"Türkmeniň ýüpek ýoly" gazeti

Esaslandyryjysy: "Türkmendemirýollary" agentligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Arçabil şaýoly 162-nji jaýy
Telefon belgileri: 94-27-68

Habarlar

Gyş barada çarwa aýtgylary

Aýamöwjüz alty gün... Halk arasynda «Aýamöwjüz alty gün, alty aýdan gaty gün» diýlen aýtgy bar.

Aşgabat

Atýar süýji daňlar ak päle meňzäp,Ganabilmän Gün eglenýär roýuňdan.Kim bagtyny, kim arzuwyn idäp ýör,Läle deý açylan gülleň çogundan. Aý nurun düşeýär aýna ýoluňa,Eçip bolluk bilen sahawatyny.Ýa bu Aýyň uçmah öýdüp ýanyňaBegenip gelşiniň alamatymy?!

Duýguly dünýä

GÖRMEDIŇIZMI? Yşkyň mekanyna ýoluňyz düşse,Şahyryň ýüregni görmediňizmi?Şemiň ýagtysyna perwana uçsa,Şahyryň ýüregni görmediňizmi?

Şygryýet çemeni (Dostluk köprüsi)

TERANE TURAN REHIMLI,(Azerbaýjan Respublikasy). BIZ BIR-BIREK ÜÇIN DÖREMÄNDIRIS

Sowuklyk (Oýlanma)

Dekabryň ilkinji hepdesiniň dynç günüdi. «Şu dynç günümi bir adyna mynasyp ýagdaýda geçireýin» diýen tamakinlik bilen säheri garşy aldym. Bolmasa, her dynç güni bir zatjyk tapylyp dur. Daşarda bolsa «hazan ýeli» diýilýäni öwüsýärdi. Sygyrlarymyzyň ot-suwuny, towuklaryň hem höreklik dänesini paýlaşdyrdym. Niýetim: dynç güni ýyly otagda emin-erkin aýagymy uzadyp telewizora tomaşa etmekdi. Ýa bolmasa, gowy görýän eserlerimiň birini okamakdy. Geçen dynç günümi odur-budur elujy kömege çagyryp gelenlere «pida» edipdim. Ertirlik edindim. Şol pursat adymyň tutulýandygyny eşitdim. Içki otagdan daşarky gapa ýöneldim. Gapyny açsam, Söhbet dur. — Eýgilikmi, dost? Irläpsiň welin...

Zeminiň dostluk damary

«Garaşsyzlyk gadyry» çeper-publisistik toplumdan Bu ýazgylaryň kagyza geçmegine 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» adynyň ýüreklere has ýakyndygy hakdaky duýgular sebäp boldy. Ine, şol duýgy-pikirler okalan, ýatda galan zatlary sere sepläp goýberdi.

Göwün (hekaýa)

Otly Aşgabada ýakynlaşdygyça, Bähbit aganyň aladasy artan ýaly boldy. «Oglum Baýrama-da duýdurman gaýdyberdim welin, onuň öýüni taparmykam? Öýünde bolsa ýagşy, iş bilen uzaklara-da gidäýmesi bardyr onuň». Ol ýene-de öz-özüne teselli berdi: «Mekgänem sorap tapypdyrlar. Her niçigem bolsa, öýüniň salgysy-ha bar». Ol birneme rahatlanan ýaly boldy. Tizdenem otly şäheriň demir ýol menziline gelip saklandy. Ýolagçylar howlukmaç düşüp ugradylar. Goja welin gyssanmady, otludan düşübem gidibermedi. Birsalym töweregine garanjaklap durdy.

Parahatçylygyň nyşany (hekaýa)

In­di bir­nä­çe ýyl bä­ri öz saý­lan kä­ri­ne yh­las bi­len ýa­py­şyp, iş­läp ýö­ren Dün­ýä­gö­ze­liň bu gün­ki sa­pa­ga taý­ýar­la­ny­şy üýt­ge­şik­di. Ol mek­de­biň ga­py­syn­dan gi­rip, synp ota­gy­na ta­rap how­luk­maç bar­ýar­dy. Synp ota­gy­na gi­ren des­si­ne için­de otu­ran og­lan-gyz­la­ryň şa­dy­ýan­ja bal­kyl­da­ýan göz­le­ri­ne ba­kan­da özü­niň saý­lan kä­ri­ne bo­lan gu­wanç duý­gu­sy has-da beý­gel­di. Mu­gal­lym:

Bagtly ene durmuşynyň bir güni (hekaýa)

Akar ýa­byň ýa­ka­sy­ny tu­tup otu­ran oba daş-tö­we­re­gi­ne gö­zel­lik ber­ýär­di. Og­lan­lar çe­ke­ne mal­la­ry­ny öň­le­ri­ne sa­lyp, akar ýa­byň ge­çel­ge­si­ne ta­rap bar­ýar­dy­lar. Sy­gyr­la­ryň we gö­le­le­riň yz­ly-yzy­na mo­laş­ýan ses­le­ri oba­ny ýaň­lan­dyr­ýar­dy. Kim­le­riň ga­py­syn­da at­lar kiş­ňe­ýär­di, kim­le­ri­niň­ki­de bol­sa it­ler üý­rüş­ýär­di.

Kindiwanja kyssalar

Dil Gelin ötgür dili bilen ýanýoldaşynyň göwnüne degenini bilip, dürli pikirleriň girdabyna çümdi. Pikirini düýbünden üýtgetdi. Öýke-kineleri ýadyndan çykardy.

«Hawa, men şol» (gülküli kyssa)

Ara­da bir gün ga­zet sa­tyl­ýan dü­kan­dan ga­zet­le­ri alyp se­re­diş­di­rip dur­kam bir ga­ze­tiň dör­dün­ji sa­hy­pa­syn­da­ky öz su­ra­ty­my gö­rüp haý­ran gal­dym. Gö­zü­me ynan­man, iç­gin-iç­gin se­ret­dim. Hut öz su­ra­tym. Di­ňe bir su­ra­ty­mam däl, men hak­da ýa­rym sa­hy­pa ma­ka­la-da bar eke­ni. Der­rew aw­to­ry­na se­ret­dim. Ýa­zan me­niň dö­re­di­ji­li­gim bi­len iç­gin gy­zyk­la­nyp ýö­ren ta­nyş og­lan eke­ni. Şol wagt güp­be ýa­dy­ma dü­şäý­di, bäş-al­ty gün­lük­de özüm hak­da bir zat­la­ry so­rap­dy. Nä­me et­je­gem diý­män, so­ra­gy­na jo­gap be­rip­dim. Ga­zet­de ýa­zy­lan zat­la­ryň gy­zyk­syz-a ýok­dur we­lin, özüň hak­da nä­me ýa­zy­la­ny­ny bil­mek has gy­zyk­ly eke­ni. Şol du­ran ýe­rim­de ma­ka­la­ny okap baş­la­dym. Oka­dy­gymça ýü­züm-gö­züm üýt­gä­ber­ýän ýa­ly du­ýul­dy. Ara­syn­da: «Öte ge­çen ýa­ly-la şu ýer­de» di­ýip, gaý­ta­dan okap gör­düm. Ýa­zy­lan zat­lar dog­rudy. Owa­dan söz­ler bi­len çe­per­leş­di­rip ýa­zy­lan bo­lan­soň bir­hi­li has ös­dü­ri­len ýa­lam bo­lup gö­rü­ni­ber­ýän eke­ni.

Ylham çeşmesi diňe zähmetde (oçerk)

Hereketiň nyşany diýlende, ilki bilen aýlawly, göni, ýokaryk-aşak, gapdala ýol-ugur görkeziji şekiller göz öňüňde janlanýar. Meniň üçin bolsa, eli ýantorbaly işe tarap, özi hem, edil toýa barýan ýaly şähdaçyk, güler ýüzli, gadamlary hem batly adam göz öňüme gelýär. Ol adam Orazmyrat Gummadow. Onuň teatr sahnasyna, belki-de, kino surata alyş meýdançasyna tarap, ýantorbasynyň içinde hem täze dörejek kino ýa-da spektakl eseriniň edebi esasyny göterip barýan pursatlary aňymda aýlanýar. Onuň saýlan ýoly adaty ugurly ýol däl. Ol, egrem-bugram, aýdyň hem aýan bolmadyk syrly ýol. Bu ýol belgilerden, çelgilerden, simwollardan, metaforalardan, öwrümli, tilsimli, täsinliklere baý ýol. Ol — täze ýolgörkeziji nyşan. Halypanyň sahnada döreden keşpleriniň, drama režissýory hökmünde goýan spektakllarynyň, surata düşüren kino eserleriniň, ýazan edebi esaslarynyň we pýessalarynyň sanawyny diňe agzap, barmak büküp sanap geçmek üçin, bir makalanyň möçberindäki gerimi darlyk edýär. Bu babatda, medeniýet-sungat ugrundan ylmy iş ýazjaklara, medeni aň-bilim ugry boýunça gollanma hökmünde, kitaplary ýazmaga maglumat gaznasyna baý döredijilik gory bolup biljekdigini ynamly aýtsa bolar.

Gel, obamyň lälesi

(Aýdym) Tebigat beripdir saňa,

Hikmetli setirler

Bir şahyr özüniň bolgusyz goşgusyny bir adama okap berip: — Nädipdirin? — diýip soraýar. Ol adam şahyra:

Goşa söýgi

Ýaş nesillere edep-terbiýe bermekde şahyrlaryň goşgulary uly orun tutýar. Iki sany duýgy, has ýakyn jana,

Hatyra

Diňlesem, doýmajak dessanym, Watan Türkmen okyjylary Geldi Bäşiýewi aýdymçy şahyr hökmünde, radiodiňleýjiler bolsa ony zehinli diktor hökmünde kabul edipdi. Ýöne okyjylar-da, radiodiňleýjiler-de ýalňyşmandylar. Geldi Bäşiýewiň goşgularyny okan, onuň şygyrlaryna döredilen aýdymlary diňlän adamlar ony zehinli şahyr diýip tanadylar. Haçan-da, Geldi Bäşiýew radionyň mikrofonynyň öňüne geçip, gepleşik alyp baranda bolsa ol ussat diktordy. Radiodiňleýjiler ony mahmal sesinden dessine tanardylar. Ol bu hünäri saýlap, ýörite bilim alyp, tejribesini baýlaşdyryp, halypalaryň ençemesiniň mekdebini geçipdi. 1960-njy ýyllarda zähmet ýoluna başlan diktor az salymdan Geldi Döwletow, Oguljahan Mämikowa, Baýram Geldimyradow ýaly adygan diktorlaryň hatarynda tanalyp başlanypdy. Ol Moskwa radiosynda iş tejribeligini geçen döwründe meşhur diktor Ý. B. Lewitanyň diktorlyk sungaty boýunça okan leksiýalaryny diňläp, onuň ak patasyny alypdy.

Ulansaňyz, uýsaňyz

Syntgylanan setirler Maksada alyp barýan ýoluň ulagy päldir.

Ýürek joşy - köňül nagmasy

Hiç bir döredijilik işgärine ýeke söz bilen doly baha berip bolmaýar. Ýöne: «Halypa şahyr Mämmetnazar Babanazarowa sähel sözde baha ber» diýip gyssasalar, näme aýdarkam?! Aslynda onuň şahyrana dünýäsi dogrusynda aýdyň bir zat aýtmaga güýjüm ýetermikä? Meniň kesgitlemäm, berjek baham hakyky bolmalysyndan has ýöntemrägem bolsa, megerem oňa: «Juda inçe duýgularyň şahyry» diýsem gerek. Şeýle diýmez ýalymy?! Onuň ynsan duýgularyny altyn güýzüň keşbinde berşine bir sered-ä: Baglar ýanýar seň toýuňda,Tylla monjuk ak boýunda,Agaçmy hol ýap boýunda,Äpet sary gülmükä ýa?!

Şahyry tanaryn diýseňiz

Ýazyjy-şahyrlar hakynda gürrüň edilende: «Döredijilik adamlarynyň ykbaly, hüý-häsiýetleri, garaýyşlary, gözýetimi onuň eserlerinde öz beýanyny tapýar. Olary has gowy tanamak isleseň, eserlerini okabermeli» diýlen düşünje bar. Durmuş tejribesine esaslanyp aýdylan şu pikir hakykat. Elbetde, ýazyjy-şahyrlaryň eserleri mähir-yhlasa beslenen, kalp töründen gaýdyp, onuň gözýetiminiň çäginde dünýä akyl ýetirişine görä, uzak ýyllaryň dowamynda toplan genji-hazynasy. Döwrüň sesine öz wagtynda ses goşmagy başarýan, Jeýhun deýin joşgunly, ýaz kimin ýakymly, sözleri saýhally, durmuşda sabyrly-kanagatly Bazar Şalyýew hem atalaryň pentlerine uýup, nesillere ýagşy öwütleri berip, hormatly Prezidentimizi, ata Watany, il-güni, eziz Diýarymyzyň tebigatyny, bütin barlygy, durmuşy jandan söýüp, edermen eždatlarymyzyň geçmişine, edebi hem medeni mirasyna hormat-sarpa goýup, şükürli ýaşaýan, olary özüniň duýguly dünýäsine kabul edip, özüçe gaýtadan işläp, şahyrana mährine ýugrup, goşga öwrüp, okyjylar köpçüliginiň dykgatyna ýetirýän adam. Bazar aganyň ynsanperwer häsiýeti, şahyrana dünýäsi bilen tanyşmak üçin, elbetde, onuň goşgularyna ýüzlenäýmeli bolýar. Onuň goşgulary ýurdumyzyň gazet-žurnallarynda yzygiderli çap edilýär. Bazar Şalyýewiň 2018-nji ýylda neşir edilip halka ýetirilen «Ynam» atly kitaby, 2019-njy ýylda neşir edilen «Hasyl» atly kitaby onuň ýüreginden syzdyryp döreden goşgularynyň m

Alp attila

Ömür beýany (Dowamy. Başlangyjy žurnalymyzyň geçen sanlarynda) Ser­ker­dä­niň de­lil­le­ri im­pe­ra­to­ra ynan­dy­ry­jy gel­di we ol How ha­nyň tek­li­bin­den bo­ýun ga­çyr­dy. Go­wy ni­ýe­ti­ňem ýol al­ma­ýan wagt­la­ry az bol­ma­ýar. Çar­wa­la­ryň içe ara­la­şy­ber­me­gin­den çe­kin­ýän Hy­ta­ýyň hö­küm­dar to­par­la­ry gun­la­ry ezi­len halk köp­çü­li­gi­niň, aý­ra­ty­nam gul­la­ryň hos­sa­ry ha­sap­la­ýar.