"Neutral Turkmenistan" newspaper

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-18, 39-95-82, 39-95-88
Email: neutralturkmenistan-gazeti@online.tm

Habarlar

Şatlykly günleriň owazy (Şadyýan tomus — 2024)

Her paslyň öz aýratynlygy, uzak wagtlap ýatdan çykmajak pursatlary bolýar. Tomus pasly hem dürli ýaşdaky, aýratyn-da, bagtyýar çagalar üçin iň gyzykly, şatlykly pursatlara baý pasyllaryň biridir.

Üçe çenli — aýny wagty!

MASARU IBUKA (Irki terbiýe bilen bagly 76 maslahat) EGER ILKINJI GÜNLERDE TERBIÝE BABATDA GELEŇSIZLIGE ÝOL BERILSE, SOŇ TERBIÝEDÄKI ÝETMEZÇILIGIŇ ÖWEZINI DOLDURYP BOLMAZ

Redaksiýanyň elektron poçtasyndan: watan@sanly.tm

Ruhy hazyna Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri türkmen medeniýetiniň we sungatynyň wekillerine döredijilik hem hünär ussatlyklaryny kämilleşdirmäge, täze-täze eserler bilen ruhy gymmatlyga teşne göwünleri gandyryp durmaga mümkinçilikleri artdyrýar. Häzirki wagtda medeni hyzmatlarynyň hilini gowulandyrmak üçin medeniýet ulgamynyň işlerini utgaşdyrmak ugrunda yzygiderli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda döwlet teatrlarynyň, sirkiň, kinokonsert merkezleriniň, döwlet muzeýleriniňdir kitaphanalarynyň birnäçesi halka döwrebap hyzmat edýär.

Şadyýan günler

Hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde, ýaş nesliň döwrebap bilim, dynç almagyna ähli şertler döredilýär. Çagalaryň birnäçesi Gyzylarbat etrabynda 2015-nji ýylda Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda açylyp, ulanylmaga berlen «Dürdäne» çagalar dynç alyş we sagaldyş merkezinde dynç alýarlar. Ir säherden başlanýan maşklar, keremli daglaryň gujagyna ýörişler çagalaryň ruhy dünýäsini baýlaşdyrýar. Tomus günlerinde sergin howaly jülgäniň gözelligi çagalarda ýatdan çykmajak täsir galdyrýar. «Dürdäne» sagaldyş merkezinde gyzykly kitaplary okamak, olar boýunça sowal-jogap alyşmak, geçirilýän dürli bäsleşiklerdir Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýine, haly fabrigine we beýleki gözel ýerlere guralýan gezelençler çagalaryň şatlygyna şatlyk goşýar. Olaryň her gününi gyzykly geçirmek ugrunda terbiýeçiler döredijilikli zähmet çekýärler. Ata-eneler çagalarynyň gowy dynç alýandyklaryna tüýs ýürekden guwanýarlar. Goý, asuda Watanymyzda çagalaryň gülki sesleri elmydama ýaňlanyp dursun!

Awazadaky bäsleşikler

Bilşimiz ýaly, eziz Diýarymyzda çagalaryň tomusky dynç alyş möwsümi başlandy. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda hem şowhunly çäreler, sport ýaryşlary, döredijilik bäsleşikleri biri-birine ulaşyp, şadyýan çagalaryň kalbynda egsilmez joşgun we buýsanç duýgularyny döredýär. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Türkmenbaşy şäher geňeşi tarapyndan «Daýanç» sagaldyş merkezinde dynç alýan çagalaryň arasynda geçirilen bäsleşikler hem şeýle çäreleriň hataryny artdyrdy. Olara gatnaşan çagalar çägeden şekilleri ýasamak, milli oýunlar we tanap çekişmek boýunça bäsleşdiler. 

Bilim boýunça özara hyzmatdaşlyk

Şu gün — 7-nji iýunda Neşirýat-çaphana orta hünär okuw mekdebinde Arkadag, Aşgabat şäherleriniň we Ahal welaýatynyň orta hünär okuw mekdepleriniň jemgyýetçilik başlangyçlary esasynda döredilen okuw-usuly geňeşiniň 7-nji mejlisi geçirildi. Oňa ady agzalan orta hünär okuw mekdepleriniň mugallymlary, hünärmenleri we talyplary gatnaşdy. Okuw-usuly geňeşiň mejlisinde Neşirýat-çaphana orta hünär okuw mekdebiniň, Aşgabat maliýe-ykdysady orta hünär okuw mekdebiniň, Türkmen döwlet medeniýet we sungat mekdebiniň ýolbaşçylary we mugallymlary çykyş etdiler.

