"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Žurnaly PDF görnüşinde ýükläp almak

Makalalar

Sues kanalyndan ýük daşamak üçin goşmaça tölegler alnar

Sues kanalynyň we Gyzyl deňziň üsti bilen ýük gatnawlaryny dowam etdirýän kompaniýalaryň goşmaça tölegleri alýandyklaryny «Novelco» önümçilik departamentiniň müdiri Wiktoriýa Wlasowa pudak webinarynda aýtdy. Hytaýyň giňden tanalmaýan kompaniýalary, käbir hindi gatnawçylary hem-de «HubShipping» liniýasy bu ugurdan ýüz öwürmedi we dowam etdirýär. Halkara pul gaznasy Gyzyl deňizde ýüze çykan kynçylyklar bilen baglylykda, 2024-nji ýylyň fewralynda Sues kanalynyň üstünden uzaýan gatnawyň bir ýyl ozalky görkeziji bilen deňeşdirilende 55% azalandygyny belleýär. Şol bir wagtyň özünde hem, Günorta Afrikanyň kenaryndaky Ýagşy Umyt kölüniň üsti bilen deňiz gatnawynyň derejesi takmynan 75% ýokarlandy.

18 Mart 2024

Ykdysadyýet

Sanly ulgamyň mümkinçilikleri

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda sanly ykdysadyýeti ösdürmekde, sanly ulgamy durmuşa geçirmekde uly ösüşler gazanylýar. Muny ýurdumyzyň ähli ulgamlarynyň ösüşlere beslenýändiginde, sanly tehnologiýalara aýratyn üns berilýändiginde görmek bolýar. Häzirki wagtda sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanylýar. Tehnologiýalaryň ösmegi bilen, sanly ulgam ynsanyň ýaşaýyş durmuşynda pugta orun aldy. Şonuň üçin hem sanly tehnologiýalary ylmy esasda öwrenmek, täze mümkinçilikleri durmuşa ornaşdyrmak alymlaryň asylly maksatlary bolup durýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe sanly tehnologiýalara we ylmyň iň täze gazananlaryna oňat düşünýän bilimli ýaşlary kemala getirmek esasy ugurlaryň biridir. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetimizde talyplaryň bu ugurdan düýpli bilim almaklarynda tagallalar edilýär. Esasan hem, informatika we hasaplaýyş tehnikasy boýunça kämil hünärmenler taýýarlanylýar. Munuň özi tehnologiýa, maglumat ulgamlaryna ylmy esasda düşünýän ýaşlaryň, bilimli hünärmenleriň, ýaş alymlaryň kemala gelmegine ýardam edýär. Şeýle asylly maksatlaryň durmuşa geçirilmegi ähli bilim ojaklarynda döwrebap işleriň durmuşa geçirilýä

17 Mart 2024

Ykdysadyýet

Ösüşlere beslenýän özgertmeler

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda belent maksatlar rowaçlanýar. Hut şonuň üçin hem her bir ösüşli menziliň, ýetilen belent sepgidiň özenini aýdyň maksatlaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigi bilen berk baglanyşdyrmak bolar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan özgertmeler halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. Türkmenistanda senagat toplumlaryny ösdürmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligi işjeňleşdirmek, şol sanda gaýtadan işleýän düzümi ösdürmek boýunça çäreler işjeň amala aşyrylýar. Munuň özi ýurdumyzyň önüm öndürijileriniň we sarp edijileriň hukuk goraglylygyny üpjün etmek, harytlaryň ýokary hil derejesini şertlendirmek hem-de eksport möçberlerini artdyrmak boýunça amala aşyrylýan çäreleriň ähmiýetlidigini görkezýär.

17 Mart 2024

Ykdysadyýet

Aşgabadyň Halkara howa menzili tehniki taýdan döwrebaplaşdyrylýar

Düýn geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisiniň dowamynda Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew «Türkmenhowaýollary» agentligi tarapyndan Türkmenistanyň raýat awiasiýasynyň uçuşlarynyň howpsuzlygyny ýokary derejede üpjün etmek, Aşgabadyň Halkara howa menzilini tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, ýurduň raýat awiasiýasynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli pugtalandyrylmagy, täze halkara ýolagçy howa gatnawlarynyň ýola goýulmagy we açylmagy netijesinde paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinden üstaşyr geçýän daşary ýurtly ýolagçylaryň sany artýar. Munuň özi howa menziliniň doly güýjünde işledilmegine ýardam edýär.

