HABARLAR

Bagy-bossanlyk — bagtyýarlygyň nyşany

Diýarymyzy bagy-bossanlyga öwürmek işleri üstünlikli dowam etdirilýär. Her ýylyň ýaz we güýz pasyllarynda geçirilýän köpçülikleýin bag ekmek dabaralary özboluşly baýramçylyga öwrülýär. Bu işe ähli türkmenistanlylar işjeň gatnaşýarlar. Döredilýän tokaý zolaklary, seýilgähler daş-töweregiň gözelligini artdyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen amala aşyrylýan ekologiýa syýasaty uzak geljegi nazarlap, ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek döwlet syýasatynyň üns berilýän esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň 12-nji fewralda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdy bagy-bossanlyga öwürmek boýunça alnyp barylýan işleri has-da ýaýbaňlandyrmak hem-de Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ekilýän bag nahallarynyň möçberini artdyrmak maksady bilen ýörite Karara gol çekmegi munuň ýene bir aýdyň subutnamasy boldy. Şol resminama laýyklykda, ýurdumyzda 2021-nji ýylda saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzümiň 30 million düýp nahaly ekiler. Bu ählihalk çäresine her birimiziň işjeň gatnaşmagymyz zerurdyr.

1 Mart 2021

Tebigat

Jümle-jahan habarlary

Gyzjagaz dinozawryň yzyny tapdy

1 Mart 2021

Tebigat

Bahar geldi Diýara

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe eziz Diýarymyzy köpugurly gurluşyklaryň mekanyna öwrüp, täze senagat, medeni-durmuş, ýaşaýyş maksatly binalaryň ýüzlerçesini, döwrebap oba-şäherçeleri halkymyzyň rowaçlygyna bagyş edýän eziz Arkadagymyzyň şähergurluşyk-binagärlik maksatnamasy bilen bagly her bir tutumly işi kalbymyza egsilmez buýsanç bagyşlaýar. Şunda aýratyn hem gözel tebigatymyzy baýlaşdyrmak babatdaky beýik işler mähriban halkymyzyň guwanjyny goşalandyrýar. Hormatly Arkadagymyzyň taýsyz tagallasynyň netijesinde paýtagtymyzyň dag eteklerinde, baýyrlyklarda kemala getirilen gür tokaýlar, ajaýyp seýilgähler, biri-birinden kaşaň köşkleriň, belent binalaryň, täsin suw çüwdürimler toplumlarynyň töwerekleriniň läle-reýhan bolup açylýan täsin gülleri bu gün bahar paslynyň ajaýyp bezegine öwrülýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri taryhy wakalary, şanly seneleri bilen toý-baýramlara beslenip, gün-günden gözelleşýän Diýarymyzyň taryhyna altyn harplar bilen ýazylýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň bahar pasly özüniň ajaýyp öwüşgini bilen ýurdumyzyň sähra-ýaýlalaryna doldy. Bahar paslynda tebigatyň janlanmagy, daş-töweregiň gözüňi dokundyrýan al-elwan güllere we reňklere beslenmegi göwnüňi göterip, ý

1 Mart 2021

Tebigat

Täzeden gül açýar gözel tebigat

Gyş gutaryp, baharyň gelmegi bilen tebigat janlanyp başlaýar, göýä durmuş gaýtadan başlanýan ýaly bolýar. Türkmen topragynda baharyň gelenini buşlaýan guşlaryň saýraşýan sesleri, ýazyň hoştap howasy, çagalaryň şat gülküleri ruhuňy göterýär, kalbyňy heýjana salýar. Daş-töwerek gül-gülzarlyga, beslenýär. Baýyrlar ýaşyl don geýnip, depe-düzlerde gyzyl güläleklerden misli haly ýazylan ýaly bolýar. Her gülüň öz ysy bolşy ýaly, her paslyň hem öz gözelligi bar. Bahar paslynyň kalbyňy heýjana salýan gözelligi başgaça bolýar. Tebigatyň al-elwan güllere bürenmegi, çeşme-çaýlaryň şildiräp akýan sesi baglarda guşlaryň saýraýan sesi bilen sazlaşyp, her bir ynsana ruhy lezzet berýär. Her gezek tebigat läle-reýhana beslenip bahar pasly gelende şahyr Halyl Kulyýewiň:

