"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Makalalar

Azyk bolçulygy döredilýär

Her bir şanly senäniň, baýramçylygyň aýratyn öwüşgini bolýar. Her täze ýylda hormatly Prezidentimiziň hem-de Milli Liderimiziň tagallalary bilen ýurdumyzda döwlet derejesinde uly şatlyk-şowhun bilen bellenilip geçilýär. Halkymyzda toý-baýramlara, şanly senelere, dabaralara taýýarlykly barmak, baýramçylyk saçaklaryny dürli naz-nygmatlar bilen bezemek asyrlardan dowam edip gelýän asylly däbimizdir. Täze ýyl baýramçylygy mynasybetli ak bazalarymyzyň, söwda nokatlarynyň halkyň sarp edýän gündelik harytlary, täze ýyl sowgatlary we beýleki önümler bilen has-da baýlaşmagy bereketli türkmen saçaklarymyzyň bolçulygyny öňküden-de artdyrýar. Häzirki günlerde paýtagtymyzyň, Arkadag şäheriniň we ýurdumyzyň welaýatlarynyň ak bazarlarynda we söwda merkezlerinde baýramçylyk söwdasy has-da gyzgalaňly dowam edýär. Türkmen telekeçilerimiz tarapyndan öndürilen dürli önümler bilen baýlaşan bazarlaryň mähellesi häzirki günlerde has-da köpelýär. Bu görnüşler bolsa döwletimize we döwrümize bolan buýsanjymyzy artdyryp, şeýle ajaýyp zamanany peşgeş beren Arkadagly Gahryman Serdarymyza hem-de Gahryman Arkadagymyza bolan alkyşlarymyzy goşalandyrýar.

«CZN — BURAK» TÜRK DESTERHANY TÜRKMEN PAÝTAGTYNDA

Dünýä belli türk tagamlarynyň restoranlar zynjyry «CZN — Burak» restoranlar zynjyry Hytaý­da, Yrakda, Dubaý şäherinde, Müsürde, Katarda, Iordaniýada, şeýle-de Ýewropanyň birnäçe ýurdunda, Özbegistanda, Täji­gistanda... bir söz bilen aýdy­landa, jemi dünýäniň on dört ýurdunda özüniň milli türk aşhanasynyň tagamlary bilen şöhrat gazandy.

Magtymguly, adyň arşa galandyr

Bu sözbaşy daşary ýurtly raýatlaryň birnäçesiniň döşüne «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly dakylandaky, joşgun-begenji görenimde döredi. Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyrym, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň Mýunhen şäheriniň Lýudwig Maksimilian uniwersitetiniň Grosshader kliniki müdiriýetiniň 4-nji klinikasynyň we poliklinikasynyň direktorynyň orunbasary Klaus Georg Dr. Parhoferi, Russiýa Federasiýasynyň Ylymlar akademiýasynyň N.N.Mikluho-Maklaý adyndaky Etnologiýa we antropologiýa institutynyň esasy ylmy işgäri Nadežda Dubowa, Gruziýanyň Ýazyjylar birleşmesiniň başlygy Makwala Gonaşwili, London uniwersitet kollejiniň Arheologiýa institutynyň professory Timotny Dawid Williams, garaz, dünýäniň dürli yklymlaryndan onlarça ýurtlaryň wekillerine bu sylag gowşurylanda, myhmanlaryň ýürekden syzdyryp, Türkmenistan, bu döwletiň hemişelik Bitaraplyk derejesiniň sebit we tutuş Älem üçin ähmiýeti, Magtymguly Pyragy ýaly beýik şahsyýetleri bagyşlan topragyň kerem-keramaty, jahan kartasynda parlak ýyldyz bolup lowurdaýan Türkmenistanyň syýasy-ykdysady giňişlikde ýeten derejesi, iň agzybir, jebis jemgyýet hökmündäki nusgalyk abraýy hakda aýdanlary Älem içindäki ykrarnamamyzdyr.

