"Garagum" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-83, 39-96-05, 39-96-07
Email: garagum_tm@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

«Land Crui­ser 300» -iň ta­nyş­dy­ry­ly­şy bol­dy

«Ga­ra­gum Ulag» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti Ýa­po­ni­ýa­nyň dün­ýä bel­li aw­tou­lag ön­dü­ri­ji­si «Тоyotа»-nyň «Land Crui­ser» mo­de­li­niň tä­ze nus­ga­sy­ny ta­nyş­dyr­dy. «Toyo­ta Land Crui­ser 300» at­ly tä­ze mo­de­liň ta­nyş­dy­ry­ly­şy Aş­ga­bat şä­he­ri­niň Oguz han kö­çe­si­niň ug­run­da ýer­leş­ýän ser­gi za­lyn­da ge­çi­ril­di. Ýo­ka­ry de­re­je­de gu­ra­lan ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­syn­da «Ga­ra­gum Ulag» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti­niň ýol­baş­çy­sy çy­kyş edip, ýur­du­myz­da te­le­ke­çi­le­riň zäh­met çek­me­gi üçin dö­re­dil­ýän müm­kin­çi­lik­ler üçin hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze ho­şal­lyk bil­dir­di. Da­ba­ra­nyň ahy­ryn­da ýa­pon bren­di­niň soň­ky ula­gy bo­lan, dün­ýä­de yg­ty­bar­ly­ly­gy ba­bat­da yk­rar edi­len «Toyo­ta Land Crui­ser 300» ula­gy köp­çü­li­ge gör­ke­zil­di. 2007-nji ýyl­dan bä­ri ön­dü­ril­ýän «Toyo­ta Land Crui­ser 200» ula­gy­nyň no­bat­da­ky nes­li bo­lan tä­ze ulag daş­ky di­zaý­ny we iç­ki mul­ti­me­di­ýa ul­ga­my bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. 70 ýyl­ly­gy­na ba­gyş­la­nan mo­del

15 Iýul 2021

Tehnologiýa

Bäs­deş­le­riň hyz­mat­daş­ly­gy

Hy­taý­da iş alyp bar­ýan «Ali­ba­ba» we «Tencent» kom­pa­ni­ýa­la­ry hyz­mat­daş­lyk et­mek ka­ra­ry­na gel­di­ler. Bu iki kom­pa­ni­ýa teh­no­lo­gi­ýa, ara­gat­na­şyk, bö­lek söw­da, elekt­ron söw­da we beý­le­ki dür­li ugur­lar­da iş alyp bar­ýar­lar. Mun­dan ozal «Tencent»-iň tö­leg ul­gam­la­ry «Ali­ba­ba»-nyň plat­for­ma­la­ryn­da iş­le­me­ýär­di. In­di bol­sa iki kom­pa­ni­ýa­nyň mo­bil prog­ram­ma­la­ry we beý­le­ki ul­gam­la­ry bi­ri-bi­ri bi­len saz­la­şyk­ly iş­lär. Bu bol­sa müş­de­ri­le­riň işi­ni ýe­ňil­leş­di­rer. «Bloom­berg» ne­şi­ri­niň ha­ba­ry­na gö­rä, «Tencent» kom­pa­ni­ýa­sy «Ali­ba­ba»-nyň elekt­ron söw­da sa­naw­la­ry­na «WeChat» mo­bil go­şun­dy­sy ar­ka­ly bi­rig­ýän ul­ga­my iş­läp taý­ýar­la­ýar. Ab­dy­rah­ym Ho­ja­ýew,

