"Türkmenistan Sport" Halkara žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň sport we ýaşlar syýasaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, B.Saparmyrat Türkmenbaşy şaýoly 54
Telefon belgileri: 22-81-38

Habarlar

Umumy üstünlige goşant

Ahal welaýatynyň gallaçylarynyň bugdaý taýýarlamakda gazanan zähmet üstünliginde Gökdepe etrabymyzyň gallaçylarynyň saldamly goşandygynyň bolmagy bizi diýseň begendirýär. Etrabymyzyň gallaçylary ak bugdaýyň 20 müň 100 tonnadan gowragyny Watan harmanyna tabşyrdylar. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň ajaýyp günlerinde etrabymyzyň gallaçylarynyň arzyly pellehana ilkinjileriň hatarynda gelmeginde «Yzgant», «Ýandaklyagyz», «Gökdepe», «Ahal» daýhan birleşikleriniň zähmetkeşleriniň paýy uludyr. Bu hojalyklar oragyň ilkinji günlerinde tabşyryklaryny berjaý etdiler.

Welaýatymyzyň gallaçylarynyň ajaýyp zähmet üstünligi

Galla — halkyň rysgaly, baýlygy. Her bir maşgala ojagynyň saçagynyň berekedi. Şoňa görä hem il-günümiz bugdaýy uly iliň soltany hasaplaýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda oba hojalygynyň gallaçylyk pudagyna aýratyn üns berilýär. Edilýän aladalaryň netijesinde zähmetsöýer kärendeçiler “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda bereketli galla hasylyny kemala getirdiler. Welaýatymyzyň edermen gallaçy kärendeçileri yhlasly zähmeti bilen kesewiňi dürtseň gögerýän bereketli topragymyzdan 345 müň tonnadan gowrak guşgursak bugdaýy ýygnap, şu ýyl üçin bellenilen meýilnamany üstünlikli ýerine ýetirdiler. Agzybirligiň bar ýerinde ýetilmejek sepgidiň ýokdugyna oňat düşünýän welaýatymyzyň oba hojalyk işgärleri yhlasly zähmet bilen ýetişdirilen gallany bir dänesini hem isrip etmän ýygnamak işinde tutanýerli zähmet çekýärler.

Mary welaýatynyň gallaçylarynyň zähmet ýeňşi

Mary welaýatynyň gallaçylary Watan harmanyna 345 müň tonnadan gowrak bugdaý hasylyny tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirdiler. Ýokary öndürijilikli oba hojalyk tehnikalarynyň gije-gündiz işledilmegi netijeli galla oragynyň ýokary depginde alnyp barylmagyna ýardam berdi. Bu zähmet ýeňşi döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzda oba hojalyk pudagyny ösdürmek babatda edýän yzygiderli aladalarynyň, ekerançylaryň mynasyp zähmet çekmekleri üçin döredilýän şertleriň aýdyň netijesidir. Mälim bolşy ýaly, daýhanlar döwletimiz tarapyndan tehniki hyzmatlar, mineral dökünler, ýokary hilli tohumlar bilen üpjün edilýär, öňdebaryjy daşary ýurt kompaniýalarynyň döwrebap tehnikalary yzygiderli satyn alynýar. Tabşyrylan önüm üçin kärendeçiler bilen hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Bularyň ählisi oba hojalyk işlerinde ýokary netijeleriň gazanylmagyna ýardam berýär.

Yhlasa — myrat

Bereketli Ahal ýaýlasynyň edermen daýhanlary güýzlük däne ýetişdirilen 195 müň gektar meýdandan dokmaňyz ak bugdaýyň 400 müň tonnadan gowragyny ýetişdirip, bu babatdaky şertnamalaýyn borçnamany artygy bilen berjaý etdiler. Gallaçylaryň gazanan ajaýyp zähmet üstünligi durmuşa geçirilýän oba hojalyk özgertmeleriniň oňyn netijesiniň özboluşly dabaralanmasy boldy. Dänäniň döwlet satyn alyş bahasynyň ýokarlandyrylmagy daýhanlara has yhlasly zähmet çekip, ýokary hasyl ýetişdirmäge itergi berdi. Watan harmanyna ak bugdaýyň 20 müň 100 tonnadan gowragyny goşup, tabşyryga ilkinjileriň hatarynda hötde gelen Gökdepe etrabynyň gallaçylarynyň adyna öwgüli sözleri aýtmak bolar. Olar 10 müň 100 gektarda ýetişdirilen hasyly soňky dänesine çenli ýygnap, sürüm işlerine irki möhletde girişmegi başardylar.

