"Diýar" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-56, 39-95-30, 39-95-23
Email: diyar-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Par­la­ment saý­law­la­ry ge­çi­ril­di

1-nji sent­ýabr­da Azer­baý­jan­da ge­çi­ri­len par­la­ment saý­law­la­ryn­da ýur­duň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýe­wiň par­ti­ýa­sy par­la­ment­dä­ki orun­la­ryň kö­pü­si­ne eýe bol­dy. Mer­ke­zi saý­law ko­mis­si­ýa­sy­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, saý­law­la­ra gat­na­şyk 37,27 gö­te­ri­m bol­dy. Azer­baý­ja­nyň Mer­ke­zi Saý­law ge­ňe­şi, Ali­ýe­wiň «Ýe­ni Azer­baý­jan» par­ti­ýa­sy­nyň Mil­li mej­lis­dä­ki (ýur­duň bir pa­la­ta­ly mej­li­sin­de) 125 or­nuň 68-si­ne eýe bo­lan­dy­gy­ny ha­bar ber­di. Öň­ki par­la­men­tiň dü­zü­min­de hem «Ýe­ni Azer­baý­ja­nyň» 68 or­ny bar­dy. Beý­le­ki man­dat­lar, res­mi taý­dan ga­raş­syz da­laş­gär­le­re we par­ti­ýa­la­ra ber­ler.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

«Aramco» sta­dio­ny­nyň tas­la­ma­sy hö­dür­len­di

ABŞ-nyň «Po­pu­lo­us» bi­na­gär­lik stu­di­ýa­sy Sa­ud Ara­bys­ta­ny­nyň El-Hu­bar şä­he­rin­de gu­rul­jak tä­ze «Aramco Sta­di­um» sta­dio­ny­nyň tas­la­ma­sy­ny hö­dür­le­di. 47 müň orun­lyk sta­dio­nyň 2027-nji ýyl­da ge­çi­ril­jek Azi­ýa Ku­bo­gy­nyň esa­sy meý­dan­ça­la­ry­nyň bi­ri bol­jak­dy­gy tas­syk­lan­ýar. Tas­la­ma bu­rum-bu­rum gör­nü­şin­de bo­lup, Pars aý­la­gy­nyň ke­na­ry­nyň tol­kun­la­ry­ny ýa­da sa­lar. Des­ga­nyň öň ta­ra­py bi­ri-bi­ri­niň üs­tü­ni ört­ýän pa­nel­ler­den yba­rat bo­lup, olar te­bi­gy ýag­ty­ly­gyň düş­me­gi üçin yş­lar bi­len üp­jün edi­ler. Pan­dus­lar we ge­çel­ge­ler bi­na­nyň daş­ky bu­rum-bu­rum di­zaý­ny bi­len ut­ga­şyp, to­ma­şa­çy­la­ryň ün­sü­ni sta­dio­nyň el­lip­tik aý­la­wy­na gö­nük­di­rer. «Po­pu­lo­us» stu­di­ýa­sy­nyň we­kil­le­ri­niň aýt­ma­gy­na gö­rä, di­zaýn taý­ýar­la­nan­da de­ňiz möwç­le­ri­niň te­bi­gy şe­kil­le­rin­den yl­ham alyn­dy.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Ikin­ji möh­le­te da­laş et­mek­çi

Mol­do­wa­nyň hä­zir­ki Pre­zi­den­ti Maý­ýa San­du pre­zi­dent­lik bäs­le­şi­gi­ne gat­naş­jak­dy­gy­ny res­mi taý­dan mä­lim et­di. Ol özü­niň «He­re­ket we raý­daş­lyk» par­ti­ýa­sy ta­ra­pyn­dan da­laş eder. Onuň şy­ga­ryn­da «Mol­do­wa üçin Maý­ýa San­du» di­ýen ýaz­gy bar. Go­laý­da bu par­ti­ýa öz da­laş­gä­ri­ni gol­da­mak mak­sa­dy bi­len baş­lan­gyç to­pa­ryň dö­re­di­len­di­gi­ni ha­bar ber­di. Maý­ýa San­du «Di­gi­tal» se­ýil­gä­hin­de ge­çi­ri­len çä­re­de öz ta­rap­dar­la­ry­na ýüz­le­nip şeý­le diý­di: – Biz Ga­raş­syz­ly­gy­my­za eýe bo­la­ny­myz­dan bä­ri 2024-nji ýyl­da ýur­du­myz üçin iň mö­hüm ka­ra­ry ka­bul ede­ris. Biz sa­la sa­l­şyk ar­ka­ly da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­my­zyň ug­ru­ny kes­git­lä­ris. Men bi­ziň hal­ky­my­zyň pa­ra­hat­çy­ly­gy we er­kin­li­gi saý­la­jak­dy­gy­na ynan­ýa­ryn. Şeý­le hem biz 2024-nji ýyl­da döw­let Baş­tu­ta­ny­ny saý­la­ýa­rys. Me­niň mak­sat­na­mam düş­nük­li: dur­muş we öza­ra dü­şü­niş­mek üçin has go­wy şert­ler – di­ýip, Mol­do­wa­nyň hä­zir­ki Pre­zi­den­ti Maý­ýa San­du bel­le­di.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Üçün­ji ge­zek sa­na­wyň ba­şy­ny çek­di

