"Güneş" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-68, 38-61-70, 38-61-59
Email: gunesh_tm@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Tramp öz ad­mi­nist­ra­si­ýa­sy­ny dö­red­ýär

ABŞ-nyň täze saý­la­nan Pre­zi­den­ti Do­nald Tramp, mö­hüm we­zi­pe­le­re se­kiz mil­li­ar­de­ri işe alyp, ta­ryh­da­ky iň baý Pre­zi­dent ad­mi­nist­ra­si­ýa­la­ry­nyň bi­ri­ni dö­red­ýär. Bu ba­ra­da ABŞ-nyň «News­we­ek» žur­na­ly ha­bar ber­ýär. Şeý­le­lik bi­len, baý­ly­gy 336 mil­liard dol­lar diý­lip çak edil­ýän Ilon Mask we paý­na­ma­la­ry, tak­my­nan 1,1 mil­liard dol­lar bo­lan Wi­wek Ra­mas­wa­my hö­kü­me­tiň ne­ti­je­li­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak we býu­rok­ra­ti­ýa gar­şy gö­reş bo­ýun­ça dö­re­dil­jek tä­ze mi­nistr­li­ge ýol­baş­çy we­zi­pe­le­re tek­lip edil­di. Tram­pyň döw­rün­de ha­sa­byn­da­ky 3,4 mil­liard dol­la­ry bi­len «Ste­fens Inc» ma­ýa go­ýum kom­pa­ni­ýa­sy­nyň baş­ly­gy Wor­ren Stiwens ABŞ-nyň Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­da­ky il­çi­si we­zi­pe­si­ne bel­le­ner. Tramp 2,9 mil­liard dol­lar­lyk de­we­lo­per kom­pa­ni­ýa­sy­nyň eýe­si Çarlz Kuş­ne­ri Ame­ri­ka­nyň Fran­si­ýa­da­ky il­çi­si we­zi­pe­si­ne tek­lip et­di.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

BILIM – BAGTYŇ WE ROWAÇLYGYŇ AÇARY

Biz aja­ýyp dö­wür­de ýa­şa­ýa­rys. Ýaş­la­ry­my­zyň sag­dyn ös­me­gi, oka­ma­gy, bag­ty­ýar dur­muş­da bi­lim-ter­bi­ýe al­ma­gy, ili­mi­ze, ýur­du­my­za peý­da­ly, ök­de hü­när­men­ler, ýo­ka­ry ah­lak­ly adam­lar bo­lup ýe­tiş­megi üçin döw­le­ti­miz ta­ra­pyn­dan äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Ta­ryh üçin uly bol­ma­dyk wagt­da − mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 33 ýyl­lyk ta­ry­hy­nyň do­wa­myn­da Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz­de ylym-bi­lim ul­ga­myn­da hem uly üs­tün­lik­ler ga­za­nyl­dy. Ýur­du­myz­da bu ul­gam­da en­çe­me me­ýil­na­ma­la­ýyn iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­di. Ola­ryň äh­li­sin­de baş mak­sat − dün­ýä­niň iň öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny dur­mu­şy­my­za or­naş­dyr­mak we on­dan do­ly de­re­je­de baş çy­ka­ryp bil­ýän ýaş hü­när­men­le­ri ýe­tiş­dir­mek bo­lup dur­ýar. Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz bu ba­ra­da «Bi­ziň esa­sy we­zi­pä­miz hal­kyň ta­ry­hy­ny bil­ýän, hä­zir­ki döw­rüň ýo­ka­ry üs­tün­lik­le­ri­ne buý­san­ýan we Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň şöh­ra­ty­ny art­dyr­ma­ga ça­lyş­ýan ha­ky­ky wa­tan­çy­la­ryň ne­sil­le­ri­ni ös­dür­mek­den yba­rat» di­ýip, örän ýer­lik­li bel­läp geç­ýär. Döw­le­ti­miz­de hal­ky­my­zyň, aý­ra­tyn-­da, ýaş nes­li­mi­ziň be­den we ru­hy taý­dan sag­dyn­ly­gy ba­ra­da­ky ala­da döw­let ta­ra­pyn­dan yzy­gi­der­li üns be­ril­ýän ugurlar bo­lup dur­ýar. Hä­zir­ki wa