16 Mart 2024

Ykdysadyýet

Eýran Hazar deňziniň üsti bilen eksport ýük daşamagyň mukdaryny 20% ýokarlandyrdy

Eýran, häzirki Eýran senenama boýunça ýylynyň ilkinji 11 aýynda (2023-nji ýylyň 21-nji marty - 2024-nji ýylyň 19-njy fewraly) Hazar deňziniň kenarýaka döwletlerine takmynan 1,58 milliard dollar möçberinde haryt eksport etdi. “Khazar Shipping Company” – nyň dolandyryjysy Kambiz Jahanbaniniň aýtmagyna görä, Eýranyň demirgazygyndaky deňizde ýük daşamalary bilen meşgullanýan kompaniýalaryň bellenen döwürde Hazar deňziniň üsti bilen eksportyň 30 göterimini oba hojalygy önümleri emele getirdi.

16 Mart 2024

Ykdysadyýet

2024-nji ýyl üçin Maksatnama: köpugurly ösüşiň aýdyň ýoly bilen

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň asudalygyny, halkymyzyň agzybirligini, döwletimiziň esasyny, jemgyýetimiziň jebisligini pugtalandyrmakda gazanylýan üstünlikler milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmeginiň ygtybarly kepiline öwrülýär. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzyň her bir raýatynyň ösen döwletleriňkä kybap ýaşaýyş derejesini üpjün etmek ugrunda düýpli öňegidişlikler gazanylýar. Öňdebaryjy dünýä tejribesine, ylma, bilime we iň täze tehnologiýalara daýanmak ýörelgesi Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň ilkibaşdan saýlap alan içeri we daşary syýasatynyň düýp özeninde goýlandyr. Milli agzybirlige, syýasy durnuklylyga bil baglamak bilen, ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudaklaryny, şol sanda oba hojalygyny, gurluşyk materiallary senagatyny, nebitgaz, dokma, himiýa toplumlaryny düýpli döwrebaplaşdyrmak, durmuş-medeni ugurly şähergurluşyk ulgamyny, sagdyn durmuş ýörelgelerine esaslanýan bedenterbiýäni we sporty ösdürmek ileri tutulýan maksatlaryň hatarynda durýar. Milli syýahatçylyk pudagy pajarlap ösýär. Ýurdumyza iri möçberli daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmek hem-de olary netijeli özleşdirmek maksady bilen, döwletimizde milli we daşary ýurtly maýadarlaryň netijeli iş alyp barm

16 Mart 2024

Ykdysadyýet

Köýtendag — hazynalar mekany

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasy barada söhbet Tebigatda baharyň demi duýulýar. Ýaz ýüzüni açýar. Tebigatyň jana, kalplaryň heýjana gelýän şeýle günlerinde Diýar giňişliklerine ýolagçy bolmagyň täsirini diýsene! Ine-de, biziň ýüzümiz Köýtendaga tarap. Her gezegem bu mekana nesibe çekende, ylla diýersiň, täsin rowaýatlaryňdyr ertekileriň jümmüşine barýan ýaly, birgeňsi duýgyny başdan geçirýärsiň. Eýse näme?! Ýylyň çar paslynda-da owadan öwsüp oturan dag jülgeleri, jennet kimin dereleri, täsin gowaklary, kölleridir çeşmeleri, şaglawuklary, dünýäde örän seýrek duş gelýän arnap tokaýlygy Köýtendagy gaýtalanmajak keşbe eýe edýär. Bu ýerler, bir barsaň, ýene barasyň, bir görseň, ýene göresiň gelýän mekan. Göwün onda täsin dünýäni özüçe açmaga telwas edýär. Diňe gözelliklerimi?! Gujagynda gizlän baýlyklarynyň reňkini özüne siňdirip, reňbe-reň öwsüp oturan bu daglaryň hazynalar mesgenidigi-de hemmä aýan. Onuň asty-da, üsti-de baýlyk.

15 Mart 2024

Ykdysadyýet

Gyzyl deňizdäki ýük gatnawlary Russiýanyň demir ýollaryna isleg bildirýär

«Financial Times» iňlis neşiriniň habar berşi ýaly, Gyzyl deňizde ýüze çykan kynçylyklar bilen baglylykda, Sues kanalynyň üstünden uzaýan deňiz gatnawynyň azalmagy Russiýanyň demir ýollarynyň mümkinçilikleri esasynda ýük daşamaga bolan islegi artdyrdy. Dekabr aýyndan bäri konteýner gämileriniň Gyzyl deňizde sezewar bolýan kynçylyklary sebäpli, alternatiw ugurlary gözlemäge mejbur bolýan taraplaryň Russiýanyň demir ýol ugurlarynda ýük daşamaga bildirýän islegleriniň takmynan 40% ýokarlanandygyny «DHL» habar berýär.

14 Mart 2024

Ykdysadyýet

Türkmenistanyň gurluşyk senagatynyň kuwwaty barha artýar

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy Aşgabat — Lebap — Aşgabat, 13-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, Köýtendag etrabynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli dabara gatnaşdy.

