Ýaşyl ekologiýa — gözel ýaşaýyş

Her güni ösüşlere beslenýän Diýarymyzy bagy-bossanlyga öwürmek, daşky gurşawy gorap saklamak ýurdumyzda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Arkadagly Gahryman Serdarymyz bu derwaýys işi hemişe üns merkezinde saklaýar. Ata Watanymyzda saýaly, pürli we miweli bag nahallarynyň oturdylmagy, tokaý zolaklarynyň döredilip, howanyň üýtgemegine garşy aýgytly göreş çäreleriniň ýaýbaňlandyrylmagy oňyn netijesini berýär. Ylhamyňa ylham, ýüregiňe joşgun berýän gür baglyklar göwnüňi göterýär. Güneşli Diýarymyzy  bagy-bossanlyga beslemek, tebigaty, daşky gurşawy gorap saklamak ählimiziň borjumyz bolup durýar. Tebigat bilen sazlaşykda ýaşamagy, haýwanat we ösümlik dünýäsiniň gözelliklerini gorap saklamagy elmydama üns merkezinde saklan ata-babalarymyz ýaşyl baglaryň ajaýyp tebigatymyza berýän gözelligini duýup ýaşamagy we ynsan saglygy üçin peýdasyny ýaş nesle düşündirip, olary zähmetde terbiýeläpdir. «Bagym bar, barym bar», «Bag — barsyz bolmaz, at — timarsyz», «Bag — ekeniňki, ýap — çekeniňki» diýen nakyllary döreden halkymyz tebigaty gözüniň göreji deýin gorapdyr.

Ekologiýa abadançylygy – ählumumy bähbit

Tebigaty goramak, daşky gurşawy aýawly saklamak düşünjesi ata-babalarymyzyň paýhas gazanynda gaýnap, nesilleriň aň eleginde süzülip, ýol-ýörelge hökmünde biziň şu günlerimize çenli ýetip gelen maddy we ruhy baýlygymyzdyr. Bu babatda bir howadan dem alýan, bir derýadan suw içýän, bir sebitde, bir yklymda ýaşaýan dost-doganlyk halklaryň hem halkymyzyň parahat dünýäde, asuda asmanyň astynda abadan durmuşda ýaşamak ýaly pikirlerini, ýol-ýörelgelerini goldaýandyklarynyň şaýady bolmak ildeşlerimiziň buýsançly başlaryny göge ýetirýär. Munuň şeýledigine Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 19-njy sentýabrynda Amerikanyň Birleşen ştatlarynyň Nýu-Ýork şäherinde BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasyna gatnaşmagy we ol ýerde taryhy çykyş etmegi hem aýdyňlygy bilen subut etdi. Taryha altyn harplar bilen ýazylan bu waka ekologiýa ulgamyny ösdürmek bilen birlikde, adamzadyň sagdyn gurşawy döretmek hakyndaky arzuwlaryny durmuşa geçirmek babatdaky beýik işlerini hem dabaralandyrdy. Döwlet Baştutanymyzyň BMG-niň belent münberinden eden çykyşynda gün tertibiniň möhüm meseleleri hökmünde howa we ekologiýa meselelerini çözmek barada aýratyn bellenilip geçildi.

Germaniýada howany goramak üçin ýük awtoulaglarynyň nyrhlary ýokarlandyrylar

Germaniýanyň mejlisinde 2023-nji ýylyň 1-nji dekabryndan başlap esasy ýollarda 7,5 tonnadan gowrak agramy bolan ýük awtoulaglary üçin tölegi ýokarlandyrmak boýunça kanun kabul edildi. Bu uglerod dioksidiniň zyňyndy töleglerini nyrhlara goşmak bilen amala aşyrylar. Kanunda bellenilişine görä, bu düzgün 2024-nji ýylyň 1-nji iýulyndan başlap, agramy 3,5-den 7,5 tonna çenli bolan ýük awtoulaglaryna hem degişli bolar. Bu täze kanan ulaglardan çykýan parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmaga we howanyň durnuklylygyny saklamaga gönükdirilen bolup, onuň kömegi bilen 2030-njy ýyla çenli umumy ulag duralgalarynda elektrik ulaglarynyň paýyny 35% -e çenli ýokarlandyrmak maksat edinilýär.

Ekologiýa taýdan arassa ýurtlar

Bilermenleriň aýtmaklaryna görä, daşky gurşawyň, ekologiýanyň arassalygy biziň ömrümiziň dowamlylygyny şertlendirýär. Şonuň üçin ABŞ-nyň Konnektikut ştatyndaky Ýel uniwersitetiniň Ekologiýa hukugy we syýasaty Merkeziniň alymlary her ýyl Ekologiýa işjeňliginiň indeksini düzýärler. 2022-nji ýylda bu merkeziň geçiren barlaglary netijesinde dünýäniň ekologiýa taýdan arassa döwletleriniň sanawy düzüldi. Bu sanawda ilkinji onlugy Daniýa, Beýik Britaniýa, Finlýandiýa, Malta, Şwesiýa, Lýuksemburg, Sloweniýa, Awstriýa, Şweýsariýa we Islandiýa ýaly döwletler düzdüler. Barlag geçirilende, ýurtlaryň daşky gurşawy, tämiz howasy, ýaşamak üçin zerur şertleri, arassa agyz suwy, balyk gory, ekerançylyk we batgalyk meýdanlary, ýaşyl zolaklary, tokaýlary we beýlekiler göz öňünde tutuldy. Iň ýokary ball 100 ball diýlip hasaplanyldy. Şonda Daniýa, Beýik Britaniýa, Finlýandiýa döwletlerine degişlilikde, 77,9; 77,7; 76,5 ballar degişli boldy. Munuň özi bu ýurtlarda ekologiýanyň hem-de daşky gurşawyň ýokary derejede arassadygyny görkezdi. Bu sanawda onluga giren ýurtlaryň iň pes baly 62,9-a deň boldy.

