"Türkmen dünýäsi" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-45, 38-60-40, 38-60-44
Email: turkmendunyasi@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Belent sepgitlere badalga

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda mukaddes ýurt Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň dabaralary bilen utgaşyp gidýän, iri maýa goýumlary çekilýän ajaýyp taslamalaryň durmuşa geçirilmegi we täzelerine badalga berilmegi kuwwatly milli ykdysadyýetiň we döredijilikli durmuş syýasatynyň aýdyň şöhlelenmesidir. Milli Liderimiziň başlangyçlary bilen, ýurdumyzyň ähli künjeginde döwrebap şähergurluşyk maksatnamasy durmuşa geçirilýär. Şolaryň biri-de gurluşygy depginli alnyp barylýan Ahal welaýatanyň täze dolandyryş merkezidir. Bu täze şähergurluşyk maksatnamasy Türkmenistandaky ilkinji «akylly» şäher bolar. Gahryman Arkadagymyz şu ýylyň mart aýynda Ahal welaýaty boýunça amala aşyran iş saparynyň dowamynda Gökdepe etrabynyň çäginde gurulýan welaýatyň täze döwrebap edara merkeziniň gurluşygyndaky işleriň ýagdaýy bilen tanşanynda, bu gurluşykda hünärmenleriň 15 müňden gowragynyň zähmet çekýändigini aýdyp, olaryň bu ýerde toplan tejribesiniň «Aşgabat-sitiniň» gurluşygynda hem ulanylyp bilinjekdigini belläpdi. Hormatly Prezidentimiz täze edara ediş merkezinde sanly tehnologiýalary we intellektual ulgamlary ornaşdyryp, «akylly şäher» konsepsiýasyny durmuşa geçirmekligiň wajyplygyna ünsi çekipdi. Şu ýylyň 24-nji maýynda geçirilen ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, Aşgabat şäheriniň demirgazygynda sanly tehnol

22 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň mümkinçilikleri

Milli ykdysadyýetimizi ylmyň iň täze gazananlary esasynda ösdürmek baş maksadymyzdyr. Bu ugur sanly ykdysadyýet konsepsiýasyny üstünlikli amala aşyrmak ýaly möhüm we derwaýys işlere daýanýar. Sanly ulgama geçmek önümçilige döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmaga, elektron resminama dolanyşygyna geçmäge ýardam edýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» gelip çykýan wezipelere laýyklykda, raýatlar sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden ýeterlik derejede peýdalanyp bilýärler. Mysal üçin, raýat haryt we hyzmat üçin tölegi sanly tehnologiýalar arkaly, ykjam telefonlaryň üsti bilen amala aşyrýar. Häzirki döwürde ýolagçylar wagty tygşytly tutmak arkaly otla, uçara, awtobusa petekleri oturan ýerlerinde alyp bilýärler. Munuň üçin olara ýörite web-saýtlary hyzmat edýär.

22 Awgust 2021

Tehnologiýa

Bill Geýts 1,5 milliard dollar bölüp bermekçi

“Microsoft”-yň esaslandyryjysy Bill Geýts, ABŞ-nyň Kongresi uglerod zyňyndylaryny azaldýan tehnologiýalary ösdürmäge gönükdirilen maksatnamany kabul etse, durmuşa geçirjek taslamalara özüniň “Breakthrough Energy” gaznasyndan 1,5 milliard dollar geçirdigini habar berdi. Bu barada “Wall Street Journal” gazeti habar berdi. Bu ýerde gürrüň ABŞ Senaty tarapyndan tassyklanan 1,2 trillion dollarlyk ýurduň infrastrukturasyny ösdürmek meýilnamasy barada barýar. Indi kanun taslamasy Kongresiň Wekiller palatasynda tassyklanmaly. Bu klimat tehnologiýalarynyň hemmesi üçin çykdajylary azaltmaga we kämilleşdirmäge gönükdirilendir. Bill Geýts neşire, kanun taslamasy tassyklanan halatynda, “Breakthrough Energy” gaznasynyň üç ýylyň dowamynda howa goýberilýän zyýanly gazlaryň zyňyndylaryny haýallatmaga gönükdirilen taslamalara pul sarp edip biljekdigini aýtdy.

