HABARLAR

Ýaşlyk joşguny aýdym-sazda ýaňlanýar

Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynda Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň guramagynda ýörite sazçylyk we sungat ugurly okuw mekdepleriniň arasynda yglan edilen «Ýaşlyk joşguny» atly bäsleşik geçirildi. Oňa welaýat ýörite sungat mekdebiniň talyplary hem gatnaşyp, öňdäki orunlary eýelemegi başardylar. Ýörite sazçylyk we sungat ugurly okuw mekdeplerini tamamlan we şu ýyl tamamlaýan uçurymlary saz sungatynyň dürli ugurlary boýunça döredijilige ugrukdyrmak, olaryň ýerine ýetirijilik ussatlygyny ýokarlandyrmak, şeýle hem saz sungatyna höwesli zehinleri ýüze çykarmak maksady bilen geçirilen bäsleşikde oňa gatnaşyjylar düzgünnamada görkezilen şertler boýunça çykyş etdiler. Olaryň çykyşlaryna Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň professor-mugallymlaryndan ybarat bolan eminler baha berdiler.

Döredijilik bäsleşigi

Sungatda ýaşlyk joşguny Aşgabat şäheriniň gözel künjeginde ýerleşýän Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynda «Ýaşlyk joşguny» atly döredijilik bäsleşigi geçirildi. Bäsleşige ýurdumyzyň ýörite sazçylyk we sungat ugurly okuw mekdepleriniň talyplarydyr uçurymlary gatnaşdylar. Bäsleşige gatnaşyjylar türkmen we daşary ýurt kompozitorlarynyň nusgawy we häzirki zaman eserlerini, türkmen halk aýdym-sazlaryny joşgunly ýerine ýetirdiler. Bu bäsleşigiň maksady aýdym-saz sungatyna höwesli, zehinli ýaşlary ýüze çykarmakdan, olary saz sungatynyň ugurlary boýunça döredijilige höweslendirmekden hem-de ýaş sazandalaryň professional derejesini ýokarlandyrmakdan ybarat boldy.

Gadymy medeniýetiň ojagy

Hormatly Prezidentimiziň «Änew — müňýyllyklardan gözbaş alýan medeniýet» kitabynyň adynyň özem köp zatdan habar berýär we okyjyny bada-bat özüne çekýär. Kitaby eliňe alyp, Änewiň gadymyýetiň jümmüşlerine çuňňur kök urup gaýdan baý hem şöhratly taryhy barada has aýdyň bilmek isläp, ony okamaga howlugýarsyň. Gadymy Änewiň durmuşynda bolup geçen möhüm wakalar. Ýaşaýyş medeniýetiniň täze derejesiniň döredilmegi. Änew depelerinde geçirilen gazuw-agtaryş işleri. Arheologik tapyndylar. Häzirki döwre çenli saklanyp galan özboluşly binagärlik ýadygärlikleri. Änew medeniýetini ilkinji bolup açan we bu baradaky hakykaty dünýä ýetiren Rafael Pampelliniň, şeýle-de Wadim Massonyň, Wiktor Sarianidiniň, beýleki görnükli alym-arheologlaryň ekspedisiýalarynyň netijesinde mälim edilen maglumatlar. Gadymyýetiň bu taryhy künjegi bilen baglanyşykly rowaýatlar... Bular barada Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ylmy-populýar eserinde örän düýpli, örän täsirli beýan edilýär.

Mag­tym­gu­ly­nyň şy­gyr­la­ry — dost­luk köp­rü­si

Türk­men nus­ga­wy şa­hy­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy mynasybetli ýakynda türk­men alym­la­ryn­dan, mu­gal­lym­la­ryn­dan yba­rat to­par Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­syn­da iş sa­pa­ryn­da bol­dy. Türk­me­nis­ta­nyň Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­syn­da­ky Kon­sul­ly­gy Ak­tau şä­he­rin­de ýer­leş­ýän Ş.Ýe­se­now adyn­da­ky Hazar döw­let tehnologiýalar we in­že­ner­çi­lik uni­wer­si­te­tin­de «Mag­tym­gu­ly­nyň ru­hy mi­ra­sy — dost­lu­gyň we pa­ra­hat­çy­ly­gyň sim­wo­ly» at­ly hal­ka­ra yl­my mas­la­ha­t ge­çir­di. Hal­ka­ra mas­la­hat­da uni­wer­si­te­tiň rek­to­ry pro­fes­sor B.Ah­me­dow, Türk­me­nis­ta­nyň Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­syn­da­ky kon­su­ly M.Ab­dyl­la­ýew, Man­gis­tau we­la­ýa­ty­nyň hä­kim­li­gi­niň we­ki­li we bu uni­wer­si­te­ti­ň mu­gal­lym­la­ry meş­hur ga­zak şa­hy­ry Jam­byl Ja­ba­ýe­wiň Mag­tym­gu­ly­nyň goş­gu­la­ry­ny ürç edip okan­dy­gy we şa­hyr­lar Ga­ly Or­ma­no­wyň, Ga­fu Ka­ýyr­be­ko­wyň, Duý­sen­bek Kana­tba­ýe­wiň be­ýik akyl­da­ryň goş­gu­la­ry­ny ga­zak di­li­ne ter­ji­me eden­di­gi, türk­men şa­hy­ry­nyň goş­gu­la­ry­nyň ga­zak hal­ky­n

