"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Žurnaly PDF görnüşinde ýükläp almak

Makalalar

«Ferrariniň» ilkinji elektromobili ýarym million amerikan dollaryndan hem gymmat bolar

Italiýanyň «Ferrari» kompaniýasynyň öndürjek ilkinji elektromobiliniň bahasy 500 müň amerikan dollaryndan ýokarda bolar. Şeýle-de hünärmenler her bir ulagyň enjamlaşdyrylyşyna görä, bahanyň ýene-de 15 — 20 göterim ýokary bolup biljekdigini çaklaýarlar. Meşhur italýan brendi tarapyndan öndüriljek ilkinji elektromobil 2025-nji ýylyň ahyrynda bazara çykar. Elektromobilleriň önümçiligi kompaniýanyň Italiýanyň demirgazygynda Maranello şäherinde täze gurulýan zawodynda alnyp barlar. Zawodyň açylyşynyň ýakyn günlerde bolmagyna garaşylýar. Bilermenleriň hasaplamalaryna görä, täze zawod ýylda 14 müňden 20 müňe çenli elektromobilleri öndürmäge ukyply bolar.

4 sagat öň

Tehnologiýa

Ýylda 100 müň ulag öndürilerH

Hytaýyň «China Xiaou Group» kompaniýasy Özbegistanyň Fergana welaýatynda awtoulaglary ýygyjy önümçiligi ýola goýmagy meýilleşdirýär. Taslamanyň umumy bahasy 1,5 milliard amerikan dollary möçberinde bahalanýar. Taslamanyň birinji tapgyryna 50 million amerikan dollary möçerinde maýa goýlup, onda ulaglary ýygyjy we reňkleýji kärhana işe başlar. Birinji tapgyrdaky kärhananyň önümçilik kuwwaty ýylda 60 müň ulaga deň bolar.

4 sagat öň

Tehnologiýa

Maglumat eýýamynda kiberhowpsuzlyk

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, ýurdumyzyň maglumat giňişliginde toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Bu ugurda kiberhowpsuzlyk ulgamynda hem zerur çäreler ýola goýulýar. Maglumat tehnologiýalarynyň ähmiýetiniň barha artýan zamanasynda sanly giňişlikdäki wehimleriň öňüni almak möhüm meseledir. Kiberhowpsuzlyk — ulgamlary, torlary we programmalary sanly hüjümlerden goramaga gönükdirilen iş. Täze döreýän we kämilleşýän howplardan goranmagyň umumy seljermesini kiberhowpsuzlyk düşünjesi bilen beýan etmek bolar.

2 gün öň

Tehnologiýa

Türkmenistan 5G tehnologiýasynyň aýratynlyklaryny we tehniki häsiýetnamalaryny öwrenýär

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 14-nji iýunda sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşyna degişli birnäçe meseleler girizildi. Mejlisde Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzda öňdebaryjy sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak we kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

20 Iýun 2024

Tehnologiýa

Hytaýda adam derisiniň elektron taýy döredildi

Hytaýyň Singhua uniwersitetiniň alymlary bionik 3D arhitekturaly dünýäde ilkinji elektron derini döretdiler. Ol adamyň beden agzasynyň gurluşyna we wezipelerine öýkünýär. «Science» žurnalynda beýan edilen täze önüm bar bolan analoglardan adam derisi ýaly, fiziki derejedäki basyşy, sürtülmäni we deformasiýany tapawutlandyryp bilýär. «Elektron deri» üç gatlakdan durýar. Olar epidermise (iň ýokarky gatlak, adam derisiniň üstki gurluşyny ýada salýar), dermise (datçikleriň we reseptorlaryň köpüsiniň ýerleşýän orta gatlagy) we derasty kletçatka (aşaky gatlak, adam derisiniň aşakky gatlagynyň teksturasyny gaýtalaýar) öýkünýär.

16 Iýun 2024

Tehnologiýa

Bio­teh­no­lo­gi­ýa — «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýe­tiň mö­hüm pu­da­gy

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Her döw­rüň çöz­gü­di­ni tap­ma­ly me­se­le­si, öz düz­gü­ni bar. Yl­myň we teh­no­lo­gi­ýa­nyň ösen hä­zir­ki döw­rün­de bu me­se­le­ler yk­dy­sa­dy, dur­muş we eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­ni öz içi­ne al­ýar. Bu­lar bol­sa «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýet diý­len dü­şün­je bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly­dyr. «Ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýet, esa­san, dört ugur bo­ýun­ça ös­dü­ril­ýär. Olar eko-, na­no-, bio- we mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­na esas­lan­ýar. Bu­la­ryň her bi­ri­niň yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ös­me­gin­de aý­ra­tyn uly or­ny bar­dyr. Bio­teh­no­lo­gi­ýa yl­my hem şo­la­ryň bi­ri hök­mün­de mö­hüm we­zi­pe­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýär.