20 Awgust 2021

Tehnologiýa

Intellektual eýeçilik hukugy

Bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda hukuk ulgamyny kämilleşdirmek boýunça uly işler amala aşyrylýar. Demokratik, hukuk we dünýewi döwletiň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň ykdysadyýetini, ylym-bilimini we medeniýetini ösdürmek, ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli ýokarlandyrmak, raýatyň we adamyň hukuklaryny hem-de azatlyklaryny üpjün etmek häzirki döwrüň esasy wezipeleridir. Häzirki wagtda intellektual eýeçiligiň obýektleri adamyň zähmet çekýän ulgamlarynyň ählisini öz içine alýar. «Intellekt» sözi — bu akyl diýmegi aňladýar. Adamyň döredijilik zähmetiniň, ýagny intellektual eýeçiligiň obýektleriniň hukuk goragyny üpjün etmek bolsa, täze tehnologiýalaryň, ylmy işleriň, edebiýat we sungat eserleriniň döredilmegi we olaryň üstünlikli, şol sanda döwlet bähbitleri üçin ulanylmagy ugrundaky tagallalaryň aýrylmaz bölegidir. Intellektual eýeçiligi goramak, intellektual eýeçilik ulgamynda düzgün bozulmalara garşy hereket etmek meselesi hiç wagt ünsden düşmeýär. Intellektual eýeçilik gatnaşyklaryny hukuk taýdan düzgünleşdirmek Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň uly toplumynyň esasynda amala aşyrylýar.

19 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň mümkinçilikleri

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda eziz Diýarymyzyň ylym-bilim ulgamy uly ösüşlere eýe boldy. Esasan hem, ylym-bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyryldy, döwrebaplaşdyryldy we ol häzirki döwrüň kämil enjamlary bilen üpjün edildi. Ýurdumyzda döwrüň talaplaryna laýyk gelýän ylmy-tehnologik enjamlar we okuw-tehniki serişdeler bilen üpjün edilen mekdebe çenli çagalar edaralarynyň, okuw mekdepleriniň, şeýle hem sport desgalarydyr meýdançalarynyň ençemesi gurlup, ulanmaga berildi. Bularyň hemmesi milli Liderimiziň ýaş nesiller barada edýän aladalarynyň aýdyň nyşanydyr. Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde ýurdumyzyň bilim ulgamy döwrüň talabyna laýyklykda ösýär, özgerýär. Hormatly Prezidentimiziň döredýän mümkinçiliklerinden peýdalanyp, ylmy maslahatlar guralýar. Sanly ulgamyň kömegi bilen geçirilýän şeýle maslahatlar ylym-bilimiň tiz ösmegine, okatmagyň hilini ýokarlandyrmaga ähli şertleri döredýär. Şonuň netijesinde, bilim ulgamynyň işgärleri ylymly-bilimli, Watana, halka wepaly, giň gözýetimli ýaşlary terbiýelemek, häzirki zaman innowasion tehnologiýalaryndan oňat baş çykarýan, başarjaň hünärmenleri taýýarlamak üçin döredijilikli, yhlasly zähmet çekýärler.

19 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanly bilim ulgamy

2017-nji ýylyň 15-nji sentýabrynda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» we ony durmuşa geçirmegiň Meýilnamasy tassyklandy. Bu Konsepsiýa Türkmenistanyň bilim ulgamynyň ösüşinde täze, möhüm tapgyryň başlangyjyna öwrüldi. Gahryman Arkadagymyzyň tagallalarynyň netijesinde sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy orta mekdepleriň okuw we guramaçylyk işlerine innowasiýalary girizmäge, ähli mugallymlara maglumat tehnologiýalaryny ulanmaga mümkinçilik berýär. Şeýle hem okuwa sarp edilýän harajatlary tygşytlaýar, bilim edaralarynyň tehnologiýa taýdan ösmegini çaltlandyrýar. Munuň özi, bilim bermegiň ähli basgançaklary üçin zerur bolan elektron maglumatlar gorunyň döredilmegini we onuň tor arkaly elýeterliligini üpjün edýär.