1 Mart 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Balkan welaýatynda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ortasynda ýagyş ýagar. Demirgazyk-günbatardan gündogara ugruny üýtgedýän, tizligi sekuntda 7 — 12 metrden 11 — 16 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine -2... +3 gradusdan +4... +9 gradus aralygynda maýyl, gündizlerine +14... +19 gradus, welaýatyň kenarýaka etraplarynda +6... +11 gradus maýyl bolar.

1 Mart 2021

Tebigat

Agaçlaryň täsin dünýäsi

Kaliforniýanyň Milli sekwoýa parkynda ýerleşýän «General Şerman» agajy dünýäniň iň giň göwrümli agajydyr. Ýaşy 2300 — 2700 ýyl hasaplanylýan bu agajyň beýikligi 83,8 metre, tutýan meýdany bolsa 1487 metre barabardyr. * * *

28 Fewral 2021

Tebigat

Dört pasla başdyr ýaz

Ýaz paslynyň ýetip gelmegi bilen ähli zatlaryň janlanyp, tebigatyň al-ýaşyl reňke bürenmegi adamlaryň ruhuny göterip, olary täze umyt-arzuwlara atarýar. Türkmeniň baharynda ene mähriniň mylaýymlygy duýulýar. Aslynda baharyň keşbi gözellik babatynda ajaýyp sungat eseri bilen bir umumylyga kybapdaş — ol al-elwan gülleri, täsin jadysy bilen özüne çekýär. Baglardaky pyntyklar daş-töweregimize özboluşly bezeg berýär. Guşlaryň naşyja jürküldileri ynsan ýüregini joşdurýar. Älem-jahany Günüň şöhlesi bilen täzeläp gelýän ýazyň keşbini görmäge göz gerek. Ak bulutlary bahar ýagşyna öwrülip, Asmanyň Zemin bilen tapyşýan ýerinden bölünen düýe sürüleri ýaly, dargap, otluklara siňip gidýär. Ümmülmez giňişligi eýeleýän Garagumuň säher kemeri ertiriň şapagynda gyzgylt görünýär. Beýik baýra çykyp, sagyňa hem soluňa garasaň, Zemine ýapylan gülli halyda nazaryň eglenýär. Şol halynyň merkezinde möwç urýan deňiz tolkunlaryny ýatladýan maýsalaryň bahar şemalyna gapdala gyradeň gyşaryp, soňra öňki halynda dikelmegi we bu görnüşiň gaýtalanmagy kalbyňy göterýär, başyňy dik tutup, tämiz howany işdämenlik bilen demiňe dartýarsyň. Ynsan şeýle ahwalatda şol maýsalardan halkyň ammarlaryny doldurjak däne harmanlaryny göz öňüne getirýär.

