"Arkadag" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Arkadag şäheri, Arkadag şaýoly, 28
Telefon belgileri: 57-39-65, 57-39-66
Email: arkadag_gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Mapuiniň öýi

Jek LON­DON, ame­ri­kan ýa­zy­jysy Gabarasynyň kiçi-girim däldigine garamazdan, «Aorai» gämisi pessaýja şemalyň ugruna çakganlyk bilen ýüzüp barýardy. Gämibaşy labyr taşlamazdan ötri gämini adanyň golaý-goltumynda, tolkunlaryň heniz göterilip ýetişmeýän ýerinde saklady. Ini-boýy ýigrimi mil bolan, suw joşan mahaly ondan bary-ýogy dört-bäş fut ýokarda galýan Nikuery adasynyň tutuş erňegi ýüz ýard giňlikde üwelen merjen çägesiniň halkasy bilen gurşalypdy. Düýbi görnüp duran dury suwly ýalpak aýlag dür balykgulaklaryndan doludy, gäminiň gerşine çyksaň, halka görnüşli merjen adasynyň aňyrsynda suwa çümüp-çykyp ýören dür gözleýjilere gözüň düşýärdi. Ada has golaý barmaga söwda gämisi hem milt edip bilmeýärdi. Çaklaňrak kürekli gaýyklara ugurdaş ýeliň öwüsýän wagty egrem-bugram bogazyň üsti bilen ada aralaşmak başartsa-da, gämiler sesýetim aralykda labyr taşlap, kenara gaýyk ugratmak bilen çäklenýärdiler.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Ýüpek jiltge

Wan MEN, hytaý ýazyjysy Bu köneje ýüpek jiltge aslynda täzejedi. Köneje diýilmegi, könelişen biçüwde tikilenligi üçin däl-de, ýigrimi alty ýyllap eýesiniň sandygynda ýatanlygy sebäplidi. Zenanlar üçin ýigrimi alty ýaş ömrüň iň bir gaýtalanmajak bahary bolsa-da, geýim-gejimleriň munça ýylda halys sary gidip, öňküligi galmaýan eken. Lowurdap duran jiltge ne-hä ile meňzeş geýlip eýesiniň egnine gelşik berdi, ne-de ony yssydan-sowukdan gorap bildi. Garaz, gerek wagty derde ýarap bilmedi-dä. Şeýdip bu owadan lybasa ýigrimi alty ýyl boldy.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Satlyk düýeguşlar

Her­bert WELLS, iň­lis ýa­zy­jy­sy Eger guşlaryň bahasy barada gürrüň etmeli bolsa, onda men üç ýüz funt sterlinge satylan düýeguşy gördüm. Ynanýaňyzmy, üç ýüz funt — diýip, dünýäniň dört künjüni torç eden gäp ussasy ýaşlyk ýyllaryny ýatlap, äýneginden üstaşyr maňa seretdi.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Täze ýyl gijesinde

Olek­sa NO­SEN­KO, uk­ra­in ýa­zy­jy­sy  Syrgyn gijesi bilen köşeşmän geçdi. Wsewolod Karpowiç oýanan mahaly içeri ýaňybir agaryp ugrapdy. Aşhanada eýýäm «hemişelik assistent — kömekçi» lakamyny alan keýwanysy Walentina Kuzminiçna, şonuň ýaly-da aýaly bilen deň-duşrak öý hyzmatkäri, maşgalanyň bir agzasyna öwrülip giden Odarka gydyrdanyp ýördi.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Eddanyň öýlenişi