Watan harmanyna mynasyp goşant

Türkmen hemişe-de desterhanynda mele-myssyk nanynyň bolmagyny döwletlilik hasaplan halk. Belent bagta, bedew batly galkynyşa beslenen döwrümizde desterhanlarymyz hemişe çörekli. Guşgursak bugdaýymyzdan ýetişdirilen hasyl saçaklarymyza-da, ojaklarymyza-da rysgal-bereket bolup dolýar. Şu günler ýurdumyzyň welaýatlaryndan yzly-yzyna gelip gowuşýan hoş habarlardan mälim bolşy ýaly, gündogar sebitde-de galla oragy üstünlikli geçirilip, lebaply daýhanlar 130 müň gektar ýerden guşgursak bugdaýyň 310 müň tonnadan gowragyny öndürdiler. Agzybirlik bilen gazanylan zähmet ýeňşi gallaçylaryň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 33 ýyllyk toýuna mynasyp sowgady boldy.

Daýhanyň daýhan gyzy

(Zarisowka) Öz döwründe päk zähmeti bilen adygan Meret brigadiri diňe bir «Gökdepe» daýhan birleşiginde däl, Baýramaly etrabynda-da tanamaýan az-az eken. Daýhan birleşikde oba hojalygy bilen bagly geçirilýän ýygnaklarda haýsy-da bolsa bir mesele ýüze çyksa, häli-häzirlerem: «Häk, Meret brigadir bolanlygynda, «çöp döwen ýaly» ederdi» diýilýändigi hem ýöne ýerden däl. Gahrymanymyz Nurgözel gelneje-de şol atly brigadir Meret Ataýewiň gyzy. Ömrüni daýhançylyga bagyş edip, daýhan birleşikde 30 ýyldan gowrak brigadir bolup işlän Meret aga öz kesbi-kärini gyzyna-da kemsiz öwredipdir.

Türkmenistan — ak bugdaýyň mekany

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň obasenagat toplumynda alnyp barylýan netijeli işler täze üstünlikler bilen ilerleýär. Ak bugdaýyň gadymy mekanynda «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda daýhanlarymyzyň ekerançylyk medeniýetiniň häzirki zaman tejribeleri — sanly ulgamyň giň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyp ýetişdiren bol galla hasyly Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ajaýyp keşbidir.

Bir etrapdan iki habar

Gowaçalara ideg möwsümi dowam edýär Köneürgenç etrabynyň pagtaçy kärendeçileri gowaçalaryň ideg möwsüminde hatarara bejergi, ösüş suwyny tutmak bilen bir hatarda, olary zyýan berijilerden goramak işlerine-de uly üns berýärler. Etrap boýunça 15-sany biolaboratoriýalar hereket edip, ekinlere gerekli bioönümler taýýarlanýar. Daýhan birleşiklerinde, dökünhimiýa bazasynda, pagta arassalaýjy kärhanasynda hereket edýän laboratoriýalarda öz işine ezber işçi-hünärmenler zähmet çekip, taýýarlanýan bioönümleriň talabalaýyk bolmagyny gazanýarlar. Häzirki wagtda gowaça meýdanlaryna trihogramma, gabrabrakon, altyngözlije goýbermek işi alnyp barylýar. Her günde etrap boýunça 750 — 800 gektar ýere peýdaly mör-möjekler goýberilýär. Ekinleri zyýan berijilerden goramakda «Akgala», «Bereket», «Maslahat», «Täzeýap», «Zaman» daýhan birleşikleri aýratyn tapawutlanýarlar.

