"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Makalalar

Medeniýet hepdeliginiň ýapylyş dabarasy

Şu gün, 27-nji iýunda  Medeniýet  we sungat  işgärleriniň  hem-de  Magtymguly  Pyragynyň  şygryýet  güni  mynasybetli Arkadag şäherinde geçirilýän Medeniýet hepdeligine  gatnaşyjylar säher bilen  Köpetdagyň eteginde ýerleşýän «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumyndaky Magtymguly Pyragynyň ýadygärligine gül goymak dabarasyna gatnaşdylar. Tebigatyň sergin howaly ajaýyp künjeginde geçirilen bu dabara medeniýet we sungat işgärleri, döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlar gatnaşdylar.

Ýaýlymda «Sport met­bu­gat­da» gepleşigi

«Türkmenistan Sport», № 2 (22), 2024 Dün­ýä­de sport ýur­dy hök­mün­de ta­nal­ýan Türk­me­nis­tan Di­ýa­ry­myz­da bu ug­lam­da yzy­gi­der­li ösüş-öz­ge­riş­ler ga­za­nyl­ýar. Türk­men tür­gen­le­ri di­ňe bir ýur­du­my­zyň için­dä­ki sport ýa­ryş­la­ryn­da däl-de, eý­sem, hal­ka­ra ýa­ryş­la­ra hem iş­jeň gat­na­şyp, ýo­ka­ry ne­ti­je­le­ri gör­kez­ýär­ler. Ýur­du­my­zyň çä­gin­de ge­çi­ril­ýän hal­ka­ra ýa­ryş­lar gu­ra­ma­çy­ly­gy, amat­ly müm­kin­çi­lik­le­ri ba­bat­da ýo­ka­ry de­re­je­de­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Bu ugur­da­ky üs­tün­lik­le­ri hal­ky­my­za we dün­ýä ýaý­mak­da te­le­wi­de­ni­ýe, ra­dio bi­len bir­lik­de met­bu­gat žur­na­lis­ti­ka­sy­na aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Bu we­zi­pä­ni ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de «Türk­men spor­ty» ga­ze­ti­ne, «Türk­me­nis­tan Sport» hal­ka­ra žur­na­ly­na we onuň «7/24» elekt­ron go­şun­dy­sy­na uly orun de­giş­li­dir.

Şahyryň ömri kinofilmlerde janlanýar

«Türkmenistan Sport», № 2 (22), 2024 Şygryýet örän inçe hem näzik sungat diýip bellenilýär. Ony döredýän adamlaryň ykbaly hakynda bolsa «ýönekeý däl» diýen sözleri köp eşitmek bolýar. Dünýä belli dramaturg Wilýam Şekspiriň ömrüne bagyşlanyp, 1989-njy ýylda Jon Meddon tarapyndan «Aşyk Şekspir» atly çeper film surata düşürilipdir. 

Milli medeniýetiň baýramy

Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününiň dabaralary Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň baýramçylyk çäreleri bilen utgaşýar. Munuň özi “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylyna özboluşly ruhubelentlik we many-mazmun çaýýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Garaşsyz ýurdumyzda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni uly toý-dabaralara beslenýär. Baýramçylygyň şanyna geçirilýän köpöwüşginli çäreler watandaşlarymyzyň kalbynda egsilmez şatlyk we buýsanç duýgularyny döredýär. Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny hem bagtyýar halkymyz agzybirlikde, abadançylykda, bir supranyň başynda jem bolup, giňden belleýär.

