Türkmenmetbugat

"Garagum" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-83, 39-96-05, 39-96-07
Email: garagum_tm@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Akylly şäherler

Ylmyň, tehnikanyň ösmegi täze-täze tehnologiýalaryň zamanasynyň başyny başlady. Bu günki gün «Akylly öý», «Akylly şäher» diýlen ýaly düşünjeler kem-kem ynsan durmuşynda adaty zada öwrülýär. Dünýädäki akylly şäherleriň sanawy gitdigiçe artýar. Şol şäherleriň käbirleri bilen tanyşdyrmagy makul bildik. Singapur. Bu şäherde durmuş zerurlyklarynyň ählisi diýen ýaly datçikler arkaly gözegçilikde saklanylýar. Şäheriň köçelerinde sürüjisiz awtoulaglaryň gatnaw edip ýörmegi hiç kimi geň galdyranok. Ulaglaryň sanynyň kändigine garamazdan, köçelerde dyknyşyk emele gelmeýär. Ýörite datçikler şäheriň haýsy ýerinde howada hapa maddalaryň köpelýänini hasaba alyp, awtomatik usulda ulag akymlarynyň ugruny üýtgedip durýar. Bu ulgam Singapuryň awtosürüjilerine wagt tygşytlamaga mümkinçilik berýär. Singapurda gartaşan adamlara hyzmat etmek gullugy hem ösen. Ýörite ulgam arkaly öýde ýeke galan gartaşan adamyň hereketleri gözegçilikde saklanylýar. Eger gözegçilikdäki adam uzak wagtlap hereket etmese, ulgam bu barada onuň hossarlaryna we lukmanlara habar berýär.

15 Aprel 2021

Sanly ulgam — ýokary hilli hyzmat

Hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň döwlet syýasatyna laýyklykda, ýurdumyzda dünýä tejribesini nazara alyp, ähli ulgamlarda innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylyp, işler sanly ulgam arkaly alnyp barylýar. Ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda bolşy ýaly, Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynda hem işler sanly ulgam arkaly ýerine ýetirilýär. Hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň hünär derejelerini ýokarlandyrmak barada edýän taýsyz tagallalarynyň netijesinde Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň hem maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli kämilleşdirilip, döwrebap tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Döwrebap enjamlardan netijeli peýdalanmagy başarýan harby gullukçylar hormatly Prezidentimiziň dünýä ähmiýetli parasatly syýasatyndan ugur alyp, parahatçylygy we hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen bitaraplyk syýasatynyň ynsanperwerlik ýörelgelerine laýyklykda, Türkmenistanyň migrasiýa babatdaky döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek, eziz Watanymyzyň howpsuzlygyny we bähbitlerini goramak, Türkmenistanyň migrasiýa babatdaky halkara ylalaşyklaryndan gelip çykýan borçlarynyň berjaý edilmegini üpjün etmek ýaly wezipeleri ýerine ýetirmekde öz işlerini ýokary derejede alyp barýar. Gullukda harby gullukçylarynyň bilim we hünär derejelerini yzygiderli kämilleşdirmegi üçin elektron kitaphana ulgamynyň her bir harby gullukça elýeterli bolmagy, olaryň dürli

14 Aprel 2021

«Sanly innowasiýalar» bilen maglumatlar jemgyýetine ädilýän şowly ädimler ýaş alymlarymyzyň ylmy taslamalarynda aýdyň şöhlelenýär

Milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryna sanly ulgamyň giňden ornaşdyrylmagy bilen baglylykda, häzirki wagtda ýokary tehnologiýaly we bäsleşige ukyply programma üpjünçiliginiň işlenip taýýarlanmagy möhüm bolup durýar. Bu döwrebap tehnologiýalar bilen işlemäge ukyply, özbaşdak pikirlenip, ony durmuşa geçirip bilýän zehinli ýaşlary ýüze çykarmak we goldamak zerurlygyny ýüze çykarýar. Şundan ugur alnyp, Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň we Ylymlar akademiýasynyň bilelikde guramagynda ýurdumyzyň ýaşlarynyň arasynda programma üpjünçiligi boýunça «Sanly innowasiýalar» atly bäsleşik geçirilýär. Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynda geçirilýän bäsleşik öňňin öz işine başlady. Tematiki ugurlaryň 5-si — «Innowasion şäher», «Sanly bilim», «Söwda we hyzmatlar ulgamy boýunça IT-taslamalar», «Ýörite ugur», «Maglumat howpsuzlygy we kiberhowpsuzlyk» boýunça geçirilýän bäsleşige 130-dan gowrak iş hödürlenipdir. Ylmy taslamalary ýerine ýetirenleriň arasynda talyp ýaşlar bilen bir hatarda, mekdep okuwçylarynyň, dürli edara-kärhanalarda zähmet çekýän ýaşlaryň hem bardygy bellenmelidir.