Nusgawy şahyra nusgalyk sarpa

Milli Liderimiziň milli döwlet dolandyryşyndaky nusgawy ýörelgesini mynasyp dowam edýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallasy bilen ylma, bilime, sungata we edebiýata, kitaba uly sarpa goýulýar. Gözbaşyny gadymyýetden, halk döredijiliginden alyp gaýdýan watançylyk, döwletlilik duýgusy nusgawy şahyrlarymyzyň döredijiliginde has-da rowaçlanyp, kämilleşdirilip, ol şu günlere ýetdi. Bu tema akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň ýaşan döwründe has hem uly meşhurlyga eýe bolýar. Nusgawy şahyrymyzyň döwründe durmuş hadysalarynyň has dartgynly bolandygy üçin, onuň şygyrlarynda watançylyk, harby-gahrymançylyk, şeýle-de beýleki halklar bilen dostlukly hyzmatdaşlygy saklamak temasy uly orun eýeleýär. Magtymguly Pyragy türkmen halkynyň ruhy ganaty, şamçyragy hasaplanýar. Çünki ol her bir ynsanyň kalbynda adamkärçiligiň belent nusgasyny dörediji hökmünde müdimi ýaşaýar. Magtymguly Pyragy ýiti zehini, akyl-paýhasy bilen dünýä tanalan, özüniň şygyrlary bilen adyny ýüreklere nagyşlan umumadamzat şahyrydyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri hut Magtymguly Pyragynyň arzuwlan ajap zamany. Beýik söz ussadyMagtymguly Pyragy şygyrlarynda türkmen döwletini gurmak isleglerini giňişleýin beýan edýär. Halkyň islegini, arzuwyny şahyrana setirleriň üsti bilen wasp etmek

Bill Geýtsiň gyşda okajak kitaplary

Dünýäniň iň täsirli şahsyýetleriniň her ýylky dynç alşynda nähili kitaplary okaýandygy her bir adam üçin gyzykly bolsa gerek. Şolaryň biri-de «Forbes» žurnalynyň maglumatlaryna görä, 1996 — 2007-nji ýyllar aralygynda dünýäniň iň baý adamlarynyň biri hökmünde meşhurlyk gazanan amerikaly milliarder Bill Geýtsdir. «Microsoft» kompaniýasyny esaslandyryjylaryň, şeýle hem dünýäde iň baý we jomart haýyr-sahawatçylaryň biri hökmünde tanalýan Bill Geýts özüniň «Geýtsiň bellikleri» atly websaýtynda gyşky dynç alşynda okajak kitaplary bilen tanyşdyrdy. Ol kitaplaryň başynda Doris Kerns Gudwiniň «Tamamlanmadyk söýgi hekaýasy» atly eseri ýer alýar. Adyndan hem belli bolşy ýaly, baş temasy söýgi wakalaryndan ybarat bolan eser ähli kitapsöýüjiler üçin gyzykly bolsa gerek.

Marketing barada kitaplar

2024-nji ýylda dünýäde marketing bilen baglanyşykly onlarça kitapçap boldy. Biz siziň dykgatyňyza olaryň iň köp okalanlaryny ýetirmegi makul bildik: «Hemişelik müşderiler» (Karl Sýuel, Pol Brawun), «Býujetsiz marketing» (Igor Mann), «Çeňňekde» (Nir Eýal, Raýan Huwer), «Işjeň neýromarketing» (Dewid Lýuis), «Bir sahypalyk marketing meýilnamasy» (Allan Dib), «Marketing talaňy» (Fil Barden).

Iň gymmat kitaplar

Ýer ýüzüniň çar künjünde ýaşaýan kitapsöýüjiler we kolleksionerler dürli ýyllarda ýazylan gadymy golýazmalardyr döwrebap kitaplary millionlarça amerikan dollaryna satyn alýarlar. Ine, häzire çenli satylan iň gymmat kitaplaryň käbirleri: Leonardo da Winçiniň «Lesteriň kodeksi» golýazmasy. Bill Geýts ony 1994-nji ýylda 30,8 million amerikan dollaryna satyn alypdy. Jon Jeýmsiň «Amerikanyň guşy» kitaby. Bu kitap 2010-njy ýylda 11,5 million amerikan dollaryna satylypdy. Sanawda Wilýam Şekspiriň ilkinji kitabyny hem ýatlaman geçip bolmaz. Ol 2020-nji ýylda 9,98 million amerikan dollaryna satylypdy.

