"Güneş" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-68, 38-61-70, 38-61-59
Email: gunesh_tm@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

“Sanly çözgüt — 2024”: emeli aň ugry hem girizildi

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Sanly çözgüt — 2024” atly innowasion taslamalaryň bäsleşigini geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň sanly ulgama geçmek, programma üpjünçiligini işläp düzýän we innowasion oýlap tapyşlar bilen meşgullanýan ýaşlary ýüze çykarmak hem-de höweslendirmek boýunça beren tabşyryklaryndan ugur alyp, ýokarda agzalan bäsleşigi geçirmek we onuň jemlerini “Türkmentel — 2024” atly halkara serginiň çäklerinde jemlemek göz öňünde tutulýar.

1 Iýul 2024

Tehnologiýa

Ösüşli menzilleri külterleýän pudak

«7/24. tm» №27 (214), 01.07.2024 Ata Wa­ta­ny­myz­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi top­lum­la­ýyn we hem­me­ta­rap­la­ýyn ös­dür­mä­ge uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Döw­let Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň ýyl­la­ry için­de halk ho­ja­ly­gy­nyň dür­li pu­dak­la­ryn­da be­lent üs­tün­lik­le­re ýe­ten ýur­du­myz dur­mu­şyň äh­li ul­gam­la­ry­na hä­zir­ki za­man in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ry iş­jeň or­naş­dyr­ýar. Mu­ňa yk­dy­sa­dy­ýe­tiň mö­hüm ug­ry bo­lan hi­mi­ýa pu­da­gy­nyň yl­my esas­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­mak, mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny mun­dan beý­läk-de ber­kit­mek ba­bat­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän öz­gert­me­ler hem aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär.

30 Iýun 2024

Tehnologiýa

Hal­ka­ra yl­my-teh­no­lo­gi­ýa par­ky döredildi

«Türkmenistan Sport», № 2 (22), 2024 Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi 2014-nji ýy­lyň 12-nji iýu­nyn­da Gah­ry­man Arkadagymyzyň gat­naş­ma­gyn­da da­ba­ra­ly ýag­daý­da açy­lyp ulan­ma­ga ber­lip­di. «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» şy­ga­ry as­tyn­da be­ýik akyl­dar şa­hy­ry­my­zyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li gu­ral­ýan giň ge­rim­li da­ba­ra­la­ra bes­len­ýän şu ýyl­da onuň dö­re­dilenine 10 ýyl dol­ýar. Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň 7-nji iýun­da san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len mej­li­sin­de bol­sa hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň «Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Teh­no­lo­gi­ýa­lar mer­ke­zi­ne hal­ka­ra yl­my-teh­no­lo­gi­ýa par­ky­nyň hu­kuk ýag­da­ýy­ny ber­mek ha­kyn­da» Ka­ra­ra gol çek­me­gi bi­len, bu mer­ke­ziň ady we hu­kuk ýag­da­ýy üýt­ge­dil­di. Onuň Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Hal­ka­ra yl­my-teh­no­lo­gi­ýa par­ky diý­lip at­lan­dy­ryl­ma­gy we hal­ka­ra de­re­jä­niň be­ril­me­gi bu ýer­de zäh­met çek­ýän­le­riň, äh­li türk­men alym­la­ry­nyň buý­sanç­ly ba­şy­ny gö­ge ýe­tir­di.

30 Iýun 2024

Tehnologiýa

Teh­no­lo­gi­ýa­lar – dur­mu­şy­my­zyň aý­ryl­maz bö­le­gi

«Türkmenistan Sport», № 2 (22), 2024 Yl­myň we teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň eý­ýa­my bo­lan XXI asyr­da san­ly ul­ga­myň, in­no­wa­si­on en­jam­la­ryň müm­kin­çi­li­gi gün-gün­den art­ýar. In­di bi­ze dur­mu­şy­my­zy, hat­da ýe­ke­je gü­nü­mi­zi hem olar­syz göz öňü­ne ge­tir­mek kyn. Teh­no­lo­gi­ýa en­jam­la­ry bi­ziň gün­de­lik dur­mu­şy­my­za yk­jam or­na­şyp­dyr we­lin, iň bär­ki­si jü­bi te­le­fo­ny­ny ulan­man ýa­şa­mak bi­zi ýürekgysgynç ýag­da­ýa sa­lyp bi­ler.