15 Iýul 2021

Tehnologiýa

Mars üçin has uly di­ku­çar ýa­sal­ýar

ABŞ-nyň ae­ro­kos­mos eda­ra­sy şu ýyl Mar­sa gon­du­ry­lan «In­ge­nui­ty» di­ku­ça­ryn­dan has ulu­sy­ny iş­läp taý­ýar­la­ýar. Bu mar­so­kop­ter uzak ara­ly­ga uç­ma­ga ukyp­ly bo­lar. «In­ge­nui­ty» at­ly ki­çi­jik di­ku­çar ge­çen ýy­lyň 30-njy iýu­lyn­da uçu­ry­lyp­dy. Bu di­ku­çar gys­ga ara­ly­ga uçup, gu­şu­çar be­lent­lik­den Gy­zyl pla­ne­ta­nyň ýü­zü­ni su­ra­ta al­ýar. Tas­la­ma­nyň şow­ly bol­ma­gy onuň has uly nus­ga­sy­nyň ön­dü­ril­me­gi­ne iter­gi be­rip­dir. In­že­ner­ler bir uçuş­da bir­nä­çe ki­lo­metr ýol ge­çip bil­jek di­ku­ça­ry ýa­sa­ma­gyň ala­da­sy­ny ed­ýär­ler. Tas­la­ma­nyň ýol­baş­çy­sy Teo­dor Tza­ne­tos ada­ty mar­so­hod bi­len ba­ryp bol­ma­jak dik uçut­la­ryň di­war­la­ry­nyň ýa-da be­ýik­li-pes­li ýer­le­riň, hat­da go­wak­la­ryň bu di­ku­çar ar­ka­ly ýa­kyn­dan öw­re­ni­lip bi­lin­jek­di­gi­ni aýt­dy. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, Mars­da ma­hal-ma­hal öwüs­ýän güýç­li ýel ki­çi göw­rüm­li uça­ryň uç­ma­gy­ny kyn­laş­dyr­ýar. Gün şöh­le­sin­den zar­ýad al­mak ar­ka­ly iş­le­ýän «In­ge­nui­ty» at­ly di­ku­çar hä­zi­re çen­li do­kuz ge­zek uçu­ryl­dy we gym­mat­ly mag­lu­mat­lar top­lan­dy.

15 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň giň mümkinçilikleri

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen ýurdumyzyň ähli pudaklarynda sanly ulgamyň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde hukuk, ykdysady, durmuş we söwda gatnaşyklarynda ählitaraplaýyn ýeňillikler döreýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 16-njy maddasynda: «Döwlet ylmyň, tehnikanyň we tehnologiýalaryň ösüşine ýardam edýär, şeýle hem bu ugurlarda halkara hyzmatdaşlygyny goldaýar. Döwletiň ylmy-tehniki syýasaty jemgyýetiň we her bir adamyň bähbitlerine ýöredilýär. Döwlet ylmyň we tehnikanyň gazananlarynyň önümçilige ornaşdyrylmagyna ýardam edýär» diýlip bellenilýär we bu ugurda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň tassyklanylmagy esasynda sanly ulgamy döretmek, ýaýratmak, giňden ulanmak, peýdalanyjylaryň hukuklaryny goramak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça «Aragatnaşyk hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Şahsy durmuş barada maglumat we ony goramak hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Şol kanunçylyk namalarynda raýatlaryň hukuklaryny we bähbitlerini goramak babatynda islendik kanuny usullar arkaly maglumatlary gözlemek, almak, ýygnamak, ulanmak erkinligi, maglumatlara rugsady çäklendirmegiň diňe kanun arkaly bellenilmegi h

15 Iýul 2021

Tehnologiýa

Döwür bilen aýakdaş gitmeli

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe mähriban Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak we ylmy işläp taýýarlamalary döwrüň talaplaryna laýyklykda önümçilige ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Eziz Diýarymyzda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak «Türkmenistanda Internet torunyň ösüşini we internet-hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Şahsy durmuş barada maglumat we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen tehnologiýa taýdan häzirki ösen döwür bilen aýakdaş gitmek ugrunda yzygiderli çäreler görülýär. Bu ugurda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasyny durmuşa geçirmek, önümçilik we hyzmat ediş ulgamlaryna sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, ilatyň internet hyzmatlaryndan peýdalanyşynyň gerimini giňeltmek boýunça ençeme işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, raýatlarymyzyň internet-kafeleriň hödürleýän hyzmatlaryndan peýdalanýanlarynyň sany barha artýar.

15 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly bilim — döwrüň talaby

Ýurdumyzda «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, bilim ulgamyna täzeçil maglumat tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy bilen baglanyşykly giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Munuň özi jemgyýetimiziň, döwletimiziň gülläp ösmeginiň bähbidine milli bilim ulgamyna we beýleki ugurlara innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Diýarymyzyň orta, orta hünär we ýokary okuw mekdeplerinde kompýuter tehnologiýalary yzygiderli ornaşdyrylyp, lingafon otaglar hem-de internet ulgamy hereket edýär. Bu bolsa wagtyň tygşytlanmagyna, tiz wagtda islendik ugra degişli maglumatlary tapmaga mümkinçilik berýär. Internet torunyň üsti bilen döredilen maglumat portallarynda ulanyjy — talyp ýa-da okuwçy özüne gerekli maglumatlary alyp, olardan peýdalanyp bilýär. Bu babatda her ýylda talyplaryň we mekdep okuwçylarynyň halkara internet olimpiadalarynda üstünlikli çykyş edip, baýrakly orunlara mynasyp bolýandygyny bellemelidiris. Ýaş nesliň şeýle üstünlikleri, öz gezeginde, ýurdumyzda sanly bilim ulgamyny ösdürmäge berilýän ünsüň has-da ýokarlanýandygyna, sanly ulgamyň durmuşa ornaşdyrylmagy bilen, täze zehinleriň ýüze çykýandygyna şaýatlyk edýär.