16 Iýun 2024

Tehnologiýa

AŞTU täze “Smart Goldaw” hyzmatyny işe girizdi

“Aşgabat şäher telefon ulgamy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti (ÝGPJ) ýörite programma üpjünçiligi hem-de aragatnaşyk torlary arkaly habar beriş howpsyzlyk we gözegçilik ulgamynyň “Smart Goldaw” hyzmatyny girizdi. AŞTU-nyň duşenbe güni habar bermegine görä, häzirki wagtda bu habar beriş howupsyzlyk we gözegçilik ulgamy dolandyryş enjamlaryny, hereketleri belleýji we magnit-kontakt gurluşlary (datçikler) öz içine alýar. Şeýle hem bu ulgama ýangyn duýduryjy, gaz analizatorlary we suw akmasyny anyklaýjy gurluşlary birikdirmäge mümkinçilikler bar.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Günorta Koreýa Aerokosmos müdirligini döretdi we 2045-nji ýyla çenli Marsa ýetmegi maksat edinýär

Koreýa Respublikasynyň Prezidenti Ýun Sok Ýol KASA Aerokosmos müdirligini açdy, munuň özi ýurt üçin kosmos gözlegleriniň täze döwrüni alamatlandyrdy. Bu bolsa ýurduň kosmosdaky ornuny giňeltmek maksadyna we 2045-nji ýyla çenli Marsa gonmak hakyndaky meýilnamalaryna laýyk gelýär. 2045-nji ýyla çenli kosmos maksatlaryna ýetmek üçin ýurt 100 trillion won (72,6 milliard dollar) bölüp berdi.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türki dünýäniň medeni mirasynyň sanly katalogy taýýarlanylýar

Türki döwletleriň guramasynyň ýanynda Türki dünýäniň umumy maddy we maddy däl medeni mirasynyň katalogy taýýarlanylýar. Bu barada “Anadolu” agentligine beren interwýusynda Türki medeni mirasy gaznasynyň ýolbaşçysy Aktoty Raimkulowa habar berdi. Katalogyň taýýarlanmagy üçin konsultatiw geňeş jogapkär bolar. Onuň düzümine Türki döwletleriň guramasyna gatnaşyjy ýurtlaryň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça milli toparlarynyň agzalary, bu guramanyň, TÜRKSOÝ-yň, Türki dilli ýurtlaryň parlament assambleýasynyň we Türki akademiýanyň wekilleri, şeýle hem her ýurtdan 2-3 bilermen girer.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Elektrikli awtoulaglar üçin tizlik rekordy

Ýokary öndürijilikli elektrik awtoulaglary täze tizlik rekordyny goşdy. Ýaponiýada öndürilen “Aspark Owl” sagatda 438 kilometre ýetdi. Germaniýanyň Papenburg synag merkezinde sagatda 438,74 kilometre ýeten bu awtoulag “dünýäniň iň çalt elektrik ulagy” diýen ada eýe boldy. Mark Basseng tarapyndan dolandyrylýan ulagyň iň ýokary tizligi hemra yzarlaýyş ulgamy tarapyndan tassyklandy. 2015-nji ýyldan bäri ýokary öndürijilikli elektrik awtoulaglaryny öndürýän Ýaponiýada ýerleşýän bu kompaniýa, öňki synaglarynda bu ulagyň 420 we 430 kilometre ýetendigini aýtdy.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Tehnologiýalar eýýamy

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň belleýşi ýaly, ylmyň we tehnologiýalaryň ösüşini täze derejelere çykarmak, ylmy barlaglaryň, tehniki işläp taýýarlamalaryň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak, olary jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň möhüm meselelerini çözmäge gönükdirmek alymlarymyzyň öňünde goýulýan wajyp wezipelerdir. Olaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigi Ylymlar güni mynasybetli guralan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar» atly halkara ylmy maslahatyň, «Ýaşyl» ykdysadyýetiň möhüm ugurlary: eko-nano-bio we maglumat tehnologiýalary» atly halkara ylmy-amaly maslahatyň netijelerinden hem aýdyň göründi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy we Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi tarapyndan ylmyň hem tehnikanyň ileri tutulýan ugurlary boýunça Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça däp bolan bäsleşigiň jemleri jemlenip, şu ýyl bu abraýly ylmy bäsleşige gatnaşan ýaşlaryň 1670-siniň işleri seljerilip, 107-si ýeňijiler diýlip yglan edildi. Olaryň hatarynda S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň ýaşlarynyň hem bolmagy has-da guwandyryjydyr. Şanly ýylda Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä gününiň

