Türk­men ta­ry­hyn­dan pur­sat­lar da­şa­ry ýurt ne­şir­le­rin­de

2 Noýabr 2024
395

Öz­be­gis­ta­nyň Me­de­ni mi­ra­sy öw­ren­mek, go­rap sak­la­mak we ýaý­rat­mak bo­ýun­ça bü­tin­dün­ýä jem­gy­ýe­ti ta­ra­pyn­dan 2024-nji ýy­lyň 23 — 26-njy aw­gus­ty ara­ly­gyn­da Sa­mar­kant şä­he­rin­de «Beýik ata-ba­ba­la­ry­my­zyň mi­ra­sy — Üçünji Gal­ky­nyş döw­rü­niň binýady» at­ly VIII hal­ka­ra kong­res ge­çi­ril­di. Bu tas­la­ma­nyň çä­gin­de Öz­be­gis­ta­nyň me­de­ni mi­ra­sy­na de­giş­li dün­ýä mu­zeý­le­rin­de sak­lan­ýan gym­mat­lyk­lar ba­ra­da uly möç­ber­li, ýo­ka­ry hil­li ki­tap-al­bo­my yzy­gi­der­li çap edil­ýär. Kong­re­siň do­wa­myn­da dür­li ýurt­la­ryň mu­zeý­le­ri­niň bi­le­lik­de ne­şir eden 10 jilt­li ki­tap­la­ry­nyň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­sy bol­dy. Ola­ryň bir jildi Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň yl­my iş­gär­le­ri­niň öz­bek kär­deş­le­ri bi­len bi­le­lik­de iş­le­me­gin­de ça­pa taý­ýar­la­nyp, «Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň top­la­ma­sy» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar. Bu ki­tap­da Döw­let mu­ze­ýi­niň gaz­na­la­ryn­da sak­la­nyl­ýan öz­bek zer­gär­çi­lik eser­le­ri hem-de ly­bas­la­ry ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin mag­lu­mat be­ril­ýär.

Öz­be­gis­ta­nyň Me­de­ni mi­ra­sy öw­ren­mek, go­rap sak­la­mak we ýaý­rat­mak bo­ýun­ça bü­tin­dün­ýä jem­gy­ýe­ti ta­ra­pyn­dan çap edi­len ki­tap­la­ryň ýe­ne bir jil­di Da­ni­ýa­nyň Mil­li mu­ze­ýi bi­len bi­le­lik­de ne­şir edi­len ki­tap­dyr. Bu ki­tap­da da­ni­ýa­ly ýaş ser­ker­de Ole Oluf­se­niň 1896-njy we 1899-njy ýyl­lar­da Mer­ke­zi Azi­ýa bo­lan iki sa­ny eks­pe­di­si­ýa­sy ba­ra­da gür­rüň edil­ýär. Ol öz eks­pe­di­si­ýa­sy bi­len Za­kas­piý de­mir ýo­lu­nyň «Uzy­na­da» stan­si­ýa­syn­dan baş­lap, Sa­mar­kan­da çen­li geç­ýär. Bu ara­ly­gy geç­mek üçin ola­ra im­pe­ra­tor­la­ryň ýö­ri­te­leş­di­ri­len wa­go­ny ulan­ma­ga ber­lip­dir. Soň­ra olar ýol­la­ry­ny paý­tun­lar­da do­wam edip, Bu­ha­ra emir­li­gi­niň üs­ti bi­len Oş şä­he­ri­ne çen­li ba­ryp­dyr­lar. Ol şä­her­den Pa­mir dag­la­ry­na at­ly çy­kyp­dyr­lar. Ikin­ji eks­pe­di­si­ýa­­nyň ýo­ly Bu­ha­ra­dan Çär­je­we (hä­zir­ki Türk­me­na­bat) çen­li bo­lup, soň­ra gä­mi­de Amy­der­ýa­nyň üs­ti bi­len Hy­wa çen­li ba­ryp­dyr­lar. Eks­pe­di­si­ýa­nyň mak­sa­dy Mer­ke­zi Azi­ýa halk­la­ry­nyň me­de­ni­ýe­ti­ni, ta­ry­hy­ny, haý­wa­nat we ösüm­lik dün­ýä­si­ni, ho­wa şert­le­ri­ni öw­ren­mek­den, Ko­pen­ga­gen mu­ze­ýi üçin et­nog­ra­fik gym­mat­lyk­la­ry hem-de mag­lu­mat­la­ry top­la­mak­dan yba­rat bo­lup­dyr.

Me­ret­gel­di ÇA­RY­ÝEW,
Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň di­rek­to­ry.