Türkmenmetbugat

"Türkmen gündogary" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Lebap welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Türkmenabat şäheri, S.A.Nyýazow şaýoly, 42
Telefon belgileri: 3-14-36, 3-26-83, 3-26-82
Email: turkmengundogary-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

«Nova-C» kosmos gämisi Aýa gondy

«Intuitive Machines» amerikan kompaniýasynyň «Nova-C» älem gamisi Aýyň üstüne gonmagy başardy diýip, NASA kosmos edarasynyň habaryna salgylanýan «Trend.az» ýazýar. Habara görä, bu soňky 50 ýylda Amerikanyň kosmos gämisiniň Ýeriň tebigy hemrasyna gonan ýagdaýydyr, özem ol hususy kompaniýa tarapyndan amala aşyryldy. 

24 Fewral 2024

SpaceX käbir emeli hemralary ulanyjylara has amatly ýerleşdirmek isleýär

SpaceX kompaniýasy Starlink internet-hyzmatynyň käbir hemralaryny ulanyjylara ýakynrak ýerleşdirmek isleýär. Munuň üçin kompaniýa ABŞ-nyň Aragatnaşyk boýunça federal komissiýasyna öz hemralaryny Ýeriň üstünden 340-360 km belentlikde ýerleşdirmäge rugsat almak üçin ýüz tutdy. Bu häzirki ulanylýan orbitalardan 200 km pesdir. Netijede, Starlink internetini ulanýan ulanyjylara, kärhanalara we degişli gulluklara hödürlenilýän hyzmatlaryň hili ýokarlanar.

24 Fewral 2024

Türkmenistanda milli habar alyş-çalyş hyzmatlary meşhurlyk gazanýar

Türkmenistanda döredilen elektron habar alyş-çalyş hyzmatlary ýurtda ulanyjylaryň arasynda meşhurlyk gazanyp başlady diýip, «Türkmenaragatnaşyk» agentliginde gürrüň berdiler. Hususan-da, tekst habarlaryny, suratlary, wideolary we beýleki faýllary çalt alyşmak üçin «Start» messenjeri häzirki wagtda 350 müňden gowrak adam tarapyndan ulanylýar. Hyzmat «Google Play» we «App store» dükanlarynda ýükläp almak üçin elýeterlidir. Ykjam programma ses we wideo jaňlary üçin hem ulanylyp bilner.

22 Fewral 2024

Maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynda täze mümkinçilikleri açýan taslama işe girizilýär

ABŞ-nyň Halkara ösüş agentligi (USAID) “Sanly Çözgüt” kompaniýasy we “Sanly Bilim” bilim merkezi bilen bilelikde telekeçiligi we işewürlik gurşawyny ösdürmäge gönükdirilen täze taslamany işe girizýär. “Zenanlaryň arasynda “Salesforce” işläp taýýarlaýjylar üçin okuw kursy” diýlip atlandyrylýan bu taslama maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynda zenanlaryň iş üpjünçilik mümkinçiliklerini ösdürmegi maksat edinýär. Taslamanyň çäklerinde Aşgabat şäherinde ýaşaýan we 18 ýaşdan geçen zenanlar web-işläp taýýarlamalar we maglumat tehnologiýalaryny dolandyrmak boýunça bilimleri alarlar. Bu olara özleriniň özbaşdak işlerini açmagyna şert döreder. Mundan daşary, olar bu ugurda ozal bar bolan ukyp-başarnyklaryny kämilleşdirerler.

22 Fewral 2024

Tutum uly, depgin ýokary

Oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmeginde Türkmenabat tejribe-synag abatlaýyş zawodynyň hünärmenleriniň paýy uludyr. Bu ýerde ýylyň dowamynda kombaýnlar, traktorlar üçin ätiýaçlyk şaýlary taýýarlanylýar, könelişenleri bolsa täzeden dikeldilýär. Zawodda gerekli şaýlaryň wagtynda we ýokary hilli öndürilmegi gazanylýar. — Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk işgärleriniň öňünde ene topragyň hasyllylygyny artdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän gök-bakja önümlerini, miweleri özümizde öndürmek wezipesini goýdy. Bu köp babatda tehnikanyň netijeli işledilmegine bagly. Munuň üçin tehnikalaryň «onki süňňi» gurat bolmaly. Şonuň üçin hem biz şaýlaryň ählisiniň buýrulyşy ýaly taýýarlanylyşyna gözegçilik edýäris — diýip, zawodyň gözegçi inženeri Aziza Hallyýewa gürrüň berdi.

