HABARLAR

Ýaş alymlaryň ynamly gadamlary

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň her ýyl ýurdumyzyň ýaşlarynyň arasynda yglan edýän ylmy işler boýunça bäsleşiginiň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyndaky tapgyrynda ýaşlaryň 57-si ýeňiji boldy. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde ýeňiji bolan ýaşlara Gahryman Arkadagymyzyň adyndan şahadatnamalardyr gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy. Biz dabarada bolup, ýaş alymlaryň birnäçesi bilen gürrüňdeş bolduk.

Sanly ulgam — ylmy giňişlikde

Milli Liderimiziň 2017-nji ýylyň 15-nji sentýabrynda gol çeken «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmek hakynda» Karary möhüm ähmiýete eýedir. Ol ylmyň gazananlaryna esaslanýan, bilim babatda dünýäniň öňdebaryjy tejribesini durmuşa ornaşdyrmaga, häzirki döwrüň maglumat jemgyýetiniň talaplaryna laýyk gelýän ýokary hilli bilim bermegiň görnüşlerini artdyrmaga, ýaş nesliň döwrebap bilim almagyna, hünärmenleriň hünär derejeleriniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyna, şeýle-de ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna innowasion tehnologiýalary çekmäge itergi berdi. Döwletimizde ylym we bilim pudaklarynyň edaralarynyň internetiň ählumumy ulgamyna birikdirilmegi sanly tehnologiýalar babatda döwrebap ösüşlere badalga berdi. Sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak dünýä tejribesinde bilimiň hilini ýokarlandyrmagyň netijeli ýollarynyň biri hasaplanýar. Häzirki döwürde dünýäniň ösen ýurtlarynyň ählisinde diýen ýaly okatmagyň elektron görnüşi netijeli ulanylýar. Bu işleriň ýurdumyzda döwrebap ýola goýulmagy uzak aralykdan maglumat alyşmaga we özara işleşmäge, multimedia enjamlaryny we interneti peýdalanmak arkaly, okuwlaryň hilini ýokarlandyrmaga itergi berýär. Bilim ulgamynyň işini döwrebap ýola goýmakda dürli derslerden okuw maksatnamalarynyň, kitaplarynyň, gollanmalarynyň d

Ylmyň batly gadamlary — sanly ulgamyň kämilligi

Arkadag Prezidentimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen, ata Watanymyzyň ilkinji «Türkmen Älem 52°E» emeli aragatnaşyk hemrasynyň älem giňişligine çykarylmagy türkmen ylmynyň ösüşlere beslenýändigini aýdyň açyp görkezdi. Bu aragatnaşyk hemrasy milli teleýaýlymlaryň alnyp görkezilişiniň, radioýaýlymlaryň eşitdirilişiniň hilini ýokarlandyrmaga uly itergi berdi. Göni ýaýlymda wideogepleşikleri alyp barmaga, daş aralykdan teleokuwlary, telelukmançylyk aragatnaşygy guramaga oňyn şertleri döretdi. Ýurdumyzyň ähli çäginde ýokary hilli internetiň elýeterliligini üpjün etmäge, öýjükli aragatnaşyk we maglumatlar ulgamyny täze tehnologiýalaryň esasynda ösdürmäge giň mümkinçilikleri açdy. Döwlet ýer kadastryny ýöretmek işinde aýrokosmosdan surata düşürmeleriň topograf-geodeziýa, kartografiýa, toprak, agrohimiýa, geobotanika we beýleki barlaglaryň geçirilip, ýer kadastr maglumatlarynyň kompýuterleşdirilen ulgamynyň döredilmegine oňyn täsirini ýetirdi. Esasan hem, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ilerlemelerine, önümçilik-tehnologiýa netijeliligine oňyn şert döredýän nazary bilimleriň, ylmy-inženerçilik pikirleriň we halkara ülňülerine daýanýan sanly ulgamyň döwrebap ösdürilmegine täzeçe badalga berdi. Bu günki gün ylma esaslanýan hem-de ýokary tizlik b

Ýaşlaryň täzeçil ylmy çözgütleri önümçilige ornaşdyrmak mümkinçiliginiň ýokarydygy bilen tapawutlanýar

