Bagyr sirrozly näsaglarda portal gemodinamikanyň üýtgemegi

15 Aprel 2021
4128

Bagryň dowamly diffuz keselleriniň gizlin, alamatsyz geçmegi olaryň giçki döwürlerinde anyklanylmagyna we bagryň sirrozynyň (BS) emele gelmegine getirýär. Bütindünýa saglygy goraýyş guramasynyň (BSGG) maglumatlaryna görä, Ýewropa ýurtlarynda BS-dan ölümçilik 1,8%-e deň bolýar, bu öz gezeginde 170000 adama gabat gelýär. Bagryň alkogol bilen zeperlenmelerinden ýylda 2,5 million adam heläk bolýar, olaryň arasynda 320000 töweregi 15-29 ýaş aralykdaky adamlardyr [8, 9]. BS-ly näsaglaryň ölüminiň sebäbi, köplenç, portal gipertenziýa (PG) sindromynyň gaýraüzülmeleri bolup durýar. Olaryň arasynda gyzylödegiň giňelen wena damarlaryndan gan akmalar 40%, bagyr ensefalopatiýa 30%, infeksion gaýraüzülmeler (pnewmoniýalar, spontan bakterial peritonit, peşew çykaryş ulgamynyň infeksiýalary) 30% ýagdaýda duş gelýär [4, 7]. BS-nyň gaýraüzülmeleriniň arasynda gepatosellýulýar karsinoma aýratyn orny eýeleýär. Gepatosellýulýar karsinoma onkologiki keselleriň arasynda altynjy ýeri eýeleýär we onkologiki ölümçiligiň sebäpleriniň arasynda dördünji ýerde durýar [5, 6].

Bagyr içki gan aýlanyşynyň bozulmalary bagyr keselleriň patogenezinde uly orun tutýar. Bagyr keselleriň irki anyklanylmagynda portal ulgamynyň damarlarynyň ultrases dopplerografiýasy hem elýeterli, hem inwaziw däl usullaryň biri bolup durýar [1-3].

Zulfiýa RAHIMOWA, Baýram HOJAGULYÝEW
M.Garryýew adyndaky TDLU-nyň kliniki farmakologiýa we endokrinologiýa okuwly gospital terapiýasy kafedrasy
Beýleki habarlar