«Wild­ber­ri­es» in­ter­net dü­ka­ny­nyň esas­lan­dy­ry­jy­sy we baş di­rek­to­ry Tat­ýa­na Ba­kal­çuk, ABŞ-nyň «For­bes» žur­na­ly­nyň 2024-nji ýyl­da Rus­si­ýa­nyň iň baý ze­nan­la­ry­nyň sa­na­wyn­da üçün­ji ge­zek bi­rin­ji or­ny eýe­le­di. Işe­wür ze­na­nyň ma­ýa­sy 2024-nji ýyl­da 5,5 mil­liard dol­lar diý­lip ba­ha­lan­ýar. Sa­na­wa je­mi 20 ze­nan gi­ri­zi­lip, ikin­ji or­ny 2,45 mil­liard dol­lar baý­ly­gy bi­len Tat­ýa­na Lit­wi­nen­ko eýe­le­di. Ol 2022-nji ýyl­da adam­sy Wla­di­mir Lit­wi­nen­ko­dan «Fo­sag­ro» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň paý­na­ma­la­ry­nyň 20,6 gö­te­ri­mi­ni mi­ras al­dy.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Da­laş­gär­li­gi­ni hö­dür­le­di

Ýa­po­ni­ýa­nyň san­ly­laş­dyr­ma iş­le­ri bo­ýun­ça mi­nist­ri Ta­ro Ko­no ýur­duň do­lan­dy­ry­jy Li­be­ral-de­mok­ra­tik par­ti­ýa­sy­nyň (LDP) baş­ly­gy we­zi­pe­si­ne öz da­laş­gär­li­gi­ni yg­lan et­di, ýe­ňi­ji sent­ýabr aýyn­da ge­çi­ril­jek par­ti­ýa saý­law­la­ryn­dan soň in­di­ki Prem­ýer-mi­nistr bo­lar. Ol bu ka­ra­ry ba­ra­da met­bu­gat ýyg­na­gyn­da mä­lim et­di. Hä­zir­ki gü­ne çen­li öň­de du­ran saý­law­la­ra gat­naş­mak­çy­dy­gy­ny Ýa­po­ni­ýa­nyň öň­ki yk­dy­sa­dy howp­suz­lyk mi­nist­ri Ta­ka­ýu­ki Ko­ba­ýa­si, öň­ki go­ran­mak mi­nist­ri Si­ge­ru Isi­ba yg­lan et­di­ler. Mun­dan baş­ga-da, LDP-niň baş­ly­gy­nyň saý­law­la­ry­na gat­naş­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýän da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri Ýo­ko Ka­mi­ka­wa da­laş­gär hök­mün­de hö­dür­len­me­gi üçin ze­rur gol­da­wy al­dy. Je­mi 11 sy­ýa­sat­çy Ýa­po­ni­ýa­da par­ti­ýa­nyň li­de­ri we­zi­pe­si­ne esa­sy da­laş­gär­ler ha­sap­lan­ýar.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Ka­ma­la Har­ri­siň il­kin­ji söh­bet­deş­li­gi