18 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgam — kämil bilim

Diýarymyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmekde bilim ulgamyna uly orun degişlidir. Muny hormatly Prezidentimiziň 2017-nji ýylyň 15-nji sentýabrynda tassyklan «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» hem aýdyňlygy bilen görkezýär. Bilim ulgamy ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde milli we döwrebap tejribeler bilen utgaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen multimedia tehnologiýalaryny, öňdebaryjy iş tejribäni ulanmak arkaly orta, şeýle hem başlangyç, ýörite orta hünär we ýokary okuw mekdepleriniň döwrebap okuw ulgamy kemala getirilýär. Döwrebap okuw ulgamynyň özeni bolup hem sanly ulgam öňe çykarylýar. Häzirki maglumatlar jemgyýetinde bilim ulgamynyň innowasion ýol bilen ösdürilmegine, sanly bilim ulgamynyň doly özleşdirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Çünki ýurdumyzda güýçli depginler bilen dowam edýän bilim özgertmeleri döwletimiziň berkararlygynyň, jemgyýetimizi hemmetaraplaýyn ösdürmegiň, intellektual derejesini ýokarlandyrmagyň, bagtyň we bagtyýarlygyň girewidir.

16 Awgust 2021

Tehnologiýa

«XIAOMI» KOMPANIÝASY ITI ROBOTLAŞDYRDY

Hytaýyň «Xiaomi» kompaniýasy «CyberDog» ady bilen özüniň ilkinji robot-itini tanyşdyrdy. Täze enjamyň agramy 3 kilogram bolup, sekuntda 3 mert aralygy geçmäge ukyplydyr. Tanyşdyrylyş dabarasynda kompaniýanyň bilermenleri täze enjamlaryny «sanly intellektiň iň kiçi superkompýuteri» diýip mahabatlandyrdylar. Şeýle-de bilermenler «CyberDog» enjamyndan ilkinji tapgyrda 1000 sany öndüriljekdigini hem-de bahasynyň 1500 dollara golaý boljakdygyny aýtdylar. «CyberDog» robot-iti ýörite programma arkaly dolandyryp bolýar. Ol taksi çagyrmak, salgy anyklamak hem-de daş-töwerekden gelýän howplary eýesine duýdurmak ýaly wezipeleri ýerine ýetirip bilýär.

16 Awgust 2021

Tehnologiýa

«APPLE» KOMPANIÝASY «IPHONE»-YŇ INDIKI ÖSÜŞINDE WIDEO AÝRATYNLYKLARA ÄHMIÝET BERER

«Apple» kompaniýasy indiki hödürlejek «iPhone»-larynda smartfon kameralaryny, esasanam wideo düşüriş işlerini täzelemäge ünsi güýçlendirýär. «Bloomberg News»-iň habar bermeginä görä, kompaniýa geljekki enjamlar üçin kamerany gowulandyrmagyň bir bölegi hökmünde portret režiminiň aýratynlygynyň wideo funksiýasyny hödürlär.

16 Awgust 2021

Tehnologiýa

Ilkinji äýnek

Tomusda gü­neş äý­nek­le­ri­niň ula­ny­lyş ge­ri­mi bar­ha gi­ňe­ýär we onuň dür­li gör­nüş­le­ri ön­dü­ril­ýär. Müm­kin bol­du­gy­ça, bu pa­syl­da ho­wa­nyň aşa gyz­ýan wag­ty da­şa­ryk çyk­maz­lyk mas­la­hat be­ril­ýär. Em­ma mej­bu­ry ýag­daý­da da­şa­ryk çyk­ma­ly bo­la­ny­myz­da hem açyk reňk­li egin-eşik­le­ri we baş­gap geý­mek ýa-da sa­ýa­wan ulan­mak, Gün­den go­raý­jy äý­nek­le­ri dak­mak ze­rur­dyr. Gün şöh­le­sin­den go­ran­mak üçin da­kyl­ýan äý­nek gö­zü­mi­zi nä­hi­li go­ra­ýar? Il­kin­ji äý­nek ni­re­de we nä­dip oý­la­nyp ta­pyl­dy? Ge­liň, äý­nek­ler ba­ra­da kä­bir mag­lu­mat­lar bi­len ta­nyş bo­la­lyň! Gün­den Ýe­re düş­ýän ult­ra­me­lew­şe şöh­le­ler (UV) gö­zü­mi­ze we de­ri­mi­ze ze­per ýe­ti­rip bi­ler. Gö­zü­mi­zi Gün şöh­le­si­niň zy­ýan­ly tä­sir­le­rin­den go­ra­mak üçin ön­dü­ri­len äý­nek­ler­de UV şöh­le­si­ni do­ly di­ýen ýa­ly (99%) sak­lap bil­ýän aý­na­lar ula­nyl­ýar. Mun­dan baş­ga-da, äý­nek­ler­de ula­nyl­ýan aý­na­lar reň­ki­ne gö­rä dür­li şöh­le­le­ri özü­ne siň­dir­ýär we bu şöh­le­le­riň göz­le­re ýet­me­gi­niň öňü­ni al­ýar.

