Türkmenmetbugat

Türkmeniň nusgalyk alabaýy

Esaslandyryjysy: Halkara "Türkmen alabaý itleri" assosiasiýasy
Salgysy: Aşgabat şäheri, Bitarap Türkmenistan şaýoly 553/2 jaýy.
Telefon belgileri: 39-00-72

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Giň gerimli halkara hyzmatdaşlygy

Arkadagly Gahryman Serdarymyz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň 9-njy fewralynda geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde: «Türkmenistan energetika we energiýa howpsuzlygy, durnukly ulag ulgamy, ekologiýany, daşky gurşawy goramak, suw serişdeleri, azyk howpsuzlygy ýaly ugurlar boýunça dünýä döwletleri, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk edýär» diýip nygtamak bilen, bu ugurdaky işlerde ösüşlerimiziň täze sepgitlerini nazarlaýan wezipeleri kesgitledi. Milli ösüş maksatnamalarynyň guramaçylykly durmuşa geçirilmegi, BMG-niň 2030-njy ýyla çenli Gün tertibine hem-de howanyň üýtgemegi baradaky strategiýalaryna doly kybap gelýär. Türkmenistan döwletimiz uglewodorodyň uly gorlaryna eýe bolan, şol sanda pes uglerodly energiýa çeşmesi hasaplanylýan tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýär. Uglewodorod serişdelerini gazyp almak, gaýtadan işlemek, içerki zerurlygy üpjün etmek bilen olaryň önümçiligini diwersifikasiýalaşdyrmak  arkaly dünýä bazaryna çykarmak bilen, bagly işler netijeli alnyp barylýar.

15 Fewral 2024

Geçigaplaň bilen garpyşan...

(Bolan waka) Öňdäki arçanyň aňyrsyndan hyňranyp çykan gaplaň göni çopana tarap gaýtdy. Ara bolaýsa, 20 metr. Geçigaplaň bu aralygy iki bökende alýar. Gelşine çopanyň üstüne bökdi. Jübüsinde çakgysy diýäýmeseň, çopanda ne tüpeň, ne-de pyçak bar. Iň bärkisi, elinde ujy tommaýly taýagy-da ýok. Ol geçigaplaň bilen garpyşdy...

15 Fewral 2024

Gandymyň seýrek görnüşi

Goýny gorly, lälezarly, güneşe baý ýurdumyzyň özboluşly, ajaýyp tebigaty bar. Eziz Diýarymyz dürli görnüşli ösümliklere baýdyr. Il içinde «Gamgyn gandym» diýlip atlandyrylýan çöl ösümligi hem güneşli ülkämiziň henize çenli doly öwrenilmedik täsin ösümlikleriniň biridir. Kyrkbogunlar maşgalasyna degişli bolan bu ösümlige welaýatymyzda Kiçi Balkan dagynyň günorta-günbatar tarapyndaky giňişliklerde, Gumdag şäherçesiniň töwereklerinde duş gelmek bolýar. Her ýylyň baharynda täze şahalar ösüp ýetişip gülleýän-de bolsa, öňki ýyllardan galan şahalarynda hiç hili ösüş bolman, olaryň ýere tarap sallanyşyp durmagynyň bu gyrymsy agajy gamgyn şekilde görkezýändigi onuň häsiýetli aýratynlygydyr. Çäge syramalary netijesinde üsti açylan aklaň çägeliklerde, gipsli toýunlarda ýabany ösüp ýetişýän gamgyn gandym bu ýeriň endemigidir. Bogun-bogun pürleri bolan bu ösümlik owunjak ak güllere beslenip, tohumyndan köpelýär. Gandymyň seýrek görnüşi bolan agaç gurakçylyga çydamlydyr. Ol güýz aýlarynda tohumdan gögerip çykýar. Aprel-maý aýlarynda gülleýär. Iýun-iýul aýlarynda tohumlary bişip ýetişýär. Gögerip çykandan 4-5 ýyl soňra köpelip ugraýar.