12 Iýun 2024

Tehnologiýa

При перевозках в Туркменистан уже можно подавать предварительную информацию о товарах в электронном виде

С 1 июня в Туркменистане реализована возможность предварительной электронной подачи информации о ввозимых товарах, сообщили в Государственной таможенной службе страны. С этой целью используется информационная система «ASYCUDA World», которая в 2022 году была интегрирована с системой «TIR-EPD», предусматривающей применение книжек МДП для транзита товаров по территории Туркменистана. «В соответствии с Таможенным кодексом Туркменистана с 1 июня 2024 года перевозчикам или иным заинтересованным лицам предоставлена возможность подачи предварительной электронной информации о товарах, предназначенных для ввоза на таможенную территорию Туркменистана до их фактического прибытия», — говорится на сайте таможенной службы страны.

12 Iýun 2024

Tehnologiýa

Aşgabatda “HI-TECH Türkmenistan 2024” halkara forumy we sergi geçiriler

Türkmenistanyň paýtagty Aşgabat şäherinde 2024-nji ýylyň 4-6-njy sentýabry aralygynda Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça “HI-TECH Türkmenistan 2024” atly halkara forum we sergi geçiriler. Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy we “Oguzabat” hojalyk jemgyýeti tarapyndan bilelikde gurnaljak bu sergi innowasiýa tehnologiýalar pudagynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara peýdaly we deň hukukly hyzmatdaşlygy güýçlendirmek hem-de işjeňleşdirmek üçin platforma bolup hyzmat eder. Bu barada serginiň gurnaýjylary habar berýär.

11 Iýun 2024

Tehnologiýa

«Çapar Pay» mobil goşundysy dizaýnyny täzeledi

Öňler «Çapar» ady bilen meşhur bolan «Çapar Pay» mobil goşundysy dizaýnyny täzeledi, logotipini üýtgetdi hem-de bar bolan funksiýalarynyň sanawyny giňeltdi. Indi siz «Çapar Pay» goşundysyny şu maksatlar üçin peýdalanyp bilersiňiz:

10 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türkmenistanyň gümrük edaralarynda harytlaryň deslapky elektron maglumatlaryny bermek mümkinçiligi döredildi

Türkmenistanyň gümrük edaralarynda 2024-nji ýylyň 1-nji iýunyndan başlap, daşaýjylar ýa-da başga dahylly şahslar tarapyndan Türkmenistanyň gümrük çägine getirilmegi göz öňünde tutulýan harytlar barada elektron görnüşde deslapky maglumatlary bermek mümkinçiligi döredildi. Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň penşenbe güni habar bermegine görä, deslapky maglumatlary gümrük edaralaryna “ASYCUDA World” gümrük maglumat ulgamynyň we “1975-nji ýylyň 14-nji noýabryndaky MDP depderçesini ulanmak bilen Ýükleriň halkara daşalmagy hakyndaky” Gümrük konwensiýasyna laýyklykda, Awtomobil ulaglarynyň halkara birleşiginiň (IRU) TIR-EPD maglumat ulgamynyň üsti bilen elektron görnüşinde türkmen, rus we iňlis dillerinde berip bolýar.

10 Iýun 2024

Tehnologiýa

Halkara ylmy maslahata gatnaşyjylaryň üns merkezinde — innowasion tehnologiýalar

9-njy iýunda paýtagtymyzda «Ýaşyl» ykdysadyýetiň möhüm ugurlary: eko-, nano-, bio- we maglumat tehnologiýalary» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Ylymlar gününe bagyşlanyp guralan maslahat türkmen alymlary bilen bir hatarda, 10-a golaý ýurtdan mugallymlary we ýaş alymlary bir ýere jemledi. Forumyň aýdym-sazly baýramçylyk çykyşlaryna beslenen açylyş dabarasy Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde geçirildi. Ýeri gelende bellesek, bu ýokary okuw mekdebi döwletimiziň intellektual we ylmy-tehniki mümkinçilikleriniň ösüşiniň esasy merkezleriniň birine öwrülýär. Bu ýerde uniwersitetiň talyplarydyr ýaş mugallymlary tarapyndan guralan innowasion taslamalaryň we tehnologiýalaryň ajaýyp sergisi ýurdumyzyň öňdebaryjy bilim ojagynyň bu ugurda gazanýan üstünliklerine göz ýetirmäge mümkinçilik berdi. Şeýle hem bu ýerde ak öý gurnalyp, halkymyzyň gündelik durmuşyny, milli medeniýetimiziň köpöwüşginliligini şöhlelendirýän gymmatlyklar görkezildi. Maslahata gatnaşyjylara milli tagamlar hödür edildi. “Oguzlar” aýdym-saz toparynyň ajaýyp çykyşlary daşary ýurtly myhmanlarda ýatdan çykmajak täsirleri galdyrdy.