12 Awgust 2021

Tehnologiýa

Süýn­ýän ulag

«Audi» tä­ze «Skysp­he­re» elekt­rik we aw­to­nom he­re­ket­len­di­ri­jili kon­sep­si­ýa mo­de­li­ni hö­dür­le­di. Ula­gyň da­ş­ky uzyn­ly­gy art­ýan tekeri we bi­ri-bi­ri­ne süýş­ýän me­ha­nizm­leri bi­len 25 san­ti­metr süý­nüp bil­ýär. Ula­gyň ýer­den ýo­ka­ry gal­ma­gy hem saz­la­nyp bil­ner. Sü­rü­ji bu üýt­geş­me­le­ri di­ňe bir düw­me bi­len do­lan­dy­ryp bi­ler. Ulag sport ter­ti­bi­ne ge­çi­ri­len­de onuň uzyn­ly­gy 4,94 metr bol­sa, «Grand Tou­ring» at­ly ter­ti­bin­de 5,19 met­re çen­li uza­lýar. Bu üýt­ge­şik­lik ula­gyň için­de hem öz tä­si­ri­ni ýüze çykarýar. Sport ter­ti­bi wag­tyn­da rol, tor­moz we pe­dal ýa­ly bö­lek­ler «Grand Tou­ring» ter­ti­bin­de ýit­ýär. Mu­nuň beý­le bol­ma­gy bol­sa «Grand Tou­ring» bö­lü­mi­ne ge­çen ulagyň aw­to­ma­ti­k ýag­daý­da do­lan­dy­ryl­ýan­dy­gy bi­len dü­şün­di­ril­ýär. «Audi Skysp­he­re» dat­çik­le­ri­niň kö­me­gi bi­len ýo­lag­çy­la­ry­ny bar­ma­ly ýe­ri­ne elt­ýär, aw­tou­lag ýer­leş­di­riş we zar­ýad be­riş amal­la­ry­ny öz­baş­dak ýe­ri­ne ýe­tir­ýär. Yz ta­ra­pyn­da ýer­leş­di­ri­len he­re­ket­len­di­ri­ji­de 465 kWt (632 at güý­ji) bar. Bu güýç bi­len ulagyň tizligi 4 se­kunt­da 0-dan 100-e ýe­tip bi­lýär. Ulag­da 80 kWt kuw­wat­ly ba­ta­re­ýa bo­lup, ol bir gezekki zarýady bilen 500 ki­lo­met­re çen­li ara­ly­gy ge­çip bil­ýär.

12 Awgust 2021

Tehnologiýa

Okatmagyň innowasion ugurlary

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ösüp gelýän ýaş nesliň bilim-terbiýeli, giň düşünjeli adamlar bolup ýetişmegi üçin oňyn şertler döredilýär. Bilim ulgamynyň işini döwrebap derejede guramak, sanly bilim ulgamyna geçmek boýunça köp işler edilýär. Häzirki döwürde sanly bilimi ösdürmek üçin, ilkinji nobatda, bilim ulgamynda zähmet çekýän mugallymlaryň, hünärmenleriň kompýuter tehnologiýalaryndan ussatlyk bilen baş çykarmagy zerur. Şeýlelikde, häzirki zaman tehniki serişdeleriň we maglumat gorlarynyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak üçin bilim işgärleriniň hünär taýýarlygy kämilleşdirilýär. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan her ýylyň 1-nji sentýabrynda 1-nji synpa okuwa gelýän körpelerimize kompýuterleriň sowgat berilmegi hem ýaş nesillerimiziň kompýuter serişdelerinden peýdalanyp bilmeklerini üpjün edýär. Sanly bilim ulgamyny ösdürmek wezipesini durmuşa geçirmek boýunça mekdebimizde dersler boýunça döwrebap elektron okuw-usuly gollanmalar, wideo-audio materiallar, okuw-görkezme esbaplary, maglumat kitapçalary döredildi. Elektron gündelikler, elektron žurnallaryň gorlary, ýagny, portal saýtynyň gorlary döredildi. Mugallymlar okuwçylaryň bilimlerini fizika, informatika, himiýa, biologiýa derslerinden elektron testler arkaly barlaýarlar. Bu bolsa «Türkmenistanda tebigy we takyk ylmy ugurlara degişli dersleri okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynyň» talaplaryna laýy

