HABARLAR

SIR­KUL­ÝAR YK­DY­SA­DY­ÝE­TIŇ ÝÖ­REL­GE­LE­RI

Haçan-da sir­kul­ýar yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ýö­rel­ge­le­ri­niň gys­ga do­la­ny­şy­gy­ny ula­nyp bol­ma­ýan ha­la­tyn­da, R3, R4, R5, R6 we R7 ýö­rel­ge­le­ri iň oňat stra­te­gi­ýa­ diý­lip ha­sap­lanyl­ýar. Bu ýö­rel­ge­ler ha­ryt­la­ry we ola­ryň bö­lek­le­ri­ni yk­dy­sa­dy­ýet­de has uzak sak­la­mak bi­len, önüm­le­riň öm­rü­ni uzalt­ma­ga kö­mek ed­ýär­ler. Ma­te­ri­al­lar we ola­ryň bö­lek­le­ri se­re­sap­ly­lyk bi­len sö­kü­len­de, baş­ga bir ýer­de dür­li mak­sat­lar üçin gaý­ta­dan ula­ny­lyp bil­ner. R3 – R7 ýö­rel­ge­le­ri­niň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin ba­za­ryň ka­bul ediş uky­by, kä­mil lo­gis­ti­ka, bu pro­se­se gat­na­şy­jy­la­ryň peý­da­ly iş­le­me­gi, ma­te­ri­al­la­ryň do­la­ny­şyk do­wam­ly­ly­gy­nyň ba­ha­lan­dy­ryl­ma­gy (LCA — Li­fe Cycle Ana­ly­sis) we şol ýö­rel­ge­le­riň dür­li işe­wür­lik mo­del­le­ri ar­ka­ly ýaý­ra­dyl­ma­gy ze­rur­dyr. Gaý­ta­dan ulan­ma­gy hö­wes­len­dir­mek üçin, kom­pa­ni­ýa­lar öz iş­jeň­li­gi­ni «önüm hyz­mat hök­mün­de (Pa­aS)» gör­nüş­li sir­kul­ýar yk­dy­sa­dy­ýe­tiň işe­wür­lik mo­de­li­ne la­ýyk­lyk­da gu­ra­ma­ga ça­lyş­ma­l

«BMW» 2 milliondan gowrak awtoulaglaryny yzyna alýar

Germa­ni­ýa­nyň «BMW» ABŞ-nyň we Hy­ta­ýyň ba­za­ryn­da sa­tu­wa çy­ka­ry­lan ulag­la­ry­nyň uly muk­da­ry­ny yzy­na ýyg­na­ýar. Has ta­ky­gy, kom­pa­ni­ýa ulag­la­ryň elekt­rik ul­ga­myn­da­ky nä­saz­lyk se­bäp­li, ABŞ-nyň ba­za­ryn­dan 720 müň, ka­da la­ýyk gel­me­ýän howp­suz­lyk ýas­syk­la­ry se­bäp­li bol­sa, Hy­ta­ýyň ba­za­ryn­dan 1,36 mil­lion ula­gy dü­ze­diş iş­le­ri­ni ge­çir­mek üçin yzy­na al­ýar. Ýo­kar­da ag­za­lan bök­denç­lik­le­r ne­mes aw­tou­lag ön­dü­ri­ji­si­ni goş­ma­ça çyk­da­jy­lar bi­len ýüz­be-ýüz ed­ýär. Em­ma go­wy ha­bar­lar hem bar. Ýew­ro­pa­nyň ba­za­ryn­da «BMW» kom­pa­ni­ýa­sy ta­ra­pyn­dan ön­dü­ri­len elekt­ro­mo­bil­le­riň söw­da­sy öňe iler­le­ýär. Kom­pa­ni­ýa şu ýy­lyň iýul aýyn­da Ýew­ro­pa ba­za­ryn­da 14 müň 869 sa­ny elekt­ro­mo­bil sat­dy we bu ugur­da ta­ryh­da il­kin­ji ge­zek «Tes­la­dan» öň­de ge­çip, bi­rin­ji or­ny eýe­le­di.

