"Türkmen gündogary" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Lebap welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Türkmenabat şäheri, S.A.Nyýazow şaýoly, 42
Telefon belgileri: 3-14-36, 3-26-83, 3-26-82
Email: turkmengundogary-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

BBC: yl­ham ber­ýän 100 ze­nan

BBC kor­po­ra­si­ýa­sy dün­ýä­niň yl­ham be­ri­ji we tä­sir­li 100 ze­na­nynyň bu ýyl­ky sa­na­wy­ny mä­lim et­di. 2024-nji ýy­lyň sa­na­wy­na alym­lar, sy­ýa­sat­çy­lar, jem­gy­ýet­çi­lik iş­gär­le­ri, tür­gen­ler we sun­gat iş­gär­le­ri gir­di. Sa­na­wa gi­ren­le­riň ara­syn­da No­be­liň fi­zio­lo­gi­ýa we luk­man­çy­lyk bo­ýun­ça baý­ra­gy­nyň eýe­si, ame­ri­ka­ly bio­hi­mik Ka­ta­lin Ka­ri­ko, şeý­le hem No­be­liň pa­ra­hat­çy­lyk bo­ýun­ça baý­ra­gynyň eýe­si, adam hu­kuk­la­ry­ny go­raý­jy yrak­ly Na­di­ýa Mu­rad bar. Tür­gen­le­riň ara­syn­da ame­ri­ka­ly bel­li ýe­ňil at­le­ti­ka­çy El­li­son Fe­liks, Olim­pi­ýa me­da­ly­nyň al­ty­sy­ny ga­za­nan bra­zi­li­ýa­ly gim­nas­ti­ka­çy Re­be­ka And­ra­de, ow­gan pa­rat­hek­won­do­çy Za­ki­ýa Hu­da­da­di, şeý­le hem Pa­riž Olim­pia­da­sy­na alyp ba­ran mah­mal pi­li bi­len jem­gy­ýet­çi­lik tor­la­ry­nyň ün­sü­ni çe­ken gü­nor­ta ko­re­ýa­ly aty­jy Kim Ýe Ji bar.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Gahryman Arkadagymyzyň suw diplomatiýasy

Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedow Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Çöl­leş­mä gar­şy gö­reş­mek bo­ýun­ça Kon­wen­si­ýa­sy­na gat­na­şy­jy ta­rap­la­ryň 16-njy mas­la­ha­ty­nyň (СOP16) çäk­le­rin­de ge­çi­ri­len «Bi­te­wi suw» sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri­niň bu mas­la­hat­da dün­ýä­de we se­bit­de suw­dan ne­ti­je­li peý­da­lan­mak ba­bat­da suw me­se­le­si bo­ýun­ça köp­ta­rap­ly dia­lo­gyň ne­ti­je­si kes­git­le­nen­de oňa gat­na­şy­jy­la­ryň iki sa­ny esa­sy düz­gü­ne, ýag­ny suw se­riş­de­le­ri­niň aýaw­ly ula­nyl­ma­gy­na hem-de ada­lat­ly paý­la­nyl­ma­gy­na gür­rüň­siz eýer­me­li­di­gi ba­ra­da bel­läp geç­di. Şeý­le hem Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz suw me­se­le­sin­de üç mö­hüm ka­da­dan ugur al­ma­ly­dy­gy­na ynan­ýan­dy­gy­ny bel­le­di. Şo­la­ryň bi­rin­ji­si – hal­ka­ra hu­ku­gyň ber­jaý edil­me­gi. Suw se­riş­de­le­ri umu­my baý­lyk­dyr, onuň ula­nyl­ma­gy umu­my yk­rar edi­len ka­da­lar, hu­su­san-da, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň kon­wen­si­ýa­sy esa­syn­da düz­gün­leş­di­ril­me­li­dir. Ikin­ji­si – öza­ra bäh­bit­le­riň ha­sa­ba alyn­ma­gy. Ka­bul edil­ýän çöz­güt­ler se­bi­tiň äh­li döw­let­le­ri­niň ze­rur­lyk­la­ry­ny göz öňün­de tut­ma­ly­dyr. Di­ňe şeý­le çe­me­leş­me ada­lat­ly­ly­gy we dur­nuk­ly­ly­gy üp­jün edip bi­ler. Üçün­ji­s