14 Aprel 2021

«Akylly» tehnologiýalar ýyladyşhanalarda bol önüm öndürmäge giň mümkinçilikleri açýar

Hormatly Prezidentimiz «akylly» tehnologiýalary hem-de ekologiki taýdan arassa bolan enjamlary durmuşa ornaşdyrmak meselesine aýratyn üns berýär. Hususan-da Gün batareýalaryny we ýel generatorlaryny ulanmak bilen baglanyşykly meselelerde ylmy çözgütleri hemişe üns merkezinde saklaýar. Netijede, «akylly» tehnologiýalary diňe bir şäher gurluşygynda däl, eýsem, halk hojalygynyň beýleki pudaklarynda hem ornaşdyrmak babatda döwlet tarapyndan uly mümkinçilikler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň görkezmesi boýunça ýokary tehnologiýalar, ylmy işläp taýýarlamalar we sanly tehnologiýalar bilen baglanyşykly milli ykdysadyýetimizde gazanylýan üstünlikleri halk köpçüligine wagyz etmek barada hem uly işler alnyp barylýar. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyzdan goldawly türkmen telekeçileriniň daşary döwletlerden getirilýän harytlaryň ýerini tutýan önümleri öndürmekleri guwandyryjy ýagdaýdyr.

13 Aprel 2021

Sanly ulgam — çäksiz mümkinçilikler

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda milli ykdysadyýetimiz köpugurly ösdürilýär we sanlylaşdyrylýar. Ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler netijesinde halk hojalygynyň ähli pudaklaryna we durmuş ulgamyna sanly ulgam doly ornaşdyrylýar. Munuň özi güýçli senagat ýurdy hökmünde tanalýan Türkmenistan döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň has-da artmagynda uly ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda sanly ulgam ösüşiň hereketlendiriji güýji hökmünde doly ykrar edilýär. Ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy ýurduň ykdysady güýjüniň artmagyna mümkinçilik berýär. Olar döwletiň önümçilik, gaýtadan işleýän senagat, hyzmatlar we eksport kuwwatlyklarynyň ýokarlanmagynda öz beýanyny tapýar. Bu bolsa halk hojalygynyň döwrebap innowasiýalar bilen üpjün edilmegini we milli ykdysadyýetiň pudaklaryna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyny zerurlyga öwürýär.

12 Aprel 2021

«Germew»: täze elektron gollanma

Mobil telefonlarymyzdyr smartfonlarymyzda kitaplary, gyzykly maglumatlary, hyzmatlar ulgamynyň ençeme görnüşlerini özünde jemleýän gollanmalaryň, mobil goşundylaryň onlarçasy bar. Olar arkaly wagt ýitirmezden, dürli amallary ýerine ýetirip, bilimiňi artdyryp, gerekli maglumatlary tapyp bolýar. Şeýle gollanmalaryň biri talyp ýigit Isa Annamyradow tarapyndan esaslandyrylyp, ýakynda köpçülige ýaýradyldy. Iňlis dili iň iri halkara aragatnaşyk dili hasaplanýar. Bütin dünýäde ony öwrenmäge isleg bildirýänleriň sany millionlarça. «Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasyndan» ugur alnyp, biziň ýurdumyzda hem ýaş nesillere daşary ýurt dillerini, şol sanda iňlis dilini öwretmek babatda uly işler alnyp barylýar. Şu jähetden, talyp ýigit Isanyň esaslandyran, häzirki wagtda «Play Market» gollanmalar dükanyna ýerleşdirilen «Germew» elektron gollanmasy örän ähmiýetlidir.

