Tebi­gatyň goragynda

7 Iýun 2024
305

Eziz Di­ýa­ry­myz­da te­bi­ga­ty go­ra­mak ug­run­da ýe­ti­len sep­git­ler, bi­ti­ri­len iş­ler örän ulu­dyr. Te­bi­ga­ty­my­zyň aja­ýyp­lyk­la­ry­ny ýan­gyn how­pun­dan go­rap sak­la­mak ba­ra­da uly ala­da­lar edil­ýär. Ýur­du­my­zyň to­kaý se­ýil­gäh­le­rin­de, dag­lar­da, öri säh­ra meý­dan­la­ryn­da ýan­gyn howp­suz­ly­gy­nyň düz­gün­le­ri­ni üp­jün et­mek hem şu gün­ki gün esa­sy we­zi­pe bo­lup, şol we­zi­pe­ler­den ugur alyp, Türk­me­nis­ta­nyň Içe­ri iş­ler mi­nistr­li­gi­niň Döw­let ýan­gyn howp­suz­ly­gy gul­lu­gy to­kaý­lar­da, se­ýil­gäh­ler­de, dag­lar­da, öri säh­ra meý­dan­la­ryn­da ýan­gyn howp­suz­ly­gy­nyň ka­da­la­ry­ny ber­jaý et­mek bo­ýun­ça öz mas­la­hat­la­ry bi­len ýüz­le­nip, esa­sy ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­li gaý­ra­go­ýul­ma­syz çä­re­ler ba­ra­da şu­la­ry mas­la­hat ber­ýär:

To­kaý­lar­da, se­ýil­gäh­ler­de, dag­lar­da, öri säh­ra meý­dan­la­ryn­da zäh­met çek­ýän iş­gär­le­riň ara­syn­da jo­gap­kär ýol­baş­çy­lar ta­ra­pyn­dan ýan­gyn howp­suz­ly­gy­nyň gaý­ra­go­ýul­ma­syz çä­re­le­ri ba­ra­da gö­zük­di­riş gür­rüň­deş­lik­le­ri ge­çi­ri­lip, ber­ki­di­len çäk­ler­de ýan­gyn howp­suz­lyk düz­gün­le­ri­ni ber­jaý edi­ji di­war­lyk­lar, il­kin­ji ýan­gyn sön­dü­ri­ji en­jam­la­ry bi­len üp­jün edi­len ýan­gyn ger­mew­le­ri otur­dyl­ma­ly. Ösüp du­ran bag­la­ryň ara­syn­da­ky gu­ran ha­şal ot­la­ry aras­sa­lap, ha­tar hem zo­lak ara­la­ryn­da sü­rüm iş­le­ri­ni ge­çi­rip, ýan­gyn howp­suz­lyk zo­la­gy­ny dö­ret­me­li. Uly bag­la­ryň şa­ha­la­ry­dyr pür­le­ri­ni ho­wa ar­ka­ly ge­çi­ri­len elekt­rik tok ge­çi­ri­ji­le­ri bi­len gal­taş­ýan ýer­le­rin­de ýan­gyn how­pu­nyň dö­re­mez­li­gi üçin şa­ha­la­ry ke­sip aýyr­ma­ly. Çäk­ler­de iş­le­dil­ýän teh­ni­ka­la­ryň tüs­se çy­kar­ýan ab­zal­la­ry uç­gun sön­dü­riş en­jam­la­ry bi­len berk ýa­py­lyp, teh­ni­ki ýag­da­ýy­nyň el­my­da­ma gu­rat bol­ma­gy gö­zeg­çi­lik­de sak­lan­ma­ly. Iş­le­dil­ýän teh­ni­ka­la­ry il­kin­ji ýan­gyn sön­dü­riş en­jam­la­ry bo­lan ke­çe, pil, pal­ta, çä­ge, suw, ot sön­dü­riş en­jam­la­ry bi­len üp­jün edip, baş­ga mak­sat­lar üçin ulan­maz­dan abat ýag­daý­da sak­lan­ma­ly. Çäk­ler­de çal­gy ýag­la­ry, ýe­ňil ýa­ny­jy su­wuk­lyk­la­ry si­ňen es­gi­le­ri taş­lap git­mek, gu­ran ha­şal ot­la­ry ýak­mak, do­ly sön­dü­ril­me­dik ot­lu­çöp, çi­lim ga­lyn­dy­la­ry­ny taş­la­mak howp­lu­dyr. Ot ýak­maz­lyk ba­ra­da­ky su­rat­ly ýat­la­ma­lar gör­nük­li edi­lip go­ýul­ma­ly. Şeý­le-de, çüý­şe gap­la­ry­ny gal­dyr­mak hem howp­lu­dyr, se­bä­bi bu ýag­daý Gü­nüň şöh­le­si­niň ug­ru­ny üýt­ge­dip geç­me­gi ne­ti­je­sin­de ýan­gy­nyň dö­re­me­gi­ne ge­ti­rer. Çäk­ler­de keb­şir­le­me iş­le­ri­ni ge­çir­mä­ge rug­sa­dy bo­lan adam­lar, bu iş­le­riň ge­çi­ril­jek ýer­le­ri­ni ot-çöp­ler­den aras­sa­lap, uç­gun­lar daş-tö­we­re­ge ýaý­ra­maz ýa­ly, tö­we­rek­le­ýin oda dö­züm­li di­wa­ry gu­rup, el ujun­da ot sön­dü­riş se­riş­de­le­ri bi­len üp­jün edip, işe gi­riş­me­li. Iş­ler ta­mam­la­nan­dan soň, bir­nä­çe wagt­lap gö­zeg­çi­lik edip, oduň tu­taş­ma­gy­na se­bäp bo­lup bil­jek uç­gun­la­ryň gal­man­dy­gy­na göz ýe­ti­ri­len­den soň, iş­le­nen ýer­den git­me­li. Çäk­ler­de gu­ral­ýan wagt­la­ýyn göç­me öý­ler­de elekt­rik ge­çi­ri­ji­le­riň bi­rik­ýän ýer­le­rin­de dö­räp bil­jek uç­gun­la­ryň öňü­ni al­ýan ýö­ri­te ört­gü­ler ulan­ma­ly. Wa­gon-öý­le­riň için­de eme­li usul­da ýa­sa­lan elekt­rik en­jam­la­ry­ny ulan­mak ta­la­ba­la­ýyk däl­dir. Wagt­la­ýyn otur­dy­lan gaz en­jam­la­ry­na bi­rik­di­ril­ýän gaz­ly ba­llon­lar wa­gon öýü­niň daş ýü­zün­de, de­mir­den gur­na­lan ýö­ri­te gu­tu­la­ryň için­de otur­dyl­ma­ly.