28 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryna sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrýar

Golaýda geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda öňdebaryjy tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylýandygyny, sanly ykdysadyýete geçmekde hem-de ony ösdürmekde netijeli işleriň alnyp barylýandygyny belledi. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan tebigy baýlyklaryň uly gorlaryna we ykdysady mümkinçiliklere eýe bolmak bilen, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda netijeli innowasion ösüş ýolunda ynamly öňe barýar. Şol bir wagtyň özünde, milli ykdysadyýeti mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagyň, onuň netijeliligini ýokarlandyrmagyň möhüm şerti hökmünde ähli pudaklara sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Bu ugurda ýurdumyzda 2025-nji ýyla çenli döwür üçin Konsepsiýa üstünlikli durmuşa geçirilýär. Konsepsiýa döwlet maksatnamalary we geljek üçin niýetlenen meýilnamalar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirip, ähli pudaklardaky tehnologik özgertmeler, olaryň döwlet tarapyndan dolandyrylyşy, ýurdumyzyň ägirt uly serişde we önümçilik mümkinçiliklerine esaslanýan ykdysady bilimleriň emele gelmegi üçin «Ýol kartasy» bolup durýar.

25 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türkmenistanda statistika ulgamy sanlylaşdyrylýar

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow statistika ulgamynyň işini döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirmek, maglumatlary toplamakda we döretmekde täze usullary, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, döwlet statistikasynyň hyzmatlarynda döwlet edaralarynyň statistiki hasabatlylygyny elektron kabul etmek, maglumatlary ýygnamagyň elektron usulyny, ýagny internet arkaly ýygnamak usulyny girizmek göz öňünde tutulýar.

25 Iýun 2024

Tehnologiýa

Italiýada tahograf gözegçilik nokatlary artdyrylýar: Galp enjamlary bolan ýük awtoulaglar onlaýn tertipde kesgitlenýär

Ýylyň ahyryna çenli Italiýanyň awtoulag ýollarynda — Kazale şäherindäki A1 Milan — Neapol we A4 Milan — Breşiýa awtoulag ýollarynda ýene iki sany tahograf gözegçilik stansiýasy gurlar. Ulgam agyr ulaglara gözegçilik eder we Fiorenzuoladaky A1 Milan — Neapol hem-de Rimini-Suddaky A14 Bolonýa — Taranto awtoulag ýollarynda häzirki wagtda işleýän ulgamlara goşuljak islendik düzgün bozulmalar ýa-da näsazlyklar barada ýol polisiýasyna habar berer.

25 Iýun 2024

Tehnologiýa

«Ferrariniň» ilkinji elektromobili ýarym million amerikan dollaryndan hem gymmat bolar

Italiýanyň «Ferrari» kompaniýasynyň öndürjek ilkinji elektromobiliniň bahasy 500 müň amerikan dollaryndan ýokarda bolar. Şeýle-de hünärmenler her bir ulagyň enjamlaşdyrylyşyna görä, bahanyň ýene-de 15 — 20 göterim ýokary bolup biljekdigini çaklaýarlar. Meşhur italýan brendi tarapyndan öndüriljek ilkinji elektromobil 2025-nji ýylyň ahyrynda bazara çykar. Elektromobilleriň önümçiligi kompaniýanyň Italiýanyň demirgazygynda Maranello şäherinde täze gurulýan zawodynda alnyp barlar. Zawodyň açylyşynyň ýakyn günlerde bolmagyna garaşylýar. Bilermenleriň hasaplamalaryna görä, täze zawod ýylda 14 müňden 20 müňe çenli elektromobilleri öndürmäge ukyply bolar.

23 Iýun 2024

Tehnologiýa

Ýylda 100 müň ulag öndürilerH

Hytaýyň «China Xiaou Group» kompaniýasy Özbegistanyň Fergana welaýatynda awtoulaglary ýygyjy önümçiligi ýola goýmagy meýilleşdirýär. Taslamanyň umumy bahasy 1,5 milliard amerikan dollary möçberinde bahalanýar. Taslamanyň birinji tapgyryna 50 million amerikan dollary möçerinde maýa goýlup, onda ulaglary ýygyjy we reňkleýji kärhana işe başlar. Birinji tapgyrdaky kärhananyň önümçilik kuwwaty ýylda 60 müň ulaga deň bolar.

23 Iýun 2024

Tehnologiýa

Maglumat eýýamynda kiberhowpsuzlyk

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, ýurdumyzyň maglumat giňişliginde toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Bu ugurda kiberhowpsuzlyk ulgamynda hem zerur çäreler ýola goýulýar. Maglumat tehnologiýalarynyň ähmiýetiniň barha artýan zamanasynda sanly giňişlikdäki wehimleriň öňüni almak möhüm meseledir. Kiberhowpsuzlyk — ulgamlary, torlary we programmalary sanly hüjümlerden goramaga gönükdirilen iş. Täze döreýän we kämilleşýän howplardan goranmagyň umumy seljermesini kiberhowpsuzlyk düşünjesi bilen beýan etmek bolar.