9 Aprel 2021

«Bir penjire»: täze gözýetimler

Häzirki zaman ykdysadyýetiniň innowasion ýol bilen ösüşini şertlendirýän sanly ulgam ýurdumyzyň ähli ministrliklerine, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna yzygiderli ornaşdyrylýar. Sanly ulgam köpugurly özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna, bagtyýar halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da ýokarlandyrylmagyna, iri möçberli maksatnamalaryň işlenip taýýarlanmagyna aýratyn täsirini ýetirýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, häzirki döwürde Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň edaralaryna-da sanly ulgamy ornaşdyrmak, onuň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak işleri üstünlikli alnyp barylýar. Konsepsiýany durmuşa geçirmek işleri tapgyrlaýyn ýerine ýetirilip, onda köpugurly «Bir penjire» ulgamynyň maglumatlary toplaýyş, işleýiş we goraýyş milli maglumat merkeziniň döredilmegi göz öňünde tutuldy. Gulluk tarapyndan milli maglumat merkeziniň ýerine ýetirmeli wezipelerini kämilleşdirmek, gözegçilik etmek, utgaşdyrmak boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 3-nji dekabrynda gol çeken Buýrugy esasynda baglaşylan «Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň arasyndaky «Eksport-import amallary üçin bir penjire» atly 2021 — 2023-nji ýyllara niýetlenen Taslama resminamasynda özara iş gatnaşyklaryny ýeňilleşdi

9 Aprel 2021

«Sanly çözgüt — IT meýdança»: geljegi uly innowasion taslamalar

Hormatly Prezidentimiziň 2020-nji ýylyň 7-nji fewralynda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Aşgabat şäherinde we welaýatlarda IP merkezlerini gurmagyň taslamalaryny taýýarlamak meselelerine aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu işi goldamak üçin 10 million amerikan dollary möçberinde serişde berýändigini aýtdy. Dünýä tejribesi göz öňünde tutulyp berlen bu kömek-goldawyň, ýurdumyzyň innowasion ösüşine güýçli itergi berjekdigi gürrüňsiz. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe alym Prezidentimiz ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ygtybarly ösüşiniň hereketlendiriji güýji bolan sanly tehnologiýalary döwrebap ösdürmek üçin ylmy taýdan esaslandyrylan we toplumlaýyn mazmuna eýe çözgütleri öňe sürýär. Bu innowasion ugry ösdürmekde bilimiň, ylmyň, önümçiligiň arabaglanyşygyny pugtalandyryp, täze maglumat tehnologiýalaryny döretmek üçin innowasion gurşawy emele getirmek mydama üns merkezinde saklanýar. Sanly ykdysadyýete geçmek meselesinde ygtyýarly edara hasaplanýan «Türkmenaragatnaşyk» agentligi bilen bu ugurda ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlaýan Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň ýanynda IT meýdançasyny döretmek boýunça tabşyryk berilmegi-de aýdylany tassyklaýar.

6 Aprel 2021

Taryhy taslamalaryň tarypy

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, Türkmenistan «akylly» şäherler konsepsiýasyny durmuşa geçirmäge çalyşýar. Munuň özi ýurdumyzda sanly ulgamyň netijeliligini ýüze çykaryp, ähli düzümlerde, şol sanda gurluşyk pudagynda hem sanly ulgamyň işjeň ulanylýandygyny görkezýär. Muny bolsa häzirki wagtda gurluşygy alnyp barylýan Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkeziniň gurluşygynyň çäklerinde ulanylýan tehnologiýalaryň we innowasiýalaryň mysalynda hem görmek bolar. Çünki bu işlerde milli Liderimiziň döwrebaplaşdyrmak we şäher gurşawynda häzirki zaman tehnologiýalaryny peýdalanmak arkaly innowasion taslamalary durmuşa geçirmek syýasatyna esaslanylýar. Döwlet Baştutanymyzyň amala aşyrýan şeýle giň gerimli özgertmeleri dünýäniň iň ösen ýaşaýyş-durmuş şertleriniň milli ruhda özleşdirilmegine şert döredýär. Gadymy Oguz ýaýlasynda gurulýan täze edara ediş merkeziniň gadymy binagärlik nusgasyny we döwrebap ösen şäheriň keşbini özünde jemlemegi Türkmenistanyň geçmişi, şu güni hem-de geljegi özara sazlaşykly birleşdirýän döwlet hökmündäki abraýyny artdyrar.