21 Fewral 2024

Önümçilik täze binada

Kerkili hususyýetçi Samandar Mustapakulowyň ýolbaşçylygyndaky et we şöhlat önümleri önümhanasy täze binasynda işläp başlady. Önümçiligiň ýakynda göçüp baran täze binasy işleri has giň gerimde ýola goýmaga mümkinçilik berýär. Bu ýerde 10-a golaý işgäriň zähmet çekmegi bilen, et we şöhlat önümleriň 11 görnüşi öndürilýär. Kärhanada öndürilýän «Sähra», «Abadan», «Daşrabat», «Hazar», «Bitaraplyk» atly önümler etrapdaky we welaýatymyzyň beýleki etrap-şäherlerindäki söwda merkezlerinde elýeterli bahalardan ilata hödürlenilýär.

21 Fewral 2024

«Türkmenpoçta» PAK we «Demirýollary» AGPJ Türkmenistanda ýük daşamalaryny ýeňilleşdirýär

«Türkmenpoçta» poçta aragatnaşyk kompaniýasy «Demirýollary» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen bilelikde ýük daşaýjylary dolandyrmagyň awtomatlaşdyrylan ulgamyny işe girizdi. Bu ulgam ýük daşaýjylara resminamalary has aňsat we çalt resmileşdirmäge hem-de Türkmenistanda ýükleri yzarlamaga ýardam berer. Täze ulgam ýük daşamagyň bahasyny onlaýn hasaplamaga, zerur bolan resminamalary taýýarlamaga we ýüküň görnüşine baglylykda wagonlaryň görnüşini saýlamaga mümkinçilik berýär. Şeýle hem Türkmenistanyň çäginde wagonlaryň ýükli hereketini yzarlamak şerti hem ýola goýuldy.

20 Fewral 2024

Bank ulgamynda «bulut» tehnologiýalarynyň ähmiýeti

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryny sanlylaşdyrmak, ähli işlerdir hyzmatlary döwrebap talaplara laýyklykda ýola goýmak boýunça ägirt uly işler alnyp barylýar. Şunda «bulut» tehnologiýalary häzirki wagtda ykdysady aragatnaşyklaryň we geljegiň biznes-modelleriniň aglabasynyň esasyny düzýär. Bank ulgamynda «bulut» tehnologiýalarynyň giňden peýdalanylmagy müşderilere bökdençsiz we dessin bank hyzmatlaryny hödürlemegiň mümkinçiliklerini has-da artdyrýar. Bu ugurda maliýe guramalary soňky wagtda halkara giňişliginde şeýle möhüm işi has-da çaltlandyrdylar. «Accenture»-niň maglumatlaryna görä, Ýewropanyň we ABŞ-nyň banklarynyň 95%-i «bulut» çözgütlerini eýýäm bir görnüşde durmuşa geçirdi we soňky birnäçe ýylda «Cloud»-a bolan maýa goýumlary 30% artdy. «Bulut» hyzmatlaryny ulanýan banklar, ortaça hasap bilen, girdejilerini bäsdeşlerinden iki esse köpeldip, amal çykdajylaryny bolsa 10-20% azaldýarlar. Şeýdibem, bazara 30-50% täze çözgütleri getirýärler. Mundan başga-da, täze meseleler üçin IT çeşmelerini paýlamak 40-50% derejede tiz ýerine ýetirilýär.

19 Fewral 2024

«OpenAI» ýazgydan wideo döretmäge ukyply neýroulgamy döretdi

Özüniň «ChatGPT» çat-boty bilen belli bolan «OpenAI» amerikan kompaniýasy «Sora» ady bilen emeli aňyň esasynda täze gural döretdi. Bu barada kompaniýanyň resmi saýtynda habar berilýär. «Sora» ýazgy beýany esasynda dowamlylygy 1 minuta çenli bolan hakyky we döredijilikli wideolary döredip bilýär. Neýroulgam rekwizitiň we personažlaryň takyk şekilleri bilen hakyky sahnalary hem döretmäge ukyply. Şol bir wagtyň özünde, wideodaky personažlar ynandyryjy emosiýalary görkezip bilerler. Mundan başga-da, «Sora» hereketsiz şekilleri «janlandyryp», taýýar wideolara kadr goşup ýa-da olaryň üstüni ýetirip bilýär.

