär: «Myhmançylyk däp-dessurlary halkymyzyň zandyndaky häsiýetleriniň biridir. Çünki bu däp-dessurlar adamlaryň özara ýakynlaşmagynyň iň ynamly serişdesidir. Bu ýerde ýakynlyk öz bähbidiň däl-de, il-uluslaryň bähbidi babatda umumy wezipeleri seljermäge synanyşyk edilmegindedir». Myhmansöýerlik — hormatdan, ynsan kalbynyň, gapysynyň-işiginiň, köňül öýüniň açyklygyndandyr. Bu ýagdaý şahyrlaryň dilinde şeýle beýana gelipdir:

Dünýä halklarynyň çagalar hakyndaky nakyllaryndan

 «7/24.tm», №30 (61), 26.07.2021. Çaga eziz, edebi ondanam eziz.

Türkmen jemgyýetiniň özeni

Türkmen jemgyýetiniň özeni bolan maşgalanyň möhüm terbiýeçilik orny bardyr. Ol ýurduň ykdysady ösüşlerine-de oňaýly täsir edýär. Şonuň üçin-de: «Maşgala kiçijik döwletdir» diýilýär. Agzybir, sagdyn, ruhy taýdan baý, berk maşgalalardan düzülen jemgyýet döwletiň dürs we kämil ýol bilen ösmegine itergi berýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda amal edilýän işleriň her biri maşgalanyň abadançylygyna we berkligine gönükdirilendir. Paýtagtymyz Aşgabatda we ýurdumyzyň welaýatlarydyr etraplarynda, oba-şäherlerinde gurlup ulanylmaga berilýän medeni-durmuş maksatly döwrebap binalar, ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, dynç alyş sagaldyş merkezleri, sport desgalary maşgala hakdaky çuňňur aladalardan nyşan.