ABŞ-nyň hä­zir­ki wi­se-pre­zi­den­ti, de­mok­rat­lar ta­ra­pyn­dan pre­zi­dent­li­ge da­laş­gär hö­dür­le­nen Ka­ma­la Har­ris saý­law­lar­dan iki aý öň CNN te­le­ýaý­ly­my­nyň stu­di­ýa­sy­na ba­ryp, il­kin­ji ge­zek alyp­ba­ry­jy Da­na Baş bi­len söh­bet­deş­lik ge­çir­di. Bir aý mun­dan ozal pre­zi­dent­li­ge da­laş­gär hök­mün­de hö­dür­le­nen Ka­ma­la Har­ris bir sa­ga­da çe­ken söh­bet­deş­li­gin­de, esa­san, içer­ki me­se­le­le­re ün­sü­ni jem­le­di. Şeý­le hem ol söh­bet­deş­li­giň do­wa­myn­da ýa­kyn wagt­da ýurt­da ge­çi­ril­jek Pre­zi­dent saý­law­la­ry, ABŞ-nyň hä­zir­ki li­de­ri Jo­zef Baý­de­niň alyp bar­ýan sy­ýa­sa­ty we Mek­si­ka bi­len ser­het­dä­ki ýag­daý­lar ba­ra­da du­rup geç­di. Söh­bet­deş­li­giň bar­şyn­da Ka­ma­la Har­ris da­şa­ry sy­ýa­sat­da Baý­de­niň ad­mi­nist­ra­si­ýa­sy­nyň alyp bar­ýan sy­ýa­sa­ty­na berk eýer­jek­di­gi­ni bel­le­di. Har­ris saý­law­lar­da ýe­ňiş ga­zan­sa, il­kin­ji mak­sat­la­ry we anyk ädim­le­ri ba­ra­da jik­me-jik sa­nap geç­me­di. Mu­ňa de­rek, yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­mek me­se­le­le­ri­ne aý­ra­tyn ün­si çek­di.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Dünýä täzelikleri gys­ga se­tir­ler­de

Mo­ne­niň kar­ti­na­sy auk­sio­na çy­kar. Fransuz suratkeşi Klod Mo­ne­niň 1897-1899-njy ýyl­lar ara­ly­gyn­da çe­ken «Suw li­li­ýa­la­ry» kar­ti­na­sy 26-njy sent­ýabr­da Gon­kong­da «Chris­tie’s» auk­sio­ny­na çy­ka­ry­lar. Dö­re­di­le­ni bä­ri 125 ýy­lyň için­de il­kin­ji ge­zek sa­tu­wa çy­ka­ryl­ýan kar­ti­na 25-35 mil­li­on dol­lar ara­ly­gyn­da ba­ha ke­sil­ýär. 121 ýyl­dan soň gow­şan hat. Su­on­si­dä­ki (Uels) gur­lu­şyk jem­gy­ýe­ti­niň iş­gär­le­ri 1903-nji ýy­lyň 23-nji aw­gus­ty bi­len se­ne­le­nen ha­ty al­dy­lar. Hat Li­di­ýa De­wis di­ýen bi­ri­niň sal­gy­sy­na ýa­zy­lyp, Pemb­ruk­şir­dä­ki Fiş­gard şä­he­rin­den ibe­ri­lip­dir. Pa­ty­şa­lyk poç­ta­sy­nyň we­ki­li ha­tyň poç­ta­da sak­lan­man, go­laý­da ug­ra­dy­lan bol­ma­gy­nyň müm­kin­di­gi­ni çak­la­dy.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Mugallym – Be­lent sar­pa my­na­syp ynsan

Er­tir 1-nji sent­ýabr gü­nü­di. Ag­şam iş­le­ri­mi bir­ýüz­li edip, in­ter­net sa­hy­pa­la­ryn­da ýer­leş­di­ri­len tä­ze­lik­ler bi­len tan­şyp baş­la­dym, in­ter­net ýaz­gy­la­ry­nyň bi­rin­de: «Sa­lam, mu­gal­lym! Gör, nä­hi­li gu­la­ga ýa­kym­ly eşi­dil­ýän söz­ler. El­bet­de, dün­ýä­de iň hor­mat­ly kä­riň haý­sy­dy­gy ba­ra­da so­ral­sa, «mu­gal­lym­çy­lyk» di­ýip jo­gap be­rer­dim. Se­bä­bi mu­gal­lym öw­red­ýän us­sat, öz öm­rü­ni ylym öw­ret­mek ýa­ly asyl­ly işe ba­gyş ed­ýän be­ýik yn­san­dyr. Mek­dep ýyl­la­ry­ny mu­gal­lym­syz göz öňü­ne ge­tir­mek as­la müm­kin däl» di­ýen se­tir­le­re gö­züm dü­şen­de bi­yg­ty­ýar ça­ga­lyk ýyl­la­rym ýa­dy­ma düş­di. El­bet­de, mäh­rem ene per­zent­le­ri üçin il­kin­ji mu­gal­lym we il­kin­ji bas­gan­çak­dyr. Ýa­şaý­şyň do­wam et­me­gi bi­len aý­lar, ýyl­lar aý­la­nyp, ça­ga bel­li bir ýa­şy­na ýe­ten­soň maş­ga­la­nyň is­le­gi­ne gö­rä ça­ga­lar ba­gy­na ber­lip, ça­ga üçin eý­ýäm ikin­ji mu­gal­lym, ýag­ny ter­bi­ýe­çi bo­lup ikin­ji bas­gan­ça­ga çy­kyp baş­la­ýar. Ça­ga­jyk­lar ça­ga­lar ba­gyn­da ter­bi­ýe­çi­niň, ýag­ny ikin­ji mu­gal­ly­myň ola­ra ber­ýän mä­hir-yh­la­sy ne­ti­je­sin­de ýu­waş-ýu­waş­dan dur­mu­şa ädim ädip baş­la­ýar. Ça­ga­lar ba­gyn­da ter­bi­ýe­çi mu­gal­lym­lar ça­ga­la­ryň elin­den tu­tup, ak ka­gy­zyň ýü­zü­ne çyz­gy­jyk­lar çe­kip, ola­ryň ki­ta­ba, su­ra­ta bo­lan hö­we­si­ni oýa­ryp baş­la­ýar­