14 Fewral 2024

Köýtendag - täsin mekan

(Dowamy. Öňi elektron gazetimiziň 13.01.2024 we 2.02.2024 sanlarynda) Dinozawrlaryň belent tekizligi - Hojaýpil obasynda dinozawrlaryň belent tekizligi atly täsin bir ýer bar. Professor W.M.Sedleskiniň çaklamalaryna görä, bu sudurlarda takmynan 150 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen ot iýiji jandarlaryň - iguanodontlaryň we ýyrtyjy dinozawrlaryň yzlarynyň alamatlary bardyr. Yzlar daş keşbi boýunça üç barmagyň anyk bildirýän sudurlary bolup durýar. Yzlaryň aradaşlygy 1,5 metr töweregi bolup, iri dinozawrlaryň boýy 8-12 metre, göwresi 5 metre, agramy bolsa 5-den 10 tonna çenli bolupdyr diýlip çaklanylýar. Uly möçberli yzlaryň arasynda uzynlygy 45 santimetre barabar bolan has kiçi sudurlar hem gabat gelýär. Bu ýerde aýak yzlaryň 400-den gowragynyň bardygy anyklanylandyr. Täsin belent tekizligiň uzynlygy 500 metr, ini 260 metr töweregidir. Umumy meýdany bolsa 6500 inedördül metre barabardyr. Bütin Köýtendagda dinozawrlaryň aýak yzlarynyň jemi 2500 sanysy bardyr. Bu täsinligi öwrenmek, goramak maksady bilen 1990-njy ýylyň 3-nji awgustynda dinozawrlaryň belent tekizligi tebigy ýadygärlik diýlip yglan edildi.

14 Fewral 2024

«Garga gary küýsär...»

«Gyşyň güni kyrk tüýsli…» diýilse-de, bu paslyň howasy hem gözel tebigatymyzyň keşbine özboluşly öwüşgin berýär. Gözýetimde seleňläp görünýän Köpetdagyň depesinde agaryp ýatan gar gatlaklary misli asman bilen birigip gidýän ýaly, hem Ýere, hem arşa ýagtylyk çaýýar. Gojaman daglaryň pesrägindäki baýyrlara göz aýlasaň, kerkawdyr arçalardan ýaňa göm-gök öwsüp duran baglygy diýsene?! Ýaşyl gözýetimi synlap doýup bolanok. Dag howasy bolsa janyňa tenekar. Gapdalymdaky dagdanyň çeýeje şahasynda hiňňildik uçup, petekesini gaýşardyp oturan garga: «Gar! Gar! Gar!» diýip, heşelle kakdy. Onuň gyryljyk sesine iniň jümşüldäp gidenini duýman galýarsyň. Gar bolsa diňe garganyň däl, hemmeleriň keýpini çaglap, seçelenip ýagyp dur, ýagyp dur. Gar Arşyň nury, topragyň berekedi ahyryn. «Gyşyň gary — ýaza däri» diýleni.

13 Fewral 2024

Howa maglumaty

Gidrometeorologiýa baradaky gullugyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Balkan welaýatynda: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ahyrynda gar gatyşykly ýagyş ýagar. Günorta-gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän, tizligi sekuntda 8 — 13 metrden 13 — 18 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine -3... +2 gradusdan +6... +11 gradus aralygynda maýyl, gündizlerine +21... +26 gradus, welaýatyň kenarýaka etraplarynda +14... +19 gradus maýyl bolar.

12 Fewral 2024

Türkmen tebigatyna söýgi

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaşlaryň netijeli okamagy, göwnejaý bilim almaklary üçin ähli şertler döredilendir. Ýurdumyzda ýaş nesliň bilimli, terbiýeli, ýagşy gylyk-häsiýetleri özünde jemleýän kämil şahsyýetler bolup ýetişmegi ugrunda ähli mümkinçilikler döredilýär. Şunda umumybilim berýän edaralarda okuwçylara bilim bermek bilen bir hatarda olara milli mirasymyz, döwletlilik ýörelgelerimiz, gözel tebigatymyz barada hem giňişleýin düşünjeler berilýär. Çünki, mukaddes türkmen topragy täsin tebigy gözellikleri bilen dünýäniň alymlarynyň hem jahankeşdeleriniň ünsüni hemişe özüne çekýär. Ol ilkinji nobatda täsin tebigatly ajaýyp giň türkmen sährasy, onuň özboluşly ösümlik dünýäsi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe behişdi türkmen tebigatynyň iňňän täsin we ajaýyp tebigy gözelligini gorap saklamak, bu ümmülmez sähranyň tebigy baýlyklaryny rejeli peýdalanmak hem-de geljekki nesillere miras goýmak meselesine ägirt uly ähmiýet berilýär. Bu ugurda giň möçberli il-ýurt bähbitli işler durmuşa geçirilýär. Çünki, türkmen tebigaty, onuň täsin ösümlik dünýäsi milletimiziň gymmatly mirasydyr, baýlygydyr, buýsanjydyr.

