Garaşsyzlykdan galkynýan medeniýet

Medeni habarlar

«Magtymguly, sözlär tili türkmeniň» Şeýle at bilen 12-13-nji sentýabr aralygynda Türkmenistanyň Mollanepes adyndaky talyplar teatrynda Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi tarapyndan ýurdumyzyň halk teatrlarynyň arasynda yglan edilen döredijilik bäsleşiginiň jemleýji tapgyry geçirildi. Onda döredijilik toparlarynyň sahna oýunlarynyň görkezilişi we sylaglanyş dabarasy boldy. Döredijilik bäsleşiginde akyldar şahyryň ömri we döredijiligine bagyşlanyp taýýarlanan sahna eserleriniň arasynda Mary welaýatynyň Sakarçäge etrap medeniýet bölüminiň halk teatrynyň sahnalaşdyran «Hakdan halatly şahyr» atly spektakly baş baýraga, Ahal welaýatynyň Kaka etrap medeniýet bölüminiň teatr studiýasynyň «Magtymguly Meňli ýara sataşyp...» spektakly I orna, Daşoguz welaýatynyň Akdepe etrabynyň Andalyp şäher medeniýet bölüminiň halk teatrynyň «Magtymguly» spektakly II orna, Balkan welaýatynyň Magtymguly etrap medeniýet merkeziniň halk teatrynyň «Magtymguly Pyragy», Lebap welaýatynyň Saýat etrabynyň Sakar şäher medeniýet merkeziniň halk teatrynyň «Magtymguly şahyr» atly spektakllary III orunlara mynasyp boldular.

Şygryýet bossany

Arkadag At-abraýy alyslara,Aşar adyň asyrlara,Aýdylýandyr aýdymlarda,Alkyş adyňa, Arkadag!

Gadymy Änew — ekerançylygyň mekany

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen, ata Watanymyzyň, mähriban halkymyzyň abraý-mertebesini belende göterýän, şan-şöhratyny dünýä ýaýýan wakalar bolup geçýär. Halkara TÜRKSOÝ guramasynyň Karary bilen, Aşgabadyň etegindäki Änew şäheriniň 2024-nji ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi-de olaryň biridir. Munuň özi ata-babalarymyzyň gülläp ösen gadymy mekany bolan bu şäheriň, onuň töweregindäki medeni hem-de ekerançylyk merkezleriniň taryhy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Belli bolşy ýaly, ýurdumyzyň çäklerinde geçirilen arheologik barlaglar onuň dürli ýerleriniň irki döwürlerde ekerançylygyň, hünärmentçiligiň ösen ýerleriniň biri bolandygyny tassyklaýar. Günorta Türkmenistanda, gojaman Köpetdagyň eteginde Jeýtun medeniýetiniň ösen döwründe däneli ekinleriň has köp ekilendigi barada maglumatlar bar. Şoňa görä hem, bu ýerler medeni ösümlikleriň dörän künjekleriniň biri hasap edilýär. Bu barada görnükli daşary ýurt alymlarynyň birnäçesiniň ýazgylarynda geçirilen barlagyň esasynda alnan anyk deliller getirilýär.

Güller — kalbyň mukamy

Ösüşlerden joşa gelýär ýürekler

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň her güni ýurdumyzyň syýasy, medeni we jemgyýetçilik durmuşy bilen baglanyşykly buýsançly wakalara beslenýär. Berkarar döwletimizde akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli döwlet we halkara derejesinde geçirilýän çäreler, dabaralar ildeşlerimiziň medeniýete, sungata bolan sarpasyny has-da artdyrýar. Bagtyýar watandaşlarymyz şu günler ýene bir şanly senäni — mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygyny zähmet üstünlikleri, beýik ýeňişleri bilen garşylaýarlar. Ýurdumyzyň naýbaşy baýramynyň uly ruhubelentlige beslenmegi ugrunda Kerki etrabynyň medeniýet bölüminiň işgärleri tarapyndan alnyp barylýan işler hem aýratyn guwandyryjydyr. Etrapda medeniýete, sungata örküni baglan döredijilik işgärleriniň ençemesi asylly zähmet çekip, ajaýyp zamanamyzda milli medeniýetimiziň galkynmagyna, toý döwreleriniň şatlyk-şowhunynyň artmagyna mynasyp goşant goşýarlar. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 33 ýyllygynyň uly tutum bilen bellenilýän ýylynda halkymyzy ruhy taýdan galkyndyrmakda etrabyň medeniýet bölüminiň halk teatrynyň işgärleriniň hem aýratyn paýy bar. Olar şanly ýylymyzyň şygaryndan ruhlanyp, akyldar şahyrymyzyň ömri we döredijiligi bilen baglanyşykly sahna eserleriniň birnäçesini tomaşaçylar köpçü

