"Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-17-24

Žurnaly PDF görnüşinde ýükläp almak

Makalalar

Paýtgatyň sport durmuşyndan

Türk­me­nis­ta­nyň Be­den­ter­bi­ýe we sport ba­ra­da­ky döw­let ko­mi­te­ti­niň, Bi­lim mi­nistr­li­gi­niň, «Türk­me­nis­ta­n» Ýaş­lar be­den­ter­bi­ýe-sport gu­ra­ma­sy­nyň, Aş­ga­bat şä­he­ri­niň be­den­ter­bi­ýe we sport ba­ra­da­ky Baş mü­dir­li­gi­niň hem-de jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry­nyň bi­le­lik­de gu­ra­ma­gyn­da Gök­de­re­de, «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da­ky hem-de we­la­ýat­lar­da­ky ça­ga­lar sa­gal­dyş we dynç alyş mer­kez­le­rin­de sport-sa­gal­dyş çä­re­le­ri ge­çi­ril­ýär. Go­laý­da Gök­de­re­dä­ki Mu­ham­met­my­rat Ny­ýa­zow adyn­da­ky ça­ga­lar sa­gal­dyş we dynç alyş mer­ke­zin­de Gök­de­re ku­bo­gy ug­run­da mer­ke­za­ra fut­bol ýa­ry­şy gu­ral­dy. Çe­ke­le­şik­li ge­çen bäsleşik ýaş­lar­da uly gy­zyk­lan­ma dö­ret­di. Ýe­ňi­ji­le­re sow­gat­lar gow­şu­ryl­dy.

7 Iýun 2024

Sport

Taryhda şu gün

Şol gün myhmançylykda «Wegas Golden Naýts» bilen final tapgyrynyň 5-nji duşuşygyny geçiren Waşington şäheriniň topary garşydaşyndan 4:3 hasabynda üstün çykyp, hokkeý boýunça Stenliniň Kubogyna mynasyp boldy. Topar final tapgyrynyň netijesi boýunça garşydaşyndan 4:1 hasabynda üstün çykdy.

7 Iýun 2024

Sport

Suw­da ýüz­me­giň peý­da­sy

Yn­san sag­ly­gy­ny go­ra­mak­da we pug­ta­lan­dyr­mak­da, ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak­da ada­myň sag­dyn hem ru­hu­be­lent bol­ma­gyn­da sport bi­len meş­gul­lan­mak peý­da­ly­dyr. Spor­tuň haý­sy­dyr bir gör­nü­şi bi­len her gün ýa­rym sa­gat, bir sa­gat tö­we­re­gi meş­gul­lan­ýan ada­myň be­de­ni berk, ru­hy hem be­lent bol­ýar. El­bet­de, sport bi­len ça­ga­lyk­dan meş­gul­la­ny­lyp baş­la­nyl­sa, oňa ýe­te­si zat ýok. Ýö­ne spor­tuň äh­li gör­nü­şi ki­çi­lik­den meş­gul­la­nyl­ma­ga de­giş­li däl­dir. Hü­när­men­le­riň bel­le­me­gi­ne gö­rä, ça­ga­la­ryň sag­dyn ös­me­gi üçin peý­da­ly sport gör­nüş­le­ri­niň esa­sy­la­ry­nyň bi­ri suw­da ýüz­mek­dir.

7 Iýun 2024

Sport

Bedenterbiýe we sport

Bütindünýä welosiped güni mynasybetli ir säher çagy Lebap welaýatynyň merkezi bilen Çärjew etrabynyň Farap şäherini birleşdirýän köpriniň üstünden Türkmenabadyň Bitarap Türkmenistan köçesiniň ugrundaky pellehana çenli aralykda köpçülikleýin welosipedli ýörişi geçirildi. Bütindünýä welosiped güni mynasybetli geçirilmegi asylly däbe öwrülen köpçülikleýin ýörişe türgenler, welaýatymyzyň ýaşaýjylary uly höwes bilen gatnaşdylar. Ykbalyny welosporta baglan türgenler bolsa, her gezek bolşy ýaly, ýörişiň başyny çekdiler.