5 Aprel 2021

Sanly ulgamyň giň mümkinçilikleri

«Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynda sanly ykdysadyýete geçmek bilen bagly hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryna seljerme geçirmek hem-de degişli üýtgetmeleri girizmek, sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça her ýylda ýerine ýetirilmeli işleriň içki meýilnamasyny taýýarlamak we tassyklamak ilkinji wezipeleriň hatarynda görkezilendir. Häzirki wagtda hereket edýän «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internet torunyň ösüşini we internet hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Şahsy durmuş barada maglumat we ony goramak hakynda», «Innowasiýa işi hakynda», «Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary ýurdumyzy ýeke-täk sanly ulgama birikdirmäge gönükdirilip, olar ýurdumyzyň döwrebap ösüşini gazanmak ugrunda amala aşyrylýan işleriň hukuk esaslaryny emele getirýär. Häzirki döwürde döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistanda elektron resminamalar dolanyşygy ulgamyny hem-de internet web-saýtlary döretmek we işe girizmek hakyndaky» Kararyna laýyklykda, ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleri, hukuk görnüşine garamazdan, edaralar, kärhanalar we guramalar, şeýle-de ýuridik şahsy döretme

4 Aprel 2021

Tejribeler toplanýar we taslamalar taýýarlanýar

Hormatly Prezidentimiz 16-njy martda paýtagtymyz we Ahal welaýaty boýunça amala aşyran iş saparynyň barşynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryna häzirki zamanyň ösen tejribesini ornaşdyrmakda, maglumat merkezleriniň işini kämilleşdirmekde, «akylly» şäher bilen baglanyşykly tehnologiýalary ösdürmekde ýurdumyzyň bilim ulgamyna möhüm ornuň degişlidigini belledi. Şu nukdaýnazardan, hormatly Prezidentimiziň aýdanlaryndan we beren degişli tabşyryklaryndan ugur alyp, häzirki wagtda Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymlarydyr talyp ýaşlary welaýatyň edara ediş merkeziniň toplumlaýyn gurluşygynyň alnyp barylýan ýerinde okuw-tejribelik, synag-önümçilik işlerini geçýärler. Bu ýerde ýaş alymlaryň toparlary «akylly» şäherler konsepsiýasyny durmuşa geçirmegiň ýöriteleşdirilen ugurlaryny durmuşa geçirmek üçin işläp düzen täze taslamalaryny, innowasion we inženerçilik çözgütleriniň täze nusgalaryny ýola goýmak ugrunda ylmy-tehniki synaglary hem-de amaly barlaglary amala aşyrýarlar. Ahal welaýatynyň döwrebap edara ediş merkezinde öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň we internet serişdeleriniň sazlaşygyna esaslanýan durmuş hyzmatlary we medeni maksatlary öz içine alan taslamalary ornaşdyrmak bu ýerde tejribelikde bolýan toparyň esasy maksatlarynyň biridir. Ýaş oýlap tapyjylaryň işläp-düzýän taslamalarynda arassa ekologiýa gurşawyny üpjün etmegi

