"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Makalalar

Gün şöhlesinden goranyň!

Gün şöhlesi bedeniň immunitetini pugtalandyrýar, ganaýlanyşy gowulandyrýar, beden öýjüklerinde süňkler we dişler üçin peýdaly D witamininiň işlenip çykarylmagyna itergi berýär. Şeýle-de bolsa howanyň juda gyzýan wagtynda Günüň astynda durmagyň saglyga uly zyýan ýetirip biljekdigini hem unutmaly däl. Sebäbi Günüň ultramelewşe şöhlesi peýdaly bolsa-da, infragyzyl şöhlesi deriniň ýanmagyna, hatda deriniň howply täze döremeleriniň emele gelmegine-de getirip bilýär. Munuň öňüni almak üçin käbir düzgünleri berjaý etmek maslahat berilýär. ● Irden sagat 09-dan soň, öýlän sagat 18-e çenli Günüň aşagynda köp durmak maslahat berilmeýär.

Yssy howada

Howanyň çendenaşa gyzmagy adam bedeninde dürli näsazlyklaryň ýüze çykmagyna getirip biler. Elbetde, Gün şöhlesi ynsan saglygy üçin juda derwaýys D witamine baýdyr. Gün şöhlesi çagalar üçin hem, uly adamlar üçin hem zerurdyr. Beden üçin gerek bolan Gün şöhlesi kabul edilmese, adamda keýpsizligiň, ukynyň bozulmagynyň we gaharjaňlygyň ýüze çykmagyna getirýär. Ýöne Gün şöhlesiniň dowamly täsiriniň bedene örän uly zyýan ýetirip biljekdigini hem unutmaly däldir. Bedene gerek bolan D witaminiň mukdaryny almak üçin ýaş çaga her gün irden sagat 09:00-a çenli, agşam sagat 18:00-dan soň 15 — 20 minut gezelenç etmek ýeterlikdir. Paslyň aýratynlyklaryna laýyklykda, Gün urmadan goranmak üçin ak, açyk reňkli egin-eşik, başgap geýmek, şeýle-de gözleriňe Gün şöhlesinden goraýjy äýnekleri dakynmak we bedendäki suwuň deňagramlylygyny saklamak möhümdir. Howanyň aşa gyzmagy bilen suwuklygyň der üsti bilen köp mukdarda bölünip çykmagy netijesinde, bedendäki deňagramlyk bozulyp, gan goýulaşyp bilýär. Munuň özi insult we infarkt keselleriniň ýüze çykmagyna getirip biler. Arassa agyz suwy talabalaýyk içilende, bedeniň kesele garşy göreşijilik ukyby ýokarlanyp, howa şertleriniň üýtgäp durmagy zerarly ýüze çykýan näsazlyklardan goraýar. Lukmanlar adama günüň dowamynda 2-3

Lukmançylyk klasteri — «akylly» şäheriň önümçilik mümkinçilikleriniň nusgasy

Arkadag şäheri — Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny görkezýän şäher. Ol öz tebigy gözelligi bilen Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň şan-şöhratyny dabaralandyrýar. Bu şäher Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Garaşsyz Watanymyzyň, her bir raýatyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrundaky beýik işleriniň dowamat-dowam bolýan mekanydyr. Geçen ýylyň 29-njy iýunynda Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynda binalardyr desgalaryň 336-sy, şol sanda ähli amatlyklary özünde jemleýän ýaşaýyş jaýlary, dünýäniň iň kämil enjamlary bilen üpjün edilen çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezi, hassahanalar, orta mekdepler, çagalar baglary, edara binalary, inženerçilik ulgamlarydyr beýleki möhüm ähmiýetli desgalar ulanmaga berildi. Onuň ikinji tapgyrynda bolsa, esasan, önümçilik desgalaryny gurmak, lukmançylyk klasterini döretmek meýilleşdirilýär. Milli Liderimiz Arkadag şäherine ýygy-ýygydan iş saparlaryny amala aşyryp, bu ýerde önümçilik desgalarynyň gurluşygy boýunça alnyp barylýan işler bilen yzygiderli tanyşýar. Şu ýylyň 8-nji iýunyndaky iş saparynyň dowamynda-da türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet ähmiýetli şäheriň ikinji tapgyry

Saglygyň gadryny bilgil...