14 Iýul 2021

Tehnologiýa

Ösüşleriň möhüm şerti

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Watanymyz bedew batly ösüşlere beslenýär. Ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýän Prezident Maksatnamasynyň çäklerinde ýerine ýetirilýän maýa goýum taslamalary baky Bitarap Türkmenistanyň bazar gatnaşyklaryna esaslanýan ykdysadyýetiniň düzümini berkitmäge gönükdirilendir. Milli ykdysadyýetimiziň strategik pudaklarynyň biri bolan ulag we kommunikasiýa toplumynda hem «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgamy ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» esasynda öňde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmek babatda giň gerimli işler ýaýbaňlandyrylýar. Dördünji senagat rewolýusiýasynyň gazananlary fiziki, sanly we biologiki ugurlary özara utgaşdyrmaga ýardam edýär.

14 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň ösüşi

Ýurdumyzyň sanly ulgamyny uzak möhletleýin esasda ösdürmegiň esasy strategiki wezipeleriniň biri häzirki zaman täze tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly bu ulgamyň işini has-da ilerletmekden ybarat bolup durýar. Sanly ulgam häzirki zaman ykdysady ösüşiniň täze düzüm bölegi bolmak bilen, onuň tehnologiýalarynyň işe ornaşdyrylmagy jemgyýetiň maglumatlary peýdalanmakdaky hajatlaryny doly kanagatlandyrmaga gönükdirilendir. Şonuň bilen baglylykda ýokary tehnologiýaly, innowasion häsiýetli sanly ykdysadyýetiň kemala getirilmegi ýurdumyzyň ykdysadyýetini durnukly ösdürmegiň ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenilýär. Häzirki wagtda innowasiýalara daýanyp, ýurdumyzyň pudaklaryna sanly ykdysady tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Şeýlelikde, sanly ulgam durmuş çäreleriniň ählumumy ulgamyny döretmek bilen, internetiň giň mümkinçiliklerine hem daýanýar. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny tassyklamak hakynda» Karara gol çekmegi, maglumat tehnologiýalaryny peýdalanmagyň hasabyna ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynyň, şol sanda harby we hukuk goraýjy edaralarynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga-da oňyn täsirini ýetirýär. Döwlet Baştutanymyz jemgyýetçilik ösüşiniň häzirki zaman şertlerinde maglumat tehnologiýalaryndan üstünlikli peýdalanmagyň durnukly ykdysady ösüşiň aýrylmaz şerti bolup durýandygyny, uzak möhletl

14 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgam — döwrebaplyk binýady

Häzirki zamanda ähli ulgamlarda sanly ulgamyň ulanylmagy talap edilýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» öz wagtynda ýerine ýetirilmegi ýurdumyzyň bütin dünýä bilen aýakdaş gitmeginiň, ösen döwletleriň hataryna goşulmagynyň esasy şertleriniň biri bolup durýar. Gysga taryhy möhletiň içinde sanly ykdysadyýete geçmegimiz ýurdumyzyň dünýäde mynasyp ornuny tapmagyny, halkymyzyň durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagyny, uzak geljegimizi nazarlaýan howpsuz, ygtybarly ösüşimizi üpjün edýär. Ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiklerine we ynamly ösüşine giň ýol açýar. Hormatly Prezidentimiz sanly ulgamlary dolandyrmak boýunça hünär-başarnyga eýe bolan ýaş nesliň wekillerine aýratyn bil baglaýar. Gahryman Arkadagymyzyň şu günki ýaşlarymyzyň ozalky nesillerden düýbünden tapawutlanýandygy baradaky öwgüli sözleri ýaş nesil üçin iňňän buýsandyryjy hakykatdyr. Milli Liderimiz bagtyýar ýaşlarymyzyň öňdebaryjy maglumat tehnologiýalaryndan gowy baş çykarýandyklaryny, çylşyrymly önümçilik tehnologiýalaryny dolandyrmagy başarýandyklaryny belläp, ýaşlarymyza halkara derejeli iri ykdysady ulgamlary dolandyrmagy arkaýyn ynanyp boljakdygyny tassyklaýar. Sanly ulgama geçmek bilen baglanyşykly il bähbitli işlere mynasyp goşandyny goşmak her birimiziň watançylyk we raýatlyk borjumyz bolup durýar. Ýurdumyzyň her bir ykdysady pudagy, edara-kärhanalar, ýo