Baýlygy barha artýar

«Bloomberg» neşiriniň täze düzen sanawyna laýyklykda, Ilon Mask dünýäniň iň baý adamlarynyň sanawynda birinjiligini saklamagyny dowam edýär. Geçen hepdäniň çarşenbe güni «Tesla» kompaniýasynyň esaslandyryjysynyň baýlygy 400 milliard amerikan dollaryndan geçdi. Ýeri gelende bellesek, şu ýylyň dowamynda onuň baýlygy 170 milliard amerikan dollary möçberde artdy. Bu hadysa «Tesla» kompaniýasynyň paýnamalarynyň gymmatlamagy bilen baglanyşyklydyr. «Bloomberg» neşiriniň täze düzen sanawynda Ilon Maskdan soň Jeff Bezosyň (240 milliard amerikan dollary), Mark Sukerbergiň (215 milliard amerikan dollary), Larry Ellisonyň (202 milliard amerikan dollary), Bernard Arnonyň (174 milliard amerikan dollary), Bill Geýtsiň (166 milliard amerikan dollary) atlary gelýär.

Teýloryň konsertleri üçin 6,5 milliard

«Market Watch» neşiriniň «QuestionPro» seljermeler kompaniýasyna salgylanyp ýazan habaryna görä, meşhur aýdymçy Teýlor Swiftiň «The Eras Touryň» Demirgazyk Amerikadaky konsertlerine tomaşa etmek üçin adamlar 6,5 milliard amerikan dollary möçberinde çykdajy çykarypdyrlar. «The Eras Touryň» çäklerinde oňa tomaşa etmek islänler 2,1 milliard amerikan dollaryny petekler üçin, 1,9 milliard amerikan dollaryny ýol hem-de ýaşamak üçin, 1,1 milliard amerikan dollaryny konsertde geýjek eşikleri üçin, 862 million amerikan dollaryny atributika üçin, 544 million amerikan dollaryny iýmit üçin harçlapdyrlar.

Saglyga peýdaly kofe görnüşleri

Alymlar kofäniň haýsy görnüşleriniň has peýdalydygyny kesgitledier. Has takygy, espresso (latte, kapuçino) esasly içgiler alsgeýmer keseliniň öňüni alýar, süzülen kofe bolsa ýürek-damar ulgamy üçin peýdalydyr. Bu barada Budapeştdäki Zemmelweýs uniwersitetiniň alymy Pal Maurowiç-Horwatyň sözlerine salgylanyp, «Daily Mail» ýazýar. Alymyň aýtmagyna görä, kofäniň organizme oňyn täsiri onuň taýýarlanyş usulyna baglydyr. Iki onýyllygyň dowamynda 500 müň meýletinçiniň iýmitleniş endiklerini öwrenmek arkaly geçirilen ylmy gözlegler süzülen kofäniň ýürege we damarlara peýdalydygyny subut etdi. Günde şeýle içgiden dört bulgur içmek ýürek tutmasyna getirip biljek arterial patologiýa howpuny peseldýär.

Mani ýa-da pul harplygy oýun ýaly usul arkaly üstünlige we üpjünlige tarap

(Başlangyjy gazetiň geçen sanlarynda). 18. ULY BAŞDAN GEÇIRMÄNIŇ AHYRY

Dabaraly çäreler

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesi halkymyzyň beýik gymmatlygy bolup, tutuş dünýäde asuda durmuşy, parahatçylygy, halklaryň dost-doganlygyny, ynsanperwerligi, özara bähbitli hyzmatdaşlygy hem-de ösüşi dabaralandyrýan taglymatdyr. Şoňa görä-de, ýurdumyzda Halkara Bitaraplyk güni hem-de Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolmagynyň 29 ýyllygy giňden bellenildi. 11-nji dekabrda Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň we Aşgabat şäher Baş bilim müdirliginiň guramagynda Aşgabat şäheriniň 130-njy, 142-nji, 174-nji, 177-nji çagalar bakja-baglarynda Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli «Açyk gapylar» güni geçirildi. Çäräniň açylyş dabarasynda «Ýaňlansyn dünýäde çaga gülküsi» atly aýdym-sazly çykyşlar, bilim işgärleriniň elde ýasan okuw-görkezme we paýlama esbaplarynyň sergisi guraldy.

Ýaşyl arçam şugla saç!