Täjigistanda elektromobilleriň önümçiligi ýola goýlar

Tä­ji­gis­tan­da hy­taý­ly ma­ýa­dar­la­ryň gat­naş­ma­gyn­da elekt­ro­mo­bil­le­ri ön­dür­ýän kär­ha­na dö­re­di­ler. Des­lap­ky me­ýil­na­ma la­ýyk­lyk­da, 2028-nji ýy­la çen­li ýurt­da elekt­ro­mo­bil­le­riň we ola­ra kuw­wat be­ri­ji be­ket­le­riň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la goý­mak, şeý­le hem ola­ryň iş­le­me­gi üçin äh­li ze­rur inf­rast­ruk­tu­ra­ny dö­ret­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Hu­su­san-da, elekt­ro­mo­bil­le­re bo­lan is­le­gi art­dyr­mak üçin, aly­jy­la­ra ýa­şyl bel­gi­li ny­şan­lar ber­ler we dür­li ar­tyk­maç­lyk­lar dö­re­di­ler. Ýeri ge­len­de bel­le­sek, Tä­ji­gis­ta­nyň güm­rük gul­lu­gy­nyň ha­ba­ry­na gö­rä, 2023-nji ýyl­da ýur­da 3316 sa­ny elekt­ro­mo­bil im­port edil­di we 2024-nji ýy­lyň bi­rin­ji ýa­ry­myn­da bu gör­ke­zi­ji eý­ýäm 5266 elektro­mo­bi­le ýet­di.

3,8 milliard amerikan dollary sarp edildi

2024-nji ýy­lyň bi­rin­ji çär­ýe­gin­de ula­ny­jy­lar dynç alyş mak­sat­ly mo­bil go­şun­dy­lar üçin 3,8 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry möç­be­rin­de pul sarp etdiler. Bu ba­ra­da «App­fi­gu­res» sel­jer­me por­ta­ly ha­bar ber­di. Ag­za­lan muk­da­ryň 2,1 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry wi­deo stri­ming («You­Tu­be» we ş.m.), 0,9 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry bol­sa gys­ga wi­deo­la­ra («Tik­Tok» we ş.m.) ni­ýet­le­nen mo­bil go­şun­dy­la­ra de­giş­li­dir. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, bu sel­jer­me di­ňe ula­ny­jy­lar ta­ra­pyn­dan tö­le­nen mo­bil tö­leg­le­ri öz içi­ne al­ýar. Hü­när­men­ler eger-de ma­ha­bat­lar­dan we beý­le­ki hyz­mat­lar­dan gel­ýän gir­de­ji­ler ha­sa­ba alyn­sa, bu möç­be­riň ýüz­ler­çe es­se art­jak­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler.

Hytaý Özbegistanyň esasy daşary söwda hyzmatdaşy boldy

Hytaý 2024-nji ýy­lyň ýan­war — iýul aý­la­ryn­da Öz­be­gis­ta­nyň esa­sy da­şa­ry söw­da hyz­mat­da­şy bol­dy. Has ta­ky­gy, ha­sa­bat döw­rün­de iki ýur­duň ara­syn­da­ky öza­ra söw­da do­la­ny­şy­gy 6,85 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry­na deň bol­dy. Bu gör­ke­zi­ji ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rün­dä­ki­den 0,9 gö­te­rim az­dyr. Şu ýy­lyň 7 aýyn­da Öz­be­gis­ta­nyň Hy­ta­ýa eks­port eden ha­ryt­la­ry­nyň we hyz­mat­la­ry­nyň umu­my ba­ha­sy 20 gö­te­rim aza­lyp, 1,2 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry­na ba­ra­bar bol­dy. Hy­ta­ýyň öz­bek ba­za­ry­na eks­por­ty bol­sa 5,4 gö­te­rim ar­typ, 5,7 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ry­na ýet­di.

Polat önümçiligi 4,7 göterim azaldy

2024-nji ýy­lyň iýul aýyn­da dün­ýä­de po­lat önüm­çi­li­gi ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, 4,7 gö­te­rim azal­dy. Bu ba­ra­da Bü­tin­dün­ýä Po­lat As­so­sia­si­ýa­sy­nyň ha­sa­ba­tyn­da aý­dyl­ýar. Ha­sa­ba­tda bel­le­nil­me­gi­ne gö­rä, şu ýy­lyň iýul aýyn­da dün­ýä­de po­lat önüm­çi­li­gi 152,8 mil­lion ton­na deň bol­dy.