Çagalaryň hezil günleri dowam edýär

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň welaýat birleşmesi şu günler «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky «Daýanç», şeýle hem Gökdere jülgesindäki «Beýik Serdaryň nesilleri» çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezlerinde welaýatymyzyň bagtyýar nesilleri üçin tapgyrlaýyn dynç alyşlary guraýar. 2-nji iýunda bu merkezleriň ikisine-de çagalarymyz ugradylyp, şu günler olarda möwsümiň birinji tapgyry dowam edýär. Deňiz ýakasyndaky merkezde häzirki günlerde iki mugallymyň ýolbaşçylygynda welaýatymyzyň dürli etrap-şäherlerine wekilçilik edýän çagalaryň 43-si dynç alýar. Birinji tapgyr 11-nji iýuna çenli dowam eder.

Halkyň bagtyýarlygy ugrunda

Gozgalmaýan emläge bolan hukuk ildeşlerimizi hemişelik gyzyklandyrýan meseleleriň biridir. Ýurdumyzda bu hukuklar bilen bagly kabul edilýän kanunlardan habarlylyk we olara içgin düşünmek raýat hökmünde olaryň borjudyr. Şundan ugur alyp, bölümimiz tarapyndan ilatyň arasynda wagyz-nesihat we düşündiriş işlerini ýygy-ýygydan geçirýäris. Şol duşuşyklarda ildeşlerimiz tarapyndan berilýän dürli mazmunly sowallara jogap berip, olaryň kanuny sowatlylygynyň artmagyna ýardam edýäris.

Hezilliklere beslenen dynç alyş üçin

Welaýat polisiýa müdirliginiň polisiýanyň ýol gözegçiligi bölümi tarapyndan çagalaryň tomusky dynç alyş möwsüminiň dowam edýän günlerinde olaryň köçe-ýol hereketleriniň kadalaryny dogry berjaý etmegi bilen bagly degişli işler geçirilýär. Şolaryň arasynda wagyz-nesihat işleriniň aýratyn uly paýy bardyr. Möwsümde çagalar, köplenç, ata-eneleriniň ýa-da dynç alýan merkezlerinde mugallymlarydyr terbiýeçileriniň gözegçiliginde bolýarlar. Welaýatymyzyň çägindäki çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň golaýyndaky köçelerde polisiýanyň ýol gözegçiligi bölümçeleriniň işgärlerinden gije-gündizleýin nobatçylyk goýulýar. Şeýle hem çagalar ulagly gezelençlere alnyp gidilende, ýol gözegçileri ýörite ulaglarda öňbaşçy bolup hereket edýärler. Çagalaryň toparlaýyn ýagdaýda köçeleri we çatryklary kesip geçýän ýerlerinde olaryň ýolyşygyň duýduryşlaryna laýyklykda hereket etmegi gazanylýar. Ýolyşyklaryň bolmadyk ýerinde bolsa ýol gözegçileri tarapyndan ulaglaryň hereketi togtadylyp, çagalaryň ýoldan howpsuz geçmegi üpjün edilýär.

Halk arzuwy wysal boldy

Darganata etrap häkimliginde akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli çäre geçirildi. Oňa etrabyň hukuk goraýjy edaralarynyň işgärleri hem gatnaşyp, beýik şahyryň döredijiligi hakynda täsirli çykyş etdiler. Çärede çykyş edenler näçe asyr geçse-de, öz Watanyny söýmäge, agzybirlige we dost-doganlygy berkitmäge çagyrýan halkymyzyň beýik oglunyň şygyrlarynyň ýüreklerde mynasyp orun alandygyny aýratyn nygtadylar. Magtymguly Pyragynyň mähriban topragymyzyň hakyky watançysydygy, onuň halkymyzyň öz döwletini gurmak baradaky arzuw-isleglerini aýdyň we çeper beýan edendigi, bu gün şol arzuw-islegleriň amala aşandygy, Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda kämil türkmen döwletiniň ösüşlerden ösüşlere barýandygy hakyndaky söhbetler örän täsirli boldy. Çärede beýik şahyryň goşgulary hem okaldy.