Hal­ka­ra fes­ti­wal­da «ba­ky ro­wa­ýat­lar»

24-29-njy ap­rel ara­ly­gyn­da Türk­men döw­let gur­jak teat­ry­nyň dö­re­di­ji­lik to­pa­ry Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň An­ka­ra şä­he­rin­de ge­çi­ri­len «Ki­çi­jik ha­nym­lar, ki­çi­jik je­nap­lar» at­ly 19-njy hal­ka­ra teatr fes­ti­wa­ly­na gat­na­şyp, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Türk­me­nis­tan — Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi» at­ly ki­ta­byn­dan re­žiss­ýor Yl­ýas Dur­dy­ýe­wiň sah­na­laş­dy­ran «Ba­ky ro­wa­ýat­lar» spek­tak­ly­ny gör­kez­di­ler. Bu spek­takl­da Se­ýit Je­ma­led­din ýa­dy­gär­li­gi bi­len bag­ly ro­wa­ýat­da gür­rüň be­ril­ýän wa­ka şe­kil­le­riň, he­re­ket­le­riň, sa­zyň, yşyk­la­ryň üs­ti bi­len be­ýan edil­ýär. Türk­men ar­tist­le­ri dün­ýä­niň en­çe­me döw­let­le­ri­niň ça­ga­lar teatr­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len fes­ti­wal­da üs­tün­lik­li çy­kyş edip, de­giş­li ku­bo­ga we dip­lo­ma my­na­syp bol­du­lar. Olar bu ýer­de gu­ra­lan us­sat­lyk, sah­na di­li, he­re­ket ýa­ly ugur­lar bo­ýun­ça ge­çi­ri­len tej­ri­be sa­pak­la­ry­na gat­na­şyp, dür­li ýurt­la­ryň ar­tist­le­ri, re­žiss­ýor­la­ry bi­len pi­kir alyş­dy­lar. Şeý­le-de da­şa­ry ýur

Pa­riž­dä­ki Py­ra­gy­ly pur­sat­lar

Go­laý­da Fran­si­ýa­nyň paý­tag­ty Pa­riž­de ÝU­NES­KO-nyň we TÜRK­SOÝ-yň bi­le­lik­de gu­ra­ma­gyn­da Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li ge­çi­ri­len çä­re­ler mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­zi dün­ýä ýaý­mak­da, halk­la­ryň ara­syn­da­ky me­de­ni gat­na­şyk­la­ry je­bis­leş­dir­mek­de no­bat­da­ky ädim bol­dy. Iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry ta­ra­pyn­dan taý­ýar­la­nan çä­re­le­riň çäk­le­rin­de gu­ra­lan «Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy we Türk­me­nis­ta­nyň me­de­ni mi­ra­sy» at­ly ser­gi­de Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Dil, ede­bi­ýat we mil­li gol­ýaz­ma­lar ins­ti­tu­ty­nyň hem-de Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň gaz­na­syn­da sak­lan­ýan, ÝU­NES­KO-nyň me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zi­len gym­mat­lyk­lar, ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň eser­le­ri gör­ke­zil­di. Bi­le­lik­dä­ki türk­men-fran­suz ar­heo­lo­gik to­pa­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­niň 30 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li ge­çi­ri­len yl­my-ama­ly mas­la­hat­da çy­kyş eden­ler şeý­le me­de­ni gat­na­şyk­la­ryň bar­ha gi­

Halypa suratkeşiň sergisi

1-nji maý­da Türk­me­nis­ta­nyň Çe­per­çi­lik ser­gi­ler mü­dir­li­gi we şe­kil­len­di­riş sun­ga­ty­nyň ser­gi mer­ke­zin­de Türk­me­nis­ta­nyň sun­gat­da at ga­za­nan iş­gä­ri Ka­ka­gel­di Se­ýit­mu­ham­me­do­wyň şah­sy ser­gi­si gu­ral­dy. Ser­gi­de ha­ly­pa nak­ga­şyň oba dur­mu­şy­na, ahal­te­ke be­dew­le­ri­mi­ze ba­gyş­lap dö­re­den «To­ýa bar­ýa­rys», «Erek da­gy», «Se­kiz­ýap», «Gü­neş­li peý­zaž», «Me­niň ýaş­lyk döw­rüm», «Me­le­guş», «Po­lat­ly», «Ýa­nar­dag», «Ga­ra­der», «Oýun­çy we Py­ýa­da» ýa­ly köp­le­riň söý­gü­si­ni ga­za­nan eser­le­ri giň­den ýaý­baň­lan­dy­ryl­ýar. Şeý­le-de bu ýer­de onuň öz dost­la­ry kom­po­zi­tor Nu­ry Hal­mäm­me­do­wyň, şa­hyr Gur­ban­na­zar Ezi­zo­wyň ýag­ty ýa­dy­gär­li­gi­ne ba­gyş­lan ese­ri gör­ke­zil­ýär.