7 Iýun 2024

Sport

Aşgabat — sport üstünlikleriniň şäheri

Täze taryhy döwrümizde Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen Aşgabat şäheri halkara duşuşyklaryň we forumlaryň, şol sanda dünýä derejesindäki sport ýaryşlarynyň geçirilýän merkezine öwrüldi. Ýakynda GDA-nyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisinde paýtagtymyzyň «Arkalaşygyň täze sport mümkinçilikleriniň şäheri» diýlip yglan edilmegi, şeýle hem Olimpiýa şäherçesiniň Tennis toplumynyň «Tennis boýunça Aziýa sebitiniň okuw-türgenleşik merkezi» diýlip ykrar edilmegi merjen şäherimiziň halkara abraýyny has-da beýgeldýär. Milli Liderimiziň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň täzeçil şähergurluşyk strategiýasynyň netijesinde, ýurdumyzyň ähli künjeklerinde döwrebap sport toplumlary, köpugurly stadionlar, ýöriteleşdirilen sport mekdepleri yzygiderli gurulýar. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, halkara guramalar we dostlukly döwletler bilen sport hyzmatdaşlygyny alyp barýan ýurdumyz sport arkaly halklary parahatçylyga, agzybirlige, ösüşe çagyrýar.

7 Iýun 2024

Sport

Çe­ke­le­şik­li bäs­le­şik­ler

Go­laý­da ýur­du­my­zyň ener­ge­ti­ka pu­da­gy­nyň Aş­ga­bat şä­he­rin­de ýer­leş­ýän eda­ra-kär­ha­na­la­ry­nyň iş­gär­le­ri­niň ara­syn­da ýag­ly­ga to­wus­mak, daş gö­ter­mek we ta­nap çek­mek bo­ýun­ça ýa­ryş­lar ge­çi­ril­di. Çe­ke­le­şik­li bäs­le­şik­le­riň ne­ti­je­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, ýag­ly­ga to­wus­mak bo­ýun­ça «Ener­go­hyz­mat» bir­le­şi­gi­niň «Ser­paý» folk­lor-et­nog­ra­fi­ýa ba­let to­pa­ry­nyň ar­tis­ti Ser­dar Ata­ýew 1-nji, şol to­pa­ryň ar­tis­ti Meý­lis Ar­na­my­ra­dow 2-nji we ar­tist Ker­wen Imam­gu­ly­ýew 3-nji orun­la­ra my­na­syp bol­du­lar.

7 Iýun 2024

Sport

Ilkinji welosport ýaryşlary

Welosportuň köpçülikleýin häsiýete eýe bolan görnüşi şossede, ýagny gara ýollarda geçirilýän ýaryşlardyr. Şossedäki ýaryşlary, esasan, mart — oktýabr aýlary aralygynda guramak maksadalaýyk hasaplanylýar. Şossedäki ilkinji welosport ýaryşy 1868-nji ýylda geçirilýär. Nusgawy köpçülikleýin şosseli welosport boýunça ýaryş 1892-nji ýylda guralýar.

7 Iýun 2024

Sport

Lebaply küştçi dünýä çempionatyna üstünlikli başlady

Dänewli küştçi Lala Şöhradowa Hindistanyň Gandinagar şäherinde geçirilýän 20 ýaşa çenli ýaşlaryň arasyndaky dünýä çempionatyna üstünlikli başlady. Ol ilkinji duşuşygynda hindistanly Drişti Goşy ýeňip, ilkinji utugyny gazandy.

7 Iýun 2024

Sport

Sport

FUTBOLÇYLAR BÄSLEŞDILER Ýurdumyzda ilaty bedenterbiýä we sporta köpçülikleýin çekmekde gazanylýan üstünlikler döwlet Baştutanymyzyň sport syýasatynyň rowaçlanýandygyna şaýatlyk edýär. Aýratynam, sporta höwesek ýaşlaryň ýylsaýyn sanynyň artýandygy guwandyrýar. Diýarymyzda hereket edýän döwrebap stadionlar, sport desgalary we sport mekdepleri ýaş türgenleriň ukyp-başarnyklaryny ýokarlandyrmaklaryna mümkinçilik berýär.