- Tomus paslynda şöhlat önümlerini we beýleki tiz zaýalanýan önümleri ürç edip iýmeklikden saklanyň. - Kakadylan miweleri maşgala lukmanyňyz bilen maslahatlaşyp kabul ediň, olaryň mikroelementlere baý önümlerdigini unutmaň.

Saglygymyzy goramak öz elimizde

♦Tomus paslynda Günüň ýiti şöhlesinden goranyň. ♦Gün şöhlesi dogry peýdalanylanda, bedende D witamini emele gelýär, şonuň üçin ondan ýerlikli peýdalanyň.

Saglyk — gymmatly baýlyk

Kadalary berjaý edeliň!

Tomus. Dynç alyş. Şypahana

Şu günler tomus, dynç alyş, şypahana sözleri biri-biriniň yzyndan tirkeşip gelýär. Tomus paslynda zähmet rugsadyna çykmak ählimize hoş ýakýar. Rugsada çykandan soň bolsa, göwnüň şypahanada dynç almakdadyr. Şeýle bolansoň, şu günler «Farap» şypahanasynda ýurdumyzyň ähli sebitlerinden gelen ildeşlerimizi görmek tötänlik däl. Çünki bu şypahana olaryň göwnejaý we sagdyn dynç almak üçin ilkinji saýlaýan ýerleriniň biri. Şypahanada şu günlerde alnyp barylýan işler bilen gyzyklanyp, newropotolog lukman Nursoltan Akmyradowa ýüz tutduk: — Tomus möwsüminde şypahanamyz, hakykatdan hem, has köp adamly. Çünki bu möwsümde medeniýetli dynç almak bilen bir hatarda saglygy dikeltmek ugrundaky bejergiler hem has ýerine düşýär. Ýagny, jana şypa, bejeriji mineral suwy bilen meşhur şypahanamyzyň tomus günlerindäki esasy aýratynlygy açyk asmanyň astyndaky bejeriş we dynç alyş çäreleridir. Şypahanamyzda üsti ýapyk howuzlar bilen bilelikde daşarky howuzlar, basketbol we woleýbol meýdançalary hem hereket edýär. Myhmanlarymyz trenažýorlaryň, amfiteatryň hyzmatyndan hem giňden peýdalanyp bilýärler.

Gün şöhlesiniň täsiri

Tomsuň çogly günlerinde — özümizi Günüň ýiti şöhlesinden goramalydyrys. Günüň şöhlesi belli bir derejede D ýokumynyň esasy çeşmesidir. Şuňa görä, Gün şöhlesinden dogry peýdalanmak üçin irden sagat 10.00-a çenli, öýlän 18.00-dan soň arassa howada gezelenç etmeli. Şol wagtlarda Gün şöhlesi bedenimiziň kesele garşy göreşijilik ukybyny ýokarlandyryp, gan aýlanyşygyny kadalaşdyrýar. Günüň ultramelewşe şöhlesi çaganyň dogry ösmegine ýardam berýär. D ýokumy çagalarda igleme (rahit), ulularda bolsa osteoparoz keselleriniň döremeginiň, bedende alyş-çalyş hadysalarynyň bozulmalarynyň öňüni alýar. Tomus günleri açyk howada işleýän ildeşlerimize kellelerini ýaglyk, başgaplary bilen örtmeklerini, açyk reňkli nah matadan tikilen egin-eşikleri geýmeklerini, ýeňleriniň uzyn bolmaklaryny, gözlerine Gün şöhlesinden goraýan äýnekleri dakynmaklaryny, saýawan ulanmaklaryny maslahat berýäris. Günüň dowamynda 2 — 2,5 litre çenli arassalanylan agyz suwlaryny, gaýnadylyp sowadylan suwlary içmek hem peýdalydyr.

