Türkmenmetbugat

"Neutral Turkmenistan" newspaper

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-18, 39-95-82, 39-95-88
Email: neutralturkmenistan-gazeti@online.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Dünýäniň bar görki enedir, ene!

Asylly däbe görä, her ýylyň 8-nji marty — Halkara zenanlar güni mynasybetli, olara baýramçylyk sowgatlarynyň gowşurylmagy, sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen, terbiýeläp ýetişdiren enelere bolsa hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adynyň dakylmagy hem enelere goýulýan aýratyn sarpanyň aýdyň subutnamasydyr. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda-da ýüzlerçe eneler bu abraý-mertebeli hem hormatly adyň eýeleri boldular. Düýn paýtagtymyzdaky Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezi binasynda hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda olara bu hormatly adyň dakylmagy mynasybetli dabaralar geçirildi. Olarda Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna mynasyp bolan mährem eneler milli Liderimiziň adyna ýürek töründen çykýan alkyşlaryny buýsanç bilen beýan etdiler. Güljahan HEZRETGULYÝEWA, Aşgabat şäheriniň Berkararlyk etrabyndan, öý hojalykçy:

8 Mart 2021

Zenanyň bagty — Zeminiň bagty

Baharyň gelşi üýtgeşik bolýar. Ýaz ýagşynyň damjasyna ezilen meýdanlardan dürterilip çykan ýaşyl maýsalar, akly-gyzylly güllere bürenen ýaşyl baglar — ähli zat özboluşly, göze ýakymly. Bu ýyl bahar köp çagaly enelerimiz üçin has-da üýtgeşik geldi. Halkara zenanlar gününiň öň ýanynda sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen hem-de terbiýeläp ýetişdiren eneleriň 250-ä golaýyna, hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly ady dakyldy. Şeýle-de köp çagaly maşgalalara paýtagtymyzda we ýurdumyzyň sebitlerinde ýerleşýän döwrebap ýaşaýyş jaýlar toplumyndan ähli amatlyklary bolan täze öýleriň açarlary gowşuryldy.

8 Mart 2021

XXI asyryň

21-nji ýylynyň 121 ýaşly ýaşaýjysy

8 Mart 2021

Syrly dünýä

Türkmen gözellerine bagyşlanýar Sen maňa: «Men hakda bir zatlar ýaz!» diýdiň. Menem ýazdym, ýöne bu sen hakynda ýazylmaly zatlaryň aňrybaşy däldir. Oňa gözüm ýetýär. Aslynda, bu hiç kime başartmasa gerek diýibem oýlanýaryn, sebäbi seniň özüň kämil bir esersiň, Allatagalanyň söýgi bilen ýazan eserisiň.

8 Mart 2021

Eneleriň sarpasy

DÜÝN Änew şäherindäki Medeniýet öýünde hormatly Prezidentimiziň Permany bilen Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna mynasyp bolan köp çagaly eneleri sylaglamak dabarasy geçirildi. Welaýat häkimligi, welaýatyň jemgyýetçilik guramalary hem-de Medeniýet müdirligi tarapyndan guralan dabara toý ruhuna eýe boldy. Sekiz we şondan köp çagany dünýä indiren we terbiýeläp ýetişdiren mährem enelere Halkara zenanlar güni mynasybetli Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyny dakmak ýurdumyzda asylly däbe öwrüldi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda giňden dabaralandyrylýan Halkara zenanlar gününiň öňüsyrasynda hem Gahryman Arkadagymyz şanly sene mynasybetli köp çagaly enelere Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyny dakmak bilen baglanyşykly Permana gol çekdi. Şol resminama esasynda, welaýatymyzyň bagtyýar eneleriniň 36-syna Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly ady dakyldy. Şeýle bolansoň, hormatly ada mynasyp bolan bagtyýar eneler nobatdaky dabaranyň arzyly myhmanlary boldular.

8 Mart 2021

Bagtdan paýly zenanlar

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe zenanlaryň bagtyýarlygy ugrunda bimöçber işler durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň Permany bilen, Halkara zenanlar güni mynasybetli ýylyň-ýylyna sekiz we şondan köp çagany dünýä indiren enelere Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyň dakylmagy we sowgatlaryň gowşurylmagy munuň aýdyň mysalydyr. Halkara zenanlar gününiň uly şatlyk-şowhuna beslenýän şu günlerinde habarçymyz şeýle hormatly ada mynasyp bolan mährem eneleriň käbiriniň ýürek buýsanjyny ýazga geçirdi. Ýazjemal MUHAMMETGULYÝEWA, Bäherden etrabyndaky 28-nji orta mekdebiň mugallymy:

8 Mart 2021

Bagtyýar maşgalalaryň jaý toýlary

Hormatly Prezidentimiz 5-nji martda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň barşynda Halkara zenanlar güni mynasybetli köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly ady dakmak bilen baglanyşykly Permana gol çekip, käbir köp çagaly enelere ýaşaýyş jaýlaryny bermek barada karara gelendigini aýtdy hem-de welaýatlarda hormatly ada mynasyp bolan enelere ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny gowşurmagy welaýat häkimlerine tabşyrdy. Şonuň bilen baglanyşykly, bagtyýar maşgalalara ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny gowşurmak mynasybetli welaýatymyzda uly ruhubelentlige beslenen dabaralar geçirildi. DÜÝN Änew şäheriniň ajaýyp künjeginde täze döredilen ýaşaýyş jaý toplumynda — 4 gatly 48 öýli döwrebap ýaşaýyş jaýynyň öňündäki meýdançada geçirilen dabara bagtyýar maşgalalardan başga-da, welaýatyň we Ak bugdaý etrabynyň häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarydyr işgärleri, il sylagly ýaşulular, mährem eneler we beýleki myhmanlar gatnaşdy.

8 Mart 2021

Ýaz bakyşly Mähribanlarymyza tagzym!

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW: — Ene ýaradylyşda dowamatyň dowam etmeginiň başlangyjydyr. Ene ähli ýaradylşa dahylly beýik düşünjedir. Enä minnetdar bolmak özüňe, şu dünýä, tutuş barlyga dahyllydygyňa soňsuz hoşallygyňdyr.

7 Mart 2021

Zenan — öýüň diregi, ene — ojagyň söýesi

Halkymyzda zenanlara goýulýan sarpa belentdir. Ene diýlende, ozaly bilen, maşgalada ogul-gyz perzentlerini ile-güne haýyrly, Watana wepaly edip terbiýeläp ýetişdirýän mukaddeslik mekdebi göz öňünde janlanýar. Hormatly Prezidentimiz «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly eserinde «Elbetde, adamyň kemala gelmegi üçin jemgyýetiň hem iňňän uly ähmiýeti bardyr. Ýöne jemgyýetiň ösüşlerine goşandyny goşýan şahsyýetiň, ilhalar ynsanyň kemala gelmegi ata-enäniň göreldesiniň, tälim-terbiýesiniň netijesidir, olaryň perzendi hakyndaky iň süýji arzuwynyň amala aşmasydyr» diýip belleýär. Şu parasatly jümlelerden hem görnüşi ýaly, ene hem-de ata terbiýesi perzendiň gowy adam bolup kemala gelmeginde jemgyýetiň terbiýesinden hem ilkinji zerurlyk bolup durýar.

4 Mart 2021

Edep beren ýeňňem

Ol wagtlary ulugyz bolmagy juda arzuw edýän, ýöne çagalyk dünýäsi bilen hoşlaşmagyň kynçylyklaryny başdan geçirýän günlerimdi. Altynjy synpy gutaryp, ýedinjä geçen ýylym tomusky rugsada çykanymyzda, ejem bilen kakam saglyklaryny berkitmek üçin «Mollagara» şypahanasyna gidipdiler. Üç sany özümden kiçi jigilerime seretmek, öýüň arassaçylykdyr nahar-şory meniň boýnumady. Obada önüp-ösenler üçin bu işler uly bir zat däldi. Käbir joralarymdyr synpdaşlarymyzyň birnäçe sygyrlary bardy. Olary sagmak, ot-suw bermek öý işleriniň daşyndan edilmeli işlerdi. Bizde sygyr ýokdy. Olar kel dälem bolsa, enem aýtmyşlaýyn dört sany «kel toklymyz» bilen towuklarymyz bardy. Olara seretmek sygyrlary örä alyp gidip bakanyňdan, ir ertir giç agşam süsäýmeginden ätiýaç edip saganyňdan aňsatdy. Öýde nanymyzy bişirmek agyr maşgalaly, köp çagaly diýilýän enemiň boýnunady. Indi men hem gündelik, käte-de günaşa bir tegelek nan alyp gaýdýardym. Gelnejelerim gezekleşip hamyr edýärdiler. Enem welin gündelik tamdyra nan ýapmalydy. Şol gün irden jigilerime ertirlik berdim-de, saçakdaky galan nany meniň mal-garamyzy sananymda ýadymdan çykaran Aždarymyza bermäge howlukdym. Goýunlara ot berip, suw guýulýan gaplarynyň suwuny täzeledim. Towuklara iým sepdim. Öýdäki jigilerime etmeli işlerini bölüp berenimden soň, günortanlyk naharyň ugruna çykdym. Birdenem saçakda nanymyzyň azalandygy ýadyma düşdi. Atamlar bilen araly

4 Mart 2021

Aý, gün dursun dünýäde, ejem dursun dünýäde...