Şa serpaýly ýaşlar

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda güneşli Diýarymyzda toýlar toýa ulaşýar. Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň şanly baýramynyň giňden dabaralandyrylýan şanly ýylymyzyň şatlykly wakalarynyň biri-de Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigiň çäklerinde döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlaryň arasynda yglan edilen «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly bäsleşigiň jeminiň jemlenip, ýeňijileriniň Şa serpaýy bilen sylaglanmagydyr. Beýik söz ussady Magtymguly Pyragynyň edebi mirasyny giňişleýin öwrenmekde, wagyz etmekde, şahyryň görnükli şahsyýetiniň, çuň mana, pähim-paýhasa we ýokary ahlak ýörelgelerine beslenen gymmatly goşgularynyň ägirt uly ähmiýeti barada ýaş nesilleriň düşünjelerini giňeltmekde, şeýle-de şanly ýyly dabaralandyrmakda bu döredijilik bäsleşiginiň ähmiýeti uludyr. Magtymguly adyndaky milli sazly-drama teatrynda bolan dabarada «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly bäsleşigiň ýeňijilerine Türkmenistanyň Prezidentiniň altyn zynjyrynyň we pul baýragynyň gowşurylmagy türkmen ýaşlarynda aýratyn ruhubelentlik döretdi. Bäsleşigiň ýeňijileriniň arasynda dürli ugurlarda zähmet çekýän ýaşlaryň, bagtyýar talyplaryň bo

Medeniýetiň, sungatyň baýramy

Şu gün ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, welaýatymyzda-da Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni uludan baýram edilýär. Şanly sene mynasybetli toý-dabaralar, medeni çäreler geçirilýär. Irden Türkmenabat şäheriniň «Ýedigen» seýilgähi has-da köpadamly boldy. Bu ýerde welaýat, şäher häkimlikleriniň, iri jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň, il sylagly ýaşulularyň, medeniýet ulgamynyň işgärleriniň, talyp ýaşlaryň, şäheriň köpsanly ýaşaýjylarynyň gatnaşmaklarynda akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň ýadygärligine gül goýuşlyk çäresi geçirildi. Ildeşlerimiz dana şahyryň heýkeliniň öňüne ter gül desselerini goýup, hormat bilen baş egdiler.

Täze döwrüň ösüşleri bilen sazlaşykly gadam urup

«Medeniýet hepdeligi — 2024»: bäşinji gün Arkadag şäheri, 26-njy iýun (TDH). Şu gün Medeniýet hepdeliginiň çäreleri Döwletmämmet Azady adyndaky Arkadag şäher kitaphanasynda dowam etdi. Bu ýerde “Kitaphanalaryň ylmy we usulyýet çärelerini döwrebap ýola goýmagyň hem-de kämilleşdirmegiň ileri tutulýan ugurlary” atly maslahat we neşir önümleriniň sergisi guraldy. Maslahata medeniýet ulgamynyň işgärleri, döredijilik intelligensiýasynyň wekilleri, muzeý we kitaphana işiniň hünärmenleri, ýazyjy-şahyrlar, mugallymlardyr talyplar, žurnalistler gatnaşdylar.

«Medeniýet hepdeligi — 2024»: bäşinji gün

Düýn Medeniýet hepdeliginiň çäreleri Döwletmämmet Azady adyndaky Arkadag şäher kitaphanasynda dowam etdi. Bu ýerde “Kitaphanalaryň ylmy we usulyýet çärelerini döwrebap ýola goýmagyň hem-de kämilleşdirmegiň ileri tutulýan ugurlary” atly maslahat we neşir önümleriniň sergisi guraldy. Maslahata medeniýet ulgamynyň işgärleri, döredijilik intelligensiýasynyň wekilleri, muzeý we kitaphana işiniň hünärmenleri, ýazyjy-şahyrlar, mugallymlardyr talyplar, žurnalistler gatnaşdylar. Türkmen halky müňýyllyklara uzaýan şöhratly taryhynda dünýä medeniýetine ägirt uly goşant goşdy. Häzirki wagtda Türkmenistanda bu mirasy dikeltmek bilen, halkymyzyň ruhy gymmatlyklaryny öwrenmek, ösdürmek we wagyz etmek boýunça uly işler durmuşa geçirilýär. Munuň şeýledigi kitaphananyň eýwanynda ýaýbaňlandyrylan neşir önümleriniň sergisinde hem aýdyň beýanyny tapdy. Sergide akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň durmuşy, döredijiligi barada ýazylan ylmy-köpçülikleýin neşirler görkezildi. Söz ussadynyň eserleriniň dünýäniň ähli künjeklerinde seslenme döretmegi oňa goýulýan ägirt uly hormatyň nyşanydyr. Şahyryň hiç haçan gymmatyny ýitirmejek şygyrlary daşary ýurt dillerine terjime edildi. Şeýle hem sergide hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň kitaplaryna aýratyn orun berli