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Yn­san­per­wer­lik ýo­ly bi­len

Hal­ky­my­zyň yn­san­per­wer­lik, mä­tä­ji gol­da­mak ýa­ly mil­li ýö­rel­ge­le­ri tä­ze ta­ry­hy dö­wür­de döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da giň ge­ri­me eýe bol­ýar. Bu ba­bat­da Gurbanguly Berdimuhamedow adyn­da­ky Ho­wan­dar­ly­ga mä­täç ça­ga­la­ra he­ma­ýat ber­mek bo­ýun­ça ha­ýyr-sa­ha­wat gaz­na­sy­nyň dö­re­dil­me­gi hem mu­nuň aý­dyň my­sa­ly­dyr. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň: «Gaz­na­nyň se­riş­de­le­ri­niň ha­sa­by­na ho­wan­dar­ly­ga mä­täç köp san­ly ça­ga­la­ryň sag­ly­gy di­kel­dil­di. Biz bu iş­le­ri gel­jek­de-de do­wam et­di­re­ris. Mu­nuň üçin döw­le­ti­mi­ziň hem, gaz­na­nyň hem ýe­ter­lik se­riş­de­le­ri bar» di­ýip bel­le­me­gi-de, ýur­du­myz­da mun­dan beý­läk hem hal­ky­my­zyň müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da ke­ma­la ge­len yn­san­per­wer­lik, mä­tä­ji gol­da­mak ýa­ly mil­li ýö­rel­ge­le­ri­niň da­ba­ra­lan­dy­ryl­jak­dy­gy­nyň aý­dyň gü­wä­si­dir. Gaz­na­nyň ha­sa­by­na top­lum­la­ýyn sa­gal­dyş-di­kel­diş be­jer­gi­le­ri ge­çi­ri­len ça­ga­la­ryň en­çe­me­si hä­zir­ki wagt­da sag­dyn, bag­ty­ýar dur­mu­şyň hö­zi­ri­ni gör­ýär­ler.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Magtymguly Pyragynyň eserleriniň pedagogik ähmiýeti

2024-nji ýyl­da Gün­do­ga­ryň be­ýik şa­hy­ry we akyl­da­ry, türk­men nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­nyň görnükli wekili Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­ly­gy hal­ka­ra de­re­je­de da­ba­ra­ly bel­len­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­läp ge­çi­şi ýa­ly, da­şa­ry ýurt­lar­da bu şan­ly se­ne bi­len bag­ly äh­mi­ýet­li çä­re­le­riň 170-e go­la­ýy ge­çi­ril­di. Aş­ga­bat­da Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­lyk şan­ly ýu­bi­le­ýi­ne ba­gyş­la­nan «Dö­wür­le­riň we si­wi­li­za­si­ýa­la­ryň öza­ra ara­bag­la­ny­şy­gy – pa­ra­hat­çy­ly­gyň we ösü­şiň bin­ýa­dy» at­ly hal­ka­ra fo­ru­myň ge­çi­ril­me­gi esa­sy wa­ka bol­dy. Şu nuk­daý­na­zar­dan, be­ýik akyl­da­ryň dö­re­di­ji­lik mi­ra­sy ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak mil­li gym­mat­lyk hök­mün­de dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­niň ha­zy­na­sy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rül­di. Asyr­la­ryň ge­çen­di­gi­ne ga­ra­maz­dan, türk­men hal­ky­nyň gör­nük­li og­lu­nyň dö­re­den eser­le­ri özü­niň äh­mi­ýe­ti­ni ýi­tir­män, ýur­du­myz­dan has uzak­lar­da-da uly meş­hur­ly­ga eýe­dir. Se­bä­bi olar­da Wa­ta­na söý­gi, yn­san­per­wer­lik, pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, dö­re­di­ji­li­ge, dost-do­gan­ly­ga ça­gy­ryş ýa­ly hiç wagt äh­mi­ýe­ti­ni ýi­tir­me­jek umu­ma­dam­zat gym­mat­lyk­la­ry öz aý­dyň be­ýa­ny­ny tap­ýar.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Gyş­da nä­hi­li iý­mit­len­me­li?

