"Balkan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Balkan welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Balkanabat şäheri, 145-nji ýaşaýyş jaý toplumy, 1
Telefon belgileri: 6-37-06, 6-07-92, 6-07-96
Email: balkan-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Magtymgulynyň taglymatynda ömri dogry ýaşamak (Makalalar toplumy)

DOGRY UKY ÖMRÜŇI UZALDÝAR ýa-da GIJÄNI NÄHILI GEÇIRMELI? Uky — ynsan ogluna berlen iň uly nygmatlaryň biri. Ol adam saglygyny we durmuşyny goldaýan iň möhüm faktorlaryň hatarynda durýar. Hiç bir derman ýa-da serişdeler bilen onuň öwezini dolup bolmaýar. Adam saglygynyň aýrylmaz bölegi bolan uky ýürek-damar ulgamynyň kadaly işlemegini, immunitetiň güýçlenmegini üpjün edýär we stresiň derejesini azaldýar. Uky diňe bir dynç alyş üçin däl, eýsem, beýniniň we bedeniň täzelenmegi, duýgurlyk, ýatkeşlik, fiziki kuwwat we ruhy saglyk üçin hem möhüm zerurlykdyr. Dogry we ýeterlik ukyny almak adamyň işjeňligini, döredijiligini hem-de umumy bagt duýgusyny ýokarlandyrýar.

Şygryýetdäki ilkinji ädimler

TÄZE ÝYL ŞATLYGY Ýetip geldi Täze ýyl,Toý şatlyga gurşalyp.Dillerimiz saýrap dur,Göwünlermiz joş urup.

Öýkelek (Hekaýa)

Ol juda öýkelek. Üstesine-de dawaçyl. Biri göwnüne degäýse dagy, uzyn günläp öýüň burçunda süsek geçi ýaly mölerilip oturandyr. Şeýle bolansoň, hatda dostlary hem onuň bilen oýnamak islemeýärdiler. Dagy näme, aşyklaryny utdursa-da möňňüriberýär. Ol bu günem ejesiniň kejine kän gitdi. Bahanasyny hem jigisi Tultujagyň (Onuň ady Myratdy, ýöne tokarja bolansoň, oňa hemmeler Tultujak diýerdiler), hawa-hawa, Tultujagyň horazsüýjüsinden başlady. «Oňa uly horazsüýji beripsiňiz, ýogsam, meniň horazsüýjim gutaranda onuňkam gutarardy» diýip, şumjaryp otyr. Dişi bilen kitirdedip, lak-luk atypdyrdanym. Ejesi oňa: «Oglum, Täze ýylyň öňüsyrasynda öýkelemek bolmaýar, ýogsa Aýazbaba saňa sowgat getirip bermez» diýdi. Emma Kemaljyk ýene ejesiniň kejine gitdi: «Aldaýaňyz, hakyky Aýazbaba ýok. Geregem däl sowgat. Aýazbaba ýok hiç ýerde-de. Men çaga däl indi. Serediň boýuma, öň çyramyzy ýakamda aýagymyň aşagyna iki sany ýassyk goýýardym, indi ýassyk goýmanam öçürip bilýän» diýdi-de, çyrany ýakyp-söndürip, ýakyp-söndürip, bezzatlygyna tutduryberdi...

Geljek nesillere gymmatly hazyna

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkyna peşgeş beren birnäçe ajaýyp eserleri, bütin türkmen halky üçin gymmatly gollanma, ýol-ýörelge bolup durýar. Bu ajaýyp eserleriň her gatynda biziň geçmişimiz, şu günümiz aýdyň geljegimiz şugla saçýar. Şeýle ajaýyp eserleriň üsti bilen ýaşlarda Watana bolan söýgini, ata-enä bolan sylag-hormaty, maşgala wepadarlygy terbiýelenýär. Çünki, kitap ynsanyň ýakyn syrdaşy, ynsan köp okadygyça, dünýägaraýşy giňeýär, ruhy baýlygy artýar, akyl-paýhasa ýugrulan eserler ömrüňde dogry ýola düşmäge, durmuşda mynasyp ornuny saýlamagyňa esas berýär. Gahryman Arkadagymyzyň “Hakyda göwheri” atly täze kitaby hem şeýle ajaýyp eserleriň biridir. Türkmen we iňlis dillerinde neşir edilen kitap Milli Liderimiziň ozalky döreden ajaýyp eserleriniň hatarynda mynasyp orun eýeledi. Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 29-njy noýabrda geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Gahryman Arkadagymyzyň täze kitabynyň neşir edilendigini habar berdi. Şu mynasybetli, döwlet Baştutanymyz Milli Liderimize Gutlag iberdi. Gutlagda bu ajaýyp kitapda merdana halkymyzyň asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän şöhratly ýolunyň, dünýä ösüşine goşan ägirt uly goşandynyň, görnükli şahsyýetlerimiziň amala aşyran beýik işleriniň taryhy maglumatlar arkaly täsirli beýan edilendigi bellenilýär. Bu gymmatly eser bagtyýa