Täze döwrüň ösüşleri bilen sazlaşykly gadam urup

«Medeniýet hepdeligi — 2024»: bäşinji gün Arkadag şäheri, 26-njy iýun (TDH). Şu gün Medeniýet hepdeliginiň çäreleri Döwletmämmet Azady adyndaky Arkadag şäher kitaphanasynda dowam etdi. Bu ýerde “Kitaphanalaryň ylmy we usulyýet çärelerini döwrebap ýola goýmagyň hem-de kämilleşdirmegiň ileri tutulýan ugurlary” atly maslahat we neşir önümleriniň sergisi guraldy. Maslahata medeniýet ulgamynyň işgärleri, döredijilik intelligensiýasynyň wekilleri, muzeý we kitaphana işiniň hünärmenleri, ýazyjy-şahyrlar, mugallymlardyr talyplar, žurnalistler gatnaşdylar.

«PARAHATLYK SUNGAT BILEN GÜL AÇAR...»

Ýyllarboýy çekilen irginsiz zähmet, yhlasly döredijilik gözlegleri ony mertebeli menzillere ýetirdi, onuň ismi-ady käri-sungaty bilen ajaýyp sazlaşygy emele getirdi. Onuň Garaşsyzlygymyz bilen ýaşyt, şondan görk alan sungaty milli sungatyň hakyky jemaly bolup, ýüreklerde hemişelik ýer etdi. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň ilkinji ýylynda açylan «Dokmaçylar» folklor-etnografiýa tans toparynyň çykyşlaryna bütin dünýäde haýran galmak, uly söýgi bilen el çarpdylar. «Dokmaçylar» özüniň ajaýyp aýdym-sazlary, tanslary bilen bütin dünýäni aýlandy. Bu barada hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň «Dokmaçylar» medeni merkeziniň açylyş dabarasyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda hem bellenilýär: «Onuň 100-den gowrak aýdym-saz we tans eserleri bilen dünýäniň dürli künjeginde: Türkiýe, Gresiýa, Italiýa, Ispaniýa, Malta, Fransiýa, Russiýa Federasiýasy, Belgiýa, Şwesiýa, Şweýsariýa, Ýaponiýa, Hytaý, Nepal, Hindistan, Eýran, Pakistan ýaly döwletlerde türkmen sungatynyň daşary ýurtly muşdaklarynyň tüýs ýürekden alkyşlaryny gazanmaklary hem munuň aýdyň güwäsidir». Türkmenistanyň halk artisti Jemal Saparowanyň ýolbaşçylygynda «Dokmaçylar» folklor-etnografiýa tans topary şirin aýdym-sazlarymyz, joşgunly tanslarymyz bilen birlikde, mill

Sarpaly senet

Sungata öwrülen gözellik Iliň däbi bihal däl! Gör-ä, halkyň hakydasyna ornan däp-dessurlara heňňam hem kär edip bilmez eken.

Sungat baýramynyň joşguny

22-nji iýunda Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda 2024-nji ýylyň Medeniýet hepdeliginiň açylyş dabarasy uly ruhubelentlige beslendi. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy esasynda her ýyl guralýan bu döredijilik çäresi mynasybetli teatryň sahnasynda sungat ussatlarynyň we belli döredijilik toparlarynyň gatnaşmagynda konsert boldy. Konsertde ýurdumyzyň döredijilik toparlary, meşhur aýdymçylar, opera ussatlary, estrada ýyldyzlary, belli tans toparlary öz ussatlyklaryny görkezdiler. Ýygnananlaryň ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylan «Alkyş Size, Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz!» atly watançylyk aýdymy konsertiň ajaýyp jemlenmesi boldy. Medeni forumyň çäklerinde Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda «Älem nury» atly sahna oýnunyň ilkinji görkezilişi boldy. Günüň ikinji ýarymynda Medeniýet hepdeliginiň açylyşynyň çäklerindäki dabaralar Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. Mälim bolşy ýaly, 14-nji iýunda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýurdumyzyň Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň Döwkesen geňeşliginiň golaýynda ýaşaýjylar tarapyndan 18 sany altyn, 3 s