10 Awgust 2021

Tehnologiýa

Tehnologiýa dünýäsi

ÝEWROPA BAZARYNA ÇYKARAR ■ Ulag görnüşleriniň sanyny artdyrýan «Volkswagen» kompaniýasy birnäçe ýyldan bäri Braziliýada satylýan ulagyny Ýewropa bazary üçin täzeden öndürer. Latyn Amerikasy ýurdunda «Nivus» ady bilen müşderilere ýetirilýän ulag Ýewropada «Taigo» ady bilen satylar. «Taigo»-nyň benzinli 1 litrlik hereketlendirijisi bolan görnüşiniň kuwwaty 95 we 110 at güýjüne, şeýle hem 1,5 litr göwrümli ulurak nusgasynyň kuwwaty 150 at güýjüne barabar bolar. Tizlik geçirijisi el bilen amala aşyrylýan ulag awtomat sürüşiň ikinji derejesi bilen enjamlaşdyrylar. Kompaniýanyň Ispaniýadaky zawodynda öndüriljek ulag 2022-nji ýyldan başlap, Ýewropa bilen bir hatarda, Aziýa ýurtlaryna hem iberiler.

6 Awgust 2021

Tehnologiýa

Mo­bil go­şun­dy­la­r köpeldi

Häz­ir­ki wagt­da smart­fon­lar­da­ky mo­bil go­şun­dy­la­ryň sa­ny bar­ha art­ýar. Ula­ny­jy­la­ryň işi­ni ep-es­li de­re­je­de ýe­ňil­leş­dir­ýän­di­gi üçin köp hyz­mat bu go­şun­dy­lar ark­aly hö­dür­len­ýär. Şu ýy­lyň bi­rin­ji ýa­ry­myn­da te­le­fon ula­ny­jy­la­ry mo­bil go­şun­dy­lar üçin 65 mil­liard dol­lar sarp edip­dir­ler. Bu gör­ke­zi­ji ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­ki­den 24 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lup­dyr. «Sen­sor To­wer» at­ly mas­la­hat be­riş kom­pa­ni­ýa­sy­nyň taý­ýar­lan mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, mo­bil go­şun­dy­la­ryň 41,5 mil­liard dol­la­ry­ny «App Sto­re», 23,4 mil­liard dol­la­ry­ny «Go­og­le Play Sto­re» ula­ny­jy­la­ry sarp edip­dir. Di­ňe mo­bil go­şun­dy­lar üçin bol­sa, 44,7 mil­liard dol­lar sarp edi­lip­dir. Mag­lu­mat­da ýy­lyň al­ty aýyn­da dün­ýä­de 72,5 mil­liard mo­bil go­şun­dy­nyň gö­çü­ri­lip al­nan­dy­gy mä­lim edil­di. Bu gör­ke­zi­ji ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­de 71,3 mil­liard bo­lan eken.

