Köýtendagyň gowaklary
Häzirki wagtda Magdanly-Köýtendag tebigy daglyk etrabynda 60-a golaý gowak barada ýazylyp, beýan edildi. Olaryň ählisi 10 metrden uzyn bolup, umumy uzynlygy 75372 metre deňdir. Olaryň içinde 8 sany gowagyň uzynlygy 350 metrden geçýär. Bu gowaklaryň iň uzyny Gapgotan-2 gowagydyr, onuň uzynlygy 27100, ikinji orunda Aralyk gowagy bolup, uzynlygy 24000, üçünji orunda bolsa Haşymoýuk gowagy bolup, uzynlygy 9500 metre ýetýär. Gapgotan-2 gowagynyň içinde köljagazlary we beýikligi 2-3 metr bolan şaglawuklary döredýän ýerasty çeşmeleriň ikisi bar. Kepderhana gowagynyň içinde bolsa ýüzlerçe inedördül, metr meýdany bolan köli emele getirip, akyp ýatan ýerasty derýa bar. Käbir gowaklaryň içinde çuň köller bar. Gowagyň dowamyny öwrenjek bolsaň, onda suwa çümüjileriň eginbaşlaryny we enjamlaryny ulanmaly bolýar. Ýokardan akyp gelýän suw gowaklarda hekden, kalsitden, aragonitden, ankeritden, dolomitden, angidritden, kaliý, kalsiý, natriý, magniý duzlaryndan dürli görnüşleri emele getiripdir. Olaryň ýokardan sallanyp duranlaryna stalaktit, aşakdan ýokary ösenlerine stalakmit, ikisiniň birleşmeginden emele gelen görnüşlere stalagnat ýa-da «sütün» diýilýär. Käbir gowaklarda diwardan gapdala ak gül ýaly ösen hek şahalaryny görmek bolýar, olara ylymda «geliktitler» diýlip at berilýär. Gülşirin gowagynda ak reňkli dürli minerallardan emele gelen şeýle ösüntgiler akylyňy haýran edýär.