Gruziýa Azerbaýjanyň we Ermenistanyň çäklerine barýan tizlikli ýollary gurar

Gruziýanyň sebitleýin ösüş we infrastruktura ministrligi Azerbaýjan bilen Ermenistanyň çäklerine tizlikli awtomobil ýoly gurmak üçin tender yglan etdi. Gündogar-Günbatar we Demirgazyk-Günorta, şeýle hem Gruziýany Azerbaýjanyň we Ermenistanyň serhetleri bilen birleşdirýän halkara üstaşyr geçelgeleriň bölegi bolan Rustawi-Gyzyl köpri we Algeti-Sadahlo ýollarynyň bölümleriniň gurluşygy barada gürrüň edilýär. Taslama laýyklykda daşarky yşyklandyryş ulgamy bilen jemi 61,3 km dört zolakly beton tizlikli awtomobil ýoly, 26 sany köpri we 11 sany ulag merkezleri gurlar, bularyň ählisinde halkara ýol hereketiniň howpsuzlygynyň talaplary berjaý ediler.

Demir ýol infrastrukturasyna gönükdirilen maýa goýumlary, Türkiýede demir ýol eksportyny 13 % ýokarlandyrdy

Ýylyň ilkinji ýedi aýynda Türkiýe demir ýol arkaly iberilýän eksport mukdaryny geçen ýyl bilen deňeşdirilende 13% artdyryp, ýagny 1,2 million tonna çenli artdyrdy - bu barada transport we infrastruktura ministrligi habar berdi we bu ösüşiň milli demir ýol infrastrukturasyny ösdürmek boýunça ägirt uly tagallalar bilen üpjün edilendigini belledi. Ministrligiň habaryna görä, demir ýol eksportynyň 86% paýtagt sebitinden we goňşy welaýatlardan iberilýär. Türkiye her gün azyndan 8 ýük otlusyny Ýewropa iberýär. Eksport gurluşynda esasy önümler awtoulag ätiýaçlyk şaýlary, dokma önümleri, azyk önümleri, elektron önümleri, himiýa önümleri, sement we gurluşyk materiallarydyr.

Birža täzelikleri

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 20-si hasaba alyndy. Daşary ýurt puluna Owganystanyň, Özbegistanyň işewür toparlarynyň wekilleri “Türkmennebit” döwlet konserniniň kärhanasynda öndürilen uçar kerosinini, dizel ýangyjyny, suwuklandyrylan gazy, nebit ýol bitumyny satyn aldylar. Mundan başga-da, daşary ýurt puluna Türkiýäniň, Owganystanyň, Gazagystanyň telekeçilerine portlandsement, nah ýüplük, arassalanan pagta galyndylary ýerlenildi. Geleşikleriň jemi bahasy ABŞ-nyň 3 million 828 müň dollaryndan gowrak boldy.

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynyň hünärmenlerine şahadatnamalar gowşuryldy

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynyň edara binasynda Koreýa Respublikasynyň «Koryo Shuipbuilding Industry Technology Co., Ltd.» kompaniýasynyň inženerleri tarapyndan gämi gurluşyk ugry boýunça geçirilen amaly okuw sapaklarynda ýokary görkezijilerine mynasyp bolan türkmen hünärmenlerine şahadatnamalar gowşuryldy. Okuw döwrüniň dowamynda bilimi we hünäri bilen tapawutlanan we synaglardan üstünlikli geçen hünärmenlere Koreýa Respublikasynyň «Koryo Shuipbuilding Industry Technology Co., Ltd.» kompaniýasynyň Prezidenti tarapyndan höweslendiriji sowgatlar gowşurylyp, höwesjeň, işlerine ussat ýaş gämi gurluşykçylara öz minnetdarlyklaryny bildirip, geljekde türkmen hünärmenleriniň uly üstünliklere eýe boljakdyklary barada belläp geçdiler.