Sagdyn durmuş — eşretli ýaşaýyş

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň pähim-paýhasy, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary esasynda Watanymyz ähli ugurlar boýunça ösüşlere eýe boldy. Soňky onýyllyklarda ykdysadyýetde we oba hojalygynda, bilimde we ylymda, medeniýetde we saglygy goraýyş ulgamlarynda il-ýurt bähbitli ägirt uly işler amala aşyryldy. Ýurdumyz gysga wagtyň içinde halkyň bagtyýar durmuşyny üpjün etjek belent özgertmelere eýe boldy. Şolaryň hatarynda Gahryman Arkadagymyzyň pähim-paýhasy bilen kabul edilen «Saglyk» Döwlet maksatnamasy saglygy goraýyş ulgamyny täzeçil usullar bilen halkyň saglygyny berkitmäge, keselçiligiň öňüni almaga, şeýle hem raýatlarymyzyň ömrüň dowamlylygyny uzaltmaga giň şert döretdi. Bu maksatnama laýyklykda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň wajyp Kararlaryna we görkezmelerine esaslanýan saglygy goraýyş ulgamy ýokary netijelere eýe bolýar. Gysga döwrüň içinde, köp sanly döwrebap, ýokary tehnologiýaly häzirki zaman anyklaýyş merkezleri we hassahanalar gurlup ulanylmaga berildi. Häzirki wagtda ýurdumyzda raýatlarymyzyň kadaly dynç almaklary üçin şypahanalaryň birnäçesi hereket edýär we olarda halkymyzyň saglygyny berkitmek üçin amatly şertler döredilýär. Şeýle şypahanalaryň biri tebigy melhemligi bilen dertlere şypa bolýan «Arçman» şypahan

Baş maksat — halkyň saglygy

Jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adamyň saglygyny goramakda, ilatyň saglyk ýagdaýyny gowulandyrmakda, keselleriň öňüni almakda, olary ýok etmekde, saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamyny dünýä derejesinde ösdürmekde uly işler amala aşyrylýar. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň yzygiderli tagallalary netijesinde, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy tarapyndan amala aşyrylýan asylly, sahawatly işler hem aýdylanlaryň aýdyň subutnamasydyr. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda 2021-nji ýylyň mart aýynda döredilen Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy tarapyndan ösüp gelýän ýaş nesliň saglygyny goramak ugrunda ägirt uly işler alnyp barylýar. Gaznanyň bank hasaplaryna raýatlardan hem-de edara görnüşli taraplardan gelip gowuşýan pul serişdeleri howandarlyga mätäç çagalara tölegli lukmançylyk, bilim hyzmatlaryny bermäge, olaryň gowy dynç almaklary üçin mümkinçilikleri döretmäge, beýleki degişli zerurlyklary kanagatlandyrmaga gönükdirilýär. Ýurdumyzyň welaýatlarynyň etrap we şäher hassahanalarynyň çagalar bölümlerine zerur enjamlar bilen üpjün edilen täze «Tiz kömek» awtoulaglary, dünýäni

Saglygymyz üçin peýdaly maslahatlar

Adam saglygyna peýdaly bolan Gün şöhlesini ýerlikli peýdalanmagy başarmaly. Sebäbi Gün şöhlesi diş we süňk dokumalaryna zerur bolan D witaminiň işlenip çykmagyna täsir edýär. Gezelençler ir säher, sagat 6-dan 9-a çenli, agşamlyk bolsa 18-den soň bolmaly. Gündiz daşaryk çykylanda kelläňe başgap geýmeli, ýaglyk daňmaly ýa-da saýawanly gezmeli.