Gursakda joş alýar Watan söýgüsi

Ekologik abadançylyk — eşretli durmuşyň girewi

Ekologiýa abadançylygy ugrunda

Ýurdumyzda tebigaty goramak, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek, tebigy serişdeleri aýawly saklamak döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlardyr. Şundan ugur almak bilen, tebigaty asyl durkunda geljekki nesillere ýetirmek we ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek babatda oýlanyşykly işler amala aşyrylýar. Uzak we ýakyn ýyllary nazarlaýan maksatnamalarda hem bu ugurda toplumlaýyn çäreler göz öňünde tutulandyr. Ýaşyl zolaklary döretmek bilen, tebigy gurşawyň arassalygyny we abadançylygyny üpjün etmekde, Diýarymyzyň ösümlik we haýwanat dünýäsini gorap saklamakda, baýlaşdyrmakda, suw serişdelerini rejeli peýdalanmakda alnyp barylýan işleriň uludygyny belläp geçmek gerek. Daşky gurşawy goramagyň hukuk binýady hem kämilleşdirilip, bu ugurda döwrebap kanunlar kabul edilýär. «Tebigaty goramak hakynda», «Ekologiýa howpsuzlygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary muňa mysaldyr. Olar tebigaty goramagyň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek bilen, ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge, hojalyk we beýleki işleriň tebigy ekologik ulgamlara zyýanly täsiriniň öňüni almaga, biologik dürlüligi gorap saklamaga we tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmaga, adamyň we jemgyýetiň ýaşaýşynyň möhüm bähbitlerini üpjün etmäge, daşky gurşawa antropogen we tebigy täsiriň netijesinde ýüze çy

Balkan dagy — gözellikler mesgeni

Ýurdumyzyň tebigatynda daglar aýratyn orun tutýar. Dag gözelligi bilen özüne bendi edýär. Onuň sergin, jana tenekar howasynda seriň giňäp, keýpiň göterilip, ruhuň täzelenýär. Daga çykan adamyň göwni guş bolup uçýar. Uzaklardan howalanyp görünýän Balkan dagy gözelligi, howasynyň, çeşmeleriniň suwunyň arassalygy, ösümlik we haýwanat dünýäsiniň baýlygy hem köpleriň ünsüni özüne çekýär. Uly Balkanyň iň beýik nokady Arlan deňiz derejesinden 1881 metr belentlikde durýar. Oňa başgaça Düneşgala gerşi hem diýilýär. Uly Balkan bilen Köpetdagyň arasynda ýerleşýän Kiçi Balkanyň iň beýik gerşi bolsa deňiz derejesinden 777 metr belentlikdedir. Uly Balkan dagynda 250-ä golaý janyňa şypa berýän süýji suwly, ululy-kiçili çeşmeler bar. Durnagöz çeşmeleriň suwy bu ýerlerde mekan tutup ýaşaýan bürgüt, käkilik, ýabany towuk, daşdeşen ýaly guşlar, dag goçy, dag tekesi, tilki, towşan ýaly ownukly-irili haýwanlar üçin ýaşaýyş çeşmesi bolup hyzmat edýär.

Döwlet Baştutanymyz Merkezi Aziýa Suw strategiýasyny döwrebaplaşdyrmagy teklip etdi

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Duşenbe şäherinde geçirilen Araly halas etmegiň halkara gaznasyny esaslandyryjy döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisinde eden çykyşynda Merkezi Aziýa Suw strategiýasyny döwrebaplaşdyrmagy teklip etdi. Döwlet Baştutanymyzyň öz çykyşynda nygtaýşy ýaly, Türkmenistan Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ählisi bilen bilelikde, sebitde suw diplomatiýasynyň ilerledimegine aýratyn uly üns berýär. Şu maksat bilen biziň ýurdumyz Araly halas etmegiň halkara gaznasyna başlyklyk etmeginiň dowamynda Merkezi Aziýa Suw strategiýasyny işläp taýýarlamak başlangyjyny öňe sürdi.

Gülçi zenanlaryň bäsleşigi

Degre-daşy güller bilen bezelen eziz Watanymyzyň her bir güni toý-baýramlara, şanly senelere beslenýär. Ynha, bu gün hem, ýagny 15-nji sentýabrda  şanly Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk baýramçylygyna bagyşlanyp ýurdumyzy gözelleşdirmek ugrunda zähmet çekýän gülçi bagbanlarymyzyň päk zähmetini dabaralandyrmak, ýaşlarda gözellige, zähmete, tebigata bolan söýgini döretmek maksady bilen Türkmenistanyň Kärdeşler Arkalaşygynyň Milli merkezi, Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi Geňeşi we Aşgabat şäher häkimliginiň bilelikde guramagynda Aşgabat şäher häkimliginiň «Bagt köşgi» toý dabaralar merkeziniň «Nur» toý zalynda «Güller gözelligiň, parahatçylygyň aýdymy» atly hünär bäsleşigi geçirildi. Baýramçylyk bäsleşigine Aşgabat şäheriniň Berkararlyk, Köpetdag, Bagtyýarlyk we Büzmeýin etraplarynyň bagçylyk müdirlikleriniň gülçi gelin-gyzlaryndan düzülen toparlar gatnaşdylar.