21 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türkmenistan 5G tehnologiýasynyň aýratynlyklaryny we tehniki häsiýetnamalaryny öwrenýär

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 14-nji iýunda sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşyna degişli birnäçe meseleler girizildi. Mejlisde Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzda öňdebaryjy sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak we kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

20 Iýun 2024

Tehnologiýa

Hytaýda adam derisiniň elektron taýy döredildi

Hytaýyň Singhua uniwersitetiniň alymlary bionik 3D arhitekturaly dünýäde ilkinji elektron derini döretdiler. Ol adamyň beden agzasynyň gurluşyna we wezipelerine öýkünýär. «Science» žurnalynda beýan edilen täze önüm bar bolan analoglardan adam derisi ýaly, fiziki derejedäki basyşy, sürtülmäni we deformasiýany tapawutlandyryp bilýär. «Elektron deri» üç gatlakdan durýar. Olar epidermise (iň ýokarky gatlak, adam derisiniň üstki gurluşyny ýada salýar), dermise (datçikleriň we reseptorlaryň köpüsiniň ýerleşýän orta gatlagy) we derasty kletçatka (aşaky gatlak, adam derisiniň aşakky gatlagynyň teksturasyny gaýtalaýar) öýkünýär.

16 Iýun 2024

Tehnologiýa

Bio­teh­no­lo­gi­ýa — «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýe­tiň mö­hüm pu­da­gy

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Her döw­rüň çöz­gü­di­ni tap­ma­ly me­se­le­si, öz düz­gü­ni bar. Yl­myň we teh­no­lo­gi­ýa­nyň ösen hä­zir­ki döw­rün­de bu me­se­le­ler yk­dy­sa­dy, dur­muş we eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­ni öz içi­ne al­ýar. Bu­lar bol­sa «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýet diý­len dü­şün­je bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly­dyr. «Ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýet, esa­san, dört ugur bo­ýun­ça ös­dü­ril­ýär. Olar eko-, na­no-, bio- we mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­na esas­lan­ýar. Bu­la­ryň her bi­ri­niň yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ös­me­gin­de aý­ra­tyn uly or­ny bar­dyr. Bio­teh­no­lo­gi­ýa yl­my hem şo­la­ryň bi­ri hök­mün­de mö­hüm we­zi­pe­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýär.

16 Iýun 2024

Tehnologiýa

AŞTU täze “Smart Goldaw” hyzmatyny işe girizdi

“Aşgabat şäher telefon ulgamy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti (ÝGPJ) ýörite programma üpjünçiligi hem-de aragatnaşyk torlary arkaly habar beriş howpsyzlyk we gözegçilik ulgamynyň “Smart Goldaw” hyzmatyny girizdi. AŞTU-nyň duşenbe güni habar bermegine görä, häzirki wagtda bu habar beriş howupsyzlyk we gözegçilik ulgamy dolandyryş enjamlaryny, hereketleri belleýji we magnit-kontakt gurluşlary (datçikler) öz içine alýar. Şeýle hem bu ulgama ýangyn duýduryjy, gaz analizatorlary we suw akmasyny anyklaýjy gurluşlary birikdirmäge mümkinçilikler bar.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Günorta Koreýa Aerokosmos müdirligini döretdi we 2045-nji ýyla çenli Marsa ýetmegi maksat edinýär

Koreýa Respublikasynyň Prezidenti Ýun Sok Ýol KASA Aerokosmos müdirligini açdy, munuň özi ýurt üçin kosmos gözlegleriniň täze döwrüni alamatlandyrdy. Bu bolsa ýurduň kosmosdaky ornuny giňeltmek maksadyna we 2045-nji ýyla çenli Marsa gonmak hakyndaky meýilnamalaryna laýyk gelýär. 2045-nji ýyla çenli kosmos maksatlaryna ýetmek üçin ýurt 100 trillion won (72,6 milliard dollar) bölüp berdi.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Türki dünýäniň medeni mirasynyň sanly katalogy taýýarlanylýar