Fransis BEBEÝ, kamerunly ýazyjy Ýaşajyk Eddanyň iň uly arzuwy öýlenmek. Onuň öz jana-jan aýaly bolsa, öýüni tämiz saklap, biş-düş edip, umuman, aýal maşgala degişli işler bilen gydyrdanyp ýörse nähili gowy. Nkollonyňam gelinlik saýlasy gelýärdi. Elbetde, özi üçin däl, sebäbi Nkollo Eddanyň kakasydy, oglanyň ejesi bolsa entek diri. Erkek kişi yzyny ýöretjek ogul dogrup berip, özi bilen oňşugy ýaman däl keýwanysy dirikä, üstüne aýal almaýar. Öýüň erkek kişisi, galdyrara hiç emlägi bolmasa-da, mirasdüşer diýip ölüp-öçüp barýandyr. Hatda iň bir owunjak mör-möjegem özünden soň bu dünýäde nähilidir bir yz galdyrmak bilen meşgulka, soňky demi ähli umytlaryny öçürmezden ötri, adam ogluna-da kalbynyň töründäki bu duýga ýol arçamak mahsus.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Syýagalam

Çand­ra­gup­ta WID­ÝA­LAN­KAR, hin­di ýa­zy­jy­sy Kişor şäher etegine gatnaýan otludan düşüp, beket jaýyndan geçensoň, demir ýol menziliniň ýanyndaky meýdança ýetdi. Emma o taýdan ýekeje-de taksi tapmady. Ýagyş eýýäm diňipdir, ýöne ýol entegem çalykmandy. Asmanyň ýüzi ýuwaş-ýuwaşdan açylyp başlapdy. Kişor sagadyna seretdi, görse, bäşe on minut galypdyr.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Asma sagat

Na­syr­jan Jo­ra­ýew, öz­bek ýa­zy­jy­sy Ol eli bilen diwardaky sagady görkezdi. Ene-atasy onuň näme diýjek bolýanyna düşündi. Diýmek, ogullary ýatmakçy bolýar. Ol ýuwaşlyk bilen ýerinden turup, öz otagyna ýöneldi. Ol çagaka ukusy tutsa aglardy. Şeýdibem ýatmak isleýändigini duýdurardy. Agy-garany saýgaryp ugranyndan soň, has takygy, kakasy şu asma sagady getireli bäri, ol ýatmakçydygyny sagada ümläp düşündirerdi. Ene-atasy geplemekden dogabitdi mahrum ýalňyz ogullarynyň diňe bir bu hereketini däl, eýsem, her bir gymyldysyndan onuň näme diýmek isleýändigine düşünerdiler. Bu gün şol hereket ýene bir gezek gaýtalandy.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Tüpeň

Ýa­ros­law GA­ŞEK, çeh ýazy­jy­sy Woýsehiň kakalygy janyndan tamasyny üzüp barýardy. Iň bolmanda Zakalýankadakylaryň ählisi şeýle pikirdedi. Ol kiçeňräk külbede ojagyň ýanynda bir gapdalyndan beýleki gapdalyna agdarylyp, dymyp ýatyrdy. Onuň Ýuži hem Markus atly ýegenleri bolsa düýn obanyň aňyrsyndaky hojaýynyň tokaýynda gapanlaryna tokaý sakçysynyň ogullarynyň gulaklary kesilen, iki sany eldeki, ýaşajyk tilkisiniň düşendigi barada gürrüň edip otyrdylar. Ýuži bilen Markusyň ikisem bikanun aw edýärdi. Olar bir-de gülüşseler, bir-de gaharlanýardylar.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Bir müň bir arzuw

Rao Şüe Man, hy­taý ýa­zy­jy­sy —Şu köçeden göni gidersiň, soň sagyňa öwrülersiň, çepiňden üçünji gyzyl gapyly jaý Ji Feňleriň öýleridir — diýip, Ji Feňiň goňşusy salgy berdi.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Wanýa bu ýerlere nädip düşdiň

Wasiliý şukşin, rus ýa­zy­jy­sy N şäherinde Pronka Lagutiniň uýasy okaýardy. Pronka aýda bir gezek oňa iýer-içer ýaly odur-budur getirerdi hemem ýaşaýan otagynyň kireýini tölärdi. Ol uýasynyň bile okaýan joralary bilen gümür-ýamyr etmegi gowy görerdi hem-de gep arasynda olara akyl bererdi:

