Gün urmadan goranalyň!

Gün urma — bu ýagdaý çaganyň kellesine göni Gün şöhlesiniň düşmegi sebäpli saglygyň bozulmagy bilen häsiýetlendirilýär. Ýaş çagalarda bu ýagdaý has ýygy duş gelýär. Gün uranda ýürek bulanma we gusmak bilen birlikde, gowşaklyk, ysgynsyzlyk, kellagyry duýulýar. Uly çagalar gulagyň şaňlamasyndan, gözleriň öňünde uçganaklaryň peýda bolmagyndan arz edýärler. Çaganyň bedeniniň gyzgynlygy ýokarlanýar. Deri, esasan, ýüzde we kellede gyzyl bolýar. Pulsy ýygy, gowşak, dem alşy çalt bolýar. Aşa derleme, burnuň ganamasy ýüze çykýar. Gün uranda berilýän suw gaty sowuk bolmaly däldir, sebäbi bu aşgazanyň gysylmagyna we gusmagyna sebäp bolup biler. Mineral suw ýa-da ýörite duzly erginler bilen içmek has gowudyr. Çaga derlemek bilen duz ýitirýär. Bu tutgaýlaryň emele gelmegine sebäp bolup biler. Duzly erginler suw-elektrolit düzümini çalt dikeldýär. Gün urmada islendik mata bölegini sowuk suw bilen çyglamaly we maňlaýyna, boýnuna ýa-da arkasyna sürtmeli. Çaganyň bedenini bolsa çygly mata bilen süpürmeli. Gyzdyrýan çagany suwa (deňiz, suw howdany) birden salmak bolmaýar. Çaganyň kellesini elmydama açyk reňkli başgap bilen goramaly. Günüň has gyzan wagtlarynda daşarda dynç almakdan gaça durmaly.

«Arçman» — şypaly mekan

Tomus paslynyň gelmegi bilen hemmeler nirede gowy dynç alyp biljekdikleri barada pikir edip başlaýarlar. Özüm-ä şeýle. Bir kagyzy elime alýaryn-da, gidip biläýjek ýerlerimiň sanawyny düzýärin. Goýny sapaly «Arçman» şypahanasynyň hem şol sanawyň ýokarky setirinde orny bar. Bejerijilik, saglygy dikeldiş ähmiýeti boýunça halkyň arasynda uly abraýdan peýdalanýan şypahana Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynyň çäginde, Aşgabat şäherinden günbatarda 130 kilometr uzaklykda, Köpetdagyň Degirmendag diýen ýeriniň eteginde, deňiz derejesinden 157 metr belentlikde ýerleşýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy esasynda ýurdumyzda şypahana ulgamynyň işini kämilleşdirmek babatda uly işler durmuşa geçirildi. Şol işleriň hatarynda «Arçman» şypahanasynda hem halkymyzyň göwnejaý dynç almaklary we saglyklaryny dikeltmekleri üçin döwrebap mümkinçilikler döredildi. Hususan-da, 2009-njy ýylda Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda bu şypahananyň 420 adama niýetlenen täze binasy hem-de 28 wannany öz içine alýan melhem suwlar bilen bejeriş merkezi ulanmaga berildi. Şeýlelikde, «Arçman» şypahanasynda birbada 920 adamy kabul etmäge mümkinçilik döredildi.

Gün şöhlesinden goranyň!

* Tomus paslynda Günüň aşa ýiti şöhlesinden goranmaly. * Tomus aýlarynda Günüň

Il saglygy — ýurt baýlygy

Saglygyň gadryny bilgil... Bedenterbiýe we sport bilen meşgullanyp, ir säher bilen we agşamara arassa howada ýarym sagat pyýada ýöremeli.

Il saglygy — ýurt baýlygy

Ata-babalarymyzyň «Il saglygy — ýurt baýlygy» diýen pähimi giň many-mazmuny özünde jemleýär. Bu dürdäne jümle ýurduň iň esasy baýlygynyň raýatlarynyň saglygydygyny öňe sürmek bilen birlikde, halky sagdyn bolan ýurtda agzybirlikli zähmetiň netijesinde uly ösüşleriň gazanylýandygy, onuň baý ýurda öwrülýändigi baradaky pikir-garaýyşlary hem özünde jemleýär. Şol esasdan, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Milli Liderimiziň hem-de hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen eziz Diýarymyzda halkyň saglygyny goramak babatda alnyp barylýan işler pederlerimizden miras galan pähimiň rowaçlyklara beslenýändigini görkezýär diýip, buýsanç bilen aýdyp bileris. Halkyň saglygyny goramak üçin bolsa, ilkinji nobatda, saglygy goraýyş ulgamynda uly ösüşleri gazanmagy üpjün etmek zerurlygy öňe çykýar. Häzirki wagtda «Saglyk» Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň saglygy goraýyş desgalarynyň ähli taraplaýyn döwrebaplaşdyrylmagyna, olara iň gowy innowasion tehnologiýalaryň, dünýä tejribesiniň we ylmyň gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmagyna aýratyn uly ähmiýet berilýändigi guwandyryjydyr. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy, dünýäniň öňdebaryjy lukmançylyk edaralary, ylmy-barlag merkezleri bilen ýola goýlan gatnaşyklaryň esasynda dür

