Utanjaň mimoza

6 Noýabr 2024
269

Ol köpýyllyk ösümlik bolup, kösükliler maşgalasyna degişlidir. Onuň watany Merkezi we Günorta Amerikanyň tropiki tokaýlary bolup, ol soňy bilen owadan bezeg ösümligi hökmünde dünýäniň köp sebitlerine ýaýrapdyr.

Utanjaň mimozalaryň boýy, ortaça, 30 — 70 santimetre barabar bolýar. Bu at olara ýapraklarynyň örän duýgurlygy, özlerine galtaşma bolanda, ýygrylýandygy bilen baglanyşykly dakylypdyr. Beýle ýagdaý ýapraklaryň düýbünde hereketi üpjün edýän pulwinuslaryň (damarlyk ýognalma), ýapraklarynda bolsa galtaşma duýgur reseptorlaryň ýerleşýändigi bilen baglydyr. Eger ýarym sagadyň dowamynda gaýtadan galtaşma bolmasa, onuň ýapraklary öz-özünden gaýtadan ýazylýar. Geçirilen bir barlag bu ösümligiň galtaşmalary tapawutlandyrmagy başarýandygyny görkezdi. Bolup geçen galtaşma özüne howp salmadyk ýagdaýynda bolsa onuň ýapraklary ýygrylmaýar.

Aziza FURKATŽANOWA,
Repetek döwlet biosfera goraghanasynyň ylmy bölüminiň başlygy, kärdeşler arkalaşygynyň ilkinji guramasynyň başlygy.