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Türk­me­nis­tan-BMG: tä­ze ka­rar­na­ma­lar we tä­ze se­bit mer­kez­le­ri

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Galkynyşy döw­rün­de he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan döw­le­ti­mi­ziň hal­ka­ra gi­ňiş­li­gin­dä­ki ab­raý-mer­te­be­si has-da be­len­de gal­ýar. Dün­ýä­niň sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy we me­de­ni gi­ňiş­li­gi­ne iş­jeň go­şul­ýan hem-de özü­niň dö­re­di­ji­lik kuw­wa­ty­ny tu­tuş adam­za­dyň bäh­bi­di­ne gö­nük­dir­ýän ýur­du­myz bü­tin dün­ýä­de hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny gi­ňelt­mä­ge we iş­jeň­leş­dir­mä­ge my­na­syp go­şant go­şup, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hal­ka­ra hu­kuk ýag­da­ýy­na esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sa­ty üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­ýär. Mu­nuň özi ýur­du­my­zyň bü­tin dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň hö­küm sür­me­gi we dur­nuk­ly ösü­şiň üp­jün edil­me­gi ug­run­da ta­gal­la ed­ýän­di­gi­ne do­ly gü­wä geç­ýär. 1995-nji ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy «Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy» at­ly Ka­rar­na­ma­ny ka­bul et­di. 2015-nji ýy­lyň 3-nji iýu­nyn­da türk­men hal­ky ýe­ne-de bir hoş ha­ba­ra şa­ýat bol­dy, ýag­ny BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy «Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy» at­ly Ka­rar­na­ma­ny ikin­ji ge­zek ka­bul et­di. 2017-nji

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ýaş­la­ra da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni öw­ret­mek esa­sy we­zi­pe­le­riň bi­ri­dir

Ýur­du­my­zyň hal­ka­ra gi­ňiş­li­gin­dä­ki ab­raý-mer­te­be­si­niň bar­ha gi­ňel­me­gi, dün­ýä döw­let­le­ri bi­len dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň has-da ýyg­jam­laş­ma­gy, da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­my­zyň da­ba­ra­lan­ma­gy we bu ugur­la­ry gel­jek­de has-da ös­dür­mek ug­run­da­ky mak­sat­na­ma­lar dö­wür­deş ýaş­la­ry­myz­dan dün­ýä dil­le­ri­ni iç­gin öw­ren­mek­li­gi ta­lap ed­ýär. Hä­zir­ki wagt­da ýaş­la­ra da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni öw­ret­mek esa­sy we­zi­pe­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­tan­da da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni okat­ma­gy kä­mil­leş­dir­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy hem şol mak­sa­da gö­nük­di­ri­len­dir. Ag­za­lan Kon­sep­si­ýa la­ýyk­lyk­da, da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni okat­ma­gyň öň­de­ba­ry­jy usul­la­ry or­naş­dy­ryl­ýar. Bu ugur­da­ky ta­gal­la­lar ýaş nes­le bi­lim-ter­bi­ýe ber­me­giň, ene di­li­miz bi­len bir ha­tar­da, da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni üz­nük­siz okat­ma­gyň bi­te­wi ul­ga­my­ny eme­le ge­tir­mek­de, ony hil taý­dan dün­ýä de­re­je­si­ne çy­kar­mak­da mö­hüm bo­lup dur­ýar.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Beýik işlere buýsanç