Türki döwletleriň guramasynyň ýanynda Türki dünýäniň umumy maddy we maddy däl medeni mirasynyň katalogy taýýarlanylýar. Bu barada “Anadolu” agentligine beren interwýusynda Türki medeni mirasy gaznasynyň ýolbaşçysy Aktoty Raimkulowa habar berdi. Katalogyň taýýarlanmagy üçin konsultatiw geňeş jogapkär bolar. Onuň düzümine Türki döwletleriň guramasyna gatnaşyjy ýurtlaryň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça milli toparlarynyň agzalary, bu guramanyň, TÜRKSOÝ-yň, Türki dilli ýurtlaryň parlament assambleýasynyň we Türki akademiýanyň wekilleri, şeýle hem her ýurtdan 2-3 bilermen girer.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Elektrikli awtoulaglar üçin tizlik rekordy

Ýokary öndürijilikli elektrik awtoulaglary täze tizlik rekordyny goşdy. Ýaponiýada öndürilen “Aspark Owl” sagatda 438 kilometre ýetdi. Germaniýanyň Papenburg synag merkezinde sagatda 438,74 kilometre ýeten bu awtoulag “dünýäniň iň çalt elektrik ulagy” diýen ada eýe boldy. Mark Basseng tarapyndan dolandyrylýan ulagyň iň ýokary tizligi hemra yzarlaýyş ulgamy tarapyndan tassyklandy. 2015-nji ýyldan bäri ýokary öndürijilikli elektrik awtoulaglaryny öndürýän Ýaponiýada ýerleşýän bu kompaniýa, öňki synaglarynda bu ulagyň 420 we 430 kilometre ýetendigini aýtdy.

14 Iýun 2024

Tehnologiýa

Tehnologiýalar eýýamy

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň belleýşi ýaly, ylmyň we tehnologiýalaryň ösüşini täze derejelere çykarmak, ylmy barlaglaryň, tehniki işläp taýýarlamalaryň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak, olary jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň möhüm meselelerini çözmäge gönükdirmek alymlarymyzyň öňünde goýulýan wajyp wezipelerdir. Olaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigi Ylymlar güni mynasybetli guralan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar» atly halkara ylmy maslahatyň, «Ýaşyl» ykdysadyýetiň möhüm ugurlary: eko-nano-bio we maglumat tehnologiýalary» atly halkara ylmy-amaly maslahatyň netijelerinden hem aýdyň göründi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy we Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi tarapyndan ylmyň hem tehnikanyň ileri tutulýan ugurlary boýunça Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça däp bolan bäsleşigiň jemleri jemlenip, şu ýyl bu abraýly ylmy bäsleşige gatnaşan ýaşlaryň 1670-siniň işleri seljerilip, 107-si ýeňijiler diýlip yglan edildi. Olaryň hatarynda S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň ýaşlarynyň hem bolmagy has-da guwandyryjydyr. Şanly ýylda Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä gününiň hem-de Ylymlar gününiň dabaralary biri-biri bilen utgaşdy. Türkmenistanyň Gyzyl kitabynyň 4-nji neşiriniň çap edilmegi bu şanly seneler

12 Iýun 2024

Tehnologiýa

При перевозках в Туркменистан уже можно подавать предварительную информацию о товарах в электронном виде

С 1 июня в Туркменистане реализована возможность предварительной электронной подачи информации о ввозимых товарах, сообщили в Государственной таможенной службе страны. С этой целью используется информационная система «ASYCUDA World», которая в 2022 году была интегрирована с системой «TIR-EPD», предусматривающей применение книжек МДП для транзита товаров по территории Туркменистана. «В соответствии с Таможенным кодексом Туркменистана с 1 июня 2024 года перевозчикам или иным заинтересованным лицам предоставлена возможность подачи предварительной электронной информации о товарах, предназначенных для ввоза на таможенную территорию Туркменистана до их фактического прибытия», — говорится на сайте таможенной службы страны.

12 Iýun 2024

Tehnologiýa

Aşgabatda “HI-TECH Türkmenistan 2024” halkara forumy we sergi geçiriler

Türkmenistanyň paýtagty Aşgabat şäherinde 2024-nji ýylyň 4-6-njy sentýabry aralygynda Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça “HI-TECH Türkmenistan 2024” atly halkara forum we sergi geçiriler. Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy we “Oguzabat” hojalyk jemgyýeti tarapyndan bilelikde gurnaljak bu sergi innowasiýa tehnologiýalar pudagynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara peýdaly we deň hukukly hyzmatdaşlygy güýçlendirmek hem-de işjeňleşdirmek üçin platforma bolup hyzmat eder. Bu barada serginiň gurnaýjylary habar berýär.

11 Iýun 2024

Tehnologiýa