Türkmenmetbugat

"Zenan kalby" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-62-10, 38-61-74, 38-62-05
Email: zenankalby@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Bir owuç şemal (Gündelikden)

HOSIÝAT RUSTAMOWA, Özbegistanyň «Kitob dunyosi» gazetiniň baş redaktory. EDEBIÝATSYZLYK BILEN SYNAMA!

17 Fewral 2021

Halallygyň gözbaşy

Zenana, enä hormat goýmak gadymy däplerimiziň biridir. Ilhalar perzentleri ýetişdirýän eneleriň il içinde sarpasy belentdir. Halkymyzyň baý taryhyna göz aýlanyňda, türkmen zenanlarynyň mertebesine, beýik ykbalyna buýsanýarsyň. Togrul begiň aýaly Altynjan hatyn ata çykyp, söwer ýaryny ýesirlikden boşadan, il-gününe hemaýat eden gaýratly zenan hökmünde taryha giripdir. XI asyryň ahyrlarynda, XII asyryň başlarynda ýaşap geçen Seljuk türkmenleriniň soltany Soltan Sanjaryň aýaly Türkan hatyn adamsyna döwleti dolandyrmakda, ýurduň medeniýetini ösdürmekde ýakyndan ýardam beripdir. Asyllylygy, parasatlylygy, söze çeperligi bilen uly hormata mynasyp bolan Mähesti şahyr, XV asyrda ýaşap geçen Mähri hatyn ýaly ajaýyp zenanlarymyz şygyrlary bilen edebiýatda, taryhda mynasyp yz galdyrypdyrlar. Arkama-arka aýlanyp, nesilme-nesil geçip gelýän pähimler terbiýeçilik mekdebiniň özboluşly ýollaryny goýupdyr. Edep-terbiýe meselesinde gyz maşgalanyň terbiýesi aýratyn orun eýeleýär. Gyz maşgala işe ýarandan onuň el işine ünsüni gönükdirmek hem milli terbiýäniň bir usulydyr. Çünki juda inçe, çylşyrymly çekilýän keşdeler ünslüligi, sabyr-takatlylygy, agraslygy terbiýeleýär. Şol bir wagtda bu iş çaganyň çeper döredijiligini, ukyp-başarnygyny, owadan, gowy zady saýlap bilmek, geýinmek medeniýetini hem ösdürýär. Milli el işleridir öwütler bilen terbiýelenen gyz maşgalalar biri-biri bilen bäsleşip, kämil

17 Fewral 2021

Bahyl adam

Bir ýolagçy ýol bilen barýarka, ýolda sataşan biri ondan: — Nirä barýarsyň? — diýip soraýar. Onda ýolagçy:

17 Fewral 2021

Söz manysy

Maşak Sözlüklerde görkezilişi ýaly, gadymy türki dilde başak görnüşinde bolan «maşak» sözi aslynda arpanyň, bugdaýyň, şalynyň başyny we onuň gaçan başlary toplanyp boglan kiçijik dessäni aňladypdyr. Sözüň köki — baş, ak bolsa goşulma. Söz manysynyň giňelmegi bilen ýaý peýkamynyň ujuna oturdylýan demir ýa süňk çişlere-de «başak», soňra «maşak» diýlipdir. «B» sesiniň «m» sesine öwrülişi dilimiziň fonetik aýratynlygyna laýyk gelýär: burun-murun, bu-munuň, muny.

17 Fewral 2021

«Kowusnamada» bedew hakynda

At bilen ynsanyň tebigaty birmeňzeşdir: ýagşy ata, ýagşy adama näçe nyrh kesseň-de utulmarsyň. Parasatly adamlar aýtmyşlaýyn: «Dünýe ynsan bilendir, ynsanam haýwan bilendir, haýwanlaryň iň gözeli bolsa atdyr». Ony saklamak hem hojalykçylykdyr, hemem mertlikdir. * * *

17 Fewral 2021

Bedew hormaty (hekaýa)