Ýur­du­my­zyň gel­je­gi bo­lan ýaş ne­sil ba­ra­da­ky ala­da döw­le­ti­miz­de esa­sy we­zi­pe­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. Ýaş­la­ryň uly üns-ala­da bi­len gur­şal­ma­gy, ola­ryň döw­re­bap bi­lim al­ma­gy, hü­när öw­ren­me­gi, dö­ret­me­gi, gur­ma­gy, sag­dyn ruh­ly, berk be­den­li bo­lup ýe­tiş­me­gi, hem­me­ta­rap­la­ýyn saz­la­şyk­ly ös­me­gi ug­run­da edil­ýän ta­gal­la­lar bi­zi has-da be­gen­dir­ýär, buý­san­dyr­ýar. El­bet­de, ýaş nes­liň kä­mil­li­gi di­ýil­se, il­ki bi­len, bi­lim ul­ga­myn­da­ky şert­ler göz öňüňde jan­lan­ýar. Ýur­du­myz­da ylym-bi­lim ul­ga­my­na aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Hä­zir­ki dö­wür­de ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­nyň döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy, olar­da ze­rur en­jam­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy, okat­ma­gyň hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň we usu­ly­ýet­le­ri­niň işe gi­ri­zil­me­gi ýaş nes­liň döw­re­bap bi­lim al­ma­gyn­da, saý­lap alan hü­när­le­ri bo­ýun­ça bi­lim­le­ri­ni art­dyr­ma­gyn­da, ola­ry ylym­ly-bi­lim­li, wa­tan­sö­ýü­ji, giň dün­ýä­ga­ra­ýyş­ly edip ýe­tiş­dir­mek­de mu­gal­lym­la­ra ýo­ka­ry ne­ti­je­le­ri ga­zan­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Şeý­le kä­mil teh­no­lo­gi­ýa­ly ýo­ka­ry okuw mek­dep­de ta­lyp­la­ry ýe­tiş­dir­me­giň jo­gap­kär­çi­li­gi uly bo­lup, biz ― mu­gal­lym­lar ta­lyp ýaş­la­ry­my­zyň ýo­ka­ry taý­ýar­lyk­ly hü­när­men­ler bo­lup ýe­tiş­mek­le­ri ug­run­da ta­gal­la­

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Öz­bo­luş­ly bi­na gur­lar

Al­ba­ni­ýa­nyň paý­tag­ty Ti­ra­na­da bir des­ga­da jem­le­nen üçek­li jaý­lar top­lu­my­na ça­lym ed­ýän bi­na gur­mak me­ýil­leş­di­ril­ýär. «Net­work of Archi­tectu­re» di­zaýn kom­pa­ni­ýa­sy ta­ra­pyn­dan iş­le­nip dü­zü­len tas­la­ma «Ti­ra­na­nyň tap­ma­ça­sy» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar. Bi­na­nyň be­lent­li­gi 71 metr, tut­ýan meý­da­ny 75-25 metr tö­we­re­gi bo­lar. Şä­he­riň we oba­nyň jaý gur­lu­şy­gyn­da­ky usu­ly­ýe­tiň ut­gaş­ma­sy­ny özün­de jem­le­ýän bi­na da­şyn­dan se­re­de­niň­de köp san­ly ki­çi­jik jaý­la­ry jem­le­ýän ýa­ly gö­rünýar. Bu des­ga köp ugur­ly bo­lar. 1-n­ji gatda ýe­ras­ty aw­tou­lag du­ral­ga­sy bi­len bir­lik­de tä­jir­çi­lik jaý­la­ry, ýo­kar­da bol­sa myh­man­ha­na­lar we öý­ler ýer­le­şer. Binada 7-n­ji gat­dan 16-n­jy ga­ta çen­li 158 sa­ny öýüň bol­jak­dy­gy bel­le­nil­ýär. Iň ýo­kar­ky üç ga­ty pent­ho­us­lar eýe­läp, olar bi­ri-bi­rin­den bag­lar ar­ka­ly bö­lü­ner.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Abat­la­mak üçin tä­ze usul dö­re­dil­di

Alym­lar to­pa­ry eme­li aň ar­ka­ly ta­ry­hy ta­pyn­dy­la­ryň, şol san­da heý­kel­le­riň jaý­ry­lan we döw­len ýer­le­ri­ni abat­la­ma­gyň tä­ze usu­ly­ny oý­lap tap­dy­lar. Köp­lenç ze­per ýe­ten me­de­ni ýa­dy­gär­lik­ler kö­ne su­rat­lar ar­ka­ly di­kel­dil­ýär. Ýa­po­ni­ýa­nyň hem-de Hy­ta­ýyň alym­lar to­pa­ry abat­la­mak mak­sa­dy bi­len 3D ar­ka­ly köp ugur­ly neý­ron ul­ga­my­ny dö­ret­di­ler. Bu usul ada­ty teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň di­kel­dip bil­me­jek aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny, çuň­luk­la­ry­ny we jik­me-jik­lik­le­ri­ni tä­ze­den dö­re­dip bil­ýär. Alym­la­ryň pi­ki­ri­çe, hä­zir­ki ga­za­ny­lan abat­la­ýyş ta­kyk­ly­gy 95 gö­te­ri­me deň bol­dy, ýö­ne 2D şe­kil­ler­dä­ki çuň­lu­gyň ga­ty gy­syl­ma­gy se­bäp­li heý­ke­liň ýü­zün­dä­ki we be­zeg­ler­dä­ki kä­bir jik­me-jik­lik­ler gö­rün­me­ýär­di. Ýö­ne tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­nyň ula­nyl­ma­gy bi­len di­kel­diş ta­kyk­ly­gy­nyň ep-es­li go­wu­la­nan­dy­gy bel­li bol­dy.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Hal­ka­ra olim­pia­da­lar – üs­tün­lik­le­riň göz­ba­şy