Gün şöhlesinden goranyň!

Tomus paslynda Günüň aşa ýiti şöhlesinden goranyň! Tomus aýlarynda Günüň ultramelewşe şöhlelerinden goranmak üçin açyk reňkli nah matadan, ýeňil we giň tikilen eşikleri geýiň!

Gün şöhlesiniň täsirinden goranyň!

Günüň ýagty şöhlesi tebigatyň bize eçilen eşretleriniň biridir. Gün şöhlesi janly-jandar üçin egsilmez güýç we bereket çeşmesidir. Tebigatyň kanuny bizi gurşaýan zatlaryň ählisine deň täsir edýär. Şonuň üçin paslyň aýratynlyklaryna laýyklykda, Gün şöhlesinden dogry peýdalanmagymyz hem-de goranmagymyz zerurdyr. Munuň üçin islendik adam arassa howada gezelenç etjek mahaly irden sagat 09:00-dan — 11:00 aralygynda, öýlän 18:00-dan soň, özi-de pasla görä geýnip daşaryk çykmalydyr. Şeýle ýagdaýda kabul edilen şöhle bedenimiziň goraglylygyny güýçlendirýär, gan aýlanyşygyny gowulandyryp, oňaýly täsir edýär.

Jan sag­ly­gyň bol­maz hiç de­ňi-ta­ýy

— Be­de­niň ke­se­le gar­şy gö­re­şi­ji­lik uky­by­ny ga­zan­mak üçin sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ne eýer­me­li. Be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­la­nyp, sag­dyn iý­mit­len­me­li. Irden we ag­şa­ma­ra aras­sa ho­wa­da ýa­rym sa­gat py­ýa­da ýö­re­me­li. — As­kor­bin tur­şu­sy­na baý önüm­le­ri (mi­we şi­re­le­ri­ni, bal­ly we li­mon­ly gök ça­ýy, it­bu­run dem­le­me­sini, al­ma, pyr­ty­kal mi­we şi­re­le­ri­ni, ke­lem, kä­şir we beý­le­ki bak­ja önüm­le­ri) ka­bul et­me­li.

Saglyk — baş baýlygymyz

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralarynyň mümkinçiliklerini ýokary derejede netijeli ulanmak we innowasion ugurlara gönükdirmek boýunça beýik işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda ýokanç we ýokanç däl keselleriň öňüni almakda uly sepgitlere ýetildi. Keselleriň öňüni almak boýunça amala aşyrylýan işler ilatyň saglygyny goramakda esasy ugur bolup durýar. Bu babatda Balkan welaýat Türkmenbaşy şäher Arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň işgärleri tarapyndan hem uly işler alnyp barylýar.

Sagdyn durmuş — bagtly ýaşaýyş

Täze taryhy döwrümizde jemgyýetimiziň aň-bilim kuwwatyny berkitmäge we adamyň intellektual dünýägaraýşyny ösdürmäge, ylym ulgamyny düýpli döwrebaplaşdyrmaga, halkymyzyň saglygynyň ygtybarly goralmagyny üpjün etmäge gönükdirilen milli maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny döwrebap ösdürmek, adamlaryň saglygyny goramak babatda alnyp barylýan işleriň täze derejä göterilmegi zamanamyzyň buýsandyryjy hakykatydyr. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen soňky ýyllarda lukmançylyk ylmy hem okgunly ösüşe eýe boldy. Ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleriň möhüm ugurlary Diýarymyzyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamyny has-da ösdürmekden hem-de kämilleşdirmekden, pudagyň düzümlerini düýpli döwrebaplaşdyrmakdan, öňdebaryjy täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmakdan, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamakdan, ylmy we amaly lukmançylyk babatda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmekden ybaratdyr. Döwrüň talaplaryna kybap gelýän, dünýäniň öňdebaryjy öndürijileriniň iň täze enjamlary bilen üpjün edilen iri lukmançylyk merkezleri munuň aýdyň subutnamasydyr.