5 Awgust 2021

Tehnologiýa

«Go­og­le» öz­baş­dak çip ön­dü­rer

Esa­san, in­ter­net ar­ka­ly hö­dür­le­ýän hyz­mat­la­ry bi­len ta­nal­ýan bol­sa-da, «Go­og­le» baş­ga ugur­lar­da hem iş alyp bar­ýar. Kom­pa­ni­ýa şu ýy­lyň güý­zün­de sa­tu­wa çy­kar­jak «Pixel 6» we «Pixel 6 Pro» te­le­fon­la­ryn­da «Go­og­le Ten­sor» at­ly öz ön­dü­ren çip­le­rin­den peý­da­lan­jak­dy­gy­ny mä­lim et­di. Ame­ri­kan bren­di mun­dan soň­ra «Qualcomm» ýa-da «In­tel» ýa­ly çip ön­dü­ri­ji­ler bi­len hyz­mat­daş­ly­gy­ny azal­dar. Ge­çen ýyl «App­le» hem smart­fon­la­ryn­da öz taý­ýar­lan çip­le­ri­ni otur­dyp baş­lap­dy. «Go­og­le»-yň tä­ze ýa­rym­ge­çi­ri­ji­le­ri has du­ry su­rat al­ma­ga we ýaz­gy et­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer. «Go­og­le»-yň mik­rop­ro­ses­so­ry edil «App­le»-iň­ki ýa­ly «Arm» ba­za­syn­da dö­re­di­ler. Bu bol­sa ýa­rym­ge­çi­ri­ji­niň di­ňe smart­fon­lar­da däl, eý­sem, plan­şet­ler­de we ýan­komp­ýu­ter­ler­de hem ula­nyl­ma­gy­na müm­kin­çi­lik ber­ýär. «Qualcomm» bol­sa «Snapd­ra­gon» plat­for­ma­sy­na esas­lan­ýan hä­zir­ki we mun­dan soň­ky önüm­le­rin­de «Go­og­le» bi­len ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­ly­gy­ny do­wam et­dir­jek­di­gi­ni mä­lim et­di.

5 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanly ylym we bilim ulgamy

«7/24.tm», №31 (62), 02.08.2021.   Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň il-ýurt bähbitli amala aşyrýan işleriniň hata-rynda ýaşlar hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi.

2 Awgust 2021

Tehnologiýa

Sanlylaşdyrmak çäksiz mümkinçilik

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» yzygiderli durmuşa geçirilmegi döwletimiziň mundan beýläk-de ösmegine, şol bir wagtda işewürligi we maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmaga, dolandyrmagyň öňdebaryjy usullarynyň ornaşdyrylmagyna ýardam edýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryna ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlary, öňdebaryjy halkara tejribeleri, döwrebap tehnologiýalar giňden ornaşdyrylyp, ýokary ykdysady netijeler gazanylýar. Sanly ykdysadyýetiň giňden ösdürilmegi, sanly tehnologiýalaryň ykdysady işe ýokary derejede aralaşmagy ýurdumyzyň dünýäniň bazar giňişliginde eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga ýardam berýär, sanly giňişlige işjeň goşulyşmagyny, onuň halkara bazarda bäsdeşlige ukyplylygyny şertlendirýär. Sanly ykdysadyýeti ösdürmekde döwletiň orny, esasan, iki maksada gönükdirilýär. Birinjisi, täze ýagdaýlara uýgunlaşan kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilmeginden, şol sanda önümçilik serişdeleriniň hasabatlylygynyň ygtybarlylygyny we senagat derejesinde internet ulgamyny ornaşdyrýan kompaniýalaryň hukuk goraglylygyny üpjün etmekden ybaratdyr. Ikinjisi bolsa önümçiligiň sanly ýörelgesine eýerip, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrýan kärhanalar üçin amatly şertleriň

30 Iýul 2021

Tehnologiýa

Teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­la­ry gir­de­ji­le­ri­ni art­dyr­dy

ABŞ-nyň teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­la­ry «Apple», «Micro­soft» we «Alp­ha­bet» şu ýy­lyň ap­rel-iýun ara­ly­gyn­da­ky yk­dy­sa­dy gör­ke­zi­ji­le­ri­ni ýaý­rat­dy­lar. De­giş­li dö­wür­de bu kom­pa­ni­ýa­la­ryň gir­de­ji­le­ri­niň we peý­da­la­ry­nyň ar­tan­dy­gy gö­rün­ýär. Ýy­lyň ikin­ji çär­ýe­gin­de «App­le»-iň gir­de­ji­si ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­ki­den 36 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lup, 81,4 mil­liard dol­la­ra ýe­tip­dir. 2020-nji ýy­lyň ikin­ji çär­ýe­gin­de kom­pa­ni­ýa 59,7 mil­liard dol­lar gir­de­ji ga­za­nan eken. Kom­pa­ni­ýa­nyň ge­çen ýy­lyň ap­rel-iýun aý­la­ryn­da­ky 11,3 mil­liard dol­lar bo­lan aras­sa peý­da­sy 93 gö­te­rim ýo­kar­la­nyp, 21,7 mil­liard dol­la­ra ýe­tip­dir. Teh­no­lo­gi­ýa ägir­di­niň her bir paý­na­ma­sy­nyň ba­ha­sy 0,65 dol­lar­dan 1,30 dol­la­ra çy­kyp­dyr.