12 Iýul 2021

Tehnologiýa

Döwrebap ýel elektrik generatorlary

(Başlangyjy gazetimiziň geçen sanynda) Smartfonlar üçin ýel elektrik generatory

12 Iýul 2021

Tehnologiýa

«TOYO­TA»-nyň ta­ry­hy

Dün­ýä­niň iň köp aw­tou­lag ön­dür­ýän kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň bi­ri bo­lan «Toyo­ta» her ýyl­da 9-10 mil­li­on ulag ön­dür­ýär. Ýa­pon bren­di bir­nä­çe ýyl­dan bä­ri Ger­ma­ni­ýa­nyň «Volks­wa­gen» kom­pa­ni­ýa­sy bi­len bi­rin­ji we ikin­ji or­ny ge­zek­li-ge­ze­gi­ne di­ýen ýa­ly paý­laş­ýar. Kä­bir aw­tou­lag brend­le­ri di­ňe bel­li bir se­bit­de has köp sa­tyl­ýan bol­sa, «Toyo­ta» ula­gy­nyň gö­ze il­me­ýän ýur­dy ýok di­ýen ýa­ly. Eý­sem, bu kom­pa­ni­ýa ha­çan esas­lan­dy­ryl­dy­ka?! Il­ki haý­sy ha­ry­dyň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la goý­du­ka?! Ge­liň, aw­tou­lag bren­di­niň ta­ry­hy­na gys­ga­ça göz aý­la­lyň! «Toyo­da Au­to­ma­tic Lo­om Works» kär­ha­na­sy­nyň ýol­baş­çy­sy Sa­ki­çi To­ýo­da 1924-nji ýyl­da «To­yo­da Mo­del G» at­ly aw­to­ma­tik ti­kin ma­şy­ny­nyň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la goý­ýar. Şol dö­wür­de Ýa­po­ni­ýa­nyň da­şar­ky söw­da­syn­da ýü­pek uly orun eýe­läp­dir. Ýü­pek önüm­çi­li­gi ýurt­da iň gir­de­ji­li pu­dak bo­lup, ýüp­lük egir­ýän, do­ka­ýan ma­şyn­lar da­şa­ry ýurt­lar­dan, esa­san, Ang­li­ýa­dan ge­ti­ri­lip­dir. Ýü­pek do­ka­ýan ma­şy­ny ön­dür­mek üçin köp wagtlap kel­le dö­wen Toýo­da 1897-nji ýyl­da öz ýa­san il­kin­ji ti­kin ma­şy­ny­nyň pa­ten­ti­ni alyp­dyr. Ne­ti­je­de, işe­wür el­ýe­ter ba­ha­ly ti­kin ma­şyn­la­ry­ny köp­çü­lik­le­ýin ön­dü­rip baş­la­ýar. Soň­lu­gy bi­len öz ha­ryt­la­ry­ny Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­na hem eks­port edip­di

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

Suw paý­la­ýan ro­bot­lar

Şu aýyň or­ta­la­ry­na baş­la­jak haj zy­ýa­ra­ty­na bar­ýan­la­ra zem­zem su­wu­ny ro­bot­la­ryň paý­la­jak­dy­gy mä­lim edil­di. Sa­ud Ara­bys­ta­ny­nyň Iki mu­kad­des mes­jit iş­le­ri bo­ýun­ça ýolbaşçysy Şeýh Ab­dul Rah­man Al Su­da­is suw gap­la­ry­nyň paý­lan­ma­gyn­da we zy­ýa­rat edil­ýän ýer­le­riň aras­sa­çy­ly­gyn­da ro­bot­la­ryň ula­nyl­jak­dy­gy­ny mä­lim et­di. Zy­ýa­rat­çy­la­ra zy­ýan­syz­lan­dy­ry­lan gap­la­ra guý­lan suw paý­la­nar. Su­wy ro­bot­lar we ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa bi­len üp­jün edi­len ulag­lar paý­lar.