1 Aprel 2021

Innowasiýalara esaslanýan ykdysadyýet

Döwür ösýär, özgerýär. Adamyň durmuşy kämillige, köneden täzä, has anyk aýdylanda, ýönekeýlikden döwrebaplyga tarap barha öňe ümzük atýar. Şonuň bilen birlikde, şeýle döwürde ýaşamak üçin onuň adamyň öňünde goýýan talaplary hem artýar. Adam gündelik iş-aladalary, şahsy zerurlyklary, maşgala garamaty ýaly köp sanly hysyrdylarynyň her biri üçin aýratyn wagt tapyp, olaryň hemmesine-de ýetişmeli. Munuň üçin ol özüniň iň gymmatly baýlyklarynyň biri bolan wagtyny tygşytly we rejeli, netijeli peýdalanyp bilmegi başarmaly. Wagt häzirki zaman dünýäsiniň barha ösýän bazar ykdysadyýeti, maglumatlardyr bähbitleriň sansyz köpdürlüligi şertlerinde öz gadyr-gymmatyny has-da artdyrýar. Durmuş tejribesi bilen muňa kemsiz düşünýän adam welin, hemişe ondan ýerlikli peýdalanmagyň, täzeçilligiň, ösüşleriň gözleginde. Döreden «akyl önümleri» bolan sanly tehnologiýalar häzirki zaman dünýäsinde agzalan hysyrdylaryň ählisine-de ýetişmegi üçin adamyň iň dessin hem ygtybarly kömekçilerine öwrülýär. Eýsem-de, sanly tehnologiýalaryň bir adamyň durmuşyndaky orny, zerurlygy şeýle köptaraply bolsa, olaryň tutuş halkyň, jemgyýetiň, döwletiň durmuşyndaky ähmiýetiniň näderejede uludygy öz-özünden düşnüklidir. Adamzat indi maglumatlar jemgyýetinde, innowasiýalar eýýamynda ýaşaýar. Dessinlik, tizlik, habarlylyk, bökdençsiz, ýokary derejeli sanly aragatnaşyk ýaly görkezijiler şu eýýamyň, şu döwrüň aýratynly

31 Mart 2021

Jümle-jahan habarlary

Mikroskoply smartfon «Xiaomi» kompaniýasy smartfonlar üçin niýetlenilen täze görnüşli telefon kameralaryny öndürmäge girişdi. Öňkülerden tapawutlylykda bu kameralar özüne mikroskoply enjamy hem birleşdirýär. «Find X3 Pro» atly bu mikroskoply kameralar smartfonlaryň soňky görnüşleri üçin niýetlenilip, olar şekili 60 esse ululykda görmäge mümkinçilik berýär. «Xiaomi» tarapyndan şeýle kameralarda düşürilen suratlar gyzyklanma bildirýän müşderilere ýaýradylyp hem başlandy. Kompaniýanyň menejeriniň habar bermegine görä, bu kameralary «Redmi» smartfonlarynda ornaşdyrmak meýilleşdirilýär, emma täze telefonlaryň geljekde nähili atlandyryljakdygy we nähili görnüşde boljakdygy welin heniz belli däl. Lamantinalar ýa-da deňiz sygyrlary Süýdemdirijileriň bu görnüşlerine, esasan, Demirgazyk, Merkezi we Günorta Amerikanyň ýalpak suwly ýerlerinde, şeýle hem Karib deňzinde, Afrikanyň kenar ýakalarynda duş gelmek mümkin. Olaryň agramy 400 ― 550 kilograma we uzynlygy ortaça 2,8—3 metre barabardyr. Täze doglan lamantinalaryň agramy bolsa 30 kilograma ýetýär. Olar süýji we şor suwly ýerlerde gezýärler we suwda ösýän dürli ösümlikler bilen iýmitlenýärler. Bu jandarlaryň kürek şekilli guýruklary we täzelenip durýan dişleri bolýar. Alymlar geçmişde olaryň 20-ä golaý görnüşiniň bolandygyny çak edýärler, emma häzirki wagtda olaryň bary-ýogy 3 görnüşine duş gelinýär.

29 Mart 2021

Sanly bank hyzmatlary ösdürilýär

Häzirki döwürde döwrebap ösen innowasion sanly maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna daýanýan ykdysadyýetiň görnüşlerini ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan bankyň müşderilerine we ilata edilýän sanly bank hyzmatlarynyň gerimini has-da giňeltmek, olaryň elýeterliligini üpjün etmek maksady bilen, täze görnüşli döwrebap sanly bank hyzmatlary yzygiderli ösdürilýär. Olaryň hatarynda, «Internet bank», «Mobil bank», «QR-cod» sanly tehnologiýaly galtaşyksyz töleg ulgamlary, «Cash back» höweslendiriji hyzmaty, «Halkbank terminal» sanly bank hyzmaty, «Goýum bank karty», «Maşgala» bank karty we başga-da birnäçe bank kartlary bilen nagt däl görnüşinde geçirilýän hasaplaşyklary işe girizildi. Bu döwrebap sanly bank hyzmatlary ýurdumyzyň söwda we hyzmat ediş nokatlarynda nagt däl tölegleriň gerimini giňeltmek, harytlar we hyzmatlar üçin hasaplaşyklaryň ygtybarlylygyny artdyrmak maksady bilen, işlenilip taýýarlanylan sanly bank hyzmatlarydyr.