Dokuz ýaşly Didar üçin atasy Täşli aganyň yzyna düşüp, obanyň at ýatagyna gitmekden gyzykly zat ýokdy. Ynsan ömrüniň iň bagtly döwri bolan çagalykdan bäri atlara bolan söýgi onuň aňyna ornaşypdy. Täşli aganyň berýän gyzykly gürrüňleriniň birýan ujy has irki döwürlere — Göroglynyň Gyraty baradaky rowaýat kysmy hekaýatlara çenli uzap giderdi. Zol-zol gaýtalanýandygyna garamazdan, Didar ol gürrüňleri diňläp, hiç ýadamazdy. Gaýta, her gezek gürrüň başlanandan tä tamamlanýança, bar ünsüni jemläp oturardy. Onuň yz ýanyndan Didaryň atasynyň gürrüňleri boýunça sowallary başlanýardy. Mahlasy, Didaryň hiç bir güni atlar bilen baglanyşyksyz geçmeýärdi. Birdenem, dünýäni sarsdyryp «Uruş turdy» diýen habar ýaýrady. Hemmeler bilen bir hatarda Didaryň kakasam fronta gitdi. Adamlaryňky düşnükli welin, athanadaky atlar hem edil urşa giden adamlar ýaly yzly-yzyna nirädir bir ýerlere äkidilip başlandy. Bu boluş Didara örän güýçli täsir etdi. Ol: — Ata, aý ata, indi atlarymyz dolanyp getirilmezmi, indi toýda at çapmarysmy?! Hany, sen maňa at münmegi, at çapmagy öwretjekdiň-ä? — diýip, howsalaly nazaryny atasyna dikdi. Agtygyna näme diýjegini bilmän birmeýdan dyman Täşli aga basym özüni ele aldy. Ol Didaryň başyny sypalap:

17 Fewral 2021

Watansyň!

Külterlenip barýar ykbalyň ýoly,Gujagyňda kynçylygy duýmadym.Köňül pyýalasy söýgüden doly,Söýşüm ýaly özgeleri söýmedim.Jandan söýlüp, şu günlere ýetensiň,Göbek ganym daman ata Watansyň! Gerdende göterýän iň agyr derdim —Öňüňde meň üzüp bilmez karzym bar.Sen maňa ak süýt deý ak bagty berdiň,Bilýän, seň öňüňde ömür bergidar.Men aýdaýyn, goý, meň sesim gatalsyn:«Bu dünýäde deňsiz-taýsyz Watansyň!».

17 Fewral 2021

Bagt diýlende...

Gök köýnegiň ýaz şemaly ýalydy, Diňe sendiň şol ýazlaryň gelşigi.

17 Fewral 2021

Dili dogaly derwüş

Bu waka heniz adamlaryň tebigy hadysalaryň häsiýetine näbelet wagty, hat-ýazuwyň ýok wagty, hanlar han bolsalar-da, goşunlarynyň ýok wagty bolupdyr diýýärler. Bir hanlykda adamlar öz erklerine işläp, ýaşap ýörüpdirler. Olar heniz ekin ekmegi gaty bir özleşdirip bilmän, diňe maldarçylyk, ýagny, çarwa günamaçylygy bilen günlerini dolapdyrlar. Olaryň esasy mallary goýun hem-de düýe bolupdyr. Adamlar belli bir hanlykda ýaşasalar--da, oturymly, ýagny, oba-kentlerde ýaşaman, mallaryna nirede öri meýdany bar bolsa, şol ýerlerik göçüp gidipdirler. Goňşy ýurtlar, halklar baradaky habarlary diňe ömrüni ylma beren gezende derwüşleriň üsti bilen bilipdirler.

17 Fewral 2021

Dile geldi - bile geldi

Ýakymly söz göwün bagyň gülleder, Ýakymsyz söz ýüregiňe gülledir.

17 Fewral 2021

Hoja Batyryň degişmeleri

Bir bedre süýdi menem tapyp getirerdim Bir döwürde agam Ilmyrat Batyr bazardan sygyr alypdyr. Ony sagmak kyn bolany üçin gelnejem agama ýüzlenipdir:

17 Fewral 2021

Binagär

Ir döwürlerde bir ýigit uly minarany gurup bolansoň, onuň ýanynda bir topar çaganyň üýşüp, wagyrdaşyp, ellerini minara uzadyp, bir zatlar diýişýändiklerini görýär. Ol olaryň ýanyna baryp: — Näme boldy, çagalar? — diýip soraýar.

17 Fewral 2021

Seçek, peçek, çeçek, leçek...

Goňşym okumyş adam. Şeýle bolansoň, onuň eý görýän zatlary täze kitaplardyr gazet-žurnallar. Özem, haýsy bir zady okanda düşünmedik sözüni hemişe elýeterinde duran ýandepderçesine bellemek edehedi bar. ««Düşünmän okasaň, alan, öwrenen zadyň bolmaz, biderek wagt ýitireniň bolar!» diýip, ýandepderçesine gonan şol sözi bilmek üçin aladalanyp ýör. Ol bir gün salam berip, gapydan girişine bada-bat habaryny aýtmak bilen boldy: — Halkymyzyň söz sungaty giden bir umman, hazyna. Bu sungatda täsinlikler hem köp. Ýekeje harp hem sözüň manysyny üýtgedip dur! Meniň bu mysalym deňizden damja ýaly bolsa gerek! — diýdi-de, maňa elindäki ýandepderçäni uzatdy-da, sözüniň üstüni ýetirip:

17 Fewral 2021

Agzy — alla, ýüregi — tylla

Ünsümiň sowalgalarynyň azalýanyndanmy, bilmedim, ýöne eşidýän gyly gyrylmadyk täze gürrüňlerimiň sany artyp gidip otyr. Täze gürrüňem täze sowallary oýarýar. Hemişe-de “Gyzym saňa aýdaýyn, gelnim, sen düşün” edýän türkmeniň gürrüňleri aglaba aýlawly, öwrümli. Märekede aýdylan öwüdiň gyjalata barabardygyny bilýän: ýaşulular, sözlerini göni degişli adama gönükdirmän, çala kakdyryp, sowarak, diňe düşbiniň gursagynda gögär ýaly edip aýdýarlar. Onsoň, gepiň teýine kimler bada-bat, kimler hem soň-soňlar ýetýärler. Dogry düşünip bilmän, käte gepiň nädogry, ters manysynda ulanylmagy hem, megerem, şundandyr. Şu gezegem şeýle bolaýdy öýdýän... Giň jaýyň töründe oturan ýerinden gelen bilen soraşyp, töwir-dogalaryň arasynda-da haýyr-yhsan, sogap-günä hakynda täsirli gürrüňler berip oturan ýaşulynyň söhbetinden aýrylmak kynam bolsa, işli bolamyzsoň, rugsat alyp turduk. Ugratmaga çykan işdeşimize märekä mugallym bolup oturan gowy ýaşulularynyň bardygyny, onuň bilen giňlikde çaýlaşmak isleýändigimi ýaňzydanymda, ol birhili gürrüň etdi:

17 Fewral 2021

Arkadagly Watanda

Her kim bagtyny görýärArkadagly Watanymda.Asudalyk höküm sürýärArkadagly Watanymda. At-owazy Arşa galýar,Bedew batly öňe barýar,Barha işler rowaçlanýarArkadagly Watanymda.

17 Fewral 2021

Şygryýet bossany

Watan Asudadyr oba-kendiň, şam-u-säheriň ajaýyp,Aňzak gyşyň, tomsuň, tylla güýzüň, baharyň ajaýyp,Binalary göge uzan merjen şäherim ajaýyp,Garaşsyz sen, Bitarap sen, ak daňlary atan — Watan!

17 Fewral 2021

Şygryýet bossany

Watandyr Watan yşky gursagymda gaýnaýar,Sygyndygym, seždegähim Watandyr.Türkmen ilim erkinlikde ýaýnaýar,Sygyndygym, seždegähim Watandyr.

17 Fewral 2021

Şygryýet bossany

Bagtyýar il Men ilimde şeýle uly bagt görýän, Gözlerde şugla bar, kalplarda nur bar. Bagtly adamlardan ruhlanyp ýörün, Halkymyň ýüregi «Watan» diýp urýar.

17 Fewral 2021

Şygryýet bossany

Baky bagtyň mekany Watanym gül açýar, jennete meňzäp,Türkmenistan, baky bagtyň mekany.Döwrüm ylham berýär ýüregim dyňzap,Joşup wasp etmäge bagtly mekany.

17 Fewral 2021

Arzuwlary hasyl bolan şahyr

Türkmen nusgawy edebiýatynyň düýbüni tutujy Magtymguly Pyragy halkymyzyň guwanjyna, buýsanjyna, şan-şöhratyna öwrülen milli şahyrdyr. Onuň umman ýaly döredijiligi adamzadyň bagtyýar ýaşaýyş durmuşy hakdaky arzuwlara beslenendir. Şeýle bolansoň, Magtymguly Pyragynyň döredijiligi giňden öwrenilip, ynsanperwerlige ýugrulan, edep-terbiýä öwrülen şahyrana setirleri dünýä ýaýylýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň 14-nji ýanwarynda iş sapary bilen Lebap welaýatyna gelen hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň birnäçe wajyp meseleleri bilen birlikde, akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan senesiniň 300 ýyllygyna taýýarlyk görlüşi barada habar berildi. Bilşimiz ýaly, 2014-nji ýylda Magtymgulynyň doglan gününiň 290 ýyllygy giňden bellenilip geçilipdi. 2024-nji ýylda bolsa akyldar şahyrymyzyň 300 ýyllygyny bellemek we oňa häzirden taýýarlyk işlerine girişmek hakda aýdyldy.

17 Fewral 2021

‹
1
2
...
657
658
659
660
661
662
663
...
680
681
›