Gyş­da ho­wa­nyň so­wa­ma­gy, Gün şöh­le­si­niň ýet­mez­çi­li­gi, wi­ta­min­ler­dir mik­roe­le­ment­le­re baý önüm­le­riň ýe­ter­lik iýilmezligi ada­ma ýa­ra­maz tä­sir ed­ýär. Adamyň im­mu­ni­te­ti gow­şap, iý­mit ar­ka­ly ka­lo­ri­ýa­nyň köp ka­bul edi­lip, az harç­la­n­ýan­dy­gy se­bäp­li, be­de­n ag­ral­ýar. Is­len­dik pa­syl­da bol­şy ýa­ly, gyş­da hem sag­dyn ýa­şa­mak üçin aý­ry-aý­ry düz­gün­le­ri ber­jaý et­mek ze­rur­dyr. Gyşda iýmitiň kaloriýalylygy beýleki

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ýyl­lar üs­tün­lik­li gel­ýär

Ýe­ne-de san­ly­ja gün­den «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­ly­ ta­mam­lanyp, tä­ze ýy­la ga­dam ba­sa­rys. Ýur­du­my­zyň dur­mu­şyn­da äh­li ugur­lar­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler bi­len ta­mam­lan­ýan ýylda sy­ýa­sat­da, yk­dy­sa­dy­ýet­de, ne­bit­gaz, ulag-ara­gat­na­şyk we beý­le­ki äh­li ugur­lar­da uly üs­tün­lik­ler ga­za­nyl­dy. Türk­men dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň üs­tün­lik­le­riň ha­ta­ryn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan 2024-nji ýy­lyň do­wa­myn­da Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da «2025-nji ýyl – Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly»; «Mer­ke­zi Azi­ýa – pa­ra­hat­çy­lyk, yna­nyş­mak we hyz­mat­daş­lyk zo­la­gy»; «Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň oýun­la­ry»; «Mer­ke­zi Azi­ýa­da ýad­ro ýa­ra­gyn­dan azat zo­lak ha­kyn­da­ky Şert­na­ma» at­ly Ka­rar­na­ma­la­ryň ka­bul edi­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Halk­la­ryň ara­syn­da dost­lu­gyň, hyz­mat­daş­ly­gyň, raý­daş­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na, se­bit we äh­lu­mu­my de­re­je­de pa­ra­hat­çy­ly­gy gol­da­ma­ga gö­nük­di­ri­len bu Ka­rar­na­ma­la­ryň ka­bul edil­me­gi ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­ne şa­ýat­lyk ed­ýär. Yk­dy­sa­dy­ýet­de ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler hem hal­ky­my­zyň bo­le­lin dur­mu­şy­nyň ke­pi­li­dir. Ýy­lyň ba­şyn­dan bä­ri ýur­du­my­zyň esa­sy mak­ro­yk­dy­sa­dy g

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugry

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döwrün­de yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň esa­sy pu­dak­la­ry­nyň bi­ri bo­lan ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň işi yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär, oňa dün­ýä­niň ösen tej­ri­be­si, tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­lar iş­jeň or­naş­dy­ryl­ýar. Ýan­gyç gor­la­ry­na baý ýur­du­my­zyň ne­bit­gaz pu­da­gy­ny ös­dür­mek, te­bi­gy ga­zy dün­ýä ba­zar­la­ry­na di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len iber­mek, ne­bit­gaz se­riş­de­le­ri­ni gaý­ta­dan iş­läp, dün­ýä stan­dart­la­ry­na la­ýyk gel­ýän ýo­ka­ry hil­li önüm­le­ri ön­dür­mek Ga­raş­syz döw­le­ti­mi­ziň alyp bar­ýan ener­ge­ti­ka stra­te­gi­ýa­sy­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir. Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň we beý­le­ki hal­ka­ra fo­rum­la­ryň mej­lis­le­rin­de de­giş­li me­se­le­ler bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň ga­raý­şy­ny en­çe­me ge­zek be­ýan et­di. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ne­ti­je­li baş­lan­gyç­la­ry dün­ýä bi­le­le­şi­gi­niň do­ly gol­da­wy­na eýe bol­dy we olar 2008-nji hem-de 2013-nji ýyl­lar­da ka­bul edi­len «Ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň yg­ty­bar­ly we dur­nuk­ly üs­ta­şyr ge­çi­ril­me­gi hem-de dur­nuk­ly ösü­şi we hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy üp­jün et­mek­de onuň hyz­ma­ty» at­ly BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň Ka­rar­na­ma­la­ry bi­len ber­ki­dil­di.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Emeli adada aeroport gurulýar