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Kysmat

LI Fu­ýan, hy­taý ýa­zy­jy­sy Çagalygyndan ýetim galan Weý Guň asly Duliňlidi. Ýigit çykandan soň, onuň bar arzuwy öýlenip, maşgalaly bolmakdy. Ýöne aýlar aýlanyp, ýyllar geçenem bolsa, göwün diýen gelinligine duşanokdy.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Ak öý

Boris ŽIT­KOW, rus ýa­zy­jy­sy Biz deňziň ýakasynda ýaşaýardyk. Kakamyň ýelkenli oňat gaýygy bardy. Ony kürekläbem, ýelkenini galdyrybam sürüp bilýärdim. Ýöne eýýäm on iki ýaşan bolsamam, kakam hiç wagt ýeke özümi deňze goýbermezdi...

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Üç isleg

LI Je­un, ko­reý ýa­zy­jy­sy Kempir ýadaw göwresini zordan süýräp, oba girdi. Gyşyň çapgyn şemaly ýüzüni kesip gelýärdi.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Dogruçyl oglanjyk

(Ko­reý halk er­te­ki­si) Gadym zamanda bir ýurtda örän paýhasly we bagtyýar patyşa ýaşapdyr. Emma ol dünýeden perzentsiz ötüp barýandygyna gynanar eken. Bir gezek ol: «Men ýurdumdaky iň dogruçyl oglanjygy özüme ogullyk edineýin» diýen netijä gelýär. Ol ähli çaga gül tohumlaryny paýlamagy buýurýar-da, jar çekdirýär:

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Ene söýgüsi

WAŇ Si­aň­fu, hy­taý ýa­zy­jy­sy Ýa­şy bir çe­ne ba­ran kä­bä­miň in­di öň­kü­li­gi ýok­dy. Diý­seň gar­rap­dy. Ogul-gyz­la­ry­nyň her­si bir enä­niň, bir ata­nyň or­nun­da dur­dy. Kä­te­ler aýak üs­tün­den di­ýen ýa­ly ge­lip, eje­miň aman-esen­di­gi­ni gö­rer­di­ler-de, ýe­ne-de öý­le­ri­ne do­lan­mak bi­len bo­lar­dy­lar. Ozal­lar ala­goh bo­lup, da­şy­ny gal­lap alan gol do­ly çül­pe-ça­ga­ly mäh­ri­ba­ny­myň hä­zir­ki wagt­da öýi bo­şap ga­lyp­dy. O dö­wür­ler bol­sa düýş ýa­ly bo­lup ge­çip gi­dip­di.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Köne ýerzeminiň syry

TOMUSKY DYNÇ ALYŞ Ejesi:— Jorj, otur-da, bir zadajyk güýmen, çagam — diýdi. — Birsalym ymyzganaýjakdym welin, Timmi bilen ikibaka gatnap byzbyldabildiň.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Gar

Küräp durşy «Goýnuň gözünden, düýäň dyzyndan» diýilýäne ýetjege meňzeýär. Gazetiň Täze ýyl sany üçin gar hakda ertirden bäri bir ýazga dümtünip oturan Atda Perreň arassa howada kellesini durlamak üçin edaranyň öňündäki meýdança çykanda, gijöýlän tutan gaý gitdigiçe tutaşýardy, boramak boraýardy. Çykjak gyz ýaly, tutuşlygyna aklyga çolanan Asmangözeliň gözüň ýagyny iýip barýan ak lybasynyň etegi häzir hamala, gözýetime çenli tutuş barlygy öz reňkine öwürjek bolýan ýalydy. Bu görnüşi synlap duran Atda Perreň:

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Öler janym kitap

Su­ut Ke­mal Ýet­kin,türk ýa­zy­jy­sy «Adam-ga­ra­syz bir ada­da ýal­ňyz ýa­şa­ma­ga mej­bur bol­sa­ňyz, şu ro­man­lar­dan haý­sy bi­ri­ni ýa­ny­ňyz bi­len äki­der­di­ňiz?» di­ýen so­rag bir­ma­hal­lar Fran­si­ýa­da so­wal­na­ma­çy­la­ryň örän ha­la­ýan mow­zuk­la­ry­nyň bi­ri bo­lup­dy. So­wal­na­ma­çy­sy­na gö­rä, ol ro­man­lar fran­suz ýa-da dün­ýä­niň beý­le­ki halk­la­ry­nyň ede­bi­ýa­tyn­dan saý­la­nyp al­nar­dy. So­wal­la­ry­ny ede­bi­ýa­tyň beý­le­ki ede­bi gör­nüş­le­ri­ne çen­li uzald­ýan­lar hem bar­dy. Şeý­le so­wal­na­ma­la­ryň bi­ri­ne And­re Ži­diň be­ren jo­ga­by köp­le­riň ýa­dyn­da­dyr. Ýa­zy­jy jo­ga­by­ny «On fran­suz ro­ma­ny» ma­ka­la­sy ar­ka­ly «Incidences» («Ha­dy­salar») at­ly ki­ta­byn­da oky­jy­la­ra ýe­ti­rip­di. Şeý­le so­wal äh­mi­ýe­ti­ni hä­li-hä­zi­rem ýi­ti­ren­dir öý­de­mok. Çün­ki bu so­wal­lar kä­bir ýa­zy­jy­la­ryň ha­la­ýan eser­le­ri­ni ýü­ze çy­kar­ýar­dy hem-de ýat­dan çy­kyp bar­ýan kä­bir eser­le­riň ga­dyr-gym­ma­ty gaý­ta­dan di­ke­len ýa­ly bol­ýar­dy. Ýö­ne bu so­wal­lar ar­ka­ly or­ta atyl­ýan esa­sy zat, ede­bi­ýa­tyň adam dur­mu­şyn­da bar­ly­gy­dyr. Göw­nü­me bol­ma­sa, ço­la ada­da ýa­şa­ma­ly bo­lan bir ada­ma: «Ýa­ny­ňyz bi­len nä­me­le­ri äkid­ýä­ňiz?» diý­se­ler, el­bet­de, ol er­kek ki­şi bol­sa, gi­je ýa­tyş ge­ýim­le­ri­ni, aýal maş­ga­la bol­sa, do­dak bo­ýa­gy­dyr üst-ba­şa ti­mar be­riş goş­la­ry­ny al­m

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

"Magrypdan maşryga dünýäniň ýüzi"

Dünýä edebiýatyny Gündogaryň — Eýran, Hindistan, Hytaý, Ýaponiýa, Orta Aziýa... halklarynyň edebiýatyny goşmazdan, bitewüligine göz öňüne getirmek kyn. «Bütindünýä edebiýatynyň kitaphanasynyň» 200 jiltligi, onuň ägirt uly ylmy-habar beriş diwanhanasy — düşündirişler, makalalar, şeýle hem meşhur alymlar topary tarapyndan döredilip ajaýyp görnüşde bezelen «Dünýä halklarynyň rowaýatlary» atly iki jiltlik kitap (Moskwa 1982 ý.) we beýleki neşirler bu ugurda işleriň ep-esli öňe gitmegine öz täsirini ýetirdi.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat

Ynsan erkinliginiň goragçysy

Žan-Pol Sartr Edebiýat boýunça Nobel baýragyna biziň döwrümize ägirt uly täsirini ýetiren, erkinligiň ruhuna ýugrulan baý pikirleri hem-de döredijilik hakykatyny tapmak ugrundaky gözlegleri üçin mynasyp bolýar. Fransuz filosofy we ýazyjysy Žan-Pol Sartr hemişe Ýewropanyň edebi tankydynyň üns merkezinde saklanýar. Ol hakda jedelleşýärler, onuň bilen ylalaşýarlar, oňa haýran galýarlar, ahyrsoňunda hem, onuň syýasy we filosofik garaýyşlary edebi döredijiliginden öňe saýlanýar.

2 Ýanwar 2021

Edebiýat