Biziň ählimiziň mekdep döwrümizde bu goşgy setirlerini ýat tutup, aýtmadygymyz ýok bolsa gerek?! Eneler barada näçe söhbet açsaňam az. Olar barada köp zat aýdylan ýaly hem bolsa, ondan-da köp zat aýdylmagyna garaşýar. Çaganyň çagalar bagyna ýa-da mekdebe gatnap başlan günlerinden, ejesine bolan garaýşy düýpleýin üýtgäp ugraýar. Hemişe ýanynda gezip, ejesiniň mährinden isledigiçe ganyp ýören çagajyk birden başga dünýä düşen ýaly ýagdaýa düşýär. Tizräk ejesiniň didaryny görmäge howlugyp ugraýar. Agşam çagalar bagyndan gaýdyp gelen ýa-da mekdepden dolanan okuwçynyň öýleriniň gapysyny açan badyna ilki aýdýan sözi, berýän sowaly, ýüzlenmesi «Eje!». Bu endik has ullakan adam bolanymyzdan soň hem dowam edýär. Gyz maşgala has-da ejä höwrügen bolýar. Gyz maşgala «kişi maşgalasy» diýilýär. Şol ada mynasyp bolup dogduk öýüňi gaýyn öýüne, gyzlyk dünýäňi gelinlik dünýäsine çalşan günüňden ataň öýüňe myhmansyň. Arzyly myhman bolup ataň öýüne myhmançylyga barsaň, öz ýanyňda ikiden-üçden çaga bolsa-da, birdenkä öňüňden kakaň çykyp: «Tüweleme, geliň bakaly, gyzym, sag-gurgun gezip ýörmüsiňiz, öý-içeriler saglykmydyr?!» — diýip, gara-gadyr bolup, beren sowallarynyň ählisine bir agyz: «Hudaýa şükür, saglyk, kaka, hany ejem?”–diýip, şol pursat eglenmän sorag berersiň. Ejeň öýde bolsa «düşegiň ýumşar», niçikmi, ejeň ýogam bolsa, turmak bilen boluberersiň. Kakaňam bu ýagdaýa beletdir. Soňabaka öňüňd

2 Mart 2021

Arzuwlaryň gujagynda

Adamzat ýaşaýşynda maşgala gurmak, öý-ojak bolmak, öz yzyňda galdyran nesliň salamatlygyny görmek uly bagt hasaplanýar. Maşgala agzalarynyň agzybir, öý-ojagyň abadan bolmagy üçin, ilkinji nobatda, ene söýgüsiniň, yhlasynyň hem-de göreldesiniň orny örän uludyr. Türkmençilikde enä maşgala abatlygynyň binýady hökmünde garalýar. Her bir maşgala ojagynda mähriban enelerimiziň Watana, il-güne wepaly nesli kemala getirmekdäki edep-terbiýe mekdebi tapylgysyz mirasdyr. Enäniň ýyly mähri gözel duýgulary oýarsa, mylaýym hüwdüsi adamzat neslini gözel ýaşaýşa höweslendirýän jadyly mukamdyr. Dünýäde meşhurlyk gazanan aýdymdyr saz kän. Ýöne, ene kalbynyň arzuwly owazy bolup ýaňlanýan hüwdiler adamzat ähliniň iň söýgüli aýdymydyr. Mährem ene hüwdüsini pessaý sesi bilen şirin mukama besleýär-de, asuda ýatan perzendine älem gowulyklaryny arzuwlaýar. Şol arzuwlar biz — perzentlere şu durmuşda öz bagtymyzy tapmaga ak ýoly salgy berip, şamçyrag deýin nuruny eçilýär.

28 Fewral 2021

Eziz eneler siz!

Zeminiň gül-görki, zerden lälesi,Merdi-merdana hem mährem ene siz!Dana perzentleriň dilde senasy,Gülden görkana siz, mährem eneler! Ile-güne söýgiňizi berip siz,Watanmyzy jandan eziz görüp siz,Ýaşlara ýörelge — nusga bolup siz,Ýaşaň erkana siz, mährem eneler!