Ýüreklerimizde orny bar

Şu günler «Magtymguly» atly täze kitabyň tanyşdyrylyş dabarasy dowam edýär. Akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar instituty tarapyndan taýýarlanylan täze kitap bilen baglanyşykly çäreleriň giň toplumyna biziň Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutymyzda hem badalga berildi. Biz ýaşlar üçin «Magtymguly» atly täze kitap «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň iň ýakymly sowgatlarynyň birine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň täze kitabyň çap edilendigi barada şu ýylyň 17-nji maýynda paýtagtymyzda «Magtymguly» medeni-seýilgäh toplumynyň we akyldar şahyryň ýadygärliginiň açylyp, ulanylmaga berlen güni habar bermegi ildeşlerimiziň baýramçylyk şatlygyny goşalandyrdy. Ylma, bilime teşne türkmen ýaşlary Magtymguly Pyragynyň şygyrlaryny höwes bilen okaýarlar, akyl-paýhasdan doly şygyrlardan özlerine ýol-ýörelge alýarlar. Şahyryň goşgulary biziň gözýetimimizi giňeldýär, ruhy dünýämizi baýlaşdyrýar. Bäş ýüz sahypadan gowrak bolan uly göwrümli kitap biziň öýlerimiziň töründe, esasan-da, ýüreklerimizde orun aldy. Şeýle kitaby sowgat berendigi üçin Gahryman Arkadagymyza we hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş aýdýarys.

Dabaraly çäre

Ýaşlar — Watanyň röwşen geljegi Golaýda TMÝG-niň şäher geňeşiniň hem-de Hydyr Derýaýew adyndaky mugallymçylyk mekdebiniň bilelikde guramagynda “Ýaşlar — Watanyň röwşen geljegi” atly dabaraly çäre geçirildi. Çärä TMÝG-niň şäher geňeşiniň işgärleri we işjeň agzalary hem-de ýokarda ady agzalan mekdebiň mugallymlarydyr talyp ýaşlary gatnaşdylar.

Türkmenistanyň Gyzyl kitabynyň täze neşiri çapdan çykdy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda halkymyzyň durmuşynyň her bir güni şatlykly wakalara beslenip, ildeşlerimiziň eziz Watanymyza, Gahryman Arkadagymyza we Arkadagly Gahryman Serdarymyza bolan buýsanjyny has-da artdyrýar. 5-nji iýunda bellenilip geçilen Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä gününe gabatlanyp, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Türkmenistanyň Gyzyl kitabynyň 4-nji neşiriniň çap edilmegi şeýle wakalaryň biri boldy. Gyzyl kitap ýurdumyzda daşky gurşawy gorap saklamak babatda uly ähmiýete eýe bolup, Türkmenistanyň özboluşly tebigatyny goramaga, baýlaşdyrmaga, tebigy baýlyklary ylmy taýdan düýpli öwrenmäge hem-de ekologik abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilendir we ýurdumyzyň ösümlik, haýwanat dünýäsi baradaky gymmatly ylmy işdir.

Akyldar şahyry sarpalap

Gündogaryň beýik akyldary we şahyry Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň dünýä dolan şöhratyny has-da beýgeltmek we ony giňden wagyz etmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça ýurdumyzda giň gerimli işler alnyp barylýar. Halkymyz akyldar şahyra, onuň döredijiligine çäksiz hormat goýýar. 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýlip atlandyrylmagy akyldar şahyrymyzyň döredijiligine goýulýan hormat-sarpanyň beýikdigini görkezýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow halkymyza sowgat eden «Ýaşlar ― Watanyň daýanjy» atly kitabynda: «Täze ýylymyzyň adynyň akyldar şahyrymyzyň ady bilen baglanyşdyrylmagynda çuňňur many bar. Magtymguly Pyragynyň eserlerine ornan döwletliligiň, söz we paýhas berekediniň, ylham-döredijiligi joşdurjak rysgal çeşmesiniň, tutuş barlyga, ýaşaýşa, ynsana mahsus gözellikleriň has kämil hem-de döwrebap röwüşde hasyl boljakdygynyň buşlugydyr. Türkmen ýaşlaryna döwletliligimiziň ýene bir sahypasyny belent üstünlikler bilen doldurmaga çagyryşdyr. Öňümizdäki bir ýylymyzy, soňra bütin ömrümizi Magtymguly bolup ýaşamaga çakylykdyr» diýip belleýär. Hormatly Prezidentimiziň bu sözleriniň aňyrsynda Magtymguly Pyragynyň şahyrana dünýäsine düşünmegiň täzeçe ýollary, täsirli usullary bar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň çuňňur manyly bu jümlelerinde Magtymgulynyň özüne hem-de döredijiligine berilýän beýik bahany görmek bolýar.