Welaýatymyzda Baş arçanyň yşyklary ýakyldy Taryhyň çarhy juda tiz aýlanýan ýaly. Eýýäm bir ýyly tamamlap, Täze ýyly garşylamaga gadam basýarys. Berkarar döwletimiziň biri-birinden zyýada ýyllarynyň ýene biri taryha ýazylýar. Halkymyz agzybirlikde Täze ýyly – 2025-nji ýyly garşylaýar. Täze ýylyň dabarasy bolsa arçanyň bezemen keşbi bilen özboluşly sazlaşýar. Hemmeleriň söýüp garaşýan bu ajaýyp baýramynyň öňýanynda arçalaryň yşyklaryny ýakmak hemmeler, aýratynam çagalar üçin has-da täsirlidir.

Hal­kyň ha­ky­da­sy jöw­her eser­de

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­my­zyň äh­li we­la­ýat­la­ry­nyň eda­ra-kär­ha­na­la­ryn­da, bi­lim ojak­la­ryn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Ha­ky­da göw­he­ri» at­ly tä­ze ki­ta­by­nyň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­la­ry we wagyz-ne­si­hat çä­re­le­ri yzy­gi­der­li ge­çi­ri­l­ýär. Şol san­da ýur­du­my­zyň baý­ry ýokary okuw mek­dep­le­ri­niň bi­ri ha­sap­lan­ýan Türk­men döw­let be­den­ter­bi­ýe we sport ins­ti­tu­tyn­da hem pro­fes­sor mu­gal­lym­la­ryň hem-de ta­lyp ýaş­la­ryň gat­naş­ma­gyn­da bu ba­ba­tyn­da mas­la­hat­lar ge­çi­ril­ýär. Bu çä­re­le­riň ge­çi­ril­me­gi ýaş­la­ryň wa­tan­sö­ýü­ji­lik, yn­san­per­wer­lik, mert­lik, gah­ry­man­çy­lyk ýa­ly asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri has-da öz­leş­dir­mek­le­ri üçin uly we­zi­pä­ni ýe­ri­ne ýe­tir­ýär.

Tä­ze ki­ta­byň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­sy

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türk­men döw­let uni­wer­si­te­tin­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Ha­ky­da göw­he­ri» at­ly tä­ze ki­ta­by­nyň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­sy ge­çi­ril­di. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ede­bi­ýa­ta, me­de­ni­ýe­te, Mag­tym­gu­ly Py­ra­ga goý­ýan bi­möç­ber sar­pa­sy hem­me­le­re mä­lim­dir. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz «Ha­ky­da göw­he­ri» di­ýip at­lan­dy­ran tä­ze ki­ta­byn­da hem türk­me­niň akyl­dar şa­hy­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dö­re­den eser­le­ri­niň adam­zat gym­mat­lyk­la­ry­na ýe­ti­ren tä­si­ri, şöh­rat­ly ta­ry­hy­my­zyň be­ýa­ny, me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň dün­ýä si­wi­li­za­si­ýa­sy­na go­şan go­şan­dy ba­ra­da örän tä­sir­li be­ýan ed­ýär.

Wa­tan­daş­la­ry­my­zy sy­lag­la­mak da­ba­ra­la­ry

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 2024-nji ýylyň 10-njy de­kabryn­da Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dö­re­di­ji­lik mi­ra­sy­ny öw­ren­mä­ge, dün­ýä­de giň­den wa­gyz et­mä­ge, ne­sil­le­ri mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­za, däp-des­sur­la­ry­my­za hor­mat goý­mak ru­hun­da, yn­san­per­wer hä­si­ýet­ler­de ter­bi­ýe­le­mä­ge uly go­şan­dy­ny goş­mak ar­ka­ly dür­li ul­gam­lar­da zäh­met çe­kip, aý­ra­tyn ta­pa­wut­la­nan ra­ýat­la­ry­my­zy hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miziň gol çe­ken res­mi­na­ma­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň «Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­ly­gy­na» at­ly ýu­bi­leý me­da­ly, «Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­ly­gy­na» at­ly ýa­dy­gär­lik ny­şan­lar bi­len sy­lag­la­mak da­ba­ra­la­ry ge­çi­ril­di.