Bagban mugallym

Allamyrat mugallym barada ýazmaga öňden hyýallanyp ýördüm. «Her zadyň öz wagty-sagady bar» diýleni-dä, bu işiň başyna indi, ikimizem pensiýa çykanymyzdan soň, bardym. Özem peýläp ýören gahrymanymyň ýazylmaga, taryp edilmäge mynasyp keşpleri, 40 ýylyň dowamynda toplan, ile ýaýradylmaga degişli mugallymçylyk tejribesi barada däl-de, ony hut häzirki günlerde meşhurlyga ýetiren bagbançylyk kesbi barada ýazmagy ýüregime düwdüm. Zehinli adam, aýdylyşy ýaly, hemme babatda-da zehinli, başarnykly bolýar. Wekilbazar etrabynyň Mülkbüküri obasynda 1961-nji ýylda doglan Allamyrat Hommadow hünäri boýunça taryh mugallymy. Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutyny tamamlap, indi biregne 41 ýyl bäri obasyndaky 12-nji orta mekdepde zähmet çekýär. Şu ýyllar oňa mugallym hökmünde şöhrat getirdi. Sapaklary guramakda, taryh otagyny göwnejaý abzallaşdyrmakda, okuwçylar bilen mekdepden we sapakdan daşary terbiýeçilik işlerini guramakda, zehinli okuwçylar bilen goşmaça taýýarlyk okuwlaryny alyp barmakda ol welaýat derejesinde tanalýan, tejribesi öwrenilýän mugallymlaryň birine öwrüldi. Onuň okuwçylarynyň ençemesi «Altyn asyryň altyn zehinleri» ders bäsleşiginiň welaýat we döwlet tapgyrlarynyň ýeňijileri boldular.

Maksatlary aýdyň, ümzükleri öňe

Halaç etrabynyň Jumaguly Mähremow adyndaky daýhan birleşiginiň pagtaçylary ýylyň-ýylyna gowaçanyň bol hasylyny kemala getirýärler. Olar geçen ýyl hem 1380 gektar meýdandan 4285 tonna derek 4501 tonna «ak altyn» ýygnadylar. Hojalygyň pagtaçylary «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň hasylynyň düýbüni hem ykjam tutdular. Olar 1380 gektar meýdana gowaça ekip, şondan meýilnamada görkezilen 4284,9 tonna derek 4500 tonna «ak altyny» Watan harmanyna tabşyrmagy maksat edinýärler. Gowaçadan ýokary hasyl almak isleseň, onuň idegini kemsiz ýetirmeli. Muňa gowy düşünýän babadaýhanlar häzirki wagtda gowaçalaryň hatar aralaryny bejermek, iýmitlendirmek, suwarmak işlerini utgaşykly alyp barýarlar. Bu işde daýhan birleşiginiň we etrabyň «Obahyzmat» önümçilik kärhanasynyň mehanizatorlary pagtaçylara uly ýardam berýärler.

Bagy bereketli, miweleri datly

«Bag — durmuşyň bezegi» diýip, ata-babalarymyz ýöne ýerden aýtmandyrlar. Kerki etrabynyň Osman Söhbetow adyndaky daýhan birleşiginde hem bagçylygy ösdürmeklige uly üns berilýär. Hojalykda ekerançylyk meýdanlarynyň 96,19 gektaryny miweli baglar tutýar. Şonuň 18 gektary bolsa üzümçilik. Baglardan ýylyň-ýylyna ýokary hasyl alynýar. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hem baglardan ýokary hasyla garaşylýar. Hojalykda kärendeçi bagbanlaryň 110-sy yhlasly zähmet çekýär. Olaryň hemmesi hem bu ugurdan köp ýyllyk iş tejribesi bolan bagbanlardyr. Olar özlerine berkidilen baglara eýeçilik gözi bilen seredip, oňat garaşyk edýärler. Aýratyn-da, Aýna Abdyllaýewa, Jemal Rozyýewa, Bahar Salyhowa, Daýanç Döwletow dagy öz işine ussat bagbanlar hasaplanylýar.

Galla — 2024

JOŞGUNLY WE YHLASLY ZÄHMETIŇ AJAÝYP MIWESI Welaýatymyzyň gallaçylary zähmet üstünligini gazandylar

Welaýatymyzyň gallaçylarynyň ajaýyp zähmet üstünligi

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda welaýatymyzyň merdana gallaçylary azabyňy gaýgyrmasaň, idegini ýetirseň, bereketli hasylyny bolluk bilen eçilýän sahawatly topragymyzdan 80 müň tonna guşgursak bugdaý ýygnap, ýurdumyzda ilkinjileriň hatarynda ajaýyp zähmet ýeňşini gazandylar. Munuň özi olaryň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň, durmuşa geçirýän oba hojalyk özgertmeleriniň netijesinde ata-babalarymyzyň asylly daýhançylyk däplerini ösdürip, mynasyp dowam etdirýändikleriniň, kämilleşdirýändikleriniň aýdyň subutnamasydyr. Ýylboýy çekýän argynsyz azaby bilen ene topragy gülledýän, ata Watanymyzyň bedew batly ösüşlerine saldamly goşant goşýan welaýatymyzyň zähmetsöýer daýhanlary bu gün ýeriň, suwuň hakyky eýeleri boldular. Bol hasyl ösdürip ýetişdirmekde oňat netije berýän peýdaly usullaryň ekerançylyga işjeň ornaşdyrylmagy, dünýäniň ösen, döwrebap oba hojalyk tehnikalarynyň hyzmatyndan başarnykly peýdalanylmagy, ekin meýdanlarynyň uzak möhletleýin esasda isleg bildiren tejribesi ýetik hasyl ussatlaryna berilmegi, işde ýokary netijeleri gazanmagy başarýan daýhan hojalyklarynyň döredilmegi, ýer eýeleriniň ýokary hilli tohum, dökün bilen üpjün edilmegi bereketli toprakdan alnan hasylyň ýokary bolmagyna uly ýardam etdi.