Şanly senä bagyşlanan sergi açyldy

Welaýat Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň hem-de welaýat medeniýet müdirliginiň bilelikde guramaklarynda şu medeniýet ojagynda «Garaşsyzlyk ― bagtymyzyň dünýä dolan nyşany» ady bilen muzeý gymmatlyklarynyň sergisi guraldy. Sergide muzeýiň gaznasynda saklanylýan halkymyzyň milli gymmatlyklary, suratkeşleriň, ussat heýkeltaraşlaryň we zergärleriň täze öwüşginli eserleridir önümleri hem-de Garaşsyzlyk ýyllarynda welaýatymyzdaky edara-kärhanalaryň ösüşlerini görkezýän fotosuratlar ýaýbaňlandyryldy.

Sungata baglanan kalbyň sesi

Taryhy kökleri asyrlaryň jümmüşine uzaýan türkmen halkynyň saza, sungata goýýan sarpasy örän beýikdir, diýseň uludyr. Munuň şeýledigini ýurdumyzda medeniýet we sungat ulgamynyň ägirt uly ösüşlerinde hem görmek bolýar. Ynsanyň lezzetli durmuşynyň mazmuny, älemgoşar deý müň bir öwüşginli hezilligi aýdym-sazyň ýiti jadysyna eýlenip, has-da süýjeýär, has-da juwanlaşýar. Hut şonuň üçin-de, milletimiz aýdym-saza aýratyn uly hormat goýup, ony mukaddeslik derejesinde sarpalaýar. Ynha, bu ýyl bolsa, ýaş zehinleriň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň baýragyny almak ugrunda, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk baýramynyň öňüsyrasynda geçirilen «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginde 1-nji orna mynasyp bolmak bagty maňa-da miýesser etdi. Şol gün sungata baglanan kalbym bagtdan püre-pürlendi, aýdym-saza bolan höwesim has-da hyruç aldy. Tomaşaçylaryň şowhunly elçarpyşmalary astynda ýeňijiler yglan edilip, olaryň hatarynda maňa-da ýörite diplom hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň altyn zynjyry gowşuryldy. Jemleýji tapgyra gatnaşanlaryň ählisi döwlet Baştutanymyzyň adyndan ýadygärlik sowgatlara mynasyp boldular. Bäsleşigiň düzgünlerine laýyklykda, her welaýatdan, Aşgabat we Arkadag şäherleriniň hersinden iň mynasyp iki aýdymçy döwle

Halk teatrlarynyň döredijilik bäsleşigi

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen medeniýetini, sungatyny ösdürmek, döwrebap, kämil eserler bilen baýlaşdyrmak ugrunda uly tagallalar edilýär. Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi tarapyndan yglan edilen halk teatrlarynyň arasyndaky «Magtymguly, sözlär tili türkmeniň» atly döredijilik bäsleşiginiň 12-13-nji sentýabrda geçirilen jemleýji döwlet tapgyry hem munuň aýdyň güwäsi boldy. Halk teatrlarynyň döredijilik bäsleşiginiň maksady «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli dana şahyryň manyly ömür ýoluny we umumadamzat ähmiýetli döredijilik mirasyny sahna sungatynyň üsti bilen wagyz etmekden ybaratdyr. Oňa hödürlenen eserlerden görnüşi ýaly, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň jöwher paýhasyndan dörän kitaplarynda akyldaryň döredijilik dünýäsi barada ýazan parasatly jümleleri täze sahna eserleriniň hamyrmaýasy bolup hyzmat edýär.

Aşgabatda Italýan aýdym-saz agşamy geçirildi

Düýn paýtagtymyzyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda, Italiýanyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň açylmagynyň 10 ýyllygy we italýan kompozitory, meşhur operaçy Jakomo Puççininiň (1858-1924) 100 ýyllygy mynasybetli türkmen-italýan bilelikdäki konserdi geçirildi.  Bu ÿere gatnaşan tomaşaçylar Resul Gylyjowyň ýolbaşçylygyndaky Türkmenistanyň Döwlet simfoniki orkestri tarapyndan ýerine ÿetirilen Jakomo Puççininiň opera dünýäsi bilen giňden tanyş boldular we ýaňlanan sazlar italýan dünýäsiniň ruhuny paýlady.