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Ner-maýa çyrpynan otly ýaýlagym

2023-nji ýy­lyň 6-njy de­kab­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy Ýer ýü­zün­de mil­li­on­lar­ça ho­ja­lyk­la­ryň we maş­ga­la­la­ryň me­de­ni dur­mu­şyn­da hem-de azyk üp­jün­çi­li­gin­de uly or­ny eýe­le­ýän dü­ýe­le­riň äh­mi­ýe­ti­ni we or­nu­ny da­ba­ra­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, 2024-nji ýy­ly «Dü­ýe­le­riň hal­ka­ra ýy­ly» di­ýip yg­lan et­di. Bu hal­ka­ra res­mi­na­ma Ýer ýü­zü­niň ila­ty ta­ra­pyn­dan şat­lyk bi­len ka­bul edil­di. Dün­ýä halk­la­ryn­da we jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şyn­da dü­ýe­ler iň peý­da­ly jan­dar­la­ryň bi­ri hök­mün­de ula­nyl­ýar. Gün­do­gar ede­bi­ýa­tyn­da we akyl­dar şa­hyr Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň ga­zal­la­ryn­da dü­ýä­niň pi­ri We­ýis ba­ba, Sa­lyh py­gam­ber hem-de ojak­la­ryň mu­kad­des se­kiz haý­wa­ny­nyň bi­ri dü­ýe ha­sap edi­lip gör­ke­zil­ýär. Gün­do­ga­ryň be­ýik akyl­da­ry we nus­ga­wy şa­hy­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň li­ri­ka­syn­da dü­ýe­dar­çy­lyk me­de­ni­ýe­ti­niň gym­mat­lyk­la­ry, lek­sik aň­lat­ma­lar asyl we göç­me ma­ny­la­ry aň­lad­ýan, sal­gy­lan­ma, de­ňeş­dir­me, meň­zet­me gör­nüş­ler­de be­ýan edil­ýän çe­per ga­lyp­lar­da tes­wir­len­ýär. Ola­ryň iň gör­nük­li nus­ga­la­ry­nyň sa­na­wy­na «Göz­le­me­ýän bo­lar­my», «Gür­ge­niň», «Gu­luň bol­dum», «Ýar çe­ker», «Rys­man da­kar­lar», «An­da­dur», «Dur­sa ge­rek­dir», «Biz­ge ro­wa­na», «Al­nyň­da», «Mun­da çi­lim­keş», «Gö­rüm gö­rül­me­gen ýer­de», «G

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Sy­ýa­hat­çy­lyk­da re­kord goý­dy

Dün­ýä­niň sy­ýa­hat­çy­lyk ba­bat­da ösen ýurt­la­ry­nyň bi­ri bo­lan Is­pa­ni­ýa şu ýy­lyň ba­şyn­dan bä­ri bu pu­dak­dan re­kord de­re­je­de gir­de­ji ga­zan­dy. Is­pa­ni­ýa­nyň mil­li sta­tis­ti­ka ins­ti­tu­ty­nyň (INE) ýaý­ra­dan mag­lu­ma­ty­na gö­rä, ýy­lyň ýanwar-iýul aý­la­ryn­da 53 mil­li­on 370 müň sy­ýa­hat­çy bu ýur­da ba­ryp­dyr. Bu gör­ke­zi­ji ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­kiden 12 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lup­dyr. Di­ňe iýul aýyn­da bol­sa, ýur­da ba­ran myh­man­la­ryň sa­ny 10 mil­li­on 900 müň bolup­dyr. Bu ugur­dan al­nan gir­de­ji bol­sa, 7 aýyň do­wa­myn­da 71 mil­liard ýew­ro­dan ge­çip, ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw-rün­dä­ki­den 18,6 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lup­dyr. Adat­ça, dün­ýä­de sy­ýa­hat­çy­lyk pu­da­gyn­da Fran­si­ýa bi­rin­ji, Is­pa­ni­ýa ikin­ji ýer­de dur­ýar.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Begenjimiziň çägi ýok

Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar ra­ýat­la­ry­nyň dur­mu­şy ýat­dan çyk­ma­jak ta­ry­hy se­ne­le­re bes­len­ýär. Me­niň üçin hem «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­ly ýat­dan çyk­ma­jak ta­ry­hy ýyl­la­ryň bi­ri bol­dy. Ma­ňa ýur­du­my­zyň ab­raý­ly ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň bi­ri bo­lan Döw­let­mäm­met Aza­dy adyn­da­ky Türk­men mil­li dün­ýä dil­le­ri ins­ti­tu­ty­nyň ýew­ro­pa dil­le­ri fa­kul­te­ti­ne oku­wa gi­rip, ta­lyp bol­mak bag­ty mi­ýes­ser et­di.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Ýol hereketiniň düzgünlerini berjaý etmek her birimiziň borjumyzdyr

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da adam­la­ryň asu­da, aba­dan dur­mu­şy­ny üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len giň möç­ber­li iş­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­ýar. Her ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da ge­çi­ril­ýän «Ýol he­re­ke­ti­niň howp­suz­ly­gy – öm­rü­mi­ziň ra­hat­ly­gy» at­ly bi­raý­ly­gyň çäk­le­rin­de hem ýur­du­my­zyň gör­ka­na ýol­la­ryn­da he­re­ket howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek bo­ýun­ça wa­gyz-ne­si­hat çä­re­le­ri, du­şu­şyk­lar­dyr mas­la­hat­lar ge­çi­ril­ýär. Ýur­du­myz­da döw­re­bap ýol­la­ryň gur­lu­şy­gy­nyň ama­la aşy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de, pu­da­gyň işi­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ýol­la­ryň asu­da, aba­dan bol­ma­gy üçin dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän bu be­ýik iş­ler adam ha­kyn­da­ky ala­da­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Ýur­du­myz­da ra­ýat­la­ry­my­zyň sag­ly­gy­na, howp­suz­ly­gy­na gö­nük­di­ri­len «Ýol he­re­ke­ti­niň howp­suz­ly­gy – öm­rü­mi­ziň ra­hat­ly­gy» at­ly bi­raý­lyk «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da hem gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çi­ril­ýär. Ge­çi­ril­ýän söh­bet­deş­lik­le­re, du­şu­şyk­la­ra we mas­la­hat­la­ra jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry­nyň iş­gär­le­ri hem iş­jeň gat­naş­ýar­lar. Her ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da ge­çi­ril­ýän «Ýol he­re­ke­ti­niň howp­suz­ly­gy – öm­rü­mi­ziň ra­hat­ly­gy» at­ly bi­raý­ly­gyň do­wa­myn­da ýaş­la­ra öwüt-ün­dew et­mek, ýol he­re­ke­ti­niň howp

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Bi­lim – iň gym­mat­ly baý­lyk

Is­len­dik döw­le­tiň dur­nuk­ly we saz­la­şyk­ly ösü­şi ylym-bi­lim bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Ýur­du­myz­da bu mö­hüm ugur­lar­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň kä­mil­leş­di­ril­me­gi­ne uly üns be­ril­ýär. Ýa­kyn­da Bi­lim­ler we ta­lyp ýaş­lar gü­ni my­na­sy­bet­li Türk­me­nis­ta­nyň Go­ran­mak mi­nistr­li­gi­niň Berdimuhamet An­na­ýew adyn­da­ky Ýö­ri­te­leş­di­ri­len har­by mek­de­bi­niň, Ak bug­daý et­ra­by­nyň Bo­kur­dak şä­her­çe­sin­de 1200 orun­lyk umu­my­bi­lim ber­ýän mek­de­biň, Ho­jam­baz et­ra­by­nyň Ho­jam­baz şä­he­rin­de 960 orun­lyk mek­de­biň, Sa­ýat et­ra­by­nyň Mer­ýe ge­ňeş­li­gi­niň Al­pan oba­syn­da 400 orun­lyk mek­de­biň, Ma­ry şä­he­rin­de 500 orun­lyk umu­my­bi­lim ber­ýän mek­de­biň, şeý­le hem Tag­ta­ba­zar et­ra­by­nyň Sa­ry­ýa­zy oba­syn­da 160 orun­lyk ça­ga­lar ba­gy­nyň açy­lyş da­ba­ra­la­ry bol­dy. Bi­lim­ler we ta­lyp ýaş­lar gü­ni di­ňe bir ýur­du­myz­da däl, eý­sem, dost­luk­ly ýur­du­myz bo­lan Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­syn­da hem uly da­ba­ra­la­ra bes­len­di. 2024-2025-nji tä­ze okuw ýy­ly dost­luk­ly döw­let­de mö­hüm bi­na­gär­lik des­ga­la­ry­nyň da­ba­ra­ly açyl­ma­gy bi­len ba­dal­ga al­dy. Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Hat­lon we­la­ýa­ty­nyň Dus­ti et­ra­by­nyň Er­geş Sul­ta­now daý­han bir­le­şi­gin­de gur­lan Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky umu­my­bi­lim ber­ýän 540 orun­lyk or­ta mek­dep ulan­ma­ga be­ril­di. On