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ta­ra­pyn­dan ýur­du­my­zyň bi­lim ul­ga­my­ny döw­re­bap kä­mil­leş­dir­mek, jem­gy­ýe­ti­mi­ziň gel­je­gi bo­lan ylym­ly-bi­lim­li, giň dün­ýä­ga­ra­ýyş­ly, wa­tan­sö­ýü­ji, be­den we ru­hy taý­dan sag­dyn ne­sil­le­ri ke­ma­la ge­tir­mek ba­bat­da tu­tum­ly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Bu ugur­da ta­lyp ýaş­la­ra bi­lim ber­mek, yl­my ga­ra­ýyş­la­ry­ny ýo­kar­lan­dyr­mak, mil­li gym­mat­lyk­la­ry­myz esa­syn­da hä­zir­ki za­man türk­men jem­gy­ýe­ti­ne mah­sus şah­sy­ýet­le­ri ke­ma­la ge­tir­mek we ola­ryň hü­nä­ri­niň ha­ky­ky eýe­si bol­mak üçin al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ber­ka­rar döw­le­ti­miz­de Gahryman Arkadagymyz we Arkadagly Gahryman Serdarymyz ta­ra­pyn­dan al­nyp ba­ryl­ýan bi­lim sy­ýa­sa­ty­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rül­di. Berkarar döw­le­ti­miz­de Gahryman Arkadagymyzyň we hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bi­lim öz­gert­me­le­ri esa­syn­da bi­li­miň hi­li tä­ze de­re­je­le­re çyk­ýar. Ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän hal­ka­ra ders, tas­la­ma we yl­my bäs­le­şik­ler, olim­pia­da­lar özü­niň oňyn ne­ti­je­si­ni ber­ýär. Bu asyl­ly däp «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da hem hal­ka­ra de­re­je­sin­de ge­çi­ril­ýän çä­re­le­riň, olim­pia­da­la­ryň we bäs­le­şik­le­riň üs­tü­ni ýe­tir­ýär hem-de Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap ýur­du­my­zyň hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­li­gin­dä­ki my­na­syp or­nu­ny has-da ber­k

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Sport­da ýe­ňiş­le­re bes­le­nen ýyl

Ta­mam­la­nyp bar­ýan «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­ly­nyň aja­ýyp sport üs­tün­lik­le­ri mil­li spor­tu­my­zy ösü­şiň tä­ze be­lent­lik­le­ri­ne çy­kar­mak ug­run­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän ne­ti­je­li iş­le­riň mi­we­si­dir. El­bet­de, mu­nuň mil­li spor­tu­my­zyň ta­ry­hy ýe­ňiş­le­re uza­ýan ýo­lu­nyň bin­ýa­dy­ny go­ýan Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň hem-de şol döw­let­li baş­lan­gyç­la­ry my­na­syp do­wam et­dir­ýän hormatly Prezidentimiziň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len bag­ly­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Iri sport mer­ke­zi hök­mün­de uly ab­raý­dan peý­da­lan­ýan Wa­ta­ny­my­zyň eýe bo­lan be­lent sep­git­le­ri diý­seň buý­san­dy­ry­jy­dyr. Türk­me­nis­ta­nyň öňe sür­ýän baş­lan­gyç­la­ry­nyň hal­ka­ra yk­rar­na­ma­sy­na eýe bol­ma­gy Di­ýa­ry­my­zyň dün­ýä­dä­ki ab­ra­ýy­nyň gör­ke­zi­ji­si­dir. Şu ýy­lyň sent­ýab­ryn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 78-nji ses­si­ýa­syn­da Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bi­len hem-de Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­ne ag­za döw­let­le­riň bi­ra­gyz­dan gol­da­ma­gyn­da «Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň oýun­la­ry» at­ly Ka­rar­na­ma­nyň ka­bul edil­me­gi hem şeý­le wa­ka­la­ryň bi­ri hök­mün­de göw­nü­mi­zi gal­kyn­dyr­dy.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Türk­men-türk gat­na­şyk­la­ry iş­jeň ös­dü­ril­ýär

Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da uly üs­tün­lik­ler ga­za­ny­lyp, dün­ýä halk­la­ry bi­len iki­ta­rap­la­ýyn hem-de köp­ta­rap­la­ýyn bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk­lar ös­dü­ril­ýär. Bu ugur­da ýur­du­my­zyň iň ýa­kyn hyz­mat­daş­la­ry­nyň bi­ri hem Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­dyr. Da­şa­ry ýurt­lar bi­len al­nyp ba­ryl­ýan yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň çä­gin­de iş­jeň ma­ýa go­ýum sy­ýa­sa­ty­na aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Bu ba­bat­da hem Tür­ki­ýe bi­len Türk­me­nis­ta­nyň gat­na­şyk­la­ry ýo­ka­ry de­re­je­le­re çy­ka­ry­lan­dyr. Hä­zir­ki wagt­da bi­ziň ýur­du­myz­da ýüz­ler­çe türk kom­pa­ni­ýa­la­ry iş­le­ýär. Iri türk kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ýur­du­myz­da müň­ler­çe önüm­çi­lik we me­de­ni dur­muş mak­sat­ly des­ga­lar gur­lup ula­nyl­ma­ga be­ril­di. Türk­me­nis­tan­da we Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­syn­da hal­ka­ra ser­gi­ler hem-de işe­wür mas­la­hat­lar yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. Şu­nuň ýa­ly mö­hüm çä­re­le­ri ge­çir­mek in­di iki ýur­duň ara­syn­da asyl­ly dä­be öw­rül­di. Ýa­kyn­da paý­tag­ty­myzda ge­çi­ri­len Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň eks­port ha­ryt­la­ry­nyň ser­gi­si hem mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Türk­men-türk işe­wür­lik gat­na­şyk­la­ryn­da gur­lu­şyk pu­da­gyn­da uzak ýyl­lar­dan bä­ri al­nyp ba­ryl­ýan öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­ga aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Şun­da türk kom­pa

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

ÝUNESKO-nyň sanawyna girizildi

We­na­nyň «Würs­tels­tand» şöh­lat dü­kan­ça­la­ry Awst­ri­ýa­nyň me­de­ni mi­ra­sy­nyň bir bö­le­gi hök­mün­de yk­rar edi­lip, ÝU­NES­KO-nyň Bütindünýä me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­di. «Würs­tels­tand» on­lar­ça ýyl bä­ri ýer­li ýa­şaý­jy­la­ryň we ja­han­keş­de­le­riň ýyg­nan­ýan ýe­ri bo­lup dur­ýar. Bu dü­kan­ça­lar dür­li jem­gy­ýet­çi­lik gat­lak­la­ry­na de­giş­li şä­her­li­le­riň bir­leş­me­gi­niň öz­bo­luş­ly ny­şa­ny­na öw­rül­di. Ýer­li ýa­şaý­jy­lar şöh­lat dü­kan­ça­la­ra di­ňe bir gar­ban­mak üçin ýer däl-de, şa­dy­ýan­ly­gyň jem­le­nen ýe­ri hök­mün­de ba­ha ber­ýär­ler. Il­kin­ji şöh­lat dü­kan­ça­la­ry Bi­rin­ji ja­han ur­şy gu­ta­ran­dan soň ga­zanç et­me­giň ýol­la­ry­ny göz­le­ýän öň­ki es­ger­ler ta­ra­pyn­dan açyl­ýar. Şä­he­riň iň kö­ne dü­kan­ça­sy «Würs­tels­tand Leo» 1928-nji ýyl­dan bä­ri hyz­mat ed­ýär. Kerwen Hanberdiýew,