7 Iýun 2024

Sport

Arassaçylyk — saglygyň girewi

Lukmançylykda mugthor soguljanlaryň adam, haýwan bedenlerinde we ösümliklerde ýaşap, döredýän kesellerine gelmintozlar diýilýär. Häzirki wagtda dünýäde adam bedeninde gelmintozlary döredýän soguljanlaryň 300-e golaý görnüşi ýüze çykaryldy. Olaryň bir görnüşi bolan askaridoz ýer ýüzünde giň ýaýran gelmintozlaryň biridir. Adamyň inçe içegesinde mugthorlyk edip ýaşaýan askaridany döredýän asсaris lumbriсoides tegelek gelmintler synpyna degişli bolup, onuň ortaça uzynlygy 30 santimetre barabardyr. Askarida ýumurtgalarynda daşky gurşawyň şertlerine baglylykda 3,5 hepdeden birnäçe aýa çenli aralykda liçinka ösüp ýetişýär. Adam iýmit arkaly içi liçinkaly ýumurtgany ýuwdanda, askaridoz keseli bilen keselleýär. Bu kesel sag gapyrganyň astynda agyrynyň döremegi, bagryň ulalmagy, agzanyň işjeňliginiň bozulmagy bilen ýüze çykýar. Soňabaka, demgysma, döşüň agyrmagy, bedeniň temperaturasynyň ýokarlanmagy hem-de bronhitiň, öýken sowuklamanyň beýleki alamatlary, allergiki täsir peýda bolýar. Ganyň umumy barlagy eozinofilleriň we leýkositleriň mukdarynyň köpelendigini görkezýär. Keseliň dowamly geçiş döwründe täretiň bozulmagy, içiň geçmegi we çişmegi, ýürek bulanma, işdäniň peselmegi, göbegiň töwereginde agyrynyň duýulmagy, bedeniň gowşamagy, ukynyň bozulm

7 Iýun 2024

Sport

Welosipedli ýörişiň saglyga peýdasy

*** Arassa howada welosipedli gezelenç etmek adamyň beden we ruhy taýdan sagdyn bolmagy, fiziki işjeňliginiň ýokarlanmagy üçin örän peýdaly bolup durýar. Bu dünýäniň ençeme ýurtlarynda alymlar tarapyndan geçirilen barlaglaryň netijesinde subut edildi.

7 Iýun 2024

Sport

Sport we sagdyn ösüş

Siziň çagaňyz kompýuter oýunlaryny halaýarmy, futbol ýa-da beýleki sport oýunlary bilen gyzyklanýarmy? Eger-de çaga sport oýunlaryna höwes bildirmeýän bolsa, ony sporta ugrukdyrmak ýeňil däl. Çagany sporta höweslendirmegiň netijeli käbir ugurlary bar. √ Çagaňyzy sport bilen türgenleşdirmäge endik etdirmekçi bolsaňyz, onuň üçin tälimçi däl-de, bile oýnaýan ýoldaş boluň. Irden ýanyňyz bilen ylgamaga razy etjek bolmaň, tersine, ony futbol ýa-da oýun meýdançasynda başga bir oýun oýnamaga çagyryň. Şeýle oýunlarda üç esse peýda gazanarsyňyz: çagaňyz sport bilen meşgullanar, özüňiz işjeň hereketde bolarsyňyz we çagaňyz bilen özara emosional baglanyşygy artdyrarsyňyz.