10 Fewral 2024

Türkmen sährasynyň täsin künjeginde

Gahryman Arkadagymyzyň Daşoguz welaýatynda 20 müň gektar meýdanda gorag tokaý zolagyny döretmek baradaky başlangyjy esasynda bu gadymy mekanda çöl ösümlikleriniň müňlerçe düýbi ekildi. Sarygamyş kölüniň günbatar kenaryny töwerekläp, çölüň jümmüşine aralaşýan tokaýlygyň bir goly çetki obalara baryp ýetýär. Biri-birinden iki çakrym daşlykda ýerleşýän bu obalar il içinde «çarwa obalary» diýlip atlandyrylýar. Olaryň bäri çetinde Bötendag belentligi howalanyp görünýär. Belentli-pesli gum alaňlary gögüň Zemine gol berýän ýerine çenli uzap ýatan giňişligiň ýüzüne el bilen münderlenip goýlana meňzeýär. Aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän giňişlikde kemala gelen çöl ösümlikleriniň gür tokaýlygy tebigatda biodürlüligi gorap saklamak, ekologik medeniýeti gowulandyrmak ýaly wajyp wezipeleri çözmekde uly ähmiýete eýedir. Ol ynsan zähmeti bilen döredilen gözellik çeşmesine, täsinlikler dünýäsine meňzeýär. Welaýatyň çägindäki «Gaplaňgyr» döwlet goraghanasynda aýawly goralýan hem-de köpeldilýän ak hem gara sazaklar, duzluk ýerlere uýgunlaşan dürli görnüşli çöl ösümlikleri bu tokaý zolagynyň esasy bölegini düzýär.

10 Fewral 2024

«Ahyrky garagyş» — gyş bilen hoşlaşyk

Halkymyzyň milli senenamasy boýunça kiçi çille tamamlanyp, ynha, gyşyň iň soňky bölegi bolan «Ahyrky garagyş» döwri başlandy. Togsan günläp dowam edýän gyşyň soňlanýan günlerine «Ahyrky garagyş» diýilmeginiň özboluşly sebäbi bar. Käbir ýyllarda gyşyň maýyl gelip, ahyryna gazabyna tutýan ýyllary-da bolýar. Ine, şonuň üçin-de «Mal ýanyndakylar arkaýyn bolmasyn, gyş entek ýeňse berenok, ägä bol!» diýen manyda gyşyň iň soňky bölegine «Ahyrky garagyş» diýip at beripdirler. Şeýlelikde, 22-nji fewrala çenli bary-ýogy 15 gün dowam edýän bu döwürde howa örän çalt-çaltdan üýtgeýär. Sebäbi gyşyň öz ornuny ýaza berýän döwri bolansoň, bir görseň-ä, ýaz çykana meňzeýär, birdenem iniňi tikenekledýän sowuk howa aralaşyp, gardyr ýagyş ýagyp başlaýar. Käbir ýyllarda bolsa galyň gar düşüp, çopan-çolugy örän aljyradýar. Şeýle bolanda, gyş-a öz ornuny ýaza bermek islänok, ýaz hem yza tesmek islänok. Ata-babalarymyz şonda: «Gyş gijikdi» diýip, şoňa görä bolmaly bolupdyrlar. Şonuň üçin eždatlarymyz tä togsan dolup, ýere ýyly gidýänçä, nesillerine gyşdan ägä bolmagy ündäp, «Gyşyň gözi kör bolar» diýen pähimi döredipdirler. Bu ýyl gyş maýyl geldi. Hatda örän gaharjaň hasaplanýan «Kiçi çille» hem gazabyna tutmady. Netijede, eýýäm käbir ösümliklere jan girip, pyntyklap başlady. Bu bolsa bize indi ýazyň uzakda däldigini buşlaýar. Elbetde, tebigatyň şu döwürde birden üýtgemegi bilen, garaşylm

8 Fewral 2024

Gyzylgozalak

Garagum sährasynyň gurak we yssy howasynda ýaşamaga uýgunlaşan ösümlikler tebigatyň ýowuz şertlerine çydamlylygy hem-de dermanlyk häsiýetlere eýedigi bilen tapawutlanýar. Gyzylgozalak hem ýurdumyzyň sähra ýerlerinde ösüp ýetişýän gymmatly ösümlikleriň biridir. Ýer ýüzünde gyzylgozalak (latynça strigosella, rusça стригозелла) urugyna degişli ösümlikleriň görnüşleri giňden ýaýrandyr. Ol Ortaýer deňziniň kenarýaka sebitlerinde, Merkezi Aziýada ösýär. Türkmenistanyň çäginde Garagum sährasynda bu ösümligiň käbir görnüşleri duşýar.