18 Fewral 2024

Täze döwür — innowasiýa asyry

Häzirki zaman dünýäsi örän çalt depginde özgerýär. Her gün dünýäde mundan 10 — 15 ýyl öň hem mümkin däl ýaly görnen açyşlar, oýlap tapyşlar peýda bolýar. Ýokary tehnologiýalara (high tech) we innowasiýalara bolan talap, şonuň bilen baglylykda-da olaryň önümçiligi hem günsaýyn artýar. Bir söz bilen aýdanymyzda, dünýä innowasion eýýamyň bosagasyndan ätläp, dördünji senagat öwrülişigini başdan geçirýär. Şulary göz öňünde tutmak bilen, makalamyzda sanlylaşma prosesiniň döwletleriň ykdysadyýetlerine ýetirýän täsiri, dünýäde ylma, bilime we emeli aňa maýa goýmak barada alnyp barylýan işler hakda gürrüň gozgamagy makul bildik. Dördünji senagat öwrülişiginiň ozalkylardan tapawutly tarapy, onuň gutarnykly amala aşmasy netijesinde öňküler ýaly çig mala ýa-da energiýa serişdelerine baý döwletler däl-de, ylym-bilim ulgamyny kämilleşdiren, tehnologiýa we innowasiýalar babatda öňdebaryjy bolan ýurtlar has uly artykmaçlyga eýe bolarlar. Başgaça aýtsak, biziň döwrümizde oýlap tapyşlaryň we açyşlaryň ähmiýeti çig mala garanyňda has ýokary orunda durýar. Muny gysgaça mysal bilen düşündirsek, biziň hemmämiziň ulanýan «Apple» kompaniýasynyň önümleri bolan «iPhone» smartfonlarynyň çig mal görnüşinde özüne düşýän bahasy 250 — 300 amerikan dollary töweregindedir. Emma onuň taýýar görnüşiniň bazar bahasy 1000 — 1200 amerikan dollaryna ýetýär. Bu nämäni aňladýar?! Bu şol smartfon üçin artykmaç tölenen

18 Fewral 2024

USAID Türkmenistanyň raýat jemgyýetinde sanly innowasiýalary ilerledýär

16-njy fewralda Aşgabatda Türkmenistan – Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Halkara ösüş agentligi (USAID) Türkmenistanyň Mejlisiniň, Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň, Bilim ministrliginiň, “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň we 15 sany jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleriniň gatnaşmagynda nobatdaky dördünji raýat forumy geçirildi. Bu forum Sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça Döwlet maksatnamasyny we Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny amala aşyrmak boýunça geçirilýän işler baradaky çärelere bagyşlandy. Häzirki zaman çalt özgerýän dünýäde sanlylaşdyrmak öndürijiligi, çeýeligi we durnuklylygy ýokarlandyrmak bilen her bir üstünlikli guramanyň aýrylmaz bölegine öwrüldi. Bu düzüm böleginiň uly ähmiýetine göz ýetirip, USAID Türkmenistanyň raýat jemgyýetini innowasion sanly ukyp-başarnyklar bilen üpjün etmekligi özüne maksat edindi. Forum raýat pudagynda özara sanly gatnaşyklaryň strategiýalaryny, şol sanda sanly ulgamda raýat jemgyýetini özgertmekligiň faktorlaryny we mümkinçiliklerini, sanlylaşdyrmak pudagynda milli hukuk binýadyny, şeýle-de durmuş üpjünçiliginde, saglygy goraýyşda we bilimde sanly tehnologiýalaryň peýdalaryny ara alyp maslahatlaşmaklyga bagyşlandy.

17 Fewral 2024

BAE dünýäniň emeli intellekt synaglarynyň geçirilýän merkezi bolmaga taýýar

Birleşen Arap Emirlikleri emeli intellekt pudagynda täze ösüşleri netijeli ulanmagyň düzgünlerini döretmek üçin ählumumy synag meýdançasyna öwrülmäge taýýardyr. Bu barada BAE-niň emeli intellekt, sanly ykdysadyýet we uzak aralykdan işlemek üçin programmalar ministri Omar Al Olama “Bloomberg” habarlar agentligi bilen geçiren söhbetdeşliginde mälim etdi.