Hy­taý­da eme­li ada­nyň üs­tün­de ho­wa men­zi­li gu­rul­ýar. Tas­la­ma­nyň ba­ha­sy­nyň 4 mil­liard ýew­ro­dan gow­rak­dy­gy mä­lim edil­di. 2035-nji ýyl­da ulan­ma­ga be­ril­jek Dal­ýan Szinç­žou­wan at­ly hal­ka­ra ae­ro­por­tyň Gon­kon­gyň hem-de Ýa­po­ni­ýa­nyň Kan­saý hal­ka­ra ae­ro­port­la­ryn­dan uly bol­jak­dy­gy mä­lim edil­di. Dal­ýan şä­he­rin­de gu­rul­ýan 20 ine­dör­dül ki­lo­metr meý­da­ny eýe­le­ýän bu ho­wa men­zi­li şä­he­riň ozal­ky hal­ka­ra ae­ro­por­ty­nyň or­nu­ny tu­tar. Ae­ro­port­da je­mi dört uçuş-go­nuş zo­la­gy hem-de umu­my meý­da­ny 900 müň ine­dör­dül met­re ýet­ýän ter­mi­nal­lar bo­lar. Ba­har ATA­ÝE­WA,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Has köp syýahatça garaşýar

Baý ta­ry­hy we te­bi­gy baý­lyk­la­ry bo­lan Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy soň­ky ýyl­lar­da has köp sy­ýa­hat­çy­ny özü­ne çek­mek üçin dür­li tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­di. Ýurt dün­ýä­niň bir­nä­çe döw­le­ti­niň ra­ýat­la­ry üçin wi­za­syz sy­ýa­ha­ty ýo­la goý­dy. In­di bol­sa Hy­taý da­şa­ry ýurt­lu­la­ryň üs­ta­şyr wi­za­la­ry­nyň möh­le­ti­ni 3 gün­den 10 gü­ne çy­kar­dy. Şeý­le­lik­de, sy­ýa­hat­çy­lar bu ýur­duň 24 şä­he­rin­de ge­ze­lenç edip bi­ler­ler. Pan­de­mi­ýa­nyň yz­da gal­ma­gy bi­len Hy­taý has köp sy­ýa­hat­çy­ny çek­me­gi mak­sat edin­ýär. Hy­ta­ýyň Mil­li mig­ra­si­ýa eda­ra­sy­nyň mag­lu­ma­ty­na gö­rä, şu ýy­lyň üçün­ji çär­ýe­gin­de ýur­da ba­ran­la­ryň sa­ny 2014-nji ýyl­da­ky­dan bä­ri iň ýo­ka­ry de­re­jä ýe­tip­dir. Ak­mäm­met An­na­mu­ham­me­dow,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ýylyň iň gowy ykdysadyýetleri

«The Econo­mist» žur­na­ly dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy taý­dan dur­nuk­ly ýurt­la­ry­nyň bäş­li­gi­ni taý­ýar­la­dy. Sa­naw taý­ýar­la­nan­da, je­mi içer­ki önüm, bir­ža söw­da­la­ry, hüm­met­siz­len­me we beý­le­ki gör­ke­zi­ji­le­re ga­ral­dy. Sa­na­wyň bi­rin­ji or­nu­ny Is­pa­ni­ýa eýe­le­ýär. Mag­lu­ma­ta gö­rä, hä­zir­ki wagt­da ýurt­da 2019-njy ýyl­da­ky­dan 1,8 mil­li­on has köp iş or­ny bar. Şu ýyl ýur­duň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň 3 gö­te­rim­den geç­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar. Ýur­da bar­ýan sy­ýa­hat­çy­la­ryň sa­ny­nyň ýy­lyň ahy­ry­na çen­li 90 mil­li­on­dan geç­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar. Ikin­ji orun­da Ir­lan­di­ýa, üçün­ji ýer­de Da­ni­ýa bar. Gre­si­ýa, Ita­li­ýa, Ko­lum­bi­ýa, Lit­wa, Şweý­sa­ri­ýa we Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy de­giş­li­lik­de öň­dä­ki orun­la­ry eýe­läp­dir. Ta­wus AGA­JA­NO­WA,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ilkinji gezek gäminiň daşyna çykdylar