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

In­ter­net ru­hy sag­ly­ga peý­da­ly

Gon­kong uni­wer­si­te­ti­niň alym­la­ry in­ter­ne­tiň ýa­şy du­rug­şan adam­la­ryň ru­hy taý­dan sag­ly­gy­na ed­ýän tä­si­ri­ni öw­ren­di­ler. Olar mu­nuň üçin dür­li ýurt­lar­da ýa­şa­ýan 87 müň 559 ada­myň sag­lyk ýag­daý­la­ry­ny sel­jer­di­ler. Ne­ti­je­de, glo­bal to­ry ulan­ýan gar­ry­la­ryň göw­nü­çök­gün­li­ge du­çar bol­mak äh­ti­mal­ly­gy­nyň az­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Bu bar­lag «Na­tu­re Hu­man Be­havior» (NHB) yl­my žur­na­lyn­da çap edil­di. Ge­çi­ri­len bar­lag­lar­da in­ter­ne­ti ulan­ýan gar­ry­lar öz­le­rin­de göw­nü­çök­gün­lik ala­mat­la­ry­nyň az­dy­gy, ulan­ma­ýan­lar bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, öz­le­ri­ni has oňat duý­ýan­dyk­la­ry ba­ra­da ha­bar be­rip­dir­ler. Al­ty ýyl do­wam eden bar­lag­lar­da in­ter­net ulan­ma­gyň gar­ry­la­ryň göw­nü­çök­gün­li­gi­ni azald­ýan­dy­gy, öz­le­ri­ni duý­şu­ny go­wu­lan­dyr­ýan­dy­gy, ola­ryň dur­muş­dan ka­na­gat­lan­ma tap­ma­gy­na se­bäp bol­ýan­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ga­dy­my yba­dat­ha­na ta­pyl­dy

Ger­ma­ni­ýa­nyň Týu­bin­gen uni­wer­si­te­ti­niň ar­heo­log­la­ry Mü­sü­riň Sy­ýa­hatç­lyk we ga­dy­my­ýet mi­nistr­li­gi bi­len bi­le­lik­de hä­zir­ki So­hag şä­he­ri­niň go­la­ýyn­da­ky ga­dy­my At­ri­bis şä­he­rin­den ga­ýa­nyň ýü­zün­de oýu­lyp gur­lan uly daş yba­dat­ha­na­ny ýü­ze çy­kar­dy­lar. Pto­le­meý VIII (mi­la­dy­dan öň­ki II asyr) döw­rün­de gur­lan­dy­gy çak­la­nyl­ýan yba­dat­ha­na ga­dy­my Mü­sü­riň bi­na­gär­li­gi­ni we di­ni däplerini ýü­ze çy­kar­ýan mö­hüm açyş­dyr. 2012-nji ýyl­da baş­la­nan ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­rin­de eý­ýäm 51 metr giň­lik­dä­ki yba­dat­ha­na top­lu­my­nyň bö­lek­le­ri ýü­ze çy­ka­ryl­dy. 18 metr be­ýik­lik­dä­ki gi­rel­gä­niň ag­zyn­da­ky diň­ler bö­lek­le­ýin sak­la­nyp ga­lyp­dyr. Diň­le­rin bi­rin­de ar­heo­log­lar uzyn­ly­gy 6 metr we ini 3 metr bo­lan ota­gy tap­dy­lar. Şeý­le hem bar­lag­çy­lar ýo­kar­ky ga­ta çy­kyl­ýan bas­gan­ça­gy tap­dy­lar. Bu ta­pyn­dy­lar yba­dat­ha­na bi­na­gär­çi­li­gi­ni we Pto­le­meý eý­ýa­my­nyň di­ni däp­le­ri­ni öw­ren­mek üçin tä­ze müm­kin­çi­lik­ler aç­ýar. Aga­my­rat GUR­BAN­GEL­DI­ÝEW,

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Dünýäniň iň gowy şäherleri

«World’s 100 Best Cities» mak­sat­na­ma­sy­nyň hü­när­men­le­ri 2025-nji ýyl­da dün­ýä­niň iň go­wy 100 şä­he­ri­ni yg­lan et­di. Lon­don sa­naw­da bi­rin­ji orunda gelip, hü­när­men­ler 12 mil­li­on­dan gow­rak ilat­ly bu şäheriň ulag ul­ga­my­nyň, daş­ky gur­şaw baş­lan­gyç­la­ry­nyň, ma­ýa go­ýum kuw­wa­ty­nyň we myh­man­ha­na pu­da­gy­nyň ösen­di­gi­ni bel­le­di­ler. Sa­naw­da 10 ýyl bä­ri öň­de­li­gi eýe­le­ýän bu şä­her sy­ýa­hat­çy­la­ra we ýa­şaý­jy­la­ry­na aý­dyň gi­je­ki dur­mu­şy hö­dür­le­ýär. Işe­wür ekoul­ga­my we me­de­ni dynç alyş müm­kin­çi­lik­le­ri ba­bat­da ta­pa­wut­lan­ýan Nýu-Ýork sanawda ikin­ji orny eýeleýär. Ka­şaň ýer­le­ri we söw­da mer­kez­le­ri bi­len Pa­riž üçün­ji bol­dy. Il­kin­ji on­lu­ga To­kio, Sin­ga­pur, Rim, Mad­rid, Bar­se­lo­na, Ber­lin we Sid­neý gir­di. Leý­la AB­DUL­LA­ÝE­WA,