Ekine tenekar, topraga hemdem

Irki döwürlerden bäri daýhançylygy kesbine öwrüp, bereket tapan ata-babalarymyz suw howdanlarynyň ençemesini gurupdyrlar, akabalaryň ugrunda bentleri dikeldipdirler. Geçmişde gurlan suw desgalarynyň ençemesi biziň günlerimize gelip ýetip, olaryň käbiri häli-häzirem halkymyza hyzmat edýär. Şol suw howdanlarynyň köpüsi Garaşsyzlyk ýyllary içinde abatlandy, suw toplaýyş göwrümi has giňeldildi.

Balkan welaýaty: arzyly sepgide ýetildi

Balkan welaýatynyň edermen oba hojalykçylary Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň pudagy düýpli ösdürmek babatda kabul eden taryhy kararlarydyr çözgütlerine mynasyp jogap bermek ugrunda yhlas edýärler. Welaýatyň zähmetsöýer daýhanlarynyň ýurdumyzda ilkinjileriň hatarynda azyklyk ak bugdaýyň bereketli hasylyny taýýarlamak babatdaky borçnamalaryna abraý bilen hötde gelendikleri-de muňa doly şaýatlyk edýär. Bu barada Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 5-nji iýulynda geçirilen mejlisinde habar berildi. Welaýatyň gallaçylarynyň eýelän belent sepgitleri olaryň tutanýerli zähmetiniň ajaýyp miwesi, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe oba hojalyk pudagyny düýpli ösdürmäge gönükdirilýän tagallalaryň netijesidir. Ýeri gelende aýtsak, balkanly gallaçylar indi bassyr üç ýyl bäri welaýatlaryň arasynda azyklyk bugdaý taýýarlamagyň meýilnamasyny ilkinjileriň hatarynda ýerine ýetirmegiň hötdesinden gelýärler.

Daşoguzly daýhanlaryň zähmet ýeňşi

Daşoguz welaýatynyň edermen gallaçylary azyk howpsuzlygynyň esasy çeşmeleriniň biri bolan ak bugdaýyň bol hasylyny öndürip, uly zähmet ýeňşini gazandylar. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda welaýatyň ussat daýhanlary 145 müň gektar ýerden 270 müň tonnadan gowrak hasyl ýygnap, ýurdumyzyň belent harmanyna mynasyp goşant goşdular. Orak möwsüminiň bütin dowamynda ýokary öndürijilikli kombaýnlaryň 450-si bökdençsiz işledildi, ýük ulaglarynyň 2200-e golaýy ýygnalan hasyly kabul ediş bölümlerine hem-de ammarlara üznüksiz daşady. Şu möwsümde göçme abatlaýyş-mehaniki toparlaryň 114-si oraga gatnaşýan mehanizatorlara, sürüjilere, kärendeçi gallaçylara toplumlaýyn hyzmat etdi. Hormatly Prezidentimiziň hemişelik üns merkezinde saklamagy, görkezmeleri netijesinde, tabşyrylan hasyl üçin kärendeçiler bilen hasaplaşyk işleri welaýatyň «Daýhanbank» döwlet täjirçilik bankynyň ýerlerdäki bölümleri tarapyndan öz wagtynda amala aşyryldy.

Kärendeçi tejribeli bolanda...

Tejen etrabynyň «Tejen» daýhan birleşiginiň tejribeli kärendeçisi Bägül Berdimyradowa indi 14 ýyla golaý wagtdan bäri oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek bilen, olardan bol hasyl alyp gelýär. Tejribeli daýhan kärendesine alan 10 gektar ýerinden Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy ýylynda guşgursak ak bugdaýyň her gektaryndan 39 sentner hasyl tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamasyny artygy bilen ýerine ýetirdi. Mundan başga-da, tejribeli kärendeçi şu ýyl 9 gektar meýdanda gowaça tohumyny ekip, oňat gögeriş aldy. Ol häzirki döwürde ekiniň ähli ideg işlerini wagtly-wagtynda, agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ýerine ýetirýär. Bu bolsa, giň gözýetime uzap gidýän meýdandaky ýaşajyk gowaçalaryň günsaýyn boý alyp, bereketli hasyla durmagyna itergi berýär.