Mä­lim bol­şy ýa­ly, Hy­taý ge­çen ýyl Ýe­riň aşa­ky or­bi­ta­syn­da öz­baş­dak kos­mos stan­si­ýa­ny gu­rup, ula­ny­şa gi­ri­zip­di. Şu ýy­lyň 30-njy okt­ýab­ryn­da «Shenz­hou-19» kos­mos gä­mi­si bi­len be­ke­de ba­ran hy­taý­ly kos­mo­nawt­lar il­kin­ji ge­zek gä­mi­niň da­şy­na çyk­dy­lar. Gä­mi­niň ýa-da be­ke­diň da­şy­na çyk­mak kos­mo­nawt­lar üçin iň çyl­şy­rym­ly işleriň bi­ri ha­sap­la­nyp, «kos­mos ýö­ri­şi» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar. Hy­taý­ly kos­mo­nawt­la­ryň «kos­mos ýö­ri­şi» 9 sa­gat do­wam et­di. Hy­ta­ýyň Adam­ly kos­mos in­že­ner­çi­li­gi eda­ra­sy (CMSA) Saý Sýuýç­že, Sun Lin­dun we Wan Ha­os­ze be­ket­dä­ki ro­bot go­luň kö­me­gi hem-de ýer­dä­ki kär­deş­le­ri­niň gol­da­wy bi­len bir­nä­çe çyl­şy­rym­ly işi ýe­ri­ne ýe­ti­ren­dik­le­ri­ni mä­lim et­di. Id­ris HA­JY­ÝEW,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Täze ada peýda boldy

Ita­li­ýa­nyň We­ne­si­ýa şä­he­ri için­den geç­ýän ka­nal­lar ar­ka­ly her ýyl­da ýüz müň­ler­çe sy­ýa­hat­çy­ny özü­ne çek­ýär. Ta­ry­hy şä­he­riň go­la­ýyn­da tä­ze bir ada peý­da bol­dy. As­lyn­da bu ada her ýy­lyň to­mus aý­la­ryn­da peý­da bo­lup, soň­ra gaý­ta­dan ýit­ýär­di. 2020-nji ýyl­da aý­la­gy güýç­li tol­kun­lar­dan go­ra­mak üçin ben­diň gu­rul­ma­gy bi­len ada­jyk ýit­me­giň de­re­gi­ne ýu­waş-ýu­waş­dan ula­lyp, he­mi­şe­lik ada öw­rül­di. Bu bol­sa ýer­li ýa­şaý­jy­lar we myh­man­lar üçin de­ňiz ke­na­ryn­da ge­ze­lenç et­mek üçin tä­ze müm­kin­çi­lik dö­ret­di. Uzyn­ly­gy 250 metr, ini 10 metr tö­we­re­gi bo­lan ada­da eý­ýäm kä­bir ösüm­lik gö­ge­rip baş­lap­dyr. Bi­ler­men­ler bol­sa bu ösüm­lik­le­riň top­ra­gy ero­zi­ýa­dan go­rap, ada­ny ber­kid­ýän­di­gi­ni bel­le­ýär­ler. Ogul­ja­han ÇER­KE­ZO­WA,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Täze çip bahasyny gymmatlatdy

Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň bi­ri bo­lan «Go­og­le» tä­ze çi­pi­ni ta­nyş­dyr­dy. Kom­pa­ni­ýa bu çi­piň ha­sap­la­ýyş tiz­li­gi­niň kwant usu­ly­na ýa­kyn­la­şyp bil­jek­di­gi­ni mä­lim et­di. Şon­dan soň­ra bren­de eýe­çi­lik ed­ýän «Alp­ha­bet»-iň paý­na­ma­la­ry 6 gö­te­ri­me go­laý gym­mat­la­dy. «Go­og­le Quan­tum AI» kompaniýasynyň esas­lan­dy­ry­jy­sy Hart­mut Ne­wen «Wil­low» at­ly bu çip ar­ka­ly öň­de­ba­ry­jy su­per komp­ýu­ter­le­riň 10 sep­til­li­on ýyl­da ýe­ri­ne ýe­ti­rip bil­jek iş­le­ri­ni san­ly­ja mi­nu­tyň do­wa­myn­da ta­mam­lap bol­jak­dy­gy­ny bel­le­di. Me­ret­gül MÄM­MET­GEL­DI­ÝE­WA,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Elektroulag satuwynda täze rekord