14 Mart 2024

Ykdysadyýet

KUWWATLY DESGA: gurluşyklaryň ygtybarly daýanjy

Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 9-njy fewralynda geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde sözlän sözünde belleýşi ýaly, «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyna» laýyklykda şu ýyl ýurdumyzda desgalaryň birnäçesini ulanmaga bermek meýilleşdirildi. Düýn hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda şol desgalaryň birisiniň — Köýtendag etrabynda gurlan «Lebap» sement zawodynyň ikinji tapgyry işe girizildi.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Dabara gatnaşyjylara söz berýäris

Nurýagdy GANDYMOW, desganyň ölçeg barlaglary we awtomatika sehiniň ýolbaşçysy:

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Döwre mynasyp önümler

Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Magtymguly etrabyndaky Türkmenistanyň Gahrymany Gurbansoltan eje adyndaky tikin we aýakgap döwlet kärhanasynda işler barha öňe ilerleýär. 2006-njy ýylda ulanyşa berlen kärhana iki sany toplumdan ybarat bolup, olar tikin we aýakgap önümçiliklerini özünde jemleýär. Tikin önümçiliginde tikin we trikotaž önümleri öndürilip, olar ýörite sargytlar esasynda öndürilýän geýimlerden, ýorgan-düşeklerden, ýassykdaşylardan, güpbülerden, çaga eşiklerinden ybaratdyr. Öndürilýän önümleriň hili ýokary derejededir. Bu ýerde şeýle hem telekeçileriň sargytlary esasynda ýörite geýimler tikilýär. Kärhananyň aýakgap önümçiligi bölüminde çagalar we uly ýaşly adamlar üçin döwrebap köwüşler, ýantorbalar, gündelik geýilýän aýakgaplar, işçi aýakgaplary we beýlekiler öndürilýär. Bu önümler häzirki wagtda içerki bazarda elýeterli bahalardan alyjylara hödürlenýär.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Nagt däl hasaplaşyklaryň ähmiýeti

Ýurdumyzyň islendik ýerinden bankomatlaryň, terminallaryň, «Internet bank», «Mobil bank», «Elektron-söwda» ulgamlarynyň üsti bilen nagt däl görnüşde hasaplaşyklaryň geçirilmegine mümkinçilikleriň açylmagy müşderiler üçin örän peýdalydyr. Çünki olar pul serişdelerini, şonuň ýaly-da wagty tygşytlamaga ýardam berýär. Bank kartlarynyň, terminallaryň üsti bilen hasaplaşyklary geçirmegiň, tölegleri tölemegiň müşderi üçin has-da amatlydygyny bellemek ýerliklidir. «Cash back» atly hyzmat görnüşi barada aýdylanda, onda kärendeçi kartlar hem-de goýum kartlar arkaly hasaplaşyk geçirilende müşderiniň tölän möçberiniň 2 göterimi möçberindäki pul serişdesi onuň kartyna düşýär. Mysal hökmünde getirsek, terminaldan edilen söwda 1 müň manatlyk bolsa «Cash back» hyzmaty bilen 20 manat müşderiniň peýdasyna galýar.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Lebap sement zawody — kuwwatly ykdysadyýetiň binýady

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow:— Berkarar döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmäge, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga, ähli ugurlar boýunça ykdysady ösüşleri, ägirt uly öňegidişlikleri gazanmaga gönükdirilen işleri alyp barýarys. Düýn ýurdumyzyň Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda kuwwatlylygy ýylda 1 million tonna sement öndürýän Lebap sement zawodynyň 2-nji tapgyrynyň açylyş dabarasy boldy. Dabara hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň gatnaşmagy onuň ähmiýetini has-da artdyrdy.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Maksatlar aýdyň, ýyllarymyz sahawatly

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda durmuş ulgamyna gönükdirilen özgertmeler durmuşa geçirilýär. Mähriban Watanymyzda ýaýbaňlandyrylýan maksatnamalaryň binýady ata-babalarymyzyň halk häkimiýetliligi baradaky başlangyçlaryndan we tagallalaryndan gözbaş alýar. Halk bilen häkimiýetiň kanunçylyga esaslanýan arabaglanyşygyny üpjün etmäge, döwlet häkimiýetiniň strategik ugurlaryny ýurduň durnukly ösüşine gönükdirmäge mümkinçilik berýän döwleti dolandyrmagyň milli modeli giňden dabaralanýar. Milli ýörelgelerimizi we halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny öz içine alýan halk häkimiýet ulgamyny döwrebaplaşdyrmak döwletimizi berkarar etmegiň esasy ugrudyr. Bu binýat kabul edilen maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmaga, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk we açyk gapylar ýörelgesinden gelip çykýan wezipeleri dünýä nusgalyk derejede durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär. Bilşimiz ýaly, 2024-nji ýylyň 9-njy fewralynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi geçirildi. Mejlisde ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişiniň jemi jemlenildi. «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylyn

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygyna

Ýeňişli ýoluň uly geljegi Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylyny zähmet ýeňişleri bilen şöhratlandyrýan türkmen halky hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda abadan ertirine barýar. Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizi durmuş-ykdysady we medeni taýdan depginli ösdürmegiň Maksatnamalaryny üstünlikli amal etmekde tutumly işler bitirilýär. Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň ähli ugurlar boýunça depginli ösdürilmeginde döwlete dahylsyz çygryň--hususyýetçiligiň saldamly goşandyny ýatlamak guwanjymyzy goşalandyrýar.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Ykdysady ösüşiň ýoly bilen

Ynamdar goragyň aýdyň güwäsi Türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň saýasynda, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda döwletimiziň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda ýokary ösüş görkezijileri gazanylýar. Bu ösüşler diňe bir öňde goýlan maksatlara ýetmäge badalga bolman, eýsem, halkyň hal-ýagdaýynyň gowulanýandygyny hem-de durmuş derejesiniň ýokarlanýandygyny aňladýar. Ýurdumyzda ykdysadyýetiň ösmegi, bazar gatnaşyklarynyň dünýä derejesine çykmagy ätiýaçlandyryş işlerini mundan beýläk-de kämilleşdirmegi talap edýär. Türkmenistanyň Döwlet ätiýaçlandyryş guramasy hem ykdysady subýektleriň maliýe ýagdaýyny has-da pugtalandyrmak, ilatyň hem-de hojalyk işleri bilen meşgullanýan şahslaryň dünýä derejesinde ýola goýlan ätiýaçlandyrma hyzmatlaryna bolan isleglerini doly kanagatlandyrmak maksady bilen döredilen gurama hökmünde eýýäm birnäçe ýyllaryň dowamynda halkymyza ygtybarly hyzmatlaryny hödürläp gelýär.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Täze desga açyldy

Şu gün — 13-nji martda hormatly Prezidentimiziň ak patasy bilen Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabyndaky Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyry açyldy. Açylyş dabarasyna hormatly Prezidentimiziň hut özüniň gatnaşmagy bütin halkymyzy buýsandyrdy. Kuwwatlylygy 1 million tonnadan gowrak sement öndürmäge ukyply bolan zawodyň täze desgasy Germaniýanyň, Türkiýäniň we Ýewropanyň döwrebap kämil enjamlary bilen enjamlaşdyrylan. Bu ýerde ilatymyzyň zähmet çekmegi üçin 250-den gowrak täze iş orunlary açyldy.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

2023-nji ýylda Türkmenistanyň çäginden üstaşyr daşalan ýükleriň möçberi 17% artdy

Ýurduň geografik taýdan amatly ýerleşmegi we üstaşyr ýükleriň geçirilmegi üçin döwrebap şertleriň döredilmegi netijesinde, soňky ýyllarda üstaşyr geçirilýän ýükleriň möçberi yzygiderli artýar. Ýagny, 2023-nji ýylda Türkmenistanyň çäginden üstaşyr daşalan ýükleriň möçberi 17% artdy. Bu barada Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň resmi saýtynda habar berildi. Habarda bellenilişi ýaly, üstaşyr ýükleriň geçirilmeginde ösüş depgini şu ýylyň ilkinji 2 aýynda hem saklanýar. Ýagny, 2024-nji ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda Türkmenistanyň çäginden üstaşyr daşalýan ýükleriň möçberi 2023-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 5% ýokarlandy.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet

Russiýanyň ulag-ekspeditorçylyk kompaniýasy halkara ulaglaryna islegiň iki esse artýandygy barada habar berdi

Geçen ýyl bilen deňeşdirilende, 40 %-den gowrak ösüş gazanan Hytaý we Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlary ýük daşamakda esasy ugurlar hasaplanypdy. Toparlaýyn we umumy daşan konteýnerleriniň sanyny iki esseden gowrak artdyran Türkiýe ozalky ornuny elden bermeýär. Aýry-aýrylykdaky howa gatnawlaryny hem bellemek gerek — Hytaýdan bir ýylda edilen sargytlaryň sany 2,5 esse artsa, Türkiýeden 2 esse ýokarlandy. Çünki ýükleri mümkin boldugyndan çalt eltmeli ýagdaý ýüze çykanda howa arkaly daşamak saýlanyp alynýar. Eltip bermegiň wagtynyň tapawudy görnetin göze ilýär: Hytaýdan konteýner daşamak ortaça 45 güne uzaýan bolsa, bu iş howa ulagynda — 7-10 günde amala aşyrylýar.

13 Mart 2024

Ykdysadyýet