Türk­men-hy­taý gat­na­şyk­la­ry öz göz­ba­şy­ny ga­dym­dan alyp gaýd­ýar. Bu gat­na­şyk­la­ryň ta­ry­hy asyr­la­ryň do­wa­myn­da hat-ýa­zu­wyň üs­ti bi­len bi­ziň gün­le­ri­mi­ze ge­lip­ ýetipdir. Türk­men ta­ry­hyn­da Hy­taý «Çyn-Ma­çyn» ýa-da «Çyn» ady bi­len meş­hur­dyr. Hy­taý özü­niň aý­ra­tyn­lyk­la­ry hem-de gö­zel te­bi­ga­ty bi­len köp san­ly şa­hyr­lar­dyr alym­la­ry, ja­han­keş­de­ler­dir sy­ýa­hat­çy­la­ry özü­ne çe­kip­dir. Türk­me­niň be­ýik nus­ga­wy şa­hy­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy hem Hy­ta­ýa ba­ryp gör­me­gi ar­zuw­lap: «Gö­wün is­tär, gez­sem Çyn-Ma­çyn, Hy­rat» di­ýip ýa­zyp­dyr.

Hä­zir­ki aja­ýyp za­ma­na­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­lan­gyç­la­ry bi­len, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň taý­syz ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de, türk­me­niň şöh­rat­ly ta­ry­hy çuň­ňur öw­re­nil­ýär. Şun­da asyr­la­ryň do­wa­myn­da dün­ýä ýaň sa­lan Be­ýik Ýü­pek ýo­ly ar­ka­ly türk­men-hy­taý gat­na­şyk­la­ry­nyň iki hal­kyň ösüş­le­ri­niň, dost­lu­gy­nyň ber­ke­me­gin­de uly äh­mi­ýe­te eýe bo­lan­dy­gy­na aý­dyň göz ýe­tir­ýär­siň.