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Uçar ýolagçylary artýar

Ýy­lyň ba­şyn­dan bä­ri dün­ýä­de uçar ar­ka­ly sy­ýa­hat ed­ýän ýo­lag­çy­la­ryň sa­ny art­ýar. Hal­ka­ra ho­wa gat­naw­la­ry agent­li­gi (IATA) iýul aýyn­da dün­ýä­de uçar ar­ka­ly sy­ýa­hat ed­ýän ýo­lag­çy­la­ryň sa­ny­nyň ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­ki­den 8 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lan­dy­gy­ny mä­lim et­di. Ho­wa gä­mi­le­ri­niň do­lu­lyk de­re­je­si bol­sa, 86,1 gö­te­rim bo­lup­dyr. Agent­li­giň ýol­baş­çy­sy Wil­li Wolş iýul aýyn­da uçar sy­ýa­ha­ty­na bo­lan is­le­giň Af­ri­ka­dan baş­ga dün­ýä­niň äh­li se­bi­tin­de re­kord de­re­jä ýe­ten­di­gi­ni aýt­dy. Onuň söz­le­ri­ne gö­rä, şu ýy­lyň to­mus pas­ly Ýer şa­ry­nyň de­mir­ga­zy­gyn­da uçar gat­na­wy­nyň iň ýo­ka­ry de­re­jä ýe­ten sy­ýa­hat­çy­lyk möw­sü­mi bo­lup­dyr. Wolş adam­la­ryň uçar bilen syýahat etmäge ze­rur­lyk duý­ýan­dy­gy­ny bel­le­ýär.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Mekdeplerde telefon ulanmak gadagan edildi

Ni­der­land­lar­da baş­lan­gyç mek­dep­ler­de «akyl­ly» te­le­fon­la­ryň ula­nyl­ma­gy ga­da­gan edil­di. Bu çäk­len­dir­me smart­fo­nyň okuw­çy­la­ryň ün­sü­ni böl­ýän­di­gi we sy­nag­la­ryň ne­ti­je­le­ri­ne tä­sir ed­ýän­di­gi se­bäp­li gi­ri­zil­di. Ýurt­da mun­dan ozal has uly synp­da oka­ýan okuw­çy­lar üçin hem smart­fon ula­ny­ly­şy ga­da­gan edi­lip­di. Ýur­duň met­bu­ga­tyn­da­ky ha­bar­la­ra gö­rä, Okuw, me­de­ni­ýet we bi­lim mi­nistr­li­gi baş­lan­gyç synp­lar­da oka­ýan okuw­çy­lar üçin smart­fon ula­ny­ly­şy­ny ga­da­gan et­mek ka­ra­ry­na gel­di. Okuw­çy­la­ra smart­fon ulan­mak di­ňe bel­le­nen ders­de okuw mak­sa­dy bi­len ýa-da sag­lyk ýag­da­ýy se­bäp­li fi­zi­ki çäk­len­dir­me­si bo­lan okuw­çy­la­ra rug­sat be­ril­ýär. Mun­dan ozal Gre­si­ýa­da, Ita­li­ýa­da we Bel­gi­ýa­nyň fran­suz dil­li se­bit­le­rin­de hem şeý­le çäk­len­dir­me gi­ri­zi­lip­di. Ger­ma­ni­ýa­da hem şeý­le çäk­len­dir­mä­niň gi­ri­zil­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Ýer ýüzüni aýlanan küýze