Medeniýet — milletiň mertebesi

Şu günler ýurdumyzda Medeniýet hepdeliginiň şanly dabaralary uly şatlyk-şowhuna beslenýär. Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan hem-de her ýyl Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanýan giň gerimli dabaralar halkymyzyň ruhy hazynasyny aýawly saklamaga, çuňňur öwrenmäge we giňden wagyz etmäge, döredijilik işgärleriniň hünärini kämilleşdirmäge, täze zehinleri ýüze çykarmaga, ilatyň medeni derejesini ýokarlandyrmaga giň gerimli mümkinçilikleri döredýär. Milli medeniýet halkyň taryhyny we şu gününi, dünýägaraýşyny, ruhy galkynyşyny, özboluşlylygyny özünde jemleýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen milli medeniýetimizi ösdürmek we onuň gymmatlyklaryny dünýä ýaýmak babatda uly işler alnyp barylýar. Şunda gözel paýtagtymyz Aşgabatda gurlan Medeniýet şäherçesi we uly sport ýaryşlary bilen halklary has-da ýakynlaşdyrýan Olimpiýa şäherçesi, Arkadag şäheriniň täsinligi, ýokary ýaşaýyş-durmuş derejesi, täze gurlan teatrlardyr muzeýler, täsin seýilgähler we gojaman Hazaryň kenaryndaky akylyňy haýrana goýýan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy bu gün mähriban halkymyzyň gözel kalbynyň owazyny, dünýägaraýşyny, ruhy baýlygyny özleriniň ajaýyp keşbi, gözelligi, myhmansöýerligi, şanly wakalary

Şa serpaýynyň eýeleri

Tahyr HOJAÝEW,Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň halkara habarlar merkeziniň baş redaktory:

Ýaponiýada ýaňlanan owazlar

Golaýda Ýaponiýanyň Tokio we Sukuba şäherlerinde geçirilen Türkmenistanyň Medeniýet günleri hem-de «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyna bagyşlanan medeni çäreler ýapon halkyny türkmen medeniýeti, edebiýaty, sungaty bilen tanyşdyrmakda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň özara hyzmatdaşlygy ösdürmek, dostana gatnaşyklary jebisleşdirmek ugrunda alyp barýan daşary syýasatynyň durmuşa geçirilişine goşant goşmakda ähmiýetli wakalara baý boldy. Medeni çäreleriň ýapon paýtagtynda ýerleşýän «Okura Tokyo» myhmanhanasynyň «Orçard» konsert merkezinde geçirilen açylyş dabarasyna, sergä we konserte ýurduň Parlamentiniň deputatlary, ministrlikleriň hem-de beýleki edaralaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň, daşary ýurtlaryň Ýaponiýadaky diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, bu ýerde okaýan türkmen talyplary gatnaşdylar. Munuň özi milli gymmatlyklarymyzyň ýokary kämillik derejesiniň dünýädäki ykrary bolmak bilen, döwlet Baştutanymyzyň medeni diplomatiýasynyň barha rowaçlanýandygyny alamatlandyrdy. Ýaponiýanyň Medeniýet işleri boýunça agentliginiň baş direktory Hirohira Nakahara, «Min-On» konsertler assosiasiýasynyň prezidenti Koji Ýamaguçi bilen geçirilen duşuşyklarda ýurtlarymyzyň arasynda ýola goýlan syýasy g