Dün­ýä­de elekt­rou­lag sa­tu­wyn­da tä­ze re­kord ha­sa­ba alyn­dy. No­ýabr aýyn­da je­mi 1,83 mil­li­on elekt­rou­lag sa­ty­lyp, bu ugur­da yz­ly-yzy­na üçün­ji aý­da has köp sa­tuw ama­la aşy­ryl­dy. Ang­li­ýa­nyň «Rho Mo­ti­on» şe­re­ke­ti­niň mag­lu­ma­ty­na gö­rä, ge­çen aý elekt­rou­lag sa­tu­wy ozal­ky aý­dan 100 müň­den köp ýa-da 6 gö­te­rim ar­tyk bol­dy. Glo­bal sa­tu­wyň 1,3 mil­lio­ny Hy­taý­da ha­sa­ba alyn­dy. Ýan­war-no­ýabr aý­la­ry ara­ly­gyn­da bol­sa dün­ýä­de je­mi 15,2 mil­li­on elekt­rou­lag sa­ty­lyp­dyr. De­giş­li dö­wür­de elekt­rou­lag sa­tu­wy 25 gö­te­rim ýo­kar­la­nyp­dyr. Bu gör­ke­zi­ji­niň 9,7 mil­lio­ny Hy­taý­da ha­sa­ba al­nyp­dyr. Tir­kiş­my­rat NUR­ÝAG­DY­ÝEW,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Emeli hemra toruny döreder

Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi 290 eme­li hem­ra­dan yba­rat tor dö­re­der. Bi­ri-bir­le­ri bi­len bag­la­ny­şyk­ly bo­lan en­jam­la­ryň ge­çi­ri­ji­lik güý­ji 1000 eme­li hem­ra­nyň­ka ba­ra­bar bo­lar. Eme­li hem­ra­lar te­le­ýaý­lym, in­ter­net, ho­wa­nyň ýag­da­ýy we beý­le­ki ara­gat­na­şyk mak­sat­la­ry üçin peý­da­la­ny­lar. Umu­my ba­ha­sy 10 mil­liard ýew­ro bol­jak iri tas­la­ma «Air­bus», «Deutsche Te­le­kom», «Tha­les Ale­nia Space» we «Te­les­pa­zio» ýa­ly Ýew­ro­pa­nyň kos­mos se­na­ga­tyn­da iş alyp bar­ýan iň uly kom­pa­ni­ýa­lar ta­ra­pyn­dan dur­mu­şa ge­çi­ri­ler. Hä­zir­ki wagt­da Ilon Mas­kyň ýol­baş­çy­lyk ed­ýän «SpaceX» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň «Star­link» at­ly mak­sat­na­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de ýüz­ler­çe ki­çi göw­rüm­li eme­li hem­ra kos­mo­sa uçu­ryl­dy.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Ýolagçy sany 4 milliarddan geçer