ÝUNESKO-nyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilen baýram

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 Halklaryň milli baýramlarynyň adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na girizilmegi mydama bolup duran waka däl. Golaýda şeýle wakalaryň biri bolup geçdi. BMG-niň Bi­lim, ylym we me­de­ni­ýet me­se­le­le­ri bo­ýun­ça gu­ra­ma­sy (ÝU­NES­KO) Aý se­ne­na­ma­sy bo­ýun­ça Hy­taý Tä­ze ýy­ly hök­mün­de bel­li bo­lan Ba­har baý­ra­my­ny (Çuns­ze) adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na goş­dy. Bu ba­ra­da Sin­hua agent­li­gi ha­bar ber­ýär.

Türkmen halkynyň ýyldyz senenamasy

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 Türkmen halkynyň gadymy taryhy bolşy ýaly, milli ýörelgeleri hem özboluşlydyr. Hut şonuň üçin hem pederlerimizden miras galan ýyl­dyz se­ne­na­ma­sy elmydama ýörgünli bolmagynda galýar. Ýyldyz senenamasy gadymy dö­wür­ler­de iň ýör­gün­li wagt ha­sap­la­ma­la­ry­nyň bi­ri bo­lup­dyr. Bu se­ne­na­ma­nyň ýö­re­dil­me­gi hal­kyň çar­wa­çy­lyk we eke­ran­çy­lyk iş­le­ri­ni wagt­ly-wag­tyn­da alyp bar­ma­gy­na amat­ly şert­le­ri dö­re­dip­dir. Mi­la­dy aý-gün ha­sa­byn­da her aý­da 28-29, 30 ýa-da 31 gün bar bol­sa ýyl­dyz se­ne­na­ma­syn­da gün­le­riň sa­ny ýyl­dyz­la­ryň do­gup-ýaş­ma­gy bi­len kes­git­le­ni­lip­dir. Ýyl­dyz se­ne­na­ma­sy Çar­wa now­ru­zy, Now­ruz döw­ri, Ül­ker, Ara­lyk, Üç­ýyl­dyz, Ýal­dy­rak, Mi­zan, Ak­rap, Ga­ra­gyş, Uly çil­le, Ki­çi çil­le, Ahyr­ky ga­ra­gyş ýa­ly dö­wür­le­re bö­lü­nip­dir.

Ahalteke bedewleri — döwürleriň buýsanjy

«7/24.tm»: №51 (238) 16.12.2024 Bü­tin dün­ýä­niň at­çy­lyk me­de­ni­ýe­ti­niň naý­ba­şy to­hum­la­ry­nyň bi­ri ha­sap­lan­ýan ahal­te­ke be­dew­le­ri mer­da­na mil­le­ti­mi­ziň göz gu­wan­jy­na de­ňel­ýär. Ahal­te­ke be­dew­le­ri türk­men ýi­git­le­ri­niň ýa­kyn ýol­da­şy, kyn gü­nün­de syr­da­şy, we­pa­sy hem sa­pa­sy bo­lup ge­lip­dir. Olar aja­ýyp keş­bi, gö­zel­li­gi, gy­lyk-hä­si­ýe­ti, düş­bü­li­gi hem-de syz­gyr­ly­gy bi­len hem beý­le­ki at­lar­dan ta­pa­wut­la­nyp­dyr. Şo­nuň üçin hem türk­me­niň mil­li de­re­je­si­ni be­len­de gö­te­ren as­ly­ny ahal­dan alan be­dew­ler türk­me­niň baş buý­san­jy, baý­lyk-gen­ji ha­sap­la­nyl­ýar.

Çagalyk. Dostluk. Döredijilik

TÜRKSOÝ çagalaryň arasynda düzme ýazmak ussatlygy hem-de surat çekmek boýunça geçiren bäsleşikleriniň ýeňijilerini sylaglady Gadyrly çagalar, Türki medeniýetiň halkara guramasy bilen ýurdumyzyň arasynda medeni hyzmatdaşlyk barha ösýär, häzirki döwürde bu gatnaşyklar täze sahypa bolup, halkymyzyň we ösüp gelýän ýaşlarymyzyň durmuşynda aýratyn orny eýeleýär. 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» we Änew şäheriniň «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Şu ýyl eziz Diýarymyzda TÜRKSOÝ-nyň II halkara teatr festiwaly, IV halkara «Gorkut ata» kinofestiwaly we başga-da birnäçe medeni çäreleri giňden ýaýbaňlandyryldy. Halkara ähmiýetli şeýle çäreleriň arasynda çagalara bagyşlanany hem bar.