17 Fewral 2024

Wakuum otlusy tizlik rekordyny goýdy

Wakuum otlulary taryhda öz ornuny XX asyryň başlaryndan alýar we ýene-de bir gezek dünýäniň ünsüni özüne çekýär. Hytaý bu düşünjäni ösdürmekde esasy rol oýnaýar, gury ýer ulagynyň tizligini kesgitlän T-Flight prototipinde täsirli netijeleri ýüze çykardy. T-Flight Hytaýyň döwlet eýeçiligindäki CASIC (China Aerospace Science and Industry Corporation) tarapyndan döredilen wakuum otlusynyň prototipidir. Wakuum turbasynyň ýörelgesine esaslanýan innowasiýa ulgamy, bu gämi gatnawynyň täsirli tizlige ýetmegine mümkinçilik berýär.

17 Fewral 2024

Türkmen ýaşlary – sanly ösüşleriň eýesi

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda ýaşlarymyzyň ylymly, bilimli nesiller bolup ýetişmegi we häzirki zaman ylmynyň gazananlaryna mynasyp goşant goşmagy üçin ähli şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň innowasion ösüşine laýyklykda, maglumat tehnologiýalaryny ulanmak arkaly sanly hyzmatlary hödürlemegiň ähli basgançaklary ýokary hilli elektron maglumatlary bilen üpjün edilýär. Sanly serişdeleriň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanyp, sanly hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmakda, sanly maglumat gorunyň alnyp barylýan işlerde hemmeler üçin elýeterliligini üpjün etmekde hem-de sanly ulgamy yzygiderli kämilleşdirmekde ýaş nesillere esasy orun berilýär. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça amala aşyrylýan işleriň durmuş-ykdysady ösüşleri we döwrebap hukuk üpjünçiligi bilen sazlaşykly alnyp barylmagy Türkmenistan döwletimiziň ösüşler ýoly bilen öňe barýandygyny alamatlandyrýar. Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda giň gerimli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegi, sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy durnukly ösüşiň binýady bolup hyzmat edýär. Okgunly ösýän sanly tehnologiýalar dünýä hojalygyny alyp barmagyň adaty görnüşleriniň we usullarynyň üýtgemegini şertlendirýär.

17 Fewral 2024

Ýaşlaryň arasynda innowasion tehnologiýalaryň bäsleşigini yglan edýär

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti 35 ýaşa çenli raýatlaryň arasynda innowasion tehnologiýalaryň bäsleşigini yglan edýär. Bu barada ýokary okuw mekdebiniň web-saýtynda habar berilýär. Bäsleşige gatnaşýanlar özleriniň taýýarlan mobil programmalaryny, web sahypalaryny, innowasion ykdysady ulgamlaryň modellerini, kiberhowpsuzlyk, biotehnologiýa, maglumat tehnologiýasy, lukmançylyk, oba hojalygy we beýleki ugurlardaky täzeçil pikirlerini hödürläp bilerler. Hödürlenilýän ylmy aslamalarda tehniki täzelik ýa-da ýokary öndürijilikli ösen tehnologiýa bolmaly.

15 Fewral 2024

«Akylly» şäheriň «akylly» hyzmatlary

Sanly duralga Şäheriň ilaty we myhmanlary üçin özboluşly «akylly» hyzmatlary hödürleýän sanly duralgalaryň döredýän mümkinçilikleri ýolagçylaryň göwnünden turýar. Sanly duralganyň türkmen haly gölleri ýerleşdirilen daşky görnüşi göze ýakymly. Duralgalarda «akylly» monitor ýerleşdirilip, onuň kömegi bilen internet arkaly ýurdumyzda bolup geçýän täzelikler hem-de döwürleýin metbugat sahypalary bilen tanyşmak bolýar.

14 Fewral 2024

Sanly ulgam — döwrebaplygyň binýady

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürlen, durmuşymyzyň hemme ugurlarynda biziň has tijenip işlemegimizi talap edýän umumymilli wajyp wezipe — sanly ulgama geçmek boýunça özgertmelerdir. Sebäbi sanly ulgam — döwrüň talaby, döwrebap ösüşleriň bolsa binýadydyr. Häzirki wagtda durmuşymyzyň ähli pudaklary sanly dolandyryş ulgamlarynyň has giň möçberde ulanylmagyny talap edýär. «Türkmenistanda 2019−— 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» hereket etmegi ýurdumyzyň ösüşiň täze belentlikleri bilen aýakdaş gitmeginiň, ösen döwletleriň hataryna goşulmagynyň esasy şertidir. Dünýäde ýokary halkara abraýy, ykdysady we durmuş derejesi, döwrebap ylym we medeniýet ulgamy bilen tanalýan Türkmenistan döwletimizde sanly ykdysadyýete geçmek üçin gerek bolan zerur şertler doly ýeterlikdir. Bellemeli zatlaryň biri-de, ýurdumyzda ykdysadyýet we dolandyryş ulgamyny sanly ulgama geçirmek boýunça alnyp barylýan işleriň gitdigiçe giň gerime eýe bolup, ýurdumyzyň bu ulgamdaky netijeliliginiň ýokarlanmagydyr. Hormatly Prezidentimiziň beýik başlangyçlary esasynda, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzda bu ugurdaky wezipeler hasam aýdyňlaşdyrylyp, has-da işeňňir häsiýete, anyk ugurlara we gujurly depginlere eýe boldy.

14 Fewral 2024

AŞTU «akylly» týunerlerini hödürleýär

«Aşgabat şäher telefon ulgamy» (AŞTU) ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti müşderilerine indi «Belet Film» hyzmatyny 12 aý möhlet bilen garaşaryna hödürlenýän «Belet Box» týuneri arkaly birikdirmek mümkinçiligini ýetirýär. «Belet Box» týuneri üçin her aýda geçirilmeli töleg 69 manada deň bolýar. «Belet Box» enjamy garaşaryna satyn alnan ýagdaýynda “Belet Film” hyzmatynyň her aýlyk tölegi 5 manat ýokarlanýar, has takygy týuner nagt satyn alnanda bu hyzmatyň aýlyk tölegi 30 manat bolsa, enjamy garaşaryna alanyňyzda hyzmatyň aýlyk tölegi 35 manada barabar bolýar.

14 Fewral 2024

Sanly bilim ulgamy – giň mümkinçilikleriň toplumy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda bilim ulgamy täze ösüşlere eýe bolýar. Ulgamyň işini döwrebap derejede guramak, oňa innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, ýaşlara berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak, bu babatda milli aýratynlyklary göz öňünde tutmak bilen, dünýä tejribesinden ugur almak, sanly bilim ulgamyna geçmek boýunça giň möçberli işler alnyp barylýar. Şu nukdaýnazardan ugur alyp, häzirki döwürde ýurdumyzda “2019 - 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy” tapgyrma-tapgyr durmuşa geçirilýär. Sanly bilimi ösdürmek, ilkinji nobatda, bilim ulgamynda zähmet çekýän mugallymlardyr hünärmenleriň, şeýle-de, bilim alýan talyplaryň häzirki zaman kompýuter tehnologiýalaryndan ussatlyk bilen baş çykarmaklaryny ýüze çykarýar. Biziň okuwçylarymyz okuw sapaklarynda, şeýle hem sapakdan daşary işlerde sanly bilimiň gazananlary, ondan peýdalanmagyň usullary hakynda düşünjelerini yzygider artdyrýarlar, innowasion gollanmalary we maksatnamalary öwrenýärler. Häzirki zaman innowasion tehnologiýalarynyň bilimi kämilleşdirmekdäki hyzmatyny we ähmiýetini dürli söhbetdeşlikleriň netijesinde ýaşlara düşündirýäris. “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyny” amala aşyrmak boýunça işler ýörite düzülen meýilnamalar esasynda amala aşyrylýar. Bu

14 Fewral 2024

Elektron we kompýuter enjamlarynyň 2000-e golaýy ornaşdyryldy

«Microsoft» we «Intel» ýaly dünýä belli kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyk edýän «Agzybirlik tilsimaty» bilelikdäki kärhanasy tarapyndan Arkadag şäherindäki onlarça edara-kärhanalara 2000-e golaý kompýuter enjamlary, dürli ölçegdäki monitorlar we barkod enjamlary üstünlikli ornaşdyryldy. «Agzybirlik tilsimaty» bilelikdäki kärhanasy türkmenistanlylar üçin elýeter, döwrebap kompýuter we ykjam smart enjamlaryny öndürýän milli kärhanadyr. Kärhananyň esasy maksady Türkmenistanda kompýuter tehnologiýalaryny öndürmek we ösdürmek bolup durýar.

12 Fewral 2024

‹
1
2
...
17
18
19
20
21
22
23
...
73
74
›