Gymmatly hazyna

Şu günler ýurdumyzyň ähli künjeginde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar instituty tarapyndan taýýarlanan «Magtymguly» atly kitabynyň tanyşdyrylyş dabaralary giň gerime eýedir. Beýik akyldar şahyryň saýlanan eserlerini özünde jemleýän bu gymmatly kitabyň tanyşdyrylyş dabaralary «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň çärelerine özboluşly many-mazmun çaýýar. Änew şäheriniň Medeniýet öýünde «Magtymguly» atly kitabyň tanyşdyrylmagyna bagyşlanan welaýat derejesindäki dabara etrabymyzyň ýaşlarynyň köp sanlysyna gatnaşmak miýesser etdi. Şonda bütin ömrüni halka hyzmat etmäge bagyş eden Magtymguly Pyragynyň döredijilik dünýäsi, beýik akyldaryň XVIII asyryň türkmen durmuşy, watançylyk, tebigatyň gözelligi, ahlak päkligi bilen bagly şygyrlarynyň ähmiýeti barada aýdylanlar uly täsirleri döretdi.

Ylymlar güni mynasybetli geçirilen maslahat

Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň, Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň, Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň bilelikde guramagynda Ylymlar güni mynasybetli 2024-nji ýylyň 6-njy iýunynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň mejlisler zalynda ylmy-amaly maslahat geçirildi. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe lukmançylyk ylmynyň gadamlary» diýen at bilen geçirilen maslahata  uniwersitetiň rektorlygy we jemgyýetçilik guramalary, professor mugallymlary, talyplar gatnaşdy. Şeýle-de Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinden, Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutyndan, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutyndan, Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutyndan, Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasyndan, Indira Gandi adyndaky Aşgabat lukmançylyk orta okuw mekdebinden, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasyndan, Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutyndan mugallymlar, talyplar gatnaşdy. Ylmy-amaly maslahat Türkmenistanyň Döwlet senasynyň ýerine ýetirilmegi bilen açyldy. Soňra ylmy-amaly maslahata bagyşlanan çykyşlar diňlenildi.

Ylmy-amaly maslahat geçirildi

Düýn — 6-njy iýunda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde Ylymlar güni mynasybetli «Ylmyň ösdürilmegi we tehnologiýalaryň döwrebap kämilleşdirilmegi — ýurdumyzyň durmuş-ykdysady üstünlikleriniň özeni» atly ylmy-amaly maslahat geçirildi. Ol Türkmenistanyň Bilim ministrligi hem-de ady agzalan ýokary okuw mekdebi tarapyndan bilelikde guraldy. Maslahata ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinden professor-mugallymlar, alymlar, hünärmenler we talyplar gatnaşdy.

«Florida» 1-nji, «Edmonton» 6-njy çempionlygyna ymtylýar

Ame­ri­ka­nyň Mil­li hok­keý li­ga­sy NHL-de Sten­li Ku­bo­gy­nyň fi­nal­çy­la­ry bel­li bol­dy. Kon­fe­ren­si­ýa­la­ryň fi­nal du­şu­şy­gyn­dan soň «Flo­ri­da Pant­ers» bi­len «Ed­mon­ton Oý­lers» to­par­la­ry fi­nal­da oý­na­ma­ga hu­kuk ga­zan­dy. Gün­do­gar Kon­fe­ren­si­ýa­nyň fi­na­lyn­da «Flo­ri­da Pant­ers» to­pa­ry «Nýu Ýork Reýn­jer­si» 6-njy du­şu­şyk­da 2:1 ha­sa­byn­da ýe­ňip, umu­my ha­sap­da 4:2 öňe saý­lan­ we bas­syr 2-nji umu­my­lyk­da-da 3-nji ge­zek fi­na­la çyk­ma­gy ba­şar­dy. Gün­ba­tar Kon­fe­ren­si­ýa­nyň fi­na­lyn­da-da ýe­ňi­ji 6 du­şu­şyk­da bel­li bo­lup, Ka­na­da­nyň «Ed­mon­ton Oý­lers» to­pa­ry 6-njy du­şu­şyk­da «Dal­las Stars» toparyny 2:1 ha­sa­byn­da ýeň­li­şe se­ze­war et­di. Şun­luk­da, umu­my ha­sap­da 4:2 öňe ge­çen «Ed­mon­ton Oý­lers» to­pa­ry 18 ýyl­dan soň 2-nji ge­zek NHL-iň fi­na­ly­na çyk­dy.