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ha­ky­da göw­he­ri – dö­re­di­ji­lik yl­ha­my

«Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Ha­ky­da göw­he­ri» at­ly tä­ze ki­ta­by­ny hal­ky­my­za sow­gat et­me­gi şat­lyk­ly we buý­sanç­ly wa­ka­la­ryň bi­ri­ne öw­rül­di we he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy­my­zyň 29 ýyl­ly­gy­nyň öňü­sy­ra­syn­da il­deş­le­ri­miz üçin aja­ýyp sow­gat bol­dy. Gahryman Arkadagymyzyň «Ha­ky­da göw­he­ri» at­ly tä­ze ki­ta­byn­da ata-ba­ba­la­ry­my­zyň şan-şöh­rat­ly geç­mi­şi­niň, baý me­de­ni mi­ra­sy­nyň we döw­let­li­lik ýö­rel­ge­le­ri­niň, ta­ryh­da yz go­ýan şah­sy­ýet­le­ri­mi­ziň nus­ga­lyk ýo­lu­nyň, türk­men hal­ky­nyň dün­ýä si­wi­li­za­si­ýa­sy­na go­şan go­şan­dy­nyň giň­den be­ýan edil­me­gi äh­li­miz­de uly gy­zyk­lan­ma dö­red­ýär. Gahryman Arkadagymyzyň bu ki­ta­byn­da türk­men hal­ky­nyň ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak mi­ra­sy ha­sap­lan­ýan ta­ry­hy­-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­ler ba­ra­da­ky pi­kir­le­ri­ni hal­ky­myz bi­len paý­laş­ma­gy bol­sa her bi­ri­mi­zi be­gen­dir­ýär hem-de buý­san­dyr­ýar.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

Türk­men Bi­ta­rap­ly­gy – dün­ýä nus­ga­lyk

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ösüş we ro­waç­lyk ýo­ly bi­len ynam­ly öňe bar­ýan ber­ka­rar Wa­ta­ny­my­zyň tä­ze ta­ry­hy şöh­rat­ly iş­le­re, be­lent de­re­je­le­re bes­len­ýär. Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň da­şy­na mä­käm je­bis­le­şen bag­ty­ýar hal­ky­myz «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da aja­ýyp wa­ka­la­ra, ösüş-öz­gert­me­le­re şa­ýat bol­ýar, her bir toý-baý­ra­my ag­zy­bir­lik­de giň­den bel­läp geç­ýär. Eziz Di­ýa­ry­myz­da he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy­my­zyň 29 ýyl­lyk baý­ra­my ulu­dan da­ba­ra­lan­dy­ry­lar. Bi­ta­rap­lyk baý­ra­my – naý­ba­şy se­ne­le­riň bi­ri. Äh­li­mi­ze mä­lim bol­şy ýa­ly, 1995-nji ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 50-nji mej­li­sin­de Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­ yg­lan edil­di.

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

“Şäherleriň seresi sen - ak şäherim Aşgabat”