Çözgüt — haýsydyr bir mesele dogrusynda gelnen karar, netije. Belli bir karara, netijä gelmek bolsa irginsiz pikirlenmäni, dowamly gözlegi talap edýär. Täzeçil ylmy çözgüde ýetmek üçin döwrebap bilimleriň we ylmy garaýyşlaryň toplumyny ele almak zerur. Şu babatda ýaş alymlarymyz we talyp ýaşlarymyz professor-mugallymlaryň, halypa alymlaryň ýolbaşçylygynda ylmy ugurlaryň dürli görnüşleri boýunça taslamalary ýerine ýetirýärler, irginsiz kämilleşýärler. Muny Ylymlar güni mynasybetli Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň ýanyndaky Ýaş alymlar merkeziniň guramagynda «Ylymly ýaşlar berkararlygyň binýady» ady bilen geçirilen ylmy taslamalaryň sergi bäsleşiginiň mysalynda-da aýdyň görmek bolýar.

Ylym — önümçilik — işewürlik

Ykdysady gatnaşyklaryň dünýä derejesinde ösýän, milli ykdysadyýetleriň sanlylaşýan döwründe, ilkinji nobatda, ylma daýanýan sanly innowasiýalara ähmiýet berilýär. Çünki sanly ulgam arkaly önümçilikleriň hili kämilleşdirilýär, netijeliligi ýokarlandyrylýar. Bu bolsa öz gezeginde maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryndan oňat baş çykarýan hünärmenleriň, şeýle hem ykdysady önümçiligi guramakda täzeçil çemeleşmeleriň zerurlygyny ýüze çykarýar. «Ylymly ýaşlar berkararlygyň binýady» ady bilen geçirilýän ylmy taslamalaryň sergi bäsleşigi hut şol ugra gönükdirilendir. Şu ýerde bu gezekki bäsleşigiň geçen ýylkydan aýratynlygyny bellemek ýerlikli bolsa gerek. Geçen ýylky ylmy taslamalara «Bilim — Ylym — Önümçilik» ugry boýunça seredilen bolsa, bu gezek ol ugur has kämilleşdirilip, şeýle hem bäsleşige gatnaşyjylaryň taýýarlyk derejesi göz öňünde tutulyp, işlere «Ylym — Önümçilik — Işewürlik» ugry boýunça garaldy.

Bagtly geljege ak ýol

Ylym islendik döwletiň ösüşiniň esasy sütüni bolup,  bagtly geljege ýagtylyk saçýan ýoldur. Ýurdumyzda ylmyň täze gazananlary netijeli gözlegler bilen baýlaşyp, geljegi juda parlak ylmy jemgyýetçiligi kemala gelýär. Milli Liderimiziň ylym-bilim ulgamyny çäksiz goldaw bilen gurşamagynyň netijesinde alymlarymyz dürli ugurlarda ylmy gözlegleri geçirip, dünýä ylmyna goşant goşýarlar. Hormatly Prezidentimiz ýaşlaryň döwrebap derejede bilim almaklary, ylmyň çuňluklaryna siňip, açyşlar, oýlap tapyşlar älemine aralaşmaklary üçin taýsyz tagallalary edýär. Bu bolsa Watanyň kuwwatly geljegi bolan ýaş nesli ylym bilen meşgullanmaga ruhlandyrýar. Şol sebäpden ylym diýlen jadyly barlyga aralaşyp, netije gazanýan ýaşlaryň, şol sanda mekdep okuwçylarynyň hem sany barha artmak bilen. Ýylyň-ýylyna «Altyn asyryň altyn zehinleri» atly ylmy-taslama bäsleşigine, şeýle-de Halkara olimpiadalara gatnaşyp, ýurdumyza baýrakly dolanýan ýaşlarymyzyň az däldigi bu aýdylanlara doly şaýatlyk edýär.

Ylmyň innowasion ösüşi

Islendik jemgyýetiň ösüşiniň netijeliligini onuň esasy düzüm bölegini düzýän sagdyn bedenli, giň gözýetimli ýaşlar hem-de ylym-bilim ulgamynyň kämillik derejesi kesgitleýär. Ýaşlar jemgyýetiň ösüşiniň amala aşyrylmagynyň hereketlendiriji güýji bolýan bolsa, ylym we bilim şol hereketlendiriji güýji ösüşlere ugrukdyrýar. Ähli döwürlerde ylmyň jemgyýetçilik ösüşiniň merkezinde durandygyny hem-de onuň häzirki derejesiniň gazanylmagynda türkmen jemgyýetiniň mynasyp paýynyň bardygyny taryhy maglumatlar tassyklaýar. Bilim-ylym ulgamynyň döwrebap ösüşi ýurdumyzyň ähli künjeklerinde orta, orta hünär we ýokary okuw mekdepleriniň, çagalar baglarynyň döwrebap desgalarynyň ulanylmaga berilmeginde, olaryň ählisiniň kompýuter, okuw-tehniki serişdeler, interaktiw, multimedia tehnologiýalary bilen üpjün edilmeginde, umumybilim berýän mekdeplerde daşary ýurt dillerini, şol sanda hytaý, ýapon dillerini okatmagyň ýola goýulmagynda şöhlelenýär.