7 Iýun 2024

Sport

Mbap­pe Mad­rid­de

Soň­ky 4–5 ýyl­dan bä­ri gür­rü­ňi edil­ýän trans­fer, ine, bu gün­ki gün, ahy­ry ha­ky­kat ýü­zün­de öz be­ýa­ny­ny tap­dy. Her trans­fer möw­sü­min­de äh­li üns­le­ri özün­de jem­län Ki­li­an Mbap­pe – «Re­al Mad­rid» gür­rüň­le­ri res­mi ýag­daý­da ha­ky­ka­ta öw­rül­di. Is­pan to­pa­ry res­mi ýag­daý­da fran­si­ýa­ly ýyl­dy­zy dü­zü­mi­ne go­şan­dy­gy­ny ha­bar ber­di. Mbap­pe özü­niň «Rea­la» trans­fer bol­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly so­si­al me­dia ha­sa­byn­da: — Düýş ha­syl bol­dy. Ça­ga­lyk ar­zu­wym bo­lan «Re­al Mad­ri­de» go­şul­mak me­niň üçin uly ab­raý hem-de be­gen­ji­miň çä­gi ýok. Nä­hi­li de­re­je­de tol­gun­dy­ry­jy ýag­daý­dy­gy­na hiç kim göz ýe­ti­rip bil­mez. Mad­rid­li­ler, si­ziň bi­len du­şuş­ma­ga sa­byr­syz­lyk bi­len ga­raş­ýa­ryn. Aja­ýyp gol­da­wy­ňyz üçin köp sag ­bo­luň! — di­ýip, be­gen­ji­ni paý­laş­dy.

7 Iýun 2024

Sport

To­par­la­ryň tä­ze tä­lim­çi­le­ri

Ýew­ro­pa­da 2023/2024 fut­bol möw­sü­mi äh­li ýurt­lar­da ta­mam­la­nyp, hem­mä­niň ün­si ýe­ne-de bir hep­de­den baş­lan­jak EURO 2024-e gö­nük­di­ril­di. 2023/24 möw­sü­mi kä­bir klub­lar üçin şow­ly ta­mam­la­nan bol­sa, el­bet­de, kä­bir klub­lar üçi­nem ju­da şow­suz ýa-da ga­ra­şy­ly­şyn­dan pes geç­di. Möw­sü­mi şow­suz ta­mam­lan klub­la­ryň kä­bir­le­ri bol­sa tä­ze möw­sü­me baş­ga tä­lim­çi bi­len baş­la­ny­ny kem gör­män, öň­ki hü­när­men­le­ri­ni we­zi­pe­den bo­şat­dy we ola­ryň or­nu­na tä­ze­le­ri­ni bel­le­di. Ilki Ang­li­ýadan baş­la­sak, möw­sü­mi 3-nji orun­da ta­mam­lan «Li­wer­pul» to­pa­ry Ýur­gen Klop­puň öz is­le­gi bi­len we­zi­pe­sin­den git­me­gin­den soň, onuň or­nu­na Ar­ne Slo­ty tä­lim­çi­li­ge bel­le­di. «Li­wer­pul­da­ky» 9 ýyl­lyk baş­dan­ge­çir­me­si ta­mam­la­nan Klop­puň or­nu­na bel­lenen 45 ýa­şyn­da­ky Slot