28 Fewral 2021

Terbiýäniň gözbaşy

Her bir halkyň öz milli häsiýetine gabat gelýän edep-ekram kadalary bar. Alym Arkadagymyzyň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly eserinde türkmen halkynyň ahlaklylygynyň milli nusgalaryna, baý mirasyna göz ýetirýäris. Öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan milli ruhy gymmatlyklarymyzyň arasynda türkmen halkyny dünýä tanadan onuň özboluşly milli edepliligidir. XIX asyryň 60-njy ýyllarynda Türkmenistana gelen wenger alymy A.Wamberiniň ýazgylarynda: «Olaryň her bir hereketini gadymdan höküm sürüp gelýän, göze görünmeýän, emma özüniň bardygyny ykrar etdirýän «edep» diýen düşünje ugrukdyrýar» diýlip bellenilmegi hem muny aýdyň tassyklaýar. Kämilleşip, sungat derejesine ýetirilen bu milli edep häzirki döwür üçin hem, geljek üçin hem ähmiýetini ýitirmeýär. Türkmen edebini ata ogla, ene gyza öwredip, asyrdan asyra geçirip, şu günlere alyp gelipdir.

25 Fewral 2021

Ene hakynda dürdäneler

Adamzat durmuşynda maşgala iň gymmatly baýlyk bolup, ol ynsana tükeniksiz güýç hem-de joşgun berýär. ***

25 Fewral 2021

Maşgala gymmatlygyny goramak – esasy wezipe

Ýurdumyzda maşgala gymmatlyklaryny goramak, aýamak, ony mertebelemek ýaly asylly ýörelgeler öz gözbaşyny gadymyýetden alyp gaýdýar. «Maşgalam — baş galam» diýilýär. Diýmek, sagdyn we berk maşgala her bir türkmeniň gymmatly hazynasy bolup durýar. Maşgalada edep-terbiýe, görüm-görelde bolan wagty şol ýerde beden hem ruhy taýdan sagdyn, zähmetsöýer çagalar kemala gelýär. Belent Serkerdebaşymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýiti zehininden syzylyp çykan «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly kitabynda bir tymsal getirýär. Onda türkmenleriň artykmaçlygyny suratlandyrýan on sebäbi tapmak barada arap halyfynyň beren buýrugyna küt-küt kitaplaryň içinden toplanan maglumatlaryň diňe ýekejesini, ýagny ýeňmek, üstün çykmak, gurmak, döretmek hem-de parahatçylygy gorap saklamak üçin ýaradylan halk diýen ajaýyp jümläni mysal getirmek ýeterlik bolupdyr.

24 Fewral 2021

Jadyly mukam (Hekaýa)

Nabat ejeleriň öýleri hem edil beýleki oba jaýlary ýaly giň otaglydy. Ýöne Maksadyň göwnüne bolmasa şu öýde üýtgeşik bir mähir, iliňkä meňzemeýän nur bar ýalydy. Her gezek dosty Merdan ony çaýa çagyranda, ol ikirjiňlenmän razy bolýardy. Bu gezek hem şeýle boldy. Maksat nädip gapynyň öňünde säginenini duýman galdy. Içerden eşidilen zenan maşgalanyň mylaýym owazy onuň kalbyny heýjana saldy: Allan, allan ak guşlar,Guşlar gaýada gyşlar.Ak guşlar öz mukamyn,Meň balama bagyşlar.

21 Fewral 2021

Uýalarym

Uýa sözi janyňa melhem ýaly bolup eşidilýär. Çünki ol ýürekdeşiň, kalbyňa iň golaý ynsanlaryň biri. Şahyrda: «Ah, uýajyklarym, uýajyklarym, meni ömürboýy aýajaklarym» diýen setirler uýalaryň mähribanlygynyň, jana-janlygynyň nyşany bolup ýaňlanýar. Şol pursat olaryň baryndan bazar eýläp, daşyňda hozanak bolşy hoşuňa geler. Hakydaň bolsa dessine ejeli günleriň ýatlamalaryna berlersiň. Ejem bizi gözüniň röwşeni, ykbalynyň merjeni saýardy. «Gyzlarym—göwher genjim» diýip söýgülärdi. Öý-hojalyk işlerinde biz ejeme mydama kömek bererdik. Ýanlyk ýaýanda onuň her bir hereketini gözigidijilik bilen synlardyk. Ejemiň keşbini, häsiýetlerini özünde jemleýän uýalaryma köňül hemdemim, arzyly ezizlerim diýýän. Olar bilen didarlaşmagyň özi hem ullakan bagt. Balalarynyň daşynda perwana bolup ýören uýalarymyň her biriniň hereketi ejem janyň bizi ulaltjak, kemala getirjek, il hataryna goşjak bolup yhlas edişini ýatladýar. Elbetde uýalarym meniň üçin mähriban käbämiň keşbi siňen ezizlerimdir. Olaryň owadan didary käbämiň ýürek ýylysy ýaly maňa juda ýakyn. Herdem-herdem oba gidip, çaý başynda guraýan uýa söhbetlerimiz meni birneme rahatlandyrýar, güýç-kuwwat berýär:

21 Fewral 2021

Bagtyň, bagtyýarlygyň gönezligi

Ir döwürlerde bütin ömrüni kitap okap, kitaphanada geçiren bir dana: «Eý, parasatly goja, siz ömrüňizi kitap okap, ylym-bilim öwrenmäge bagyş eden adam. Hatda, siziň her bir sözüňiz, hereketiňiz biziň üçin ullakan mekdep, giden bir durmuş akademiýasy. Şol okan kitaplaryňyzyň haýsysy siziň hemişelik hakydaňyzda galyp, tutuş ömrüňize täsir edip, köp zatlary öwrenmegiňize we şolardan ruhlanyp, ýene-de okamagyňyza getirdi?» diýlip, berlen sowala, ol bir sözde: «Ejem» diýip, jogap berýär. Çünki bütin ömrüne perzentleri, maşgala ojagy, ýar wepasy üçin ýaşaýan enelerimiziň ýüregi söýgüden we mähirden pürepür bolup, olaryň sözi-de, hereketi-de çagalarynyň ýagty ertiriniň gönezligidir. Ene, gör, nähili belent mukaddeslik, ol maşgalanyň söýesi, ojaklaryň ýylysy, agzybirligiň gaýasy, oba-kentlerimiziň ýaraşygy, märekeleriň gelşigi. Munuň şeýledigine, hormatly Prezidentimiziň ýiti zehininden, çuňňur pähim-parasadyndan kemal tapan «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly ajaýyp eserini okanyňda we onuň içinden eriş-argaç bolup geçýän gelin-gyz edebi, zenan mertebesi, ene mukaddesligi bilen baglanyşykly durmuş filosofiýasyna aralaşanyňda magat göz ýetirýärsiň. Çünki hormatly Prezidentimiziň ata-enesine goýýan hormaty nusgalyk ýol bolup görünýär. Kitabyň «Sözden başlanýan ägirtlik» atly ilkinji bölüminde: «Elbetde, adamyň kemala gelmegi üçin jemgyýetiň täsiriniň hem iňňän uly ähmiýeti bardyr.

19 Fewral 2021

Ömrüň manysy (oçerk)

Kalbyň arassalygy, päk zähmet, ynsanlara bolan mähremligiň seni durmuş ýodalaryndan ýöredip, alyslara, ýagny umman ýaly uzalyp ýatan, aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän uzak ýollara saglyk hem-de bagtyýarlyk bilen alyp barýar. Durmuş ýollarynyň kötellikleri az däl. Ýöne aljyraman, howlukman, sabyrlylyga ten berip, ähli zady bolmalysy ýaly kabul edip, asuda, parahat ädimler bilen ýöräbermeli. Şeýle duýgulara gol bereniňde diňe özüň däl, eýsem, töwerek-daşyň hem durmuşdan ruhlanyp, lezzet alar, gözel dünýäni has-da görklendirer. Şeýle gözellikleri hemra edinseň, ömür daragtyň binýady berk bolup, gollaryny her ýana ýaýar. Ömrüň manysy hem, megerem, şularda jemlenýändir. Ömür hakdaky duýgularyň girdabyna düşüp barýarkam, ykbalyny ene topraga, tükenmez mährini çagalaryna bagyşlan Enejan ejäniň sadalyk bilen ýylgyryp oturan keşbi göz öňüme geldi. Ol ýanýoldaşy, «Türkmenistanyň hormatly il ýaşulusy» Kadyr Seýidow hem-de dowamat-dowamy bagtyýar çagalary, agtykdyr çowluklary bilen altmyş ýyla basalyk Mary welaýatynyň Garagum etrabynyň «Ak altyn» daýhan birleşiginiň Ýasydepe obasynyň Daýhan köçesinde ýaşaýar. Garagum sährasynyň jümmüşinde seleňläp görünýän obanyň bu köçesiniň ene topragy başlaryna sežde edýän Seýidowlaryň hatyrasyna «Daýhan» diýlip atlandyrylmagynyň öz sebäbi bar. Enejan eje bilen Kadyr aganyň kemala getiren dört gyzy, alty ogly ykballaryny rysgal-bereket eçilýän ene toprak b

19 Fewral 2021

‹
1
2
...
43
44
45
46
47
48
49
50
51
›