Ýaş ýürekleriň konserti

30-njy aprelde Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň ýanyndaky Daňatar Öwezow adyndaky Türkmen döwlet ýörite sazçylyk mekdebiniň 95 ýyllygy mynasybetli taýýarlan hasabat konserti geçirildi. Dabara mekdebiň üflenip çalynýan saz guralynyň orkestriniň ýerine ýetirmeginde kompozitor D.Hydyrowyň şahyr O.Oraztaganowanyň sözlerine döreden «Bagtyýarlyk aýdymy» bilen başlady. Soňra halk aýdymy «Gyratym», rus kompozitory Ýe.Doganyň «Wals» sazy ýaňlandy. Konserti S.Kasiminiň ýolbaşçylygyndaky kwartet «Ýatlama», M.Jumaýewiň dirižýorlyk etmegindäki instrumintal saz gurallary ansambly Zekinýa de Abreunyň «Tiko-tiko» sazy, kanunçylar toparynyň «Gözel Diýarym» sazy, dutarçylar ansamblynyň «At çapar» sazy, «Şirin owazlar» skripkaçylar ansamblynyň Georgiý Swiridowyň «Romans» eseri bezedi. Şeýle-de talyplar Jemşit Galpakowyň Ferens Listiň «Syrgyn» eserini, Şatlyk Altyýewiň şol awtoryň «Wenger rapsodiýasyny», Aman Akmyradowyň Nury Halmämmedowyň «Elegiki Prelýudiýa we Fuga» eserini, Wepa Allaşowyň Daňatar Öwezowyň we Adriýan Şapoşnikowyň «Şasenem we Garyp» operasyndan «Şawelediň ariýasyny» ýerine ýetirmegi konserte özboluşly öwüşgin çaýdy.

Şekillendiriş sungatynda dostana gatnaşyklar

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwletara medeni gatnaşyklar türkmen şekillendiriş we amaly-haşam sungatyny dabaralandyrmakda giň şertleri döredýär. Türkmenistanyň halk suratkeşi Aýhan Hajyýewiň doglan gününiň 100 ýyllygy mynasybetli geçirilen medeni çäreleriň çäklerinde Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň sungat ussatlary bilen duşuşyk geçirildi. Oňa Özbegistanyň Çeperçilik akademiýasynyň ýolbaşçysy, Özbegistanyň halk suratkeşi Akmal Nuridinow, Gazagystanyň Al-Faraby adyndaky Milli uniwersitetiniň mugallymy, sungaty öwreniş ylymlarynyň professory Žanarbek Beristenow, Gyrgyzystanyň I.Arabaýew adyndaky Döwlet uniwersitetiniň professory, Gyrgyzystanyň halk suratkeşi Ýuristanbek Şygaýew, Täjigistanyň Suratkeşler birleşiginiň başlygy Nargis Hamidowa dagy gatnaşdy. Olar ýokary okuw mekdebimiziň mugallymlaryna we talyp ýaşlaryna özleriniň milli sungatynyň aýratynlyklary, belli suratkeşleriň döredijiligi hem-de çeperçilik hünärleri boýunça bilim berlişi, häzirki zaman sungaty öwreniş ylmynyň nazaryýeti barada gürrüň berdiler.

Geçmişiň hem şu günüň waspy

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň gadymy Änew şäheriniň 2024-nji ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegine bagyşlap ýazan «Änew — müňýyllyklardan gözbaş alýan medeniýet» atly eseri halkymyzyň şöhratly taryhyny hem-de baý medeni mirasyny öwrenmekde hem-de wagyz etmekde bahasyna ýetip bolmajak gymmatly gollanmadyr. Täze kitabynda: «Bilýäniňi paýlaşdygyňça, bilelikde baýlaşýarsyň» diýip nygtaýan hormatly Prezidentimiziň üç dilde neşir edilen bu eserinde şöhratly taryhymyz bilen birlikde, eziz halkymyzyň dünýäniň ünsüni özünde jemleýän taryhy-medeni mirasy, bu babatda döwlet maksatnamalarynyň, düýpli özgertmeleriň durmuşa geçirilişi, abraýly halkara guramalar, daşary ýurtlaryň öňdebaryjy ylmy merkezleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk barada hem giňişleýin maglumat berilmegi aýratyn bellärliklidir. Taryhy müňýyllyklardan gözbaş alýan Änew şäheriniň geçmişi, binagärlik ýadygärlikleri barada örän gymmatly maglumatlar berilýän eserde Ahal welaýatynyň edara ediş merkezinde şu günki günde durmuşa geçirilýän toplumlaýyn özgertmeler hakynda hem söhbet edilýär. Täze kitabyň dürli fotosuratlar, ussat suratkeşleriň eserleri bilen bezelmegi onuň özüne çekijiligini has-da artdyrýar.