Şweý­sa­ri­ýa­nyň «M1nd-set» agent­li­gi dün­ýä­niň sy­ýa­hat­çy­lyk pu­da­gy ba­ra­da tä­ze mag­lu­mat taý­ýar­la­dy. Mag­lu­ma­ta gö­rä, gel­jek ýyl dün­ýä­de uçar ar­ka­ly sy­ýa­hat ed­ýän ýo­lag­çy­la­ryň sa­ny 4,22 mil­li­ar­da ýe­ter. Bu gör­ke­zi­ji 2024-nji ýyl­da­ky­dan 8,3 gö­te­rim ýo­ka­ry bo­lar. Ýew­ro­pa ýurtlary 2 mil­liard ýo­lag­çy bi­len uçar gat­na­wyn­da bi­rin­ji bol­ma­gyn­da ga­lar. Şeý­le-de bol­sa, se­bi­tiň ýo­lag­çy­la­ry­nyň glo­bal ýo­lag­çy­la­ryň ara­syn­da­ky pa­ýy aza­lar. Ne­ti­je­de, dün­ýä­de hal­ka­ra gat­naw­dan peý­da­la­nýan ýew­ro­pa­ly­la­ryň sa­ny umu­my ýo­lag­çy­la­ryň 46,9 gö­te­ri­mi­ni eme­le ge­ti­rer. Azi­ýa-Ýu­waş um­ma­ny­nyň glo­bal gat­naw­da­ky pa­ýy ar­typ, 25,5 gö­te­ri­me ýe­ter. Bi­ler­men­ler se­bi­tiň ýa­şaý­jy­la­ry­nyň hal­ka­ra sy­ýa­ha­ta has köp git­me­gin­de yk­dy­sa­dy ösü­şiň tä­si­ri­niň bar­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler. Ogul­şat HA­ŞY­RO­WA,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Dünýäniň iň gymmat brendleri

«Visual Capi­ta­list» kom­pa­ni­ýa­sy 2024-nji ýy­lyň iň güýç­li kom­pa­ni­ýa­la­ry­ny mä­lim et­di. Bu brend­ler di­ňe öz iş alyp bar­ýan pu­da­gyn­da däl, şol bir wag­tyň özün­de dün­ýä ba­za­ryn­da­ky beý­le­ki brend­le­re hem tä­sir ed­ýär. Sa­naw­da teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň öň­de­li­gi eýe­le­ýän­di­gi­ni gör­mek bol­ýar. Bi­rin­ji ýeri «App­le» eýe­le­ýär. Ba­zar ba­ha­sy 3,099 tril­li­on dollar bo­lan kom­pa­ni­ýa teh­no­lo­gik ekoul­ga­my bi­len san­ly hyz­mat­lar pu­da­gy­na uly tä­sir ed­ýär. Ikin­ji we üçün­ji ýe­ri «Micro­soft» hem-de «Go­og­le» eýe­le­ýär. Bö­lek söw­da pu­da­gyn­da iş alyp bar­ýan «Ama­zon» dör­dün­ji, smart­fon ön­dür­me­gi bi­len ta­nal­ýan «Sam­sung» bä­şin­ji ýe­ri eýe­le­ýär. «Wal­mart», «Tik­Tok/Douyin», «Facebook», «Deutsche Te­le­kom» we ICBC il­kin­ji on­lu­gy jem­le­ýär. Eziz NUR­MY­RA­DOW,

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Halkara birleşigiň agzasy boldy

Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Al­ma­ty şä­he­ri­niň Ga­zak sport we sy­ýa­hat­çy­lyk aka­de­mi­ýa­syn­da Be­den­ter­bi­ýe we sport uni­wer­si­tet­le­ri­niň hal­ka­ra bir­le­şi­gi­niň no­bat­da­ky mej­li­si ge­çi­ril­di. Be­den­ter­bi­ýe we sport uni­wer­si­tet­le­ri­niň hal­ka­ra bir­le­şi­gi­niň çöz­gü­di bi­len Türk­men döw­let be­den­ter­bi­ýe we sport ins­ti­tu­ty ab­raý­ly hal­ka­ra bir­le­şi­giň ag­za­ly­gy­na res­mi taý­dan ka­bul edil­di. De­giş­li şa­ha­dat­na­ma Be­den­ter­bi­ýe we sport uni­wer­si­tet­le­ri­niň hal­ka­ra bir­le­şi­gi­niň ýol­baş­çy­sy K.Za­kir­ýa­now ta­ra­pyn­dan Türk­men döw­let be­den­ter­bi­ýe we sport ins­ti­tu­ty­na we­kil­çi­lik ed­ýän Ta­lyp­lar sport klu­bu­nyň baş­ly­gy, Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li ta­lyp­lar sport fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň baş kä­ti­bi S.Gur­do­wa da­ba­ra­ly ýag­daý­da gow­şu­ryl­dy.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Türk­men-eý­ran me­de­ni dost­lu­gy