Egsilmez hazyna

Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz halkymyzyň milli mirasyny, medeniýetini, akyldarlarymyzyň we şahyrlarymyzyň edebi döredijiligini ylmy taýdan öwrenmeklige we wagyz etmeklige aýratyn ähmiýet berýärler. Ynha, bu gün hem ýurdumyzda uly şatlyk-şowhun bilen Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni giň dabaralar bilen bellenilýär. Türkmen halkynyň şöhratly taryhynda, nusgawy edebiýatynda uly orun tutýan Magtymguly Pyragynyň edebi mirasy, aýratyn hem, ýaşlar üçin egsilmez hazyna bolup durýar. Dünýäniň ylmy-medeni ösüşine mynasyp goşant goşan beýik türkmen alymlarynyň, şahyrlarynyň döredijiligine bagyşlanyp halkara ylmy maslahatlar yzygiderli geçirilýär, olaryň ylmy we edebi mirasy halka ýetirilýär. Muňa Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe meşhur türkmen alymlary, şahyrlary Mahmyt Kaşgarla, Mahmyt Zamahşara, Abusagyt Abylhaýra, Nejmeddin Kubra, Muhammet Gaýmaz Türkmene, Magtymguly Pyraga bagyşlanyp geçirilen Halkara ylmy maslahatlar hem aýdyň subutnamadyr.

Döwrümiziň galkynyşy ylham joşgunynda

Şu günler ýurdumyzda eýýäm 10 ýyldan gowrak wagt bäri yzygiderli geçirilip gelinýän Medeniýet hepdeligi uly ruhubelentlige beslenýär. Ozal hem habar berşimiz ýaly, hepdelige welaýatymyzyň medeniýet, sungat we döredijilik işgärleri hem gatnaşýarlar. Mälim bolşy ýaly, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hepdeligi ýurdumyzdaky ilkinji «akylly» şäher — Arkadag şäheri kabul etdi. Munuň özi şu gezekki hepdeligiň esasy aýratynlygy hökmünde öňe çykýar. Täze şäheriň döwrebap medeni ojaklarynda geçirilen dabaralara Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy aýratyn öwüşgin çaýdy.

Pyragynyň toýy

Pederleriň arzuwyna gowuşyp,Pyragynyň toýun toýlaýas bu gün.Döwre gurap, aýdym aýdyp, degişip,Pyragynyň toýun toýlaýas bu gün. Ýodalary sepläp nurana ýola,Ýetirip goşgulaň ajap ykbala,At-abraý eçilip bagtyýar ile,Pyragynyň toýun toýlaýas bu gün.

Seždegähimiz Pyragy

Bitiren uly işleri iline-gününe, Watanyna, has giň manyda bolsa tutuş adamzada bimöçber peýda getiren şahsyýetleriň birnäçesiniň keremli türkmen topragynda ýaşap, döredip geçendigi örän buýsandyryjydyr. Şeýle ägirtleriň biri-de akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragydyr. XVIII asyr türkmen halkynyň bagt ýyldyzynyň dogan asyrlarynyň biridir. Belli söz ussady Döwletmämmet Azadynyň maşgalasynda dünýä inip, atasyndan edep-terbiýe alan geljekki beýik söz ussady beýleki okuw mekdepleri bilen birlikde şol döwürde meşhur ylym-bilim ojagy bolan gadymy Hywadaky Şirgazy han medresesinde ylmyň çuňluklaryna aralaşýar. Käbesiniň aradan çykandygy zerarly Gerkez iline dolanmaly bolan şahyr bu bilim ojagyna hoşallygyny ajaýyp goşgy setirlerinde şeýle beýan edýär:

Döwrüň belentligine göterilýän sarpa

Medeniýet meselesi Gahryman Arkadagymyzyň döwlet Baştutany bolup işlän ýyllarynda aýratyn üns beren meseleleriniň biri boldy. Hut şeýle bolansoň şol ýyllarda biz medeniýet ulgamynda uly ösüşleri gazandyk, milli we medeni gymmatlyklarymyzy täzeden dikeltdik. Ata-baba dowam edip gelýän halypa-şägirtlik dessury ýörelgelerimiz hem Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary bilen baý many-mazmuna eýe boldy. Halypalara hormat goýmak däbi — ata-babalarymyzyň sarpalanylan gymmatlyklarynyň biri. Gahryman Arkadagymyz hem bu däbe berk eýermek bilen, halypa-şägirtlik ýörelgesine täzeçe badalga berdi.