8 Fewral 2024

Garagyş

(8-nji ferwral — 21-nji fewral) Ata-babalarymyz gyş paslyny dört möwsüme bölüpdirler. Garagyş, uly çille, kiçi çille, ahyrky garagyş. Ahyrky garagyş 8-nji fewraldan 21-nji fewrala çenli, ýagny 14 gün (iki hepde) dowam edip, türkmeniň «Togsan doldy» diýen gününden soň, ýaz möwsüminiň başlanýandygyny kesgitläpdir.

7 Fewral 2024

Ahyrky garagyş

Türkmenleriň milli senenamasyna görä, gyş pasly noýabr aýynyň 23-inden fewral aýynyň 21-ine çenli dowam edýär. Ata-babalarymyz gyş paslyny dört döwre bölüpdirler: garagyş, uly çille, kiçi çille we ahyrky garagyş. Olaryň jemi 90 güne deň bolup, bu döwürler ýagty ýyldyzlaryň dogýan we ýaşýan seneleri, meteorologik we fenologik tebigat üýtgeşmeleri bilen baglanyşyklydyr. Türkmenleriň milli senenamasynyň ahyrky garagyş döwri bolsa fewral aýynyň 6-syndan 21-ine çenli dowam edýär. Türkmen halkynyň gadymdan gelýän aý-gün hasaplarynyň biri hem ýyldyz senenamasydyr. Bu senenama halkyň arasynda iň bir ýörgünli senenamalaryň biridir. Ol hijri-kamary senenamasyndan tapawutlylykda ekerançylar üçin hem, maldarlar üçin hem amatly bolupdyr. Türkmenler ýyldyz hasaby boýunça bir ýyly 365 güne, ony hem döwürlere bölüpdirler. Şol döwürleriň has oňat ýatda galmagy üçin şeýle şahyrana setirleri döredipdirler:

7 Fewral 2024

Umumy öýümiziň goragynda

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda türkmen tebigatynyň baýlyklaryny goramak ugrunda taýsyz tagallalar edilýär. Bu ugurda toplumlaýyn maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegi oňyn ilerlemeleri gazanmaga pugta esas berýär. Tebigatda deňagramlylygy saklamakda tokaýlar möhüm hyzmaty ýerine ýetirýärler. Olaryň bir bölegi Amyderýa döwlet tebigy goraghanasynyň çäginde ýerleşýär. Amyderýanyň kenarlary uzalyp gidýän tokaýlyk bolup, olaryň uly bölegi biziň goraghanamyzyň çäginde ýerleşýär. Tokaýlaryň esasy bölegi goralýan Nargyz, Gabakly we Görelde bölümlerimiziň çäklerine girýär. Olaryň ösümlik dünýäsi örän baýdyr. Mysal üçin, Nargyz tokaýynda ösümlikleriň 80 görnüşi ösýär. Bu çäkde ösýän igde agaçlarynyň miweleri tokaý haýwanlary bolan sugunlara, şagallara, tilkilere, dürli guşlara iýmit bolup hyzmat edýär. Bu tokaýyň amatly tebigy şertleri biologik genofondy gorap saklamaga, ösdürmäge giň mümkinçilik berýär. Soňky döwürde tokaýda köpsanly ýabany haýwanlaryň, aýratyn-da, Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizilen tokaý sugunlarynyň, bürgütleriň, hüwileriň sany ep-esli artdy.

7 Fewral 2024

Ýalmanlar hakda

Sähralarymyzyň jöwzaly tomsunyň, aňzakly gyşynyň gazaply howa şertlerinde ýaşaýan bu jandarlar daşky görnüşi boýunça syçanlara meňzeş hem bolsalar, tapawutly ýerleri az däldir. Ol aratapawut, esasan, olaryň artky aýaklarynyň we guýruklarynyň has uzyndygy bilen baglanyşyklydyr. Örän gorkak bolandyklary üçin olaryň ýaşaýşyny öwrenmek ýeňil däl. Şeýle-de bolsa kindiwan jandarlar barada aşakdaky maglumatlary toplamak başartdy. Ýalmanlaryň yzky aýaklary alynky aýaklaryndan dört essä golaý uzyndyr. Şol sebäpli olar bökjekläp ýöreýärler. Örän uzyn guýruklary bolsa olara deňagramlygyny saklamaga kömek edýär.

