Türkmenmetbugat

"Esger" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-62-23, 38-60-09, 38-61-93
Email: esger-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Ýylyň mährem zenany

Halkara zenanlar gününiň dabaralarynyň giňden ýaýbaňlandyrylan häzirki toý günleri Gökdepe etrabynyň Hurmantgökje obasynda ýaşaýan Aýbölek Baýramowa ýatdan çykmajak pursady peşgeş berdi. Bu bagtyýar ene Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi Geňeşi tarapyndan guwandyryjy işleri bilen ýurdumyzyň ösüşlerine asylly goşant goşýan, öňdebaryjy zenanlaryň arasynda yglan edilen «Ýylyň zenany» bäsleşiginde ýeňiji bolup, «Ýylyň mährem zenany» diýen ada mynasyp görüldi. Munuň özi enäniň döwletli ojagyna egsilmejek şatlyk getirdi. Aýbölek Baýramowa il-günümize, Gahryman Arkadagymyza wepaly, watansöýüji nesilleri terbiýeläp ýetişdirmegi maksat edinen, köp çagaly, bagtyýar zenanlaryň biri. Ol sekiz çaganyň — üç ogul, bäş gyz perzendiň enesi. Bu gün perzentlerine we üç agtygyna guwanyp ýaşaýan, döwlet tarapyndan köp çagaly enelere berilýän durmuş ýeňilliklerinden ruhlanan ene çaga terbiýesine uly üns bermek bilen birlikde, etrap, welaýat derejesindäki medeni-köpçülik işlerine-de işjeň gatnaşýar. Ýaşlaryň arasynda geçirilýän wagyz-nesihat çärelerinden hem çetde durmaýar.

5 Mart 2022

Terbiýe mukaddesdir

Şahsyýetiň ahlak kadalaryna laýyklykda, daş-töwereginde bolup geçýän zatlara baha bermegi we şoňa görä hereket etmegi netijesinde ahlak keşbi kemala gelýär. Ýokary ahlakly adam her hili kyn şertlerde hem ejizlemän, halal ýaşamaga çalyşýar, arassa gazanjynyň hasabyna eklenýär, şol ruhda hem çagalaryny terbiýeleýär, elmydama döwletiň kanunlarynyň öňünde şahsy jogapkärçiligini duýup, olara hormat goýup ýaşaýar hem-de kanunyň talaplaryny gyşarnyksyz berjaý edýär. Şeýle ýokary ahlakly halkyň döwlet binýady hem berk bolýar. Bu ugurda hormatly Arkadagymyzyň bitiren beýik işleri bu gün halkymyzyň durmuşynda has aýdyň duýulýar. Ynsanyň ahlak terbiýesi maşgala ojagyndan başlanýar, mekdep ýyllarynda dowam etdirilýär, soňra şahsyýet ahlak sapaklaryny jemgyýetden özbaşdak alyp başlaýar. Türkmen jemgyýetinde edepli bolmak, arassa, halal ýaşamak, zähmeti söýmek dowamly öwredilýär we ýaşlaryň aňyna guýulýar. Elbetde, bu meselede maşgalanyň we mekdep mugallymlarynyň üstüne aýratyn jogapkärçilik düşýär.

2 Mart 2022

Agzybirligiň sütüni

Agzybirlik hakynda söz açylanda, ilkinji nobatda mähriban enäniň keşbi göz öňüňe gelýär. Çünki, maşgalanyň asuda, abadan bolmagynda enäniň uly orny bar. Ene maşgala agzalarynyň uludan-kiçi ählisiniň göwnüni awlamagy başarýar. Bilmezlikden ýalňyşlyk edeni mähir bilen dogry ýola gönükdirýän hem ene. Onuň paýhasy bilen maşgalada birek-birege bolan mähirli gatnaşyklar, agzybir durmuş kemala gelýär. Çünki ene agzybirligiň sütüni. Ene mähremligi hakynda uzakly günläp, hatda, aýlap, ýyllap gürrüň edilse-de, aýdara söz tapylar. Sebäbi ene mähriniň özi suwy egsilmeýän uç-gyraksyz umman ýaly, onuň aňyrsyna göz ýetirjek gümanyň ýok. Şu ýerde, nireden eşidenligim ýadyma düşenok, ýöne kalbymda hemişelik orun alan bir waka hakynda gürrüň beresim gelýär.

1 Mart 2022

Sen — tutuş goşgyň içinde, iň oňat görýän setirim!

«7/24.tm», № 09 (92), 28.02.2022. Aýdym-saz göwnüňe ganat berýär, ruhuňy göterýär. Çünki aýdymlar içki duýgyňy okaýan ýaly ýürek taryňa kakyp goýberýär. Onsoň, isleseň-islemeseňem, içiňden hiňleneniňi duýman galýarsyň. Bu hemişe-de şeýle.

27 Fewral 2022

Öý ýaraşygy — çaga

«7/24.tm», № 09 (92), 28.02.2022. Baýyň ogly barga oýnar,

27 Fewral 2022

Dünýä dursun, eziz eneler dursun!

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji günlerinde Gahryman Arkadagymyzyň Köpetdagyň eteginde ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk sport toplumyna baryp, şol ýerde täze dünýä inen taýçanaga Zaman diýip at berip, onuň boýnuna mähriban käbesiniň ören alajasyny dakyp duran pursadyny gören her bir ynsanyň kalbyny nähili duýgularyň gaplap alandygyny, megerem, aýdyp oturmagyň hajaty bolmasa gerek. Öz mähriban käbesine uly hormat goýmaklygyň, çäksiz söýgi bilen guwanmagyň we buýsanmagyň aňryçäk nusgasyny görkezýän hormatly Prezidentimiz muny şol gün ýene-de bir gezek äşgär etdi. Hawa, şondan soňra elime galam alanymy özümem duýmadym. Öňem mähriban Arkadagymyzyň «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly kitabyny birnäçe sapar okap, onda eje hakda aýdylýan gürrüňlere, rowaýatlara kalbym, durkum bilen berlip, öz ýaşlygym hem-de mähriban ejemiň keşbi göz öňümde janlanýardy. Käbäm bize halal ýaşaýşy, zähmete ýüregiňden berilmegi, kitaby söýmegi ündäpdi. Ejemiň tamdyrda çörek bişirişi, çöreklerinden goňşulara paýlaýşy, çagalaryny mähir bilen söýşi, goňşy-golamlar bilen gatnaşygy, sähel bir ýeriň agyrdygy üstüňde kökenek bolup, daňyny atyryşy hakydalarymda janlanýar. Mähriban Arkadagymyzyň: «Enelere mahsus ähli zatda tükeniksiz uly mähir bar. Eneler öz mähri bilen öý-ojagyň abadanlygyny üpjün edýärler. Enelere hormat goýmak, ýagşylyga dowamat bermek, mukaddeslige tagzym etmekdir» diýen seti

24 Fewral 2022

Öý bikesi öwrense...

Mäşli çorba Gerekli önümler: 100 g ösümlik ýagy, 200 g et, 2 sany sogan, 2 sany pomidor, 2 litr suw, noýba, mäş.

24 Fewral 2022

ÝYLDYZLAR NÄME DIÝÝÄR? SIZE GOWULYK GARAŞÝAR 2022-nji ýyl Mart

1.HAMAL (Guzy 21.03—20.04) Mart aýynda hamallar köp wagt bäri garaşýan üstünliklerine ýeterler. Bu döwürde, esasan hem, maliýe ýagdaýyňyz gowulaşar. Üstünlige ýetmek bilen işjeňligiňizi artdyrmalysyňyz. Mart aýy işde öňegidişlik üçin amatly döwür bolup biler. Zähmetsöýerligiňiz sizi täze jogapkärli wezipelere ýetirer. Bu döwür işewürlik gatnaşyklaryna baý bolar. Şeýle-de zerur şertnamalary baglaşmagyň has amatly wagtydyr. Maşgalaňyz üçin wagt aýyrmagy ýatdan çykarmaň. Ýakynlaryňyzyň size bolan ynamy, berýän goldawlary, kömekleri siziň işiňiziň mundan beýläk-de ilerlemegine uly itergi berer. Dynç almagy, sport bilen meşgullanmagy unutmaň. Oňat endikler size täze pikirleriň döremegine kömek eder.

24 Fewral 2022

Ýagşylyk hakynda

Asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan milli däp-dessurlarymyz, edebi mirasymyz, şahyrana döredijiligimiz bilen bir hatarda, ýaşaýyş-durmuşymyzdaky ynsan gatnaşyklary-da özboluşlydyr. Türkmen halky pespäl, sada, hoşsözli, myhmansöýer, ýagşy niýetli, umuman, adamkärçiligiň iň naýbaşylaryny özünde jemlän, birek-birege hormat, sylag-sarpa goýýan halkdyr. Ata-babalarymyz ýagşy gylyk-häsiýetler barada onlarça nakyllardyr atalar sözlerini, rowaýatdyr hekaýatlary döredipdirler. Paýhas eleginden geçip gelen gymmatlyklar häzirki döwürde-de gymmatyny ýitirmeýär. Olaryň her biri ýaşaýyş-durmuşymyzda giňden ulanylyp, bahasyna ýetip bolmajak terbiýeçilik häsiýete eýe bolup durýar. Adamlaryň birek-birege ýagşy söz bilen ýüzlenmegi, oňat görelde bolmagy ajaýyp nusga bolup galypdyr. Şonuň üçin hem birek-birege her ädimde ýagşy söz bilen hemaýat berip gelipdirler. Ozaly bilen türkmen halky didarlaşanda «Edebiň ýagşysy — salam bereni» diýen sözlerden ugur alyp, hemişe sözi salamdan başlaýar. Säher bilen turup, «Ertiriňiz haýyrly bolsun!», «Sag-aman ördüňizmi?!», «Säher tutan işiňiz rowaç alsyn!» diýilýän ýagşy sözleri beýan edýärler. Şol sözleri bagyş eden adama senem iň ýagşy dilegleriňi aýdýarsyň. Garry enemiň gürrüň beren rowaýatlarynyň birinde şeýle waka beýan edilýär:

22 Fewral 2022

Asylly terbiýäniň gözbaşy

Bilim we okatmagyň kemala geliş taryhy öz gözbaşyny gadymy döwürlerden, ýagny biziň eýýamymyzdan öňki müňýyllyklardan alyp gaýdýar. Ähli ylmy ugurlaryň we nazaryýetleriň ýüze çykmagy durmuş bilen baglanyşykly bolupdyr. Hormatly Prezidentimiz: «Ylym-bilimiň ösen merkezine öwrülen şäherlerimizde ýaşap, ylmy-döredijilik işi bilen meşgul bolan belli alym-ulamalaryň, pir-danyşmentleriň öwüt-ündewini almaga, olaryň huzuryna şägirtlige durmaga höwesliler suwuň akyşy deýin üznüksiz geler durar eken. Munuň üçin olar uzak ýollary söküp, ýurt aşyp gelipdirler» diýip belleýär. Medeni-ruhy islegleriň içinde aňly-düşünjeli nesli ýetişdirmek wezipesi esasy orunlaryň birini eýeleýär. Mugallymçylyk ýaşlary terbiýelemegiň, okatmagyň we bilim bermegiň kanunalaýyklyklaryny öwrenmekdir we onuň esasynda usulyýet tejribäni baýlaşdyrmakdyr. Müňýyllyklaryň dowamynda dürli pedagogik ulgamlar döredilip, wagtyň geçmegi bilen täzelenip, olaryň arasyndan iň ähmiýetlisi, adamzada zerurlary saýlanyp galdy.

22 Fewral 2022

Gyzym — gyzyl gülüm

Halkymyz «Gyzym — göwnümiň hoşy» diýip, gyz çagany gowy görýär. Ejesine kömekçi bolup ýetişer diýip, köp maşgalalarda gyzyň dünýä inmegine begenilýär. Aýratyn hem maşgalada yzly-yzyna ogul dogulsa, gyzyň dünýä inmegine garaşyp, dileg edilýär. Halkymyzda gyza çagalykdan edep-terbiýe bermek bilen bilelikde, milli el işlerini öwretmäge-de uly üns berilýär. Biziň milli el işlerimiz hem synçylygy, ezberligi, akyl taýdan başarnyklylygy — çylşyrymly nagyşlary ýatdan öwrenmegi, reňkleri ussatlyk bilen seljermegi, irginsizligi we sabyr-takatlylygy terbiýelemekde möhüm ähmiýete eýedir. Ejem ussat halyçylaryň biridi. Ol bize çagalykdan öý işleri bilen birlikde tikin-çatyn işlerini, haly dokamagy hem öwredipdi. Her bir çitimimiz ejemiň talapkär nazaryndan sypmazdy. «Eden işiň owadan bolsa, tutuş dünýä owadan görner. Eliň işi iň uly baýlygyňdyr, ýüzüň tuwagydyr, synçy adamlar eden işiňden içki dünýäňi okarlar» diýip öwrederdi. Hormatly Prezidentimiziň «Arşyň nepisligi» atly kitabynda halynyň halkyň ýaşaýyş-durmuşyndaky orny, ony döredýän türkmen zenanynyň kalbynyň bakylyk aýdymy hökmündäki ýüze çykmalary baradaky pikirleri ejem ýaly halyçy zenanlaryň kalbyny şöhlelendirýär. Haly türkmeniň hem durmuş zerurlyklaryny, hem gözellige küýsegini teswirleýän, zenanlaryň sungat duýgularynyň, pikirleriniň arassalygyndan ak öýüň içinde dünýä indiren Älemiň we Zeminiň birligini çitimde suratlandyrmasy