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

«Bugatti»-ni satýar

Ger­ma­ni­ýa­nyň «Volks­wa­gen» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň lýuks aw­to­mo­bil kla­sy­na de­giş­li bo­lan «Bu­gat­ti» bren­di­ni sat­jak­dy­gy mä­lim edil­di. Bu ba­ra­da Ang­li­ýa­nyň «Fi­nancial Ti­mes» ne­şi­ri ha­bar ber­ýär. Ha­ba­ra gö­rä, «Bu­gat­ti» Hor­wa­ti­ýa­nyň «Ri­mac Au­to­mo­bi­li» kom­pa­ni­ýa­sy­na sa­ty­lar. Neşirde «Ri­mac»-yň «Volks­wa­gen» bi­len bi­le­lik­de dö­re­dil­jek «Bu­gat­ti-Ri­mac»-yň 55 gö­te­rim paý­na­ma­sy­na eýe bol­jak­dy­gy­ we ga­lan bö­le­gi­niň «Volks­wa­gen»-iň «Porsche» kompaniýasyna de­giş­li bol­jak­dy­gy­ ha­bar beriýär. Bu ba­ra­da «Ri­mac»-yň ýol­baş­çy­sy Meýt Ri­mak: – «Ri­mac» we «Bu­gat­ti» ne­ti­je­le­ri ba­bat­da aja­ýyp jü­büt. Ýaş, ça­la­syn we çak­gan aw­tou­lag hem-de teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­sy hök­mün­de elekt­rou­lag teh­no­lo­gi­ýa­la­ryn­da özü­mi­zi öň­de­ba­ry­jy orun­da gör­ýä­ris. «Nevera» at­ly ula­gy­myz­da di­ňe gi­pe­ru­lag­lar ön­dür­me­ýän­di­gi­mi­zi, ýo­ka­ry tiz­li­gi bol­ma­gy bi­len bir ha­tar­da ýo­ka­ry hil­li ulag ön­dür­ýän­di­gi­mi­zi gör­kez­dik. «Bu­gat­ti»-­niň hem adat­dan da­şa­ry mi­ra­sy bar – di­ýip bel­le­ýär.

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

Az işlemek netije berdi

Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­niň köp ýur­dun­da iş­gär­le­riň has ön­jeý­li we ne­ti­je­li iş­le­mek­le­ri üçin dür­li ýe­ňil­lik­ler dö­re­dil­ýär, tä­ze tas­la­ma­lar dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Soň­ky ýyl­lar­da bi­ler­men­ler adam­la­ryň has az iş­län­le­rin­de ön­jeý­li bol­jak­dy­gy­ny öňe sür­ýär­ler. Mu­ny iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çi­rip gö­ren bir­nä­çe ýurt­da oňyn ne­ti­je alyn­dy. Go­laý­da bol­sa Is­lan­di­ýa­da bu ugur­da­ky iň uly tej­ri­be ge­çi­ril­di. Oňa 2500-den gow­rak adam gat­naş­dy. Iş­gär­le­riň zäh­met ha­ky azal­dyl­maz­dan, iş wag­ty gys­gal­dyl­dy. Ne­ti­je­de, ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len işiň azal­man­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Tej­ri­bä gat­na­şan­la­ryň hep­de­lik iş wag­ty 35-36 sa­ga­da çenli gysgaldyldy. «In­de­pen­dent» ne­şi­ri­niň ha­ba­ry­na gö­rä, Ang­li­ýa­nyň «Au­to­no­my» şe­re­ke­ti bi­len Is­lan­di­ýa­nyň «Al­da» jem­gy­ýe­ti­niň ge­çi­ren sel­jer­me­sin­de tej­ri­bä gat­na­şan iş­gär­le­riň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­niň ýo­kar­la­nan­dy­gy anyk­la­nyp­dyr.