29 Mart 2021

Jümle-jahan habarlary

Jennet guşy Jennet guşlarynyň beýleki görnüşleri ýaly, bu guş hem adatdan daşary owadanlygy bilen tapawutlanýar. Suratdan görnüşi ýaly, olaryň horazlarynyň ýiti reňkli ýelekleri bolýar. Olar Awstraliýanyň we Täze Gwineýanyň tokaýlarynda we daglyk ýerlerinde ýaşaýarlar. Bu guşlaryň agramy ortaça 200 grama barabardyr. Olaryň agaçlaryň şahalaryna aňsatlyk bilen ýapyşmaga mümkinçilik berýän, uzynlygy ortaça 12 millimetre ýetýän dyrnaklary bardyr. Bu täsin guşlar uçan wagtlarynda olaryň ganatlary şakyrdap ses edýär. Olar agaçlaryň miweleri, kökleri, ösümlikleriň tohumlary bilen iýmitlenýärler.

23 Mart 2021

Zenanlaryň täsin açyşlary

Durmuşymyza giňden ornan enjamlaryň, esbaplaryň birnäçesi zenanlar tarapyndan oýlanyp tapylandyr. Olardan doňdurma ýasaýjy enjamy, elektrik sowadyjyny, gap-gaç ýuwujy maşyny, awtoulaglar üçin niýetlenen aýna arassalaýjy we gyzdyryjy enjamlary, ütük edilende peýdalanylýan stoly, awtoulag gyzdyryjysyny we beýlekileri mysal getirmek bolar. Hormatly okyjylar! Geliň, zenanlaryň täsin açyşlary barada gysgaça tanyş bolalyň.

22 Mart 2021

Döwrebap çözgütler

Döwrümiziň hem-de geljegiň möhüm wezipelerini berjaý etmäge gönükdirilen aýdyň çözgütleriň bir bölegi sanly ulgamyň mümkinçiliklerinde jemlenýär. Häzirki döwürde diňe bir ählitaraplaýyn ösüş-özgerişleri däl, eýsem, bütin durmuşymyzy hem sanly ulgamsyz göz öňüne getirmek kyn. Bu gün ýurdumyzda maglumat tehnologiýalaryna daýanyp, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Sanly ykdysadyýet ýurdumyzyň şu günki we geljekki ösüşleri üçin wajyp şertleriň biridir. Hut şonuň üçinem, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagyna mynasyp goşant goşjak döwrebap sanly tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmaga uly ähmiýet berilýär. Eziz Watanymyzyň taryhy ösüşlere beslenýän zamanasynda sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly ylmy-tehniki we innowasion işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, ylmy-barlag işleriniň ykdysady bähbitliligini artdyrmak işjeň häsiýete eýe bolýar. Ýurdumyzyň bilim ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy bilim we ylym edaralarynyň özara hem-de halkara hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmakda esasy köpri bolup hyzmat edýär. Bilim we ylym edaralarynyň ählisi ýokary tizlikli, giň zolakly tor aragatnaşygy bilen üpjün edilýär. Talyp ýaşlar sanly tehnologiýalaryň kömegi bilen bilimiň ähli derejeleri üçin zerur bolan elektron maglumatlar gorundan işjeň peýdalanýarlar.