Italýan operasynyň agşamy

Ýakynda Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda türkmen-italýan sungat ussatlarynyň bilelikdäki konserti geçirildi. Italiýanyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň açylmagynyň 10 ýyllygyna bagyşlanan bu çäre belli nusgawy kompozitor Jakomo Puççininiň 100 ýyllygy bilen utgaşdy.

Merjen dänelerimiz aýdym aýdanda...

«Garaşsyzlygyň merjen däneleri» diýlende, ata Watanymyzyň ösüşlerini, özgerişlerini, ýetilen belent sepgitleri, bagtyýar çagalygy wasp edýän ýaşajyk aýdymçy oglan-gyzlarymyz göz öňüňde janlanýar. Ýurdumyzyň ertiri, geljegi ýaş nesillerimiziň ukyp-başarnygyny, zehinini ýüze çykarmak, olary döredijilige höweslendirmek, sungat äleminde has-da kämilleşdirmek maksady bilen her ýyl geçirilmegi däbe öwrülen bäsleşige diňe bir jigilerimiz däl, eýsem, hemmeler uly gyzyklanma bilen garaşýar. Ine, 6-njy sentýabrda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň «Nowruz ýaýlasyndaky» «Türkmeniň ak öýi» binasynda bäsleşigiň jemleýji tapgyry geçirildi. Ýokary derejede geçirilen bu bäsleşige Arkadag we Aşgabat şäherlerinden we ýurdumyzyň welaýatlaryndan deslapky tapgyrlarda ýeňiji bolmagy başaran mekdep okuwçylarynyň 21-si gatnaşdy. Türkmen milli lybaslarynda bezemen geýnüwli sahna çykan ýaşajyk aýdymçylarymyzyň biri şirin owazy bilen eziz Watanymyz Türkmenistanyň ösüşlerini, özgerişlerini taryplasa, ýene biri tebigatymyzyň ajaýyplygyny, gözelligini wasp etdi. Ýene biri bolsa bagtyýar çagalaryň bilimli-ylymly, kämil şahsyýetler bolup ýetişmegi üçin döredilýän mümkinçiliklere buýsanjyny aýdymyň üsti bilen diňleýjilere ýetirdi. Ýaňlanýan aýdymlara sazlaşykly ýerine ýe

Opera sungaty — owazly dünýä

Düýn Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda Italiýanyň meşhur opera aýdymçysy Matteo Lippi türkmen kärdeşleri Gözel Annahanowa hem-de Bahar Durdyýewa bilen bilelikde, paýtagtymyzyň aýdym-saz muşdaklary üçin konsert berdi. Zehinli dirižýor Resul Gylyjowyň ýolbaşçylygyndaky Döwlet simfoniki orkestri çykyşlara sazandarlyk etdi. Italiýa Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň açylmagynyň 10 ýyllygy hem-de belli italýan kompozitory Jakomo Puççininiň 100 ýyllygy mynasybetli berlen konsert Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ýurdumyzdaky halkara çäreleriň üstüni ýetirdi. Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň ýardam bermeginde Italiýa Respublikasynyň ilçihanasy tarapyndan guralan baýramçylyk konserti ýurdumyzda medeni diplomatiýa yzygiderli üns berilýändiginiň nobatdaky ýüze çykmasy boldy. Ony şu ýylyň 20-nji martynda Türkmenistanyň wekiliýetiniň Italiýa Respublikasyna amala aşyran iş sapary hem-de 29-njy maýda daşary işler ministrleri derejesinde Rimde geçirilen «Merkezi Aziýa — Italiýa» mejlisiniň netijeleri hem görkezdi. Iki dostlukly halkyň arasyndaky medeni-ynsanperwer gatnaşyklara, türkmenistanlylaryň sungata goýýan hormat-sarpasyna italiýaly tenor Matteo Lippi hem ýokary baha berýär. Ol bu b