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

Ummanlary öwrenmek üçin emeli hemralardan peýdalanylýar

Alym­lar daş­ky gur­şaw­da bo­lup geç­ýän öz­ge­riş­lik­le­ri öw­ren­mek üçin eme­li hem­ra­lar­dan peý­da­lan­ýar­lar. «Cyclo­ne Glo­bal» na­wi­ga­si­ýa hem­ra ul­ga­my (CYGNSS) as­lyn­da um­man­la­ryň üs­tün­de bo­lup geç­ýän tü­we­le­ýiň nä­hi­li eme­le gel­ýän­di­gi­ni öw­ren­mek mak­sa­dy bi­len iş­le­nip taý­ýar­la­nyp­dyr. Emma bu ul­ga­my ABŞ-nyň Mi­çi­gan uni­wer­si­te­ti­niň hü­när­men­le­ri um­man­lar­da­ky mik­rop­las­tik­le­ri öw­ren­mek üçin peý­da­lan­ýarlar. 5 mil­li­metr­den ki­çi bo­lan we gö­ze il­me­ýän bu plast­mas­sa bö­le­jik­le­ri uzak wagt­lap suw­da çüý­re­me­ýär. Ola­ryň nä­de­re­jede ýaý­ran­dy­gy anyk däl. Alym­lar to­pa­ry şo­ny anyk­la­ma­ga ça­lyş­ýar­lar. Bu ugur­da taý­ýar­la­nan yl­my ma­ka­la­nyň aw­to­ry Kris Ruf we onuň ýol­baş­çy­lyk ed­ýän to­pa­ry um­ma­nyň ýü­zü­ni öl­çe­mä­ge ni­ýet­le­nen eme­li hem­ra­lar ar­ka­ly has köp za­dy öw­re­nip bol­jak­dy­gy­na göz ýe­ti­rip­dir­. Ruf yl­my işiň deň­ze düş­ýän mik­rop­las­tik­le­riň çeş­me­si­ni tap­ma­ga ýar­dam et­jek­di­gi­ni aýd­ýar.

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly tehnologiýa — bank ulgamynda

Milli ykdysadyýetimiziň beýleki pudaklary bilen bir hatarda, bank ulgamynda hem tutumly işler durmuşa geçirilýär. Döwrebap derejede enjamlaşdyrylan bu ulgama degişli edara binalarynyň gurlup ulanylmaga berilmegi raýatlara ýokary derejeli bank hyzmatlaryny ýerine ýetirmäge uly mümkinçilik döredýär. Netijede, ýurdumyzyň banklary bu gün öz müşderilerine amatly, tiz we ýokary hilli hyzmatlaryň dürli görnüşlerini hödürleýär. Karz edaralaryna we banklara sanly ulgamyň tapgyrlaýyn ornaşdyrylmagy bilen, çalt depginli ykdysady ösüş peýda bolýar. Döwlet täjirçilik we paýdarlar täjirçilik banklary tarapyndan uzak aralykdan, ýagny menzilara bank hyzmatlaryny beriş ulgamlarynyň (MBHB) işe girizilmegi hem bu ugurda täze ädimdir. Elektron resminama dolanyşygynyň ösdürilmegi ildeşlerimize, galyberse-de, hususy telekeçilere banka gelmezden, menzilara bank hyzmatlaryny beriş ulgamy arkaly dürli hyzmatlardan ýeňillikli peýdalanmaga mümkinçilik döredýär. Şeýle banklaryň biri-de «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankydyr. Bu bank tarapyndan hödürlenýän «Halkbank terminal» atly uzak aralykdan tölegleri geçirmegiň täze ykjam tehnologiýasy töleg terminalyny ulanmazdan, nagt däl hasaplaşygy geçirmek üçin ygtybarlydyr. Islendik haryt ýa-da hyzmat ediş nokatlarynyň işgärleri bu programma üpjünçiligini ykjam telefonlaryna ýükläp, diýseň tiz we amatly şertde töleg kabul edip bilýärler. Hyzmaty ykjam t

8 Iýul 2021

Tehnologiýa

Öňdebaryjy tehnologiýalara daýanyp

Berkarar Diýarymyzda Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy netijesinde halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda uly ösüşler gazanylýar. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly sanly ykdysadyýete geçmek babatda gysga döwrüň içinde bitirilen beýik işler oňyn netijeleriň gazanylmagyny şertlendirdi. Bazar gatnaşyklarynyň globallaşmagy, tehnologiýanyň günsaýyn ösmegi, täze innowasiýalaryň peýda bolmagy bilen, döwrüň talaby hem özgerýär. Watanymyzyň rowaçlanmagynyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmegiň möhüm çeşmesi hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen kabul edilýän uzakmöhletleýin milli we döwlet maksatnamalardyr.