Magtymguly Pyragy türkmen halkynyň beýik şahyry hem-de akyldary

Türkmen halkynyň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy - öçmejek ruhy we ahlak gymmatlyklaryna eýe bolup, adamlaryň ruhy dünýäsinde we durmuşynda ýagşylygyň ugrukdyryjysy hökmünde olaryň aňyna baky yşyk bolup ornaşdy. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ajaýyp günlerinde şatlykly hem-de bolelin durmuşda ýaşaýan agzybir we zähmetsöýer halkymyz Garaşsyz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde hemmelere bagt we şatlyk, ýagşy umyt-arzuwlary eçilýän, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” şygary astynda geçýän 2024-nji ýylymyz hem buýsanç, şatlyk we ruhubelentlik duýgularyna beslenip, tamamlanyp barýar. Bu günki gün Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňdengörüjilikli syýasaty milli gymmatlyklarymyza, geçmişde yz galdyran ägirtlerimize sarpany ömrümiziň, durmuşymyzyň manysyna öwürdi. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly hem bize şu günümize hem-de geljegimize ýalkym saçjak işleri amal etmegiň täze sepgitleriniň badalgasy bolup hyzmat etdi. Akyldar şahyrymyzyň ady bilen baglanyşdyrylan ýylymyzda ähli ugurlarda joş alýan döredijilikli zähmet Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistany ösüşleriň täze belentliklerine alyp bardy. Çünki, Magtymguly Pyragynyň şahyrana mirasy diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem tutuş türki dilli halklaryň hem edebiýatynyň taryhynda ähmiýeti has ýokary bolup, adamzat bilimleriniň hazynasyna möhüm goşant goş

Daş keş­be al­da­nyp ki­çel­mäň!

«7/24.tm»: №52 (239) 23.12.2024 Ýön­tem hem sa­da geý­nen jü­büt gar­ry Bos­ton wok­za­lyn­da dü­şüp, ýaý­dan­jaň gör­nüş­de Gar­ward uni­wer­si­te­ti­niň rek­tor­ly­gy­na gel­di­ler. Gi­rip-gir­män­kä kä­tip gyz haý­dap sto­lun­dan tur­dy-da, ola­ryň öňü­ne geç­di. Bu­lar ýa­ly söl­pi gar­ry­la­ryň Gar­ward ýa­ly iň uly uni­wer­si­te­tiň rek­tor­lygyn­da nä­me işi bo­lup bi­ler?

Ýyl­gy­ry­ş hakynda tymsal

«7/24.tm»: №52 (239) 23.12.2024 Ki­çi­jik gyz­ja­gaz gus­sa­ly bir nä­ta­ny­şyň ýü­zü­ne ba­kyp, bi­re­na­ýy ýyl­gyr­dy. Bu mä­hir­li ýyl­gy­ryş ol nä­ta­nyş ki­şi­niň özü­ni has go­wy duý­ma­gy­na se­bäp bol­dy. Gyz­ja­ga­zyň bu ýyl­gy­ry­şy gus­sa­ly ki­şi­niň go­laý­da özü­ne kö­mek eden bir dos­tu­na sagbol­sun aýt­man­dy­gy­ny ýa­dy­na dü­şür­di... Des­si­ne bir hat ýaz­dy-da dos­tu­na ýol­la­dy. Dos­ty ha­tyň üs­ti bi­len aý­dy­lan «sagbol­sun» üçin şeý­le bir keý­pi kök bol­dy we­lin, ol her gün öý­län­li­gi­ni edin­ýän na­har­ha­na­syn­da­ky hyz­mat­kär gy­za iýen-içe­ni­niň da­şyn­dan ep-es­li­je so­wal­ga-da goý­dy. Hyz­mat­kär gyz il­kin­ji ge­zek şeý­le so­wal­ga alyp gö­rüp­di.

«Ýaş waspçy»

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň «Arkadagly Ýaşlar» atly elektron žurnalynyň redaksiýasy bilen bilelikde ýaşlaryň arasynda yglan eden «Ýaş waspçy» atly döredijilik bäsleşiginde «Sanly ulgam: Amatlylyk. Ygtybarlylyk. Döwrebaplyk.» atly makalasy bilen žurnalyň onunjy sanynyň ýeňijisi.