7 Fewral 2024

Ummanlaryň sany näçe?

Biziň köpimiz mekdepde okan döwrümizden bäri geografiýa dersinden dünýäde ummanlaryň dördüsiniň bardygyny bilýäris. Ýöne soňky döwürde geografiýa kartasynda «Günorta» diýlip atlandyrylýan bäşinji ummanyň peýda bolmalydygy baradaky habarlar peýda bolýar. Şeýle habaryň iki asyrdan gowrak taryhynyň bardygyny bellemek gerek. Ilkinji gezek XVIII asyryň kartalarynda «Günorta ummany» adalgasy peýda boldy. Mundan başga-da «Antarktik ummany» we «Günorta Buzly ummany» ýaly adalgalar hem ýörgünli boldy. Şondan soňky ýyllarda täze ummanyň çäklerini kesgitlemek bilen baglanyşykly işler alnyp baryldy. 1937-nji ýylda «Halkara gidrogeografiýa guramasy» Günorta ummanyň demirgazyk serhedini kesgitledi. Şonuň netijesinde täze ummana Ýuwaş, Atlantik we Hindi ummanlarynyň günorta bölekleri degişli edildi. Ýöne takyk serhediniň ýokdugy sebäpli şondan 20 ýyldan soňra bu pikir inkär edildi.

7 Fewral 2024

Guşlar haçan göçýärler?

Jandarlar bir ýerden başga ýere möwsümleýin göçýärler. Muňa olaryň ýaşaýan ýerlerinde iýmitiň ýetmezçiligi, gurakçylyk, suwuň derejesiniň üýtgäp durmagy: ýokary galmagy ýa-da çekilmegi, doňmagy, adam işewürligi... sebäp bolýar. Bu guşlar babatda-da şeýledir. Olar beýleki jandarlara garanyňda, gysga wagtyň içinde uzak aralygy geçýärler. Guşlar, köplenç, şol bir ugur boýunça uçup, kenarýakalarda aram-aram düşläp, iýmitlenenlerinden soň ýollaryny dowam etdirýärler. Guşlaryň göçüşleri biri-biriniňkä meňzemeýär. Sakarbaraklar, tersaýaklar, çuluklar (käbir görnüşleri), baýguşlar Gün ýaşandan soň uçsalar, serçeler, sarlar, torgaýlar, garlawaçlar, goýunguşlar, geçiguşlar gündiz göçýärler. Ördekler, çarlaklar, çärikler gije-gündiz uçýan guşlardyr. Uçup barýan guşlara howa şertleri hem täsir edýär, ýel öňünden bolsa pessaýlaýarlar, tersine, yzlaryndan bolsa ýokary galýarlar. Uçup barýan ördek, jüptün, çuluk ýaly suw guşlary gury ýere golaýlanlarynda, 50-100 metr ýokary galyp, suwy görenlerinde, aşak gaýdýarlar. Suw we batgalyk guşlarynyň ýüz müňlerçesi ýylda iki gezek (ýaz we güýz aýlary) Hazar deňziniň üstünden uçup geçýärler. Olaryň köp sanlysy goraghanamyzyň Türkmenbaşy, Balkan, Demirgazyk Çeleken aýlaglarynda, Esenguly, Çekişler, Aýym, Garşy kenarýaka saý suwlarynda arly gyşy geçirmek üçin galýarlar. Bu ýere gyşlamaga gelýän guşlaryň iň köp sanlysy sakarbaraklardyr. Umuman alnanda,

7 Fewral 2024

Çomujyň peýdasy

Türkmen topragy — melhemler mekany. Güneşli Diýarymyzda ösýän dermanlyk ösümlikleriň ynsan saglygyny dikeltmekde, bejermekde ähmiýeti örän uludyr. Bereketli topragymyzda bitýän dermanlyk ösümliklerden taýýarlanylýan dürli melhemler özüniň şypa beriji häsiýeti bilen tapawutlanýar. Şeýle dermanlyk ösümlikleriň biri hem çomuçdyr. Çomujyň boýy 1-1,5 gulaja ýetýär. Onuň iň derde haýyrlysy Garagumuň jümmüşinde bitýän görnüşidir. Çomuç gyzgyn çägede ösüp, tyllaýy Günden we gyzgyn howadan dem alyp ulalýar. Şonuň üçin ata-babalarymyz: «Çomujy gumuň, dermany emiň» diýip nygtapdyrlar. Çomuç, esasan-da, iç kesellerini bejermekde ulanylýar. Çomuçdan taýýarlanylýan toşabyň adam saglygyna peýdasy örän uludyr. Ol gadym döwürlerden bäri halk lukmançylygynda dürli keselleri bejermekde giňden ulanylypdyr. Toşaby taýýarlamak üçin, köplenç, gum çomujy saýlanyp alnypdyr. Sebäbi gum çomujy özüniň süýjüligi bilen tapawutlanýar. Çomuç şiresi (toşaby) bal ýaly tagamly, goýy sargylt reňkde bolýar. Munuň üçin ene-mamalarymyz çomujy pes otda gaýnadyp, ajy, gara köpügini ýüzüne çykan badyna aýryp durupdyrlar. Ahyrynda toşap emele geliberende, sary köpük çykyp başlaýar. Edil gawun-garpyzdan taýýarlanylýan toşaplar ýaly, çomujyň toşabynam saryýaga garyp peýdalanypdyrlar. Oňa «alaçaly ýag» diýilýär. Ony taýýarlamak üçin deriden edilen ýag meşigi alyp, oňa saryýagy guýupdyrlar. Soňra toşaby üstüne salypdyrlar.

7 Fewral 2024

Gökpatlawuk

Her bir ýurduň syýahatçylyk ulgamynda onuň tebigy künjekleri we gadymy ýadygärlikleri uly ähmiýete eýedir. Olar özüne mahsus aýratynlyklary bilen tapawutlanýar. Türkmenistanyň çägindäki taryhy ýadygärlikler, tebigy täsinlikler dünýä jahankeşdeleriniň hem ünsüni çekýär. Şol täsin ýerleriň hatarynda günbatar Türkmenistanda ýerleşýän läbik wulkanlar-da bar. Diýarymyzyň günorta-günbatarynda ýerleşýän iň uly patlawuk «Gökpatlawukdyr». Ýylsaýyn ýokary galýan bu täsin läbik patlawugyň döreden konusa çalymdaş dagynyň esasy ýaýrawy 1,5 kilometre ýetýär. Patlawugyň beýikligi 70 metrden-de geçýär. Ol «Gaýnagdepe» läbik patlawugyndan 70 kilometre golaý demirgazykda, Hazar deňziniň kenaryndan 8 kilometr uzaklykdadyr. «Gökpatlawuk», Ekerem tarapdan seredeniňde, has täsin görünýär. Onuň hanasynyň içi bir görseň suwdan doldurylmadyk oýuk çukura meňzeýär, käte bolsa agzyna çenli läbikden dolup, ýokarsyndan çogup çykýan läbik patlawuga öwrülýär. Bu ýerdäki patlawuklaryň sanynyň ikidigi we olaryň iki gezek orunlaryny üýtgedendikleri geçirilen barlaglaryň netijesinde ýüze çykaryldy. Läbik patlawuga mahsus çökündi gatlaklaryň bardygy-da anyklanan ýagdaýdyr. Geçirilen barlaglar alymlara «Gökpatlawugyň» häzirki agzynyň golaýyndaky ilkinji gözbaşynyň birnäçe million ýyl mundan öň bolandygyny anyklamaga mümkinçilik beripdir. Öz ornuny üýtgeden hana häzirki wagtda «Gökpatlawugyň» depesini

7 Fewral 2024

Biler bolsaňyz!

Ýagyşdan soň reňksizlenýän gül

6 Fewral 2024

Howa maglumaty

Gidrometeorologiýa baradaky gullugyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Balkan welaýatynda: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň birinji ýarymynda gar gatyşykly ýagyş ýagar. Günorta-gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän, tizligi sekuntda 8 — 13 metrden 13 — 18 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine -3... +2 gradusdan +3... +8 gradus aralygynda maýyl, gündizlerine +13... +18 gradus, welaýatyň kenarýaka etraplarynda +9... +14 gradus maýyl bolar.

5 Fewral 2024

‹
1
2
...
6
7
8
9
10
11
12
...
100
101
›