22 Fewral 2022

Terbiýe — ynsan kalbynyň bezegi

Dünýädäki iň gözel barlyk adamdyr. Onuň bezegi edep-terbiýesidir. Asylly ýörelgeleri ýöredýän halkymyz maşgalada terbiýelenen her bir perzendiň watansöýüji, maksadaokgunly bolup ýetişmegi üçin yhlasyny gaýgyrmaýar. Elbetde, adamyň daşky keşbini bezeýän zat onuň edep-terbiýesidir. Emma adamyň käbir häsiýetleri onuň daşky dünýäsine-de täsirini ýetirýär. Türkmen halky edep-terbiýä aýratyn üns berýär. Şonuň üçin hem bu babatda asylly ýörelgeleri döredipdirler. Ýaşlaryň giň dünýägaraýyşly, edep-terbiýeli bolup ýetişmekleri üçin olara parasatly sözleri, nakyllary öwredipdirler. Edep-terbiýe baradaky nakyllar, ündewler ýaşlarda watansöýüjiligi, ula hormat goýmagy öwredýär. Şeýle hem nakyllar ýaşlaryň ylym-bilime bolan höwesini artdyrýar. Munuň özi çaga terbiýesinde esasy ugurlaryň biri bolup durýar.

20 Fewral 2022

«Köjüme» nagşy

Gerekli esbaplar: • Mata;

18 Fewral 2022

Ýaşajyk aşpezlere maslahat

Mähriban çagalar, ertirligiňiziň witaminlere baý bolmagy saglygyňyza we bedeniňiziň kadaly ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Şol sebäpli bolsa ertirlik üçin, taýýarlaýan tagamlaryňyzyň peýdaly gök-önümlerdir miwelerden bolmagy zerurdyr. Bu tagamlar size günüň dowamynda güýç-kuwwat berer we immunitetiňizi berkider. Siz hem ertirlik üçin taýýarlanylýan tagamlary şu aşakdaky suratlarda görkezilişi ýaly bezäp bilersiňiz.

18 Fewral 2022

Maşgala mukaddesligine bagyşlandy

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Gubadag etrap komiteti tarapyndan etrabyň «Bereketli», «Akýaýla», «Çowdur», «Ýaşlyk» geňeşliklerinde «Öý-ojagyň gelşigi — maşgala mukaddesligi» diýen at bilen wagyz-nesihat çäreleri geçirildi. Olarda maşgalanyň jemgyýetdäki orny, ähmiýeti barada giňişleýin gürrüňler edildi. Parasatly il sylagly ýaşulular, mährem eneler maşgala gymmatlygyna aýawly çemeleşmek, maşgalanyň bitewüligini we jebisligini gorap saklamak bilen bagly ýaş nesillere durmuş tejribelerine salgylanyp öwüt-ündewleri berdiler. Wagyz-nesihat çärelerinde zenanlara, enelere belent sarpa goýýan, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda uly işleri durmuşa geçirýän mähriban Arkadagymyzyň adyna alkyş sözleri belentden ýaňlandy.

17 Fewral 2022

Maşgala terbiýesiniň gönezligi

Maşgala terbiýesinde öz milli ýoluny esaslandyran halkymyz nakyllaryň ähmiýetine aýratyn üns beripdir. Şonuň üçin-de ata-babalarymyz ýaş nesle milli terbiýe bermekde türkmen halk nakyllaryny giňden peýdalanypdyr. Hut şu nukdaýnazardan, Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen neşir edilen «Paýhas çeşmesi» atly kitabyň terbiýeçilik ähmiýeti örän uludyr. Nakyllaryň mazmun örüsinde juda giň many we pikir jemlenýär. Şonuň üçin ýerini bilip, jaýdar ulanmagy başarsaň, nakyllaryň durmuşdaky ähmiýeti has-da ýokary bolýar. Türkmen halk döredijiliginde durmuşyň aýry-aýry ugurlary, has dogrusy, akyl hem zehin, maşgala terbiýesi, agzybirlik, dost-doganlyk, mertlik, batyrlyk ýaly häsiýetiň ýüze çykyşy bilen bagly bolan nakyllar köpdür. Ýaş nesliň akyl taýdan ösüşi, akylly-başly şahsyýetleriň jemgyýete berýän peýdasy, ynsany bezeýän zehin ata-babalarymyzyň ünsüni çekipdir. Şeýlelikde hem «Är görki — akyl», «Akylly aýnamaz, altyn çüýremez», «Akylym bar — harjym bar», «Hakyky zehin iki daşyň arasynda galsa-da, syzylyp çykar» diýen ýaly durmuşy nakyllar ýüze çykyp, olar nesil terbiýesinde giňden ulanylypdyr.