7 Iýun 2024

Sport

Yz­ly-yzy­na çem­pi­on­lyk ga­za­nan ýe­ke-täk ýy­gyn­dy

2008-nji ýyl­da çem­pio­nat 2-nji ge­zek 2 ýurt­da Awst­ri­ýa bi­len Şweý­sa­ri­ýa­da ge­çi­ril­ýär. 16 to­pa­ryň gat­na­şan ýa­ry­şyn­da çär­ýek fi­nal­da Ger­ma­ni­ýa Por­tu­ga­li­ýa­ny (3–2), Tür­ki­ýe Hor­wa­ti­ýa­ny (1–1, 3–1 p), Rus­si­ýa Ni­der­land­la­ry (3–1 g.w.) hem-de Is­pa­ni­ýa Ita­li­ýa­ny (0–0, 4–2 p) ýa­ryş­dan çy­kar­ýar. Ýa­rym fi­nal­da Ger­ma­ni­ýa­ Tür­ki­ýä­ni 3–2, Ni­der­land­lar Rus­si­ýa­ny 3–0 ha­sap­lar bi­len ýeň­ýär. Fi­nal­da-da Is­pa­ni­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy Ger­ma­ni­ýa­ny Fer­nan­do Tor­re­siň 33-nji mi­nut­da­ky ýe­ke-täk go­ly bi­len 1–0 ha­sa­byn­da ýe­ňip, 44 ýyl­dan soň 2-nji çem­pi­on­ly­gy­ny ga­zan­ýar. Çem­pio­nat 2012-nji ýyl­da ýe­ne-de 2 ýurt­da – Pol­şa bi­len Uk­rai­na­da ge­çi­ri­lip, 16 ýy­gyn­dy ýa­ry­şa gat­naş­ýar. Ýer eýe­le­ri­niň 2-si­ne hem to­par­ça­dan çyk­mak ba­şart­ma­ýar. Çär­ýek fi­nal­da Por­tu­ga­li­ýa Çe­hi­ýa­ny Ro­nal­do­nyň go­ly bi­len 1–0, Is­pa­ni­ýa bol­sa Ha­bi Alon­so­nyň gol­la­ry esa­syn­da Fran­si­ýa­ny 2–0 ha­sap­lar bi­len ýeň­ýär. Ger­ma­ni­ýa Gre­si­ýa­ny 4–2 ýeň­se, Ita­li­ýa pe­nal­ti­le­riň ne­ti­

7 Iýun 2024

Sport

Çempionyň nobatdaky birinjiligi

Mo­to GP bo­ýun­ça möw­sü­miň 7-nji ýa­ry­şy Ita­li­ýa­nyň Skar­pe­ria-e-San-Pie­ro se­bi­tin­dä­ki «Mu­gel­lo» tras­sa­syn­da ge­çi­ril­di. 23 aý­law­dan yba­rat ýa­ryş­da soň­ky çem­pi­on Fran­çes­ko Ba­naia ýe­ňiş ga­zan­dy. «Ducati Le­novo» to­pa­ry­nyň ital­ýan sü­rü­ji­si 40 mi­nut 51,385 se­kunt­da pel­le­ha­na ge­lip, bas­syr 2-nji, möw­süm­dä­ki 4-nji ýeň­şi­ni baý­ram et­di. Bu onuň kar­ýe­ra­syn­da­ky 22-nji ýeň­şi­dir. Ba­naia sprint ýa­ry­şyn­da-da ýe­ňiş ga­zan­ma­gy ba­şar­dy. Bäs­le­şik­de Ba­naia­dan soň 2-nji ýe­ri onuň to­par­da­şy hem wa­tan­da­şy Enea Bas­tia­ni­ni eýe­le­di. «Ducati Pri­ma Pra­mac» to­pa­ry­nyň is­pan sü­rü­ji­si, sa­na­wyň li­de­ri Hor­ge Mar­tin 3-nji or­na my­na­syp bol­dy. Şu möw­sü­me ge­çip, özü­ni dür­säp baş­lan dün­ýä­niň 6 ge­zek çem­pio­ny, «Ducati Gre­si­ni Racing» to­pa­ry­nyň is­pan pi­lo­ty Mark Mar­kes ýa­ry­şy 4-nji orun­da ta­mam­la­dy. Ge­çi­ri­len bu ýa­ryş­dan soň Ba­naia sa­na­wyň li­de­ri Mar­tin bi­len ara­syn­da­ky utuk ara­ta­pa­wu­dy­ny azalt­dy. Hor­ge Mar­ti­niň 171, Fran­çes­ko Ba­naia­nyň 153 utu­gy bar. 3-nji bas­gan­çak­da­ky Mark Mar­kes bol­sa 7