Gowaçalara ösüş suwy tutulýar

Şu ýyl 1 müň 460 gektar ýerde gowaça ösdürip ýetişdirýän «Kyrkgyz» daýhan birleşiginiň kärendeçileri gowaçalaryň idegini kemsiz ýerine ýetirip, olaryň kadaly ösüşini, bol hasyl toplamagyny gazanýarlar. Häzirki wagtda gowaçalara hatarara bejergi işi bilen bir hatarda mineral dökünler berilýär, ösüş suwy tutulýar. Gowaçaly meýdanlara joýa çekmekde dürli kysymly tehnikalaryň 6-sy işledilýär. Atyzlara joýa çekmekde has-da göreldeli mehanizatorlardan Arazbaý Gurbangylyjowy, Döwletmyrat Käbäýewi, Rahat Togalakowy görkezmek bolar. Daýhan birleşiginiň çäginde gowaçalara ösüş suwuny tutmak üçin suw sorujy enjamlaryň 11-si işledilýär. Suw sorujulara jogapkär hünärmenler, işçiler berkidilip, olar enjamlaryň hemişe saz işlemegini gazanýarlar. Şeýle hem gowaçalary biologik usulda goramak işleri talabalaýyk alnyp barylýar. Gowaçalara ideg etmek möwsüminde ähli işleriň talabalaýyk alnyp barylmagy ekiniň kadaly boý alyp, bol hasylyň kemala geljekdiginden habar berýär.

Ýeralmanyň bol hasyly

Ýer — hazyna. Daýhanlar bolsa şol hazynanyň eýeleri. Bu hazynanyň bereket çeşmesi olaryň yhlasly zähmetinde jemlenýär. Ene topraga maňlaý derini siňdirip, bol hasyl alýan kärendeçileriň, daýhanlaryň ykbaly göterildi. Saçaklaryň berekedini artdyrýan, ata Watanymyzyň ykdysady taýdan kuwwatlanmagyna goşant goşýan edermen daýhanlar päk zähmetiň rehnedini görüp ýaşaýarlar. Ene topraga yhlasly hyzmat edip, ondan bol hasyl alýan janypkeş daýhanlar Lebap welaýatynyň Dänew etrabynyň «Ýalkym» daýhan birleşiginde-de köp. Olar ekinlere agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ideg etmekde, ekerançylygyň medeniýetini ýokarlandyrmakda baý tejribe topladylar. Ýer eýeleri soňky ýyllarda gowaçadyr bugdaý bilen birlikde ýeralma, kelem, käşir ýaly gök ekinleri hem köpçülikleýin ýetişdirýärler, olardan bol hasyl alýarlar.

Şaly kadaly boý alýar

Daşoguz welaýaty boýunça 8 müň 100 gektarda ýetişdirilýän şalynyň ählisi Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň şalyçylyga ýöriteleşdirilen S.A.Nyýazow adyndaky we «27-nji oktýabr» daýhan birleşiklerinde, şeýle hem «Ykbal açary» daýhan hojalygynda ösdürilip ýetişdirilýär. Mälim bolşy ýaly, şaly ekini görnüşlerine laýyklykda irki, aralyk, giçki görnüşlerde ýetişdirilýär. Ady agzalan daýhan birleşiklerinde we daýhan hojalygynda bu ýerleriň toprak, howa şertlerine uýgunlaşan şalynyň «Müňbaş», «Elenga», «Nöküs-2», «Bereket» görnüşleri ekildi. Ýeri gelende aýdylsa, şu ýyl meýdanlaryň agramly bölegine şalynyň irki görnüşleri ekildi. «Şalynyňky suw bilen» diýlip nakylda aýdylyşy ýaly, şalynyň bütin ösüşi suw bilen bagly. Şonuň üçinem bu hojalyklara Monjukly, Çynakar suw akabalaryndan suwuň ýeterlik mukdary goýberildi. Şaly ekiljek ýerleriň her gektaryna ekişden öň 400 kilogram fosfor, 100 kilogram karbamid, 100 kilogram kaliý dökünleri berlip gurplandyryldy.