«Ýaşlar – ýurduň geljegi, ýaşlyk – ömrüň gülşeni» atly döredijilik bäsleşigine

ÝAŞLAR Telwas urýan ýigit köňlüm bir guşdur,

HASAP WE NETIJE

Adamlar şeýle bir hasapçyl bolupdyr. «Hasaply dost uzaga gider» diýilýär, hernä şeýle bolsun‐da, ýöne bu hasaplardaky dostlugyň garasyny görmek we ýürekleri barlamak üçin iň soňky enjamly mikroskoplary ulanaýmasaň, adaty gözüň aldap, arassa duýgunyň hem ýalňyşdyraýmagy mümkin. Okuwçy döwrümiz hasap mugallymymyz «Adamyň bir güni hem hasapsyz geçmeýär. Biziň her bir aýdýan, aňlaýan zadymyzda hökman sanlar ulanylýandyr» diýerdi. Ondan bäri ýyllar geçdi. Dogrudan hem, sansyz‐hasapsyz gün ýok eken. Hasapsyz zat hem ýok eken. Ýöne, käbir adamlaryň hasaby welin, egnimizdäki perişdeleriň hasap depderinden hem has galyň görünýär. Olar ömürlerinde bolan her bir öýkäni, kinäni özleriniň nähak düşünendigine garamazdan, şo-ol belläp gidip otyr, ýazyp gidip otyr. Beýle hasapçylar, durmuşyň geçirimli adamlara çynlakaý gülüp bakýandygyny unudýan bolara çemeli.

HASABYŇ ÇYKMASA… ýa-da kyrkynjy düýäniň hikmeti

Eý how, eý how, bu hasap-hesipden baş alyp çykar ýaly däl-ä. Çamalagyňy çaşyrjaga bu. Şu hakda oýlananymda bazardan amanat kyrk düýä sürekçi bolup gaýdan Ependi göz öňüme gelýär. Öýüne hem ulagly, hem jübüsi pully dolanjagyndan monça bolan Ependiniň uzak ýolda hasaby bulaşyp, keýpi uçdy. Tas bir düýe bergidar bolupdy görgüli. Dogry-da walla, hasabyň çykmasa çatak eken. Ýogsa-da, bir düýe nirä ýitirim bolduk-a, ýiter ýaly iňňede-hä däl ol. ***

«Onuň Alyjenaby Magtymguly Pyragy»

Şan-şöhraty ýedi yklyma meşhur oguz nesli bolan halkymyzyň at-abraýyny belende göteren beýik şahsyýetleri sarpalamak asylly däbimizdir. Şeýle beýik şahsyýetleriň biri hem dünýä edebiýatyna ägirt uly goşant goşan «Onuň Alyjenaby Magtymguly Pyragydyr». Hakdan içen şahyryň watançylygy, gahrymançylygy, adalatlylygy, edep-ekramlylygy nesihat edýän ajaýyp döredijiligi türkmen halkynyň parahatsöýüjilige we ynsanperwerlige eýerýän ruhy dünýäsiniň çeper beýanydyr. Çünki Magtymguly Pyragynyň beýikligi türkmen halkynyň beýikligidir. Ilki bilen, Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary netijesinde dana şahyrymyzyň abraý-mertebesiniň şeýle ýokary derejelere çykarylandygyny buýsanç bilen bellemelidiris. Milli Liderimiziň ýiti zehininden dörän «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly goşgusy milli şahyrymyzyň ajaýyp waspnamasy boldy. Şol ajaýyp şygyrdan ylham alnyp, 2024-nji ýylymyz akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýlip atlandyryldy. Şu ýylymyzyň bütin dowamynda beýik söz ussadymyzyň ömrüne, döredijiligine, eserleriniň terjimelerine bagyşlanan ençeme çäreler geçirildi, ylmy we edebi kitaplar halka ýetirildi. Bularyň ählisi söýgüli şahyrymyza bolan uly sylag-hormatdan nyşandyr.

Duýguly dünýä

SAPAK Günbatarda, alkymynda kenaryň,Tyllasow saçlaryn ýaýanda şapak,Durnalar on sekiz öwrüm edende,Durmuş berdi maňa şeýle bir sapak:

Depder sahypasynyň gyralaryndaky ýazgylar (Dostluk köprüsi)

ÖTGÜR HAŞIMOW (1941 — 2013),Özbegistanyň halk ýazyjysy. ÝOL

Pikir hoşalary (Talybyň ýandepderçesinden)

■ Kalbyň gapysyny kakman içerik girip bilýän ýeke-täk zat duýgudyr. ■ Bir göwni awlamak üçin başga bir göwün awulanylmaýar.

Şygryýet bossany

PENJIRE Penjiräm bar, gülli küýze goýmaga,Gyşyň ortasynda ýazy küýsesem.Ýaltanman penjiräň öňüne gelýänHem ýazyň demini alýan küýzeden.