7 Iýul 2021

Tehnologiýa

Innowasion ykdysadyýetiň mümkinçilikleri

Elektron senagaty ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen, innowasion, ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti döretmek hem-de ösdürmek Garaşsyz Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň hatarynda durýar. Bu wezipäni üstünlikli berjaý etmek üçin, esasan, üç şert zerur bolup durýar: infrastruktura, elektron işewürligi we elektron täjirçiligi. Sanly ykdysadyýetiň ösüşi sanly we ykjam tehnologiýalar bilen gönüden-göni baglanyşykly bolan birnäçe bazar düzümleriniň kämilleşmegi bilen şertlendirilýär. Bulara onlaýn söwda, maliýe hyzmatlary, sanlylaşdyrylan bilim, saglygy goraýyş hem-de döwlet hyzmatlary degişlidir. Häzirki wagtda kagyz pullarynyň dolanyşygynyň nagt däl hasaplaşyk bilen çalşyrylmagy netijesinde söwda ulgamy güýçli depginde ösýär. Indi müşderiler internet toruna birigip, göwün söýen harytlaryny islendik wagtda we islendik ýerden satyn alyp bilýär. Sanly ulgamyň kömegi arkaly söwda alyp barýan fiziki şahslardyr kärhanalar hem kärende tölegi we işgärlere hak tölemek ýaly ugurlarda çykdajylaryny azaldýar. Harytlary müşderilere dessin eltip bermek, bazaryň bikanun gatnaşyjylaryny ýa-da düzgün bozujylaryny ösen tehnologiýalaryň kömegi bilen ýüze çykarmak, işi uzak aralykdan guramak we dolandyrmak, tölegleriň ýönekeýleşdirilmegi, öndürijiligiň ýokarlandyrylmagy, harytlaryň özüne düşýän gymmatynyň a

5 Iýul 2021

Tehnologiýa

«Gepleýän» kitaplar ýa-da audio görnüşindäki eserler hakda söhbet

Durmuşy çalt akýan derýa meňzedýärler. Ine, şeýle gysga ömrüň dowamynda ynsana diňe maddy däl, ruhy baýlyk hem howa ýaly zerur. Beýle baýlygy kitapdan başga hiç bir serişdäniň berip bilmeýändigi hemmämize mälim. Ýöne häzirki depginli ösýän döwürde kitap okamak üçin ýeterlik wagt sarp edip bilmeýändigimizi hem bellemeli. Innowasion tehnologiýalaryň durmuşymyza ornaşmagy netijesinde, müşgilimizi ýeňilleşdirýän serişdeler has-da köpelýär. Mysal üçin, audio kitaplaryň kömegi bilen bir wagtyň özünde dürli ýumuşlary bitirip hemem dürli eserlerden lezzet alyp bolýar. Audio kitap adyndan belli bolşy ýaly, haýsydyr bir edebiýatyň, eseriň sesli göçürmesidir. Şeýle görnüşli kitaplara häzirki wagtda bütin dünýäde isleg artýar.

2 Iýul 2021

Tehnologiýa

Sanly ulgam: maliýe sowatlylygy

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn esasda geçirmek, ýokary maýa goýum işjeňligini üpjün etmek, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny has-da artdyrmak, importyň ornuny tutýan harytlaryň önümçiligini ýola goýmak, döwletiň hususy bölegini ösdürmek, ähli pudaklarda sanly ulgamy giňişleýin ornaşdyrmak ýaly ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Bazar ykdysadyýetiniň döwrebap şertlerinde sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak, olary ykdysadyýetiň we durmuş ulgamynyň dürli ugurlaryna giňden ornaşdyrmak ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagyna ýardam edýär. Bazar ykdysadyýetiniň häzirki zaman şertlerinde ilatyň maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmak esasy maksatlaryň biridir. Şeýle hem ilatyň pul-karz, durmuş-ykdysady goraglylygyny üpjün etmek, bank we maliýe hyzmatlaryndan işjeň peýdalanmakda ýeňillikleri döretmek hem-de bu babatda höweslendirmek ýaly şertleriň gerimi barha giňeldilýär. Döredilýän ähli amatlyklar bolsa, bank hyzmatlaryndan peýdalanýan ilatyň we ýerine ýetirilýän amallaryň sanynyň yzygiderli artmagyna, netijede bolsa ýaşlarymyzyň maliýe taýdan başarnyklarynyň has hem ýokarlanmagyna getirýär.

30 Iýun 2021

Tehnologiýa