"Asudalygyň goragynