Kim­çi – ko­reý­le­riň syr­ly iş­däa­ça­ry

6 Dekabr 2024
139

Her hal­kyň özü­ne mah­sus nus­ga­lyk ta­gam­la­ry­nyň bol­şy ýa­ly, ko­reý­ler hem dünýä­niň aş­pez­çi­lik sun­ga­ty­na öz­bo­luş­ly ta­gam­la­ry bi­len go­şant go­şup­dyr. Ko­reý aş­ha­na­sy diý­len­de köp­ler, il­ki bi­len, kim­çi iş­däa­ça­ry­nyň ady­ny tut­ýar. Ko­reý aş­ha­na­sy­nyň iň naý­ba­şy ta­gam­la­ry­nyň bi­ri bo­lan kim­çi sag­lyk üçin iň peý­da­ly iş­däa­çar­la­ryň bi­ri ha­sap­lan­ýar. Eý­sem, «ko­reý aş­ha­na­sy­nyň tä­ji» ha­sap­lan­ýan bu iş­däa­ça­ryň sy­ry nä­me­de? Bu iş­däa­çar ha­ky­kat­da­nam peý­da­ly­my?

Kim­çi­niň dür­li gör­nü­şi bar. Bu gör­nüş­ler iş­däa­ça­ra go­şul­ýan gök-bak­ja önüm­le­ri­ne gö­rä üýt­ge­ýär. Däp bol­şy ýa­ly, bu iş­däa­ça­ra duz­la­nan na­pa ke­le­mi (hy­taý ke­le­mi), turp, ter hy­ýar, kä­şir, ýaş so­gan, sa­rym­sak, zen­je­bil, zeý­tun ýa­gy, gy­zyl burç, sir­ke, kün­ji, şe­ker, süý­ji tü­wi uny we ga­ýa du­zy go­şul­ýar. Adat­ça kim­çi taý­ýar­la­mak bir gün wagt al­ýar. Il­ki bi­len ýum­şak hem uzyn ak bal­dak­ly na­pa ke­le­mi 6 sa­gat tö­we­re­gi duz­ly suw­da sak­lan­ýar. Duz­ly suw ke­lem­dä­ki bak­te­ri­ýa­la­ryň ös­me­gi­niň öňü­ni alyp, ysy­ny aýyr­ýar we ýum­şak bol­ma­gy­ny üp­jün ed­ýär. Ke­lem duz­ly suw­dan çy­ka­ry­lyp, su­wy sy­ry­gyp do­ly ak­ýan­ça go­ýul­ýar we gy­zyl burç, sir­ke we zeý­tun ýa­gy bi­len ma­ri­nad edil­ýär. Soň­ra tü­wi unun­dan bu­la­mak taý­ýar­lap, içi­ne kül­ke gy­zyl burç go­şul­ýar. Uly ja­myň içi­ne in­çe dog­ra­lan tur­py, hy­ýa­ry, ýaş so­ga­ny we kä­şi­ri atyp, ga­ýa du­zu­ny sep­me­li. Duz­la­nan­dan soň gök önüm­le­riň üs­tü­ne sa­rym­sak, zen­je­bil we gy­zyl burç­ly go­ýalt­ma­ny guý­ma­ly. Soň­ra ke­le­mi dört­den bir bö­le­ge bö­lüp, ýap­rak­la­ry­nyň ara­sy­na jam­da­ky gök önüm­li go­ýalt­ma­ny sür­tüp çyk­ma­ly. Ke­lem gök önüm­ler bi­len ma­za­ly al­şan­dan soň, ag­zy ýa­pyk ga­ba sa­lyp, otag tem­pe­ra­tu­ra­syn­da 24 sa­gat goý­ma­ly. Iş­däa­çar 3-4 gün geç­se, has ta­gam­ly bol­ýar. Taý­ýar bo­lan iş­däa­ça­ry so­wa­dy­jy­da 2 aý­lap, gap­la­nan gör­nüş­de 1 ýy­la çen­li sak­lap bol­ýar.