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiz ykdysadyýetde, syýasatda, saglykda, sportda, ylym-bilimde, gurluşyk pudagynda, umuman, durmuşyň ähli ugurlary boýunça uly ösüşler gazanylyp, şöhratly taryhymyzyň altyn sahypalary ýazylýar. Döwlet Baştutanymyz pederleriniň ýoluny tutup, döwlet başyna geçen gününden başlap, ýurdumyzy ykdysady, syýasy we medeni taýdan ösdürmek, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak, ylymly-bilimli sagdyn ýaş nesilleri kemala getirmek, ata Watanymyzy mundan beýläk hem gülledip ösdürmek we onuň halkara abraýyny has-da belent derejelere ýetirmek ugrunda taýsyz tagallalaryny siňdirýär. Bu ugurda paýtagtymyz Aşgabatda we beýleki sebitlerde gurulýan beýik-beýik binalar, depesi göge ýetýän minaralar pederlerimiziň binagärlik senediniň köküniň gaty alyslara uzaýandygyndan habar berýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň binagärlik-şähergurluşyk maksatnamasynyň esasynda gün-günden pajarlap ösýän paýtagtymyz milli binagärlik sungatymyzyň iň soňky gazananlarynyň Ýewropa biçüwleri bilen utgaşdyrylmagyndan bütinleý diýen ýaly täze keşbe girdi. Nesillerimize ebedi miras galan gadymy binagärlik senedi türkmen halkynyň häzirki eşretli hem-de nurana günlerinde, hormatly Prezidentimiziň

11 Dekabr 2024

Jemgyýet

«Hakyda göwheri» — ýalkym saçýan gymmatlyk

Ýakynda türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Hakyda göwheri» atly täze kitabynyň neşir edilmegi, bagtyýar halkymyzyň toý şatlygyny has-da artdyrdy. Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň «Hakyda göwheri» atly kitabynyň «Taryh şu ýerden başlanýar», «Änew medeniýeti», «Bürünç zamanynyň medeni ojaklary», «Beýik Seljuklar döwri», «Horezmşalar döwleti», «Zehin aýdyňlygy, paýhas käni», «Oguznama — dünýä baýlygy», «Täsin söhbediň beýany», «Hazyna eýesine hazynadar diýerler», «Döwletliniň döwlet gözbaşy», «Gadymy heňňamyň aýdymy» atly bölümlere bölünmegi, olarda öňe sürülýän parasatly pikirleriň yzygiderlilikde beýan edilmegi, kitabyň ähmiýetini has-da artdyrýar.

10 Dekabr 2024

Jemgyýet

Şa serpaýyňyz üçin sag boluň, Arkadagly Gahryman Serdarymyz!

Düýn Türkmenistanyň Oba hojalyk toplumynda öňdebaryjy oba hojalykçylara «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medalynyň gowşurylyş dabarasy boldy. Biz hem şeýle şatlykly günde bu döwlet sylagyna eýe bolan ildeşlerimiziň birnäçesi bilen gürrüňdeş bolup, olaryň ýürek buýsançlaryny okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik.

10 Dekabr 2024

Jemgyýet

Öýleriň, toýlaryň ýaraşygy

«El hünäri — il gezer» diýen gyzyla gaplaýmaly setirleriň halk arasynda dilden-dile geçip, biziň şu günlerimize ýetip gelmeginde çuň many-mazmun bar. Çünki pederlerimizden dowamat-dowam bolup biziň şu günlerimize çenli ýetip gelen el işleri öýlerimiziň, mukaddes ojaklarymyzyň törüni bezeýär. Milli däp-dessurlarymyza laýyklykda gyzyny durmuşa çykarýan her bir ene-ata täze dörejek maşgala üçin öý goşlaryny taýýarlaýar. Şol goşlaryň içinde jübüt-jübüt ýorgan-düşek hem ýassyklar bolmaly. Bu däp-dessur biziň häzirki döwrümizde täze röwşe beslenip, dowam edip gelýär. Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynyň ýaşaýjysy Ogulbaýram Begenjowa bu babatda adygan tikinçileriň biri. Ýakynda biz onuň bilen söhbetdeş bolmak üçin Türkmenistanyň Ylym we bilim işgärleriniň kärdeşler arkalaşyklarynyň etrap Geňeşiniň başlygy Arzygül Nepesowa ýüz tutduk. Şonda ol:«Ogulbaýram gelnejäni etrapda tanamaýan az bolsa gerek. Onuň obada ýörgünli ady Ogulaman gelnejedir. Ol etrabymyzyň Türkmenistan geňeşliginiň ýaşaýjysy. Onuň ellerinden çykan ýorgan-düşekler köp ýyllar geçse-de, suduryny üýtgetmän ulanýanlara hyzmat edip gelýär. Her bir işde hünäre söýgi, yhlas, ussatlyk gerek. Bu zenan bilen ýakyndan tanyşdyraýyn, edýän işleri barada özi gürrüň berse, has gowy bolar» diýip, bize onuň salgysyny berdi.

10 Dekabr 2024

Jemgyýet