Berjaý edilmeli maslahatlar

♦Dowam edýän tomus paslynda şahsy arassaçylyk düzgünlerini berjaý etmek möwsümde ýüze çykyp biläýjek birnäçe ýiti içege ýokanç keselleriniň öňüni alýar. Her bir adam şahsy arassaçylyk düzgünlerini doly we dogry berjaý etmeli. ♦Sagdyn durmuş ýörelgelerine eýerip, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaly.

Şypalydyr howasy, suwy — dertleň dowasy

Hormatly watandaşlar!

Tomsuň häzirki jöwzaly günlerinde sagdyn durmuşy üpjün etmek siziň özüňize baglydyr. Munuň üçin, Günüň ýiti şöhlesinden goranmagy, pasla görä geýinmegi, jemgyýetçilik arassaçylyk tertip-düzgünlerini berjaý etmegi, günüň dowamynda 2-2,5 litre çenli arassa agyz suwuny kabul etmegi, gök önümlere, miwelere, süýt we süýt önümlerine has köp üns bermegi maslahat berýäris.

Gymmaty egsilmeýän hazyna

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz ýiti zehini, giň dünýägaraýşy, öňdengörüjilikli pähim-parasady bilen ençeme eserleri, ajaýyp kitaplary döredip, okyjylar köpçüligine peşgeş berdi hem-de halkymyzyň ruhy dünýäsiniň, paýhas hazynasynyň has-da baýlaşmagyna uly goşant goşdy. Hormatly Arkadagymyzyň eserleri watanperwerligi, öz ýurduň tebigatyna, onuň baýlyklaryna aýawly çemeleşmegi, ösüşlerine buýsanmagy, topragynyň keramatyna, gadymy we şöhratly taryhyna hormat-sarpa goýmagy ündeýär. Olaryň arasynda adamzat medeniýetiniň ösüşine uly goşant bolan milli gymmatlyklarymyza, Garaşsyz, baky Bitarap döwletimize, onuň bedew batly ösüşlerine, bagtyýar şu günümize, sporta, sagdyn durmuş ýörelgelerine bagyşlanan eserler-de bar. «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik kitaby bolsa lukman Arkadagymyzyň köptaraply döredijiliginde aýratyn orun eýeleýär. Bu kitap öz saglygy barada aladalanýan her bir adam üçin peýdaly maglumatlaryň hazynasydyr. Onuň jiltlerinde kerem-keramatly türkmen topragynyň dürli künjeklerinde bitýän dermanlyk ösümlikleriň bejerijilik häsiýetli aýratynlyklary, ýaýraýşy, olardan melhem taýýarlanylyşy, ulanylyşy we saklanylyşy bilen bagly baý maglumatlar anyk hem giňişleýin beýan edilýär. Bu k

Içseň gana-gana...

Tomsuň yssy günlerinde özüňizi şähdaçyk, ruhubelent, sagdyn duýmak isleseňiz, arassa agyz suwuny talabalaýyk içmegi unutmaň! Lukmanlaryň bellemegine görä, suw adam bedeninde bolup geçýän ähli fiziologik hadysalara — dem alyş, gan aýlanyş, iýmit siňdiriş, bölüp çykaryş we beýleki hadysalaryň kadaly amala aşyrylmagyna doly gatnaşýar. Adam suwy yzygiderli içmese, tapdan düşüp başlaýar, ýagny bedende suw ýetmezçiligi ýüze çykyp, öýjüklerde we damarlarda galyndylar ýygnanýar, ol ganyň goýalmagyna getirýär. Netijede, beden agzalarynyň işi bozulyp, dürli keselleriň ýüze çykmak howpy ýokarlanýar. Bedende şeýle näsazlyklar ýüze çykmaz ýaly, suw içmegiň hem öz düzgünleri bar. Arassa agyz suwy bedeniň talabyna laýyk kabul edilende, immun işjeňligi ýokarlanyp, howa şertleriniň üýtgäp durmagy zerarly ýüze çykýan näsazlyklardan goraýar. Tomusda howanyň yssylygy sebäpli, adam bedeni suwy köp ýitirýär, suwa talaby ýokarlanýar. Suw ýeterlik içilende, bedeniň çyglylyk derejesi saklanýar. Lukmanlar suwy nahar iýmezden ýarym sagat öň içmegi maslahat berýärler. Tomusda günüň dowamynda 1,5 — 3 litre golaý arassa suw içmeli. Lukmanlaryň bellemegine görä, irden turup, ajöze bir bulgur arassa suw içmek iýmit siňdiriş agzalarynyň işjeňligini ýokarlandyrýar. Käbir adam l