2014-nji ýyl­da Şot­lan­di­ýa­da ta­py­lan küý­zä­niň Gün­ba­tar Azi­ýa de­giş­li­di­gi we Ýer ýü­zü­niň ýa­ry­sy­ny aý­la­nan­dy­gy anyk­lan­dy. Şot­lan­di­ýa­nyň mil­li mu­ze­ýin­de sak­lan­ýan wi­king­ler döw­rün­den ga­lan Gal­lo­weý ha­zy­na­sy­nyň bir bö­le­gi bo­lan ga­byň Sa­sa­ny­lar döw­rün­de ýa­sa­lan­dy­gy anyk­lan­dy. Gal­lo­weý ha­zy­na­sy diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan ta­ry­hy eser 2014-nji ýyl­da me­tal gözleýji bi­len ge­çi­ri­len göz­le­giň ne­ti­je­sin­de ta­py­lyp­dy. 2017-nji ýyl­da bu gym­mat ba­ha­ly ta­ry­hy ese­ri Şot­lan­di­ýa­nyň Mil­li mu­ze­ýi sa­tyn alyp­dy. Ge­çi­ri­len soň­ky bar­lag­lar­da kü­müş ga­byň Gün­ba­tar Azi­ýa de­giş­li­di­gi, onuň ýü­zün­dä­ki na­gyş­lar­da tä­jiň, oduň, ge­çi­gap­la­ňyň we gap­la­ňyň şe­kil­le­ri­niň bar­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Na­gyş­la­ryň zo­roast­rizm bi­len bag­ly­dy­gy bel­le­nil­di. Ga­byň ýü­zün­dä­ki bir şe­kil Sa­sa­ny­la­ryň pu­lun­da hem ga­bat gel­ýär. Şe­kil­de ot­dan çy­kyp du­ran täç bar. Gal­lo­weý ha­zy­na­sy «Bri­ta­ni­ýa­da asy­ryň ta­ry­hy ta­pyn­dy­sy» diý­lip at­lan­dy­ry­lyp­dy. Bu gym­mat­ly eser «Gal­lo­way Hoard: Viking-age Trea­su­re» ady bi­len ge­çi­ril­jek ser­gi­ler ar­ka­ly dür­li mu­zeý­ler­de we ga­le­re­ýa­lar­da köp­çü­li­ge gör­ke­zi­ler.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Iki tebigy hadysa bir suratda: biri ýerde, biri asmanda

Is­lan­di­ýa­da gaý­ta­lan­ma­jak te­bi­gy ha­dy­sa ýü­ze çyk­dy. Mä­lim bol­şy ýa­ly, bu ada­da köp san­ly wul­kan bo­lup, olar köp­lenç atyl­ýar. Ýurt­da­ky wul­kan­la­ryň bi­ri ge­çen ýy­lyň ahy­ryn­dan bä­ri al­tyn­jy ge­zek aty­lyp, gyz­gyn lä­bik pür­küp baş­la­dy. Ada­nyň gü­nor­ta-gün­ba­ta­ryn­da bu ha­dy­sa bo­lup geç­ýän ma­ha­ly as­man­da de­mir­ga­zyk ýurt­la­ry­na mah­sus bo­lan de­mir­ga­zyk yşy­gy hem peý­da bol­dy. Şeý­le­lik­de, iki te­bi­gy ha­dy­sa bir­wagt­da ýü­ze çy­kyp, gö­ren­le­ri haý­ran gal­dyr­dy. Mä­lim bol­şy ýa­ly, de­mir­ga­zyk yşy­gy Ýer şa­ry­nyň de­mir­ga­zy­gyn­da ýy­lyň bel­li pas­lyn­da gi­je­le­ri­ne peý­da bol­ýar. Ýa­şyl-gök öwüs­ýän bu ýag­ty­lyk yzy­gi­der­li üýt­gäp, hiç bi­ri beý­le­ki­si­ne meň­ze­me­ýär. Is­lan­di­ýa­da­ky wa­ka­da bol­sa, ha­ma­na wul­kan şol ýag­ty­ly­gy özü­ne çek­ýän ýa­ly bo­lup gö­rün­di. Bi­ler­men­ler wul­ka­nyň yz­ly-yzy­na eme­le ge­len ýer­tit­re­me ze­rar­ly aty­lan­dy­gy­ny çak­la­ýar­lar. Wul­kan­da tä­ze jaý­ry­gyň peý­da bo­lan­dy­gy çak edil­ýär.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Güýz­lük bug­daý eki­şi­ne ba­dal­ga be­ril­di

4-nji sentýabrda ýurdumyzyň Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda geljek ýylyň hasyly üçin güýzlük bugdaý ekişine girişildi. Bu möhüm oba hojalyk möwsümi döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň ak patasy bilen badalga aldy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz 30-njy aw­gust­da san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de daý­han­la­ry­my­zyň yh­las­ly zäh­met çe­kip, ýer­den bol ha­syl al­mak­la­ry üçin döw­le­ti­miz ta­ra­pyn­dan ze­rur şert­le­riň dö­re­dil­ýän­di­gi­ni bel­le­di. Oba ho­ja­ly­gy­ny öz­gert­mek, hu­su­san-da, pu­da­ga tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­la­ry, hä­zir­ki za­man yl­my­nyň ga­za­nan­la­ry­ny or­naş­dyr­mak, onuň önüm­çi­lik inf­rast­ruk­tu­ra­sy­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­la­ýyn iş­ler üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Mu­nuň özi pu­da­gy mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, ýur­du­myz­da azyk bol­çu­ly­gy­nyň üp­jün edil­me­gin­de hem mö­hüm or­na eýe­dir.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Halk Maslahaty – milli demokratiýanyň aýdyň ýoly

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, Arkadagly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň Ga­raş­syz Wa­ta­ny­my­zy se­na­gat taý­dan ösen ýur­da öwür­mek, ila­tyň hal-ýag­da­ýy­ny mun­dan beý­läk-de go­wu­lan­dyr­mak bo­ýun­ça öň­de go­ýan be­lent we­zi­pe­le­ri hal­ky­my­zyň do­ly gol­da­wy­na my­na­syp bol­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň her bir ra­ýa­ty öz zäh­met çek­ýän pu­da­gyn­da ýa­daw­syz zäh­me­ti bi­len Wa­ta­ny­my­zyň mun­dan beý­läk hem gül­läp ös­me­gi­ne my­na­syp go­şan­dy­ny goş­ýar. Halk ho­ja­ly­gy­nyň dür­li pu­dak­la­ryn­da ama­la aşy­ryl­ýan ösüş­ler Türk­me­nis­ta­ny pa­ra­hat, asu­da, aba­dan ýur­da öwür­di. Ýan­gyç-ener­ge­ti­ka, ulag-ara­gat­na­şyk, elekt­roe­ner­ge­ti­ka, dok­ma se­na­ga­ty, hi­mi­ýa pu­da­gy, sy­ýa­hat­çy­lyk ýa­ly ugur­lar­da giň ge­rim­li tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­ýar.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Sürüji, kadalary berjaý et!

Awtoulaglaryň sanynyň barha köpelmegi ýollarda dürli kysymly ulaglaryň hereketiniň ýyl-ýyldan ýygjamlaşmagyna getirýär. Şol sebäpli hereketi sazlaşykly guramak, onuň howpsuzlygyny gazanmak meselesiniň ähmiýeti artýar. Ýol-ulag hadysalarynyň, ilkinji nobatda, bellenen tizlik kadasynyň talaplarynyň bozulmagy bilen baglanyşykly ýüze çykýandygy hemmelere mälimdir. Ulag serişdesiniň ýokary tizligi, tehniki taýdan näsazlygy we şuňa meňzeş beýleki ýagdaýlar sürüjilerdir pyýadalar, şeýle hem ýol hereketiniň sazlaşygy üçin howp döredýär. Ulagyň tizliginiň dogry saýlanmagy ýol hereketiniň howpsuzlygy üçin esasy şertleriň biridir. Ýol hereketiniň kadalarynyň 10.1. bendinde görkezilişi ýaly, sürüji ulagy gatnawyň köplügini, ulagyň we ýüküň aýratynlygyny hem ýagdaýyny, ýol we howa şertlerini, hususan-da, garagörnümiň ýagdaýyny nazara almak bilen, kadalaryň talaplaryny berjaý etmäge mümkinçilik berýän, şeýle-de bellenen çäklendirmelerden geçmeýän tizlik bilen sürmelidir. Hereket üçin howp döräp, sürüjiniň ony görmäge ýagdaýy bolanda, ol tizligini peseltmek, hatda ulagyny duruzmak üçin mümkin bolan çäreleri görmelidir. Sürüjileriň seresaplylygy elden bermeli däldigi barada wagyz-nesihat işlerini yzygiderli geçirip durmaly. Bu çäräniň «Ýol hereketiniň howpsuzlygy — ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlygyň çäklerinde geçirilmegi ýurdumyzda asylly däbe öwrüldi.

6 Sentýabr 2024

Jemgyýet