7 Iýun 2024

Sport

Dünýä çempionatyndan dünýä çempionlygy bilen

Ýakynda Indoneziýanyň Jakarta şäherinde kýokuşinkaý karate boýunça dünýä çempionaty geçirildi. Ýaryşda türkmenistanly karateçileriň ikisi öz agram derejesinde dünýäniň çempiony bolmagy başaran bolsa, ýene iki türgenimiz hormat münberiniň ikinji basgançagyna çykdy. Çempionat Ýer ýüzüniň 13 döwletinden 340 türgeni özünde jemledi. Şolaryň 8-si türkmen karateçileridir. Ildeşlerimiz erkekleriň we zenanlaryň arasyndaky ýaryşlaryň hersinden bir altyn medal gazandylar. Erkekleriň arasynda 65 kilograma çenli agram derejesindäki tutluşyklarda üstümizdäki ýylda Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutyndan uçurym boljak Daýanç Gylyçdurdyýewe taý tapylmady. 65 kilogramdan ýokary agram derejesinde zenanlaryň arasyndaky ýaryşda Türkmenistanyň Milli kiokuşinkaý karate merkeziniň tälimçi-mugallymy Ogulbagt Gurbanowa hormat münberiniň iň ýokarky basgançagyna çykdy.

7 Iýun 2024

Sport

Ýurdumyzyň sport diplomatiýasy: dostlugyň we agzybirligiň aýdyň ýoly

Arkadagly eýýamymyzda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyz dünýäde sportly mekan hökmünde ykrar edildi. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde gurlup ulanmaga berlen iň kämil mümkinçilikli sport desgalary ýokary derejeli sporty ösdürmäge we dünýä ýaryşlaryny geçirmäge mümkinçilikleri döretdi. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzyň dünýädäki sport abraýyna şöhrat getirýän türgenler kemala geldi. 2018-nji ýylyň noýabr aýynda paýtagtymyz Aşgabatda geçirilen Agyr atletika boýunça dünýä çempionatynda Ýulduz Jumabaýewanyň itekläp götermekde 104 kilogram agram bilen we jemi 179 kilogram agram bilen ýaşlaryň arasynda dünýä rekordyny täzeläp, gazanan altyn medaly, 2021-nji ýylda Ýaponiýanyň Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda Polina Gurýewanyň agyr atletika boýunça 59 kilograma çenli agramda çykyş edip, 2-nji orna we kümüş medala mynasyp bolmagy ýurdumyzyň sport taryhyna altyn harplar bilen ýazyldy. Ýeri gelende bellesek, halkara sport çärelerinde Watanymyza mynasyp wekilçilik edýän türgenleri döwlet derejesinde sylaglamak, olara Şa serpaýlaryny gowşurmak  Arkadagly eýýamymyzda asylly däbe öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň bimöçber tagallalary netijesinde Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe dowamat-dowama ö

6 Iýun 2024

Sport

Welosipedli ýöriş geçirildi

Ýurdumyzda her ýylyň 3-nji iýunynda Bütindünýä welosiped güni mynasybetli welosipedli ýöriş geçirmek asylly däbe öwrüldi. Şol gün irden «akylly» şäheriň edara-kärhanalarynyň ýolbaşçylarynyň we halk köpçüliginiň gatnaşmagynda welosipedli ýöriş geçirildi. Ir bilen «Akhan» binasynyň ýanynda medeniýet we sungat ussatlarynyň çykyşlaryna tomaşa edildi. Soňra şol ýerden badalga alan welosipedli ýöriş kerweni Akhan şaýolunyň ugry bilen şäher häkimliginiň ýanyndaky pellehana çenli dowam etdi. Welosipedli ýöriş oňa gatnaşanlarda uly ruhubelentlik döretdi.

5 Iýun 2024

Sport

Türkmenistan — sportuň halkara merkezi

Aşgabat şäherindäki Olimpiýa şäherçesiniň Tennis toplumy «Tennis boýunça Aziýa sebitiniň okuw-türgenleşik merkezi» diýlip yglan edildi Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň Tennis toplumynda çagalar tennis festiwalynyň açylyş dabarasy, şeýle hem Aziýanyň tennis federasiýasy (ATF) tarapyndan Aşgabat şäherindäki Olimpiýa şäherçesiniň Tennis toplumynyň «Tennis boýunça Aziýa sebitiniň okuw-türgenleşik merkezi» diýlip yglan edilendigi baradaky güwänamanyň gowşurylyş dabarasy boldy.

5 Iýun 2024

Sport