29 Iýul 2021

Tehnologiýa

Peýdasy ga­ra­şy­lan­dan köp bol­dy

Elekt­ro­ulag önüm­çi­li­gi bi­len meş­gul­lan­ýan «Tes­la» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň gir­de­ji­si şu ýy­lyň ikin­ji çär­ýe­gin­de ga­ra­şy­lan­dan örän ýo­ka­ry bol­dy. Kom­pa­ni­ýa ap­rel-iýun aý­la­ry ara­ly­gyn­da 200 müň­den gow­rak ulag sa­typ­dyr. Bu dö­wür­de kom­pa­ni­ýa 1,1 mil­liard dollar aras­sa peý­da ga­za­nan­dy­gy­ny mä­lim et­di. Şeý­le­lik­de, kom­pa­ni­ýa il­kin­ji ge­zek çär­ýek­lik peý­da­da 1 mil­liard dol­lar sep­gi­din­den geç­di. Bu gör­ke­zi­ji ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­de 104 mil­li­on dol­lar bo­lan eken. Ge­çen ýyl­ky gör­ke­zi­ji­niň pes bol­ma­gy­na dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar se­bäp bo­lup­dyr. Pan­de­mi­ýa­nyň yz­da gal­ma­gy bilen adam­la­ryň aw­tou­la­ga bo­lan is­le­gi­ ýo­kar­lan­ýar. Elekt­rou­lag ön­dü­ri­ji kom­pa­ni­ýa­nyň ge­çen ýy­lyň ikin­ji çär­ýe­gin­de 0,44 dol­lar bo­lan her bir paý­na­ma­sy­nyň ba­ha­sy hä­zir­ki wagt­da 1,45 dol­la­ra ýe­tip­dir.

29 Iýul 2021

Tehnologiýa

Ýew­ro­pa­nyň iň aras­sa şä­her­le­ri

«McLa­ren» kom­pa­ni­ýa­sy üs­ti açyl­ýan iň kuw­wat­ly ula­gy «765LT Spi­der» mo­de­li­ni köp­çü­li­ge gör­kez­di. Tä­ze mo­del ge­çen ýyl di­ňe 765 sa­ny­sy ön­dü­ri­len we äh­li­si sa­ty­lan «765LT coupe» ula­gy­nyň üs­ti açyk gör­nü­şi­dir. «Coupe» mo­de­li­niň äh­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny özün­de jem­le­ýän «Spi­der»-yň ag­ra­my öň­ki mo­del­den 50 ki­log­ram köp. Ula­gyň üs­ti sa­gat­da 50 ki­lo­metr­den pes tiz­lik­de bar­ýan wag­ty 11 se­kunt­da açyl­ýar. «Spi­der»-den hem edil «do­ga­ny» ýa­ly 765 sa­ny­sy ön­dü­ri­ler. Şu ýyl ön­dü­ri­lip gu­ta­ryl­jak ula­gyň äh­li­si eý­ýäm sa­ty­lyp­dyr. Ula­gyň 4.0 litr­lik go­şa tur­bo­ly V8 mo­tory bar. Aw­to­mat tiz­lik ge­çi­ri­ji­si bo­lan ulag 0-dan 100 km/sa­gat tiz­li­ge 2,8 se­kunt­da ýet­ýär. Ula­gyň ýokary tiz­li­gi 330 km/sa­gat. Bu bol­sa kom­pa­ni­ýa­nyň üs­ti açyl­ýan iň ýo­ka­ry tiz­lik­li ula­gy diý­me­gi aň­lad­ýar.

29 Iýul 2021

Tehnologiýa