10 Fewral 2022

Mynasyp terbiýe — döwrüň talaby

«Çagany başdan» diýýän pederlerimiz çaga terbiýesine onuň enesiniň göwresinde wagty başlamalydygyny, şol päkize çaga doglandan soň bolsa, terbiýäni has hem kämilleşdirmelidigini tekrarlapdyrlar. Çaga eşidýän sözlerinden, şeýle hem görýän zatlaryndan has köp terbiýe alýar. Ene-atasynyň, doganlarynyň hereketlerini gaýtalap, öz häsiýetine ornaşdyrýar. Her ýigidiň aslyn bileý diýseňiz,Märekede otur-turuşyn görüň —

10 Fewral 2022

Küýsänim — käbäm

Ene — mährem dünýä. Şol ajaýyp dünýäde söýgi bilen hamraklyk höküm sürýär. Ene bolanyňdan soň dünýäniň manysy has-da artyp, bagt diýilýän zadyň nämedigine düşünip başlaýarsyň. Öz janyňdan jan berip, ýagty dünýä inderen perzendiň bir enaýyja ýüzüne seredip sözlemese-de oňa sözsüz düşünip oturansyň. Bir söz bilen aýtsak enelik duýgusy «Bagry badaşmak» duýgusydyr. Ene höwesläp ýeten balasyny ese-boýa galdyrmak üçin edilýän irginsiz yhlasy, ukusyz gijeleri başdan geçirýär. «Eje» diýilýän mährem sözi eşidýänçä balasynyň daşynda perwaz urýan ene şol sözi eşidenden soň bar çeken azabyny unudýar. Yhlasy ýerine düşenden soň ol hakyky şatlyga duçar bolýar. Gudrata, keramata deňelýän enelik söýgüsiniň güýji hem şonda bolsa gerek. Çagalyk döwrüm alyslarda galan-da bolsa bu gün käbämiň til kakyp: «Gyzym, sag-gurgun otyrmyň?!» diýen sesine başym göge ýetýär. Şonda oňa: «Mähribanym salamälik, bu gün menden öňürtdiň käbäm! Jaň edeýin diýip otyrdym» diýip, begenjimi beýan edýärin. Şol pursat şahyryň şu setirlerini gaýtalanymy duýman galýaryn:

8 Fewral 2022

Bal süýji, baldan bala süýji

«7/24.tm», № 06 (89), 07.02.2022. Üç ýaşyna çenli bolan wakalar çagalaryň doly ýadynda galmaýar. Muňa psihologiýada «çaga amneziýasy» diýip berýärler.

6 Fewral 2022

Zeminiň görki — ene

Halkymyzda «göbegene» diýlen arzyly söz bar. Hiç bir düşündirişi talap etmeýän bu sözde şeýle kärdäki ynsanlaryň mähribanlygy, başarjaňlygy bilen birlikde olara il-günümiziň egsilmez hormaty, sylag-sarpasy jemlenen. Biziň gürrüňini etjek göbegenemiz hem şeýle eneleriň biri. Gülälek ene häzir Tejen etrabynyň Döwletli geňeşliginde ýaşaýar. Onuň kakasy, Mäne obasynda doglan Sary Sähedow Lebap welaýatyna işe ugradylypdyr. Şol ýerde hem 1937-nji ýylyň noýabrynda Gülälek, soňra Kakajan atly jigisi dünýä inýär. Gülälek iki-üç ýaşlaryndaka, kakasy keselläp ýogalýar. Sary aga aýaly Ogulbaýrama: «Çagalary al-da, Tejene gaýt, garyndaşlaryň ýanynda bol!» diýip sargyt edipdir. Tejene gaýdyp gelensoňlar, Ogulbaýram haly kärhanasynda işleýär. Arman, onuň hem ömür tanapy gysga eken. Ýetim galan çagalara kakalarynyň Ogulgerek atly aýal dogany hossar çykýar. Ol mekdepde matematika mugallymy bolup işleýär eken. Çagalaryň daýzasy ýazyjy Agahan Durdyýewiň aýaly eken. Gülälek ene Agahan Durdyýew barada şeýle ýatlaýar: «Ol diýseň ýumşak, mähriban adamdy, bizi öz çagalary ýaly gowy görerdi».

2 Fewral 2022

‹
1
2
...
30
31
32
33
34
35
36
...
50
51
›