10 Iýun 2024

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň mümkinçilikleri ýokarlanýar

Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň garamagyndaky gümrük edaralarynda 2024-nji ýylyň 1-nji iýunyndan başlap, daşaýjylar ýa-da başga dahylly şahslar tarapyndan Türkmenistanyň gümrük çägine getirilmegi göz öňünde tutulýan harytlar barada elektron görnüşde deslapky maglumatlary bermek mümkinçiligi döredildi. Türkmenistanyň Gümrük kodeksine laýyklykda döredilen bu mümkinçilikler, gullugyň düzümlerinde sanly ulgamy has-da ösdürmekde amala aşyrylýan işleriň ýene bir nobatdaky subutnamasydyr. Deslapky maglumatlar gümrük edaralaryna «ASYCUDA World» gümrük maglumat ulgamynyň hem-de «1975-nji ýylyň 14-nji noýabryndaky MDP depderçesini ulanmak bilen, Ýükleriň halkara daşalmagy hakyndaky» Gümrük konwensiýasyna laýyklykda, Awtomobil ulaglarynyň halkara birleşiginiň (IRU) TIR-EPD maglumat ulgamynyň üsti bilen elektron görnüşinde berip bolýar. Harytlar baradaky deslapky maglumatlary gümrük edaralaryna diňe bir türkmen dilinde däl-de, eýsem, rus we iňlis dillerinde elektron görnüşde bermek mümkinçiligi hem ýola goýuldy.

9 Iýun 2024

Tehnologiýa

«iPhone» smartfonlarynyň satuwyndan 1,95 trillion amerikan dollar girdeji gazandy

«Apple» kompaniýasy «iPhone» smartfonlaryny öndürip başlaly bäri, olaryň satuwyndan 1,95 trillion amerikan dollary möçber­inde girdeji gazandy. Bu barada «Stocklytics.com» portalynyň hasaplamalarynda mälim edildi. Çeşmede geçen çärýekde «iPhone» smartfonlarynyň satuwynyň 46 milliard amerikan dollaryna deň bolandygy bellenilýär. Şundan çen tutup, kompaniýanyň şu ýylyň dowamynda «iPhone» smartfonlaryndan alnan girdejisini 2 trillion amerikan dollaryna ýetirjekdigini çaklamak bolýar.

9 Iýun 2024

Tehnologiýa

«Nvidia» «Appleden» geçdi, öňde «Microsoft» bar

ABŞ-nyň «Nvidia» kompaniýasynyň paýnamalary rekord derejä çenli gymmatlap, ony «Apple» kompaniýasyndan öňe geçirdi hem-de dünýäniň iň gymmat ikinji brendine öwürdi. Has anyk aýtsak, «Nvidianyň» emeli aňyň esasynda çip öndürijisiniň döredilmegi kompaniýanyň bazar bahasynyň 3 trillion amerikan dollardan geçmegine şert döretdi. Häzirki wagtda dünýäniň iň gymmat brendi hasaplanýan «Microsoft» kompaniýasynyň bazar bahasy bolsa 3,15 trillion amerikan dollaryna deňdir. «Nvidia» kompaniýasynyň paýnamalary 5-nji iýunda 5,2 göterim gymmatlap, 1224,40 dollara ýetdi, şol bir wagtyň özünde kompaniýanyň bazar bahasy 3,012 trillion amerikan dollar boldy. «Apple» kompaniýasynyň bazar bahasy soňky gezek paýnamalary 0,8 göterim gymmatlanda, 3,003 trillion amerikan dollary bolupdy.

9 Iýun 2024

Tehnologiýa

Hytaýda “Super Virtual Rail Train” ýokary tizlikli otlusy hereketine başlady

«CRRC Zhuzhou Locomotive» tarapyndan işlenip düzülen «Super Virtual Rail Train» (SRT3.0) «Pintan» ýokary tizlikli otlusy demir ýol menzilinden Hytaýyň Longwangtou okean seýilgähine çenli täze ugurda synagdan geçirilip başlandy. «Super Virtual Rail Train» — bu «ösen demir ýol we ýol tehnologiýalaryny birleşdirýän täze önüm». Metro wagon gabarasy adaty awtobus merkezlerine birikdirilip, ulagyň belli bir ugruny yzarlamagyna mümkinçilik berýän «wirtual ýol tehnologiýasy» bilen enjamlaşdyrylandyr.

5 Iýun 2024

Tehnologiýa