Şygryýet çemeni

MENDIR ÖÝDERSIŇ Ýazsam şygyr baryn guçup dünýäni,Söýgim hemmelere deňdir öýdersiň.Buz bolan aýnaňy kakanda şemal,Umyt bilen bakyp, mendir öýdersiň.

«ÄHLI ŞYGYR ÄLEMINIŇ WEPALY HYZMATKÄRI»

Magtymguly Pyragynyň kämil döredijiligi halkymyzyň kalbynda mynasyp orun eýeleýär. Beýik akyldar şahyrymyz ylmyň, edebiýatyň, dünýä medeniýetiniň gazananlaryny akyl eleginden geçirip, edebiýatymyzyň baýlaşmagyna ägirt uly goşant goşan şahsyýetdir. Dünýäniň danasy, şygryýet äleminiň şamçyragy, akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň pähim-paýhasa ýugrulan şygyrlary dünýä edebiýatynyň genji-hazynasy, adamzat parasadynyň düri hasaplanýar. Şahyryň döredijilik dünýäsine älem-jahan ýaly çäksizlik, pähim-parasadyna umman ýaly çuňluk, tereňlik mahsusdyr. Türkmenistanyň halk ýazyjysy Berdi Kerbabaýewiň «Halypam» atly şygrynda: «Zehinli şägirdiň bu gün ýüzlerçe» – diýip belleýişi ýaly, her bir ýazyjy-şahyr, her bir döredijilik bilen meşgullanýan ynsan Magtymguly Pyragyny özüniň halypasy hasaplaýar. Goşgularynyň birinde Pyragynyň iň uly halypasy hökmünde hormatlaýandygyny nygtaýan Türkmenistanyň halk ýazyjysy Kerim Gurbannepesow bolsa onuň heýkeliniň öňünde şygyr okamagy hem uly mertebe, uly jogapkärçilik hasaplaýar.

Magtymguly Pyragynyň neşir edilen eserleriniň sergisi

18-nji dekabrda Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde Magtymguly Pyragynyň dürli döwürlerde neşir edilen eserleriniň sergisi guraldy. Serginiň açylyş dabarasyna Arkadag şäherinde zähmet çekýän birnäçe hünärmenler, Berdimuhamet Annaýew adyndaky Arkadag şäher mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebiniň mugallymlary we talyplary  gatnaşdylar. Häzirki döwürde Magtymguly Pyragynyň döredijiligine uly sarpa goýulýar. Onuň her bir goşgusynda watansöýüjilik, ulyny sylamak, kiçä hormat goýmak, dost-doganlyk, agzybirlik ýaly ynsanperwer ýol-ýörelgeler öňe sürülýär. Hut şunuň bilen baglylykda, akyldar şahyryň golýazmalar toplumy diňe bir türkmen edebiýatynda däl, eýsem, dünýä edebiýatynda-da aýratyn orun eýeleýär. Onuň şeýledigi sergide-de öz beýanyny tapdy. Onda Magtymgulynyň dürli döwürlerde neşir edilen kitaplary bilen birlikde Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň kitaplary, muzeý gaznasyndan şahyryň heýkeliniň keşbi çitilen haly, milliligimiziň nusgasy bolan şekilli el halylarymyz şeýle hem beýleki gymmatlyklar görkezilýär.

MILLI LIDERIMIZIŇ «ÖMRÜMIŇ MANYSYNYŇ DOWAMATY» ATLY KITABYNDA GÖZELLIGIŇ ŞÖHLELENDIRILIŞI

Milli Liderimiziň her bir eseri biziň üçin gymmatly gollanma bolup durýar. Her harpyna, setirine paýhas zeri çaýylan sahypalaryň içine aralaşanyňdan, sen özüň üçin täze-täze açyşlary edip ugraýarsyň. Iň täsin ýeri-de, ol eserler adaty durmuşy pursatlaryň içinden göze görünmeýän, duýmasy kyn zatlary biziň nazarymyzyň öňüne getirip goýýar. Gahryman Arkadagymyzyň «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly kitabyny okap çykan her bir adam durmuşa täzeden nazar aýlap, gözellige we içki gözellige akyl ýetirip başlaýar. Gözellik ynsana berlen peşgeşdir. Ol adama iki görnüşde içki we daşky dünýäsiniň baýlygy arkaly mahsusdyr. Iň esasy gözellik diňe owadan geýinmek, gymmat bahaly şaý-sepler bilen bezenmek, özüňe serenjam bermek bilen däl-de, adamyň kalp arassalygy, lebzi halallygy, sadadan – sypaýylygy, mylaýymlygy, akylly-başly häsiýetleri, göwnemakul hereketleri bilen ölçenýär.