Ylym — ösüşleriň gözbaşy

Uly ähmiýet berilýär Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň işini dünýä ülňülerine laýyklykda kämilleşdirmek bilen bagly tutumly işlere badalga berdi. Bu ulgamda amala aşyrylan düýpli özgertmeler gysga döwrüň içinde gowy netijesini berdi. Garaşsyz döwletimiziň ylym ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýady döwrebaplaşdyryldy. Alymlaryň we ylmy işgärleriň maddy hal-ýagdaýyny gowulandyrmakda, döredijilikli zähmet çekmeklerine ähli zerur şertleri döretmekde giň möçberli işler bitirildi.

Öňdebaryjy tehnologiýalar — rowaçlygyň bähbidine

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Türkmenistan senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna işjeň goşulyşýar. Ýurdumyzyň ylma we ýokary tehnologiýalara esaslanýan ykdysadyýeti durnukly ösýär. Täze-täze inženerçilik desgalary, binalar, zawod-fabrikler gurlup, önümçilige ornaşdyrylýar. Ykdysadyýetiň ösmegi bilen, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleri ýokarlanýar. Şeýle şertlerde düýpgöter täze tehnikalarda we tehnologiýalarda öz ornuny tapýan ylmy pikirlerdir çözgütleriň başlangyjy bolan ylmyň ähmiýeti has hem artýar. Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlary netijesinde, 2015-nji ýylda Türkmenistanda ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan nanotehnologiýalar, himiki tehnologiýalar, täze materiallary öwrenmek we energetika; biotehnologiýa, molekulýar biologiýa, oba hojalygy, ekologiýa we genetika; maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, kompýuter tehnologiýalary; häzirki zaman lukmançylyk we derman serişdelerini öndürmek tehnologiýalary; innowasion ykdysadyýet; ynsanperwer ylymlary ýaly ugurlary tassyklandy.

Ylym — kuwwatlylygyň kepili

Şu ýyl şanly 30 ýyllyk toýy toýlanylýan mukaddes Garaşsyzlygymyz, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri türkmen ykbalynda täze eýýamyň başlangyjyny goýdy. Bu ajaýyp zamanamyzda halkyň maddy hal-ýagdaýynyň gowulandyrylmagy, milli-medeni gymmatlyklarymyzyň dünýä ýaýylmagy bilen bir hatarda ylymda, bilimde dünýä belentliklerine tarap ak ýol çekildi. Bu ugurda Gahryman Arkadagymyzyň ylym-bilim ulgamlarynda amala aşyrýan özgertmeleri, durmuşymyza ornaşdyrýan täzeçillikleri ylmy, bilimi uçar ganata deňeýän halkymyzyň geljegimiziň mundan-da röwşen boljakdygyna bolan ynamyny has-da berkidýär. Milli Liderimiziň: «Güýçli döwletde ylym esasy orny eýeleýär. Diýmek, biz ylmyň iň soňky gazananlary bilen aýakdaş gitmelidiris» diýen sözleri bu günki gün her birimiziň, ylaýta-da, bagtyýar ýaşlaryň durmuş ýörelgesine öwrüldi. Bu günki gün dünýä ylmy tehnologiýanyň iň bir ösen derejelerine bil baglaýar. Bu ugurdan ýylyň-ýylyna täze-täze enjamlaryň döredilip, dünýäniň çar künjüne ýaýradylyp durulmagy her bir ösen döwletiň şol depginlere deňleşip gadam urmagyny talap edýär. Munuň özi häzirki zaman ösüşleriň depginini kesgitleýär. Hut şu nukdaýnazardan hem Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli tagallalary netijesinde ýurdumyzda ýaşlara bilim berlişiniň hilin