21 Mart 2021

«Akylly» şäherler konsepsiýasy maglumat jemgyýetiniň aýdyň geljegini nazarlaýar

Maglumatlar jemgyýeti, «akylly» şäher, «akylly» öý ýaly ençeme düşünjeler durmuşymyza giňden ornaşýar. Elbetde, bularyň ählisi häzirki zaman tehnologiýalarynyň we innowasiýalarynyň ösüşi esasynda kemala gelip, birnäçe aýratynlyklary, şol sanda ýaşaýyş-durmuş amatlyklaryny özünde jemleýär. Geljegi nazarlaýan bu ugruň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berýän hormatly Prezidentimiziň 16-njy martda paýtagtymyz hem-de Ahal welaýaty boýunça amala aşyran iş sapary munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Ilki bilen, «akylly» şäher düşünjesiniň häsiýetli aýratynlyklaryna hem-de mümkinçiliklerine göz ýetirmek gerek. Maglumatlar we aragatnaşyklar tehnologiýalary bilen internet ulgamynyň sazlaşygyndan döredilen «akylly» şäherde edara-kärhanalar, mekdepler, kitaphanalar, hassahanalar, ýol-ulag düzümleri, jemgyýetçilik hyzmatlary ýaly möhüm ugurlar bir bitewi elektron ulgam arkaly dolandyrylýar. Maglumatlaryň şeýle elýeterliligi hyzmatlar ulgamynyň hilini ýokarlandyrmaga, şäheriň ýaşaýjylarynyň durmuş derejesini ep-esli gowulandyrmaga, zerurlyklary gysga wagtda amala aşyrmaga şert döredýär. Hut şonuň üçin-de, ilatymyzyň sosial-durmuş derejesini ýokarlandyrmagy, olaryň ýaşaýşy, dynç alşy üçin amatly gurşawy döretmegi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan iň esasy wezipesi hökmünde kesgitlän milli Liderimiz bu babatda nusgalyk işleri amala aşyrýar. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy esasynda sanly we I

19 Mart 2021

Innowasiýalar: sanly ulgam

Kitaphanalaryň, muzeýleriň, teatrlaryň, beýleki medeni ojaklaryň maksatlaýyn işini döwrebap guramak bilen, olarda häzirki zaman tehnologiýalarynyň tapgyrlaýyn ornaşdyrylmagy sanly ösüşi nazarlaýar. Ähli ulgamlarda önümçiligi guramagyň, dolandyrmagyň elektron-kompýuter meýilnamalaşmagy we maglumatlaşmagy, sanly ykdysadyýete geçilmegi ähli düzümiň tehniki we tehnologiýa esasyny özgerdýär. Elektron-kompýuter tehnologiýalarynyň döwrebap görnüşleriniň önümçilige barha giňden ornaşdyrylmagy işgärleriň bilim-başarnygynyň, medeniýetiniň yzygiderli ösmegi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Hormatly Prezidentimiziň 16-njy martda paýtagtymyz hem-de Ahal welaýaty boýunça iş saparynyň barşynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlarydyr talyplarynyň giň möçberli özgertmeler maksatnamasynyň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşmalydyklary, olaryň ylmy işlerini peýdalanmak üçin zerur tagallalaryň edilmelidigi barada aýdanlary hem bu işe näderejede uly üns berilýändigini görkezýär. Durnukly ösüş diňe bir senagatyň ösüşini däl-de, her bir şahsyýetiň we jemgyýetiň ösüşini nazarlaýar. Ösen jemgyýetde her bir adamyň kämilleşmegi, başarnykly, ylymly, bilimli, hünärine ussat nesli ýetişdirmek esasy wezipeleriň hatarynda durýar.

19 Mart 2021

Sanly ulgam — ösüşleriň ygtybarly binýady

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimiz çalt depginler bilen ösýär. Watanymyz dünýä döwletleriniň arasynda ösýän ýurtlaryň hatarynda tanalýar. Milli Liderimiziň «Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany» atly kitabynda şeýle setirler bar: «Halkymyzyň dostluk, goňşuçylyk, myhmansöýerlik, sahawatlylyk däpleri Garaşsyz Watanymyzyň ösüşleriniň mazmunyny baýlaşdyrdy». Ýurdumyzda dost-doganlyk, goňşuçylyk gatnaşyklaryna aýratyn ähmiýet berilmegi, Watanymyzyň sebitde ylalaşdyryjy merkez hökmünde giňden tanalmagy ykdysady ösüşlerimiziň hem barha ilerlemegine getirýär. Çünki durmuşdaky bu baglanyşyk ykdysadyýetiňem, syýasatyňam, medeniýetiňem özara baglanyşygynyň mäkämdigini görkezýär. Ösüşlerden ösüşlere barýan Watanymyzda munuň özi möhüm ähmiýete eýedir.

18 Mart 2021

‹
1
2
...
57
58
59
60
61
62
63
64
65
›