Iň köp gatnaşan topar Germaniýanyň ýygyndysy

Ýe­ne-de la­ýyk 1 hep­de­den Ýew­ro­pa yk­ly­my­ny EURO 2024 – fut­bol ýa­ry­şy gur­şap alar. Bir aý­lap do­wam et­jek 17-nji Ýew­ro­pa çem­pio­na­tyn­a 24 ýy­gyn­dy gat­na­şyp, olar 6 to­par­ça­da çy­kyş eder. Öz göz­ba­şy­ny 1960-njy ýyl­dan alyp gaýd­ýan Ýew­ro­pa çem­pio­na­ty mun­dan öň 16 ge­zek ge­çi­ril­di. Her 4 ýyl­dan ge­çi­ril­ýän ýa­ryşyň di­ňe pan­de­mi­ýa se­bäp­li 2021-nji ýyl­da ge­çi­ri­liş ter­ti­bi­ni üýt­get­me­li bol­dy. UEFA-nyň 55 ag­za­sy bo­lup, şo­la­ryň 35-si yk­lym ýa­ry­şy­na azyn­dan 1 ge­zek gat­naş­dy, je­mi 10 ýy­gyn­da çem­pi­on bol­mak ba­şart­dy. Ýa­ry­şyň iň tä­ze we­ki­li Gru­zi­ýa­nyň ýy­gyn­dy­sy­dyr.

NBA-nyň fi­na­ly: «Dal­las­my» ýa-da «Bos­ton»

Ame­ri­ka­nyň Mil­li bas­ket­bol li­ga­sy NBA-da fi­nal du­şu­şyk­la­ry­na şu gün ba­dal­ga ber­ler. «Dal­las Ma­we­riks» bi­len «Bos­ton Sel­tiks» to­par­la­ry­nyň ara­syn­da­ky fi­nal du­şu­şyk­la­ry­nyň il­kin­ji 2 oýny Bos­ton­da (7-nji we 10-njy iýun­da), 3–4-nji du­şu­şyk­lar Dal­las­da (13-nji we 15-nji iýun­da) ge­çi­ri­ler. Ge­rek bo­lan ýag­da­ýyn­da 5-nji du­şu­şyk 18-nji iýun­da Bos­ton­da, 6-njy du­şu­şyk 21-nji iýun­da Dal­las­da, 7-nji du­şu­şyk bol­sa 24-nji iýun­da Bos­ton­da ge­çi­ri­ler. Il­kin­ji 4 du­şu­şyk­da ýe­ňiş ga­za­nan to­par 78-nji möw­sü­miň çem­pi­ony bo­lar. «Dal­las Ma­we­riks» to­pa­ry Gün­ba­tar Kon­fe­ren­si­ýa­nyň fi­na­lyn­da 5 oý­nuň ne­ti­je­sin­de «Min­ne­so­ta Tim­ber­wol­wes» to­pa­ry­ny, «Bos­ton Sel­tiks» to­pa­ry-da Gün­do­gar Kon­fe­ren­si­ýa­nyň fi­na­lyn­da «In­dia­na Peý­ser­si» 4:1 ha­sa­byn­da ýe­ňip­di. «Dal­las Ma­we­riks» 3-nji ge­zek NBA-nyň fi­na­lyn­da oý­nar. «Dal­las Ma­we­riks» to­pa­ry mun­dan öň­ki fi­na­lyň 2-sin­de-de «Ma­ýa­mi Hit» bi­len du­şu­şyp, gar­şy­da­şyn­dan 2006-njy ýylda as­gyn ge­lip­di, 2011-nji ýyl­da bol­sa üs­tün çy­kyp, il­kin­ji çem­pi­on­ly­gy­ny baý­ram edip­di.