Ýur­du­myz­da Türk­me­nis­ta­nyň we Eý­ra­nyň ça­ga­la­ry­nyň dost­luk hep­de­li­gi ge­çi­ril­di. Türk­men we eý­ran halk­la­ry­nyň dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry öz göz­ba­şy­ny ir­ki dö­wür­ler­den alyp gaýd­ýar. Şol gat­na­şyk­lar bu gün­ki gün iş­jeň hä­si­ýe­te eýe bo­lup, şun­da Türk­me­nis­tan­da we Eý­ran­da yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýän me­de­ni çä­re­le­riň hem uly or­ny bar. Di­ýa­ry­myz­da il­kin­ji ge­zek ge­çi­ril­ýän türk­men we eý­ran ça­ga­la­ry­nyň dost­luk hep­de­li­gi ola­ryň üs­tü­ni ýe­tir­di. Bu çä­rä­niň çäk­le­rin­de Türk­men döw­let gur­jak te­at­ry­nyň Gahryman Arkadagymyzyň «Enä tag­zym – mu­kad­des­li­ge tag­zym» at­ly ki­ta­byn­da­ky ro­wa­ýat­lar esa­syn­da sah­na­laş­dy­ran «Ba­ky ro­wa­ýat­lar» at­ly spek­tak­ly gör­ke­zil­di. Bu dost­luk hep­de­li­gi türk­men-eý­ran me­de­ni gat­na­şyk­la­ry­na aý­ra­tyn öwüş­gin ber­ýär. Türk­men-eý­ran me­de­ni hyz­mat­daş­ly­gy­na aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de pars ede­bi­ýa­ty­nyň we­kil­le­ri­niň dö­re­di­ji­li­gi öw­re­nil­ýär. Iki ýur­duň sy­ýa­hat­çy­lyk pu­da­gy­ny ös­dür­mek, bu ugur­da iş alyp bar­ýan hü­när­men­le­ri­mi­ziň tej­ri­be alyş­mak­la­ry­ny ga­zan­mak mak­sa­dy bi­len, dür­li çä­re­ler gu­ral­ýar. Ça­ga­la­ryň dost­luk hep­de­li­gi­ne ba­gyş­la­nan çä­re­ler top­lu­my sun­ga­ta hö­we­sek ça­ga­la­ryň öz ze­hi­ni­ni açyp gör­kez­mek­le­rin­de äh­

20 Dekabr 2024

Jemgyýet

Bazarlarda baýramçylyk harytlarynyň bolçulygy

Tä­ze ýyl baý­ram­çy­ly­gy go­laý­laş­dy­gy­ça ak ba­zar­la­ryň we söw­da no­kat­la­ry­nyň ge­lim-gi­di­mi ar­typ, söw­da­ bar­ha gy­zyş­ýar. Şu gün­ler paý­tag­ty­my­zyň, Ar­ka­dag şä­he­ri­niň hem-de we­la­ýat­la­ryň çä­gin­dä­ki ba­zar­la­ra we söw­da no­kat­la­ry­na ba­ra­nyň­da hem mu­ňa göz ýe­tir­mek bol­ýar. Ýur­du­my­zyň äh­li ba­zar­la­ryn­da we söw­da mer­kez­le­rin­de hal­ky­my­za edil­ýän söw­da hyz­mat­la­ry­nyň de­re­je­si göw­nü­ňi gö­ter­ýär. Bu ba­zar­lar­da alyjylara eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa önüm­ler hö­dür­len­ýär. Ola­ryň ara­syn­da azyk önüm­le­ri­niň örän köp gör­nüş­le­ri, Tä­ze ýyl ar­ça­la­ry we ola­ra ni­ýet­le­nen zer­ler, çy­ra­jyk­lar, beý­le­ki ha­ryt­lar bar. El­ýe­ter­li nyrh­dan hö­dür­len­ýän şol önüm­ler­dir ha­ryt­la­ra is­le­giň örän ýo­ka­ry bol­ma­gy ola­ryň hi­li­niň go­wu­dy­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Gök-bak­ja önüm­le­ri, ir-iý­miş­ler, et­dir süýt önüm­le­ri, dat­ly şer­bet­ler, ga­raz, baý­ram­çy­lyk sa­ça­gy üçin äh­li zat­ ba­za­ryň de­giş­li bö­lüm­le­ri­ni be­ze­ýär.

20 Dekabr 2024

Jemgyýet