28 Fewral 2021

Tebigat

Daglar ýeriň myhydyr

Allanyň nazary düşen bu jennet mekanyň her bir barlygy kerem-keramata ýugrulan. Bütin durky genji-hazyna beslenen tebigatymyzyň goýnunda näçe diýseň gözellik bar, gudrat bar. Onuň umman ýaly giň gujagyndaky täsinlikler sanap gutarardan aşa çäksiz. Olar aňyrsyna göz ýetmeýän ümmülmez älem mysaly. Zemin üste öz ýyly çoguny bolluk bilen çaýyp duran nurly güneşem, aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän uç-gyraksyz parahat gök asmanam, onuň ýüzünde tirkeş-tirkeş bolup göçüp-gonup ýören ak bulutlaram, gündogardan günbatara uzap ýatan belent-belent daglardyr mele derýalaram, yzy üzülmeýän ulgam-ulgam mele çägeli bereketli ymgyr çöllerem waspyny taryplap gutaryp bolmajak giden bir dünýä. Adamlary ýyly mähir bilen gurşaýan gözel tebigatymyzyň bu barlyklarynyň her birinde, gör, niçe syr, niçe hikmet ýatyr. Behişdi ýurdumyzdaky keramatly barlyklaryň biri-de, ençeme täsinlikleri özünde jemleýän, Zeminiň diregi bolan başy heserli, bili kemerli goja daglardyr. Adamzat döräli bäri bu gudratly daglary penalamadyk, onuň huzuryna baryp dalda tapmadyk, goýnunda mesgen tutmadyk wagty boldumyka? Süýji suwly akar-bulaklary, umgaly-jerenli awlaglary, şir-peleňli jülgeleri, bürgütli kert gaýalary gujagyna alyp, seleňläp oturan seri dumanly belent daglar öz sahawatyny ynsan balasyndan hiç wagt aýan däl

27 Fewral 2021

Tebigat

Bahardan bir gün öň...

Ir säher bilen senenama nazar aýlaýaryn. 27-nji fewral. «Ýene bir günden gözel Diýarymyza bahar pasly gelýär» diýip, içimden begenýärin. Emma penjireden daşaryny synlanyňda, göwnüňe bolmasa, aýazly gyş bahara bu ýakynda ornuny bermejek ýaly. Bu ýyl gyşyň ahyrky günleri has aýazly geldi. Çopanlaryň göhüni getiren güýçli ýagşyň yzy gara ýazdy. Ir säher bilen burjy baglan baglary synlanyňda, ýene bir günden baharyň geljegine ynanasyň gelmeýär. Ikirjiňlenip, diwarda asylgy senenama ýene bir gezek nazar aýlanyňy duýman galýarsyň. Emma burjulan şahalarda ak gyrawyň astyndan çalaja jyklaşyp, börtüp oturan pyntyjaklary göreniňde, kalbyňa ýylylyk aralaşýar. Ýere ýyly girip, baharyň mylaýym ýeli daragtlaryň şahalaryny yralap oýaranda, ýaşyl ýapraklar pyntyklaryny ýaryp çykarlar. Emma häzir olar gyşyň ahyrky aýazyndan üýşenýän ýalydylar. Olar ikigöwünlilik bilen, bir görseň-ä, üstlerini duýdansyz basan gar-gyrawa, bir görseňem, gökde ýaldyrap duran Güne seredýän ýaly.

26 Fewral 2021

Tebigat

Tebigy baýlyklaryň sährasy

Garagum sährasynyň özboluşly, gaýtalanmajak ekologiýa ulgamy, tebigy baýlyklary bar. Häzirki zaman ösen jemgyýetde tebigy ösümlik baýlyklaryny gorap saklamak, olary rejeli peýdalanmak meselesi esasy derwaýyslyklaryň birine öwrüldi. Bu mesele ösümlik dünýäsine we aňyrsy-bärsi görünmeýän tebigy öri meýdanlara eýe bolan Türkmenistan Diýarymyz üçin hem wajypdyr. Tebigaty goramak boýunça Milli strategiýanyň maksady ekoulgamlaryň ewolýusion ýaşaýyş ukyplylygyny üpjün edýän çärelerden, olaryň san, hil häsiýetnamasyny dikeltmekden ybaratdyr. Garagum çölüniň çürt-kesik kontinental klimat häsiýetleri ösümlikleriň agyr şertlere uýgunlaşmagyny, ýagny olaryň yssa, sowuga çydamlylygyny, süýşýän çägelere, güýçli ýellere, tozanly gaýlara durnuklylygyny, ösümlikleriň ýaşaýan gurşawyna ýokary derejede uýgunlaşmagyny talap edýär. Çölüň ösümlik dünýäsiniň özboluşlylygy çägiň hojalyk taýdan peýdalanylyşynyň, hatda mallaryň bakylyşynyň meýilleşdirilmeginiň zerurlygyny orta çykarýar.

26 Fewral 2021

Tebigat