Çagalaryň döredijilik ojagy

Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabyndaky çagalar çeperçilik mekdebinde myhmançylykda Çagalaryň döredijiligi — bu olaryň kämilleşmäge we öz ukyp-başarnyklaryny ýüze çykarmaga edýän ilkinji synanyşyklary hasaplanýar. Heniz geljekki ykbalyna hemra boljak hünärini saýlamadyk hem bolsa çaga hemişe islendik käre bilesigelijilikli we döredijilikli çemeleşmäge ukyply. Şol tarapdan hem ýurdumyzda olaryň okap bilim almagy, saýlap alan hünärleri boýunça ökde hünärmenler bolup ýetişmegi üçin ähli şertler döredilýär. Ösüp gelýän ýaş nesillerimiziň öz söýgi bildirýän ugurlary boýunça bilim almaklary, ilhalar ynsan bolup ýetişmekleri üçin ýurdumyzyň çäginde bilim ojaklary, sungat mekdepleri, okuw we döredijilik merkezleri hereket edýär. Ynha, şeýle mekdepleriň biri-de Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabyndaky çagalar çeperçilik mekdebidir. Nakgaşçylyk we halyçylyk ugurlary boýunça sungata aralaşmaga isleg bildirýän çagalary taýýarlaýan, olara ilkinji çeperçilik nazaryýetini öwredýän bu mekdep indi ençeme ýyl bäri hereket edip, ömrüni sungat bilen baglanyşdyran nesilleri kemala getirdi. Häzirki wagtda bu çagalar çeperçilik mekdebi ýurdumyzda guralýan sergilere, geçirilýän döredijilik bä

Ýaşajyk suratkeşleriň sergisi

Dürli görnüşli reňkleriň bardygyna garamazdan, olary sazlaşykly, ýerli-ýerinde ulanyp, ajaýyp bir şekili kemala getiräýmek aňsat däl. Şeýle dürli reňkleriň kömegi bilen täsin suratlary döredip bilýän ýaş zehinli jigilerimiziň bardygyna biz diýseň guwanýarys. Ine, Balkanabat şäherindäki çagalar çeperçilik mekdebiniň 3-nji synp okuwçysy Hatyja Gurbanowanyň bize çekip ýollan suratlaryny synlanymyzda olarda reňkleriň täsin sazlaşygyna göz ýetirýäris. Biz sungat äleminde gözellikleri döredip bilýän ýaş suratkeş jigimize uly üstünlikleri arzuw edip, onuň çeken suratlaryny size ýetirmegi makul bildik. * * *

Agaçdan nepis şekiller

Golaýda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda «Awaza — dostluk mekany» atly medeni-köpçülikleýin we sport çäreleri geçirildi. Onuň çäklerinde gurnalan sergileriň birinde agaçdan ýasalan dürli şekiller biziň ünsümizi özüne çekdi. Bu ajaýyp işleriň mekdep okuwçysyna degişlidigini bilenimizde, haýran galdyk. Ýaşlygyna garamazdan, zehinli oglanjygyň eýýäm bir hünäri ele alandygyna diýseň begendik. Geliň, şol ýaş zehinli oglan bilen ýakyndan tanşalyň! Ýaş zehinimiz Magtymguly etrabyndaky 1-nji orta mekdebiň 12-nji synp okuwçysy Guwanç Hywalyýew. Ol okuwyndan daşary agaçdan dürli şekilleri ýasamak bilen meşgullanýar. Guwanç agaçlary ýonup, olary dürli şekiljiklere getirmegi başarýar. Sabyrlylygy we irginsiz zähmeti talap edýän bu hünäre bolan höwesiniň haçan dörändigini ondan soranymyzda, biz şeýle jogap aldyk: «Haçan-da men 5-nji synpda okaýarkam telewizorda palçykdandyr toýundan dürli şekilleriň ýasalýan pursadyna gabat geldim. Bu mende uly gyzyklanma döretdi. Bu barada ata-eneme aýdanymda, olar meni Magtymguly etrabyndaky çagalar sungat mekdebine ýazdyrdylar. Şeýdip, men çagalar sungat mekdebiniň heýkeltaraşlyk bölüminde okadym. Birbada palçykdan şekil ýasamak maňa gyzykly bolan hem bolsa, soň mende agaçdan dürli şekilleri ýasamaga bolan höwes artdy. Ine, onso

Ýanka Kupala (1882-1942)

Meşhur belarus şahyry, terjimeçisi, dramaturgy Ýanka Kupala 1882-nji ýylyň 7-nji iýulynda Minsk oblastynyň Molodençnyý etrabynyň Wýazynka obasynda dünýä inýär. Ýanka Kupala onuň edebi tahallusy bolup, şahyryň ady Iwan Dominikowiç Lusewiçdir. Onuň ilkinji goşgular ýygyndysy «Tüýdük» diýlen at bilen 1908-nji ýylda çap edilýär. Ýanka Kupala belarus edebiýatynyň nusgawy şahyry hasaplanylýar. Belarus Respublikasynyň halk şahyry, Belarus Ylymlar akademiýasynyň akademigi Ýanka Kupala «Gusliçi», «Harlanan höwürtge», «Aresaý derýasynyň boýunda», «Tarasyň täleýi» ýaly eserleriň awtorydyr. Ol Puşkiniň, Şewçenkonyň, Nekrasowyň, Krylowyň eserlerini belarus diline terjime eden şahyrdyr. 1920—1930-njy ýyllarda şahyryň birnäçe ýygyndylary neşir edilýär. Belarus edebiýatynyň we belarus edebi diliniň düýbüni tutujylaryň biri bolan Ýanka Kupala 1925-nji ýylda «Halk şahyry» diýlen hormatly at dakylýar. Belarus Respublikasynda şahyryň adyny göterýän okuw mekdepleriniň, kitaphanalaryň, muzeýleriň we köçeleriň birnäçesi bar. Şahyryň şygyrlary iňlis, arap, italýan, hytaý, nemes, rus, fransuz, hindi, ýapon dillerine terjime edilendir.

«Gorkak batyr»

Tomus paslynyň tamamlanmagy bilen ol hakyndaky ýatlamalar hem gutaraýanok. Şeýle dälmi?! Tomsuň hezilligi, onda ýaşalan günleriň gyzyklylygy seni biygtyýar özüne çekýär. Ine, çölde goýun bakýan atasynyň ýanynda tomus günleriniň iň täsirli, ýatdan çykmajak pursatlaryny başdan geçiren oglanjyk baradaky çeper filme hemmäňiz tomaşa eden bolsaňyz gerek. Bu filmde tomsuň jöwzaly günlerinde gyzgyn çölüň içinde atasynyň ýanynda galan oglanjygyň başdan geçirýän täsin wakalary, gyzykly pursatlary beýan edilýär. Bu oglanjygyň ady — Çaman. Aslynda, onuň öz sözleri bilen aýtsak, oňa «Çaman serdar» hem diýýärler. Bilýäňizmi näme, Çamanyň ýerine ýetirýän filminiň ady — «Gorkak batyr». Bu filme tomaşa eden bolsaňyz, ondaky oglanjyk beýle bir gorkagam däl. Ol ilkibada suwly guýa girende, garaňkylykdan gorkup aglasa-da, çölde mallara möjek daranda, ýorgandan çykman otursa-da, soňabaka ol has-da dogumlanyp, atasynyň iň ýakyn kömekçisine öwrülýär. Gyzgyn çölüň içinde çopan goşunda ýeke özüň galmak, düýäň üstüne münüp, uzak menzilden suw alyp gelmek, otda gaýnap duran kündügi dökmän, ataňa çaý demläp bermek... bularyň ählisi birbada aňsadam däl. Ýöne biziň baş gahrymanymyz ol işleriň hötdesinden gelmegi başarýar. Heniz kiçijek bolsa-da, atasyna kömekl

Medeni habarlar

«Ýaňlan, Diýarym! — 2024» 7-nji sentýabrda paýtagtymyzyň «Aşgabat» aýdym-saz merkezinde «Ýaňlan, Diýarym! — 2024» telebäsleşiginiň jemleýji tapgyry geçirildi. Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň, Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň we Aşgabat şäher häkimliginiň bilelikde guramagynda geçirilen bäsleşikde ýurdumyzyň welaýatlaryndan, Aşgabat, Arkadag şäherlerinden döwlet tapgyryna saýlanan 14 aýdymçy halk we häzirki zaman aýdymlaryny ýerine ýetirdiler. Emin agzalarynyň gelen netijesine görä, ýeňiji bolanlara Türkmenistanyň Prezidentiniň altyn zynjyry we diplom gowşuryldy. Jemleýji tapgyra gatnaşanlaryň ählisi döwlet Baştutanymyzyň adyndan ýadygärlik sowgatlara mynasyp boldular.

Dessançy bagşy

Suratda: (sagda) dessançy bagşy Kerwen Ýowbasarow. Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň bagşyçylyk sungaty kafedrasynyň uly mugallymy, Türkmenistanyň at gazanan bagşysy Kerwen Ýowbasarowyň dessançylyk sungatyna bolan söýgüsi çagalykdan başlanýar. Ol orta mekdepde okaýan mahaly «Görogly» şadessanynyň «Harmandäli», «Bezirgen», «Göroglynyň öýlenişi», «Arapreýhan», «Kempir» şahalaryny ýatdan bilipdir. Halypa Ilaman Annaýew «Harmandäli» şahasyny iki bölege bölüp aýdypdyr. Onsoň mekdep okuwçysynyň şadessanyň şonça şahasyny ýatdan bilmegi her bir adamy geň galdyryp biler.