Kadaly iýmitlenmek — saglygyň gözbaşy

Maşgala, dogan-garyndaşlar, goňşy-golamlar, dost-ýarlar bilen bilelikde geçirilýän baýramçylyk saçagyna iýmit önümleri goýlanda, olaryň taýýarlanyş, saklanyş düzgünleri pugta berjaý edilmelidir. Muňa arassaçylyk — gigiýena kadalarynyň ýönekeýje şertleri hem degişli bolup biler. Hut şonuň üçin baýramçylyk saçagyny taýýarlaýanlaryň arassaçylyk düzgünlerini berjaý etmegi hökmandyr. Mundan başga-da, howanyň yssy döwrüne gabat gelen baýramçylyk günlerinde bedende, iýmit siňdiriş ulgamynda näsazlyklary ýüze çykarmak howpunyň öňüni almak üçin çendenaşa iýmekden saklanmalydyr.

Sagdyn jemgyýet — kuwwatly döwlet

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Bi­ziň ýur­du­myz­da jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň ýo­ka­ry gym­mat­ly­gy adam­dyr. Adam­la­ryň sag­ly­gy­ny go­ra­mak bol­sa döw­le­ti­mi­ziň baş ala­da­sy. Bu hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­mu­şa ge­çir­ýän pa­ra­sat­ly döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň öze­ni­ni düz­ýän baş ugur­dyr. Yn­san üçin sag­lyk­dan uly baý­lyk ýok­dur. Döw­let üçin ra­ýat­la­ryň jan sag­ly­gy iň uly baý­lyk. Hä­zir­ki wagt­da bi­ziň ýur­du­myz­da «Döw­let adam üçin­dir!» di­ýen ýö­rel­gäniň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­niň ne­ti­je­sin­de, sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­myn­da uly öňe­gi­di­şlik­ler ga­za­nyl­ýar.

Be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz: «Sport ru­hu­be­lent ýa­şaýşyň göz­ba­şy­dyr» di­ýip, aý­ra­tyn bel­läp geç­ýär. Şu nuk­daý­na­zar­dan ugur alnyp, be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si­ne hem öz­bo­luş­ly äh­mi­ýet ber­lip baş­lan­dy. Sport sag­ly­gyň aý­ryl­maz bö­le­gi ha­sap­lan­ýar. Be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si — bu ke­sel­le­riň we șikes­len­me­le­riň be­jer­gi­sin­de, ke­sel­le­rin gaý­ra üzül­me­le­ri­niň öňüni al­mak­da, işe ukyp­ly­ly­gy di­kelt­mek­de be­den­ter­bi­ýe se­riş­de­le­ri­ni ulan­ýan öz­baş­dak ulgam der­si­dir. Be­de­niň ýașaýyş funk­si­ýa­la­ry­ny hö­wes­len­di­ry­än esa­sy se­rișde fi­zi­ki maşk­lar bo­lup dur­ýar­. Be­je­riș be­den­ter­bi­ýe­si hä­zir­ki döw­ürde top­lum­la­ýyn be­je­ri­şiň iň wa­jyp dü­züm bö­le­gi­dir. Top­lum­la­ýyn be­je­ri­şiň esa­syn­da her şah­sy­ýe­te aý­ra­tyn saý­la­nyp al­nan be­je­riş usul­la­ry we se­rișde­le­ri hi­rur­gi­ýa, fi­zio­te­ra­pi­ýa, be­je­riş iý­mit­le­niş, der­man be­je­ri­şi we bașga­lar ýa­tyr. Top­lum­la­ýyn be­je­rișde funk­sio­nal (ișjeň­lik) te­ra­pi­ýa usu­ly hök­mün­de be­je­riş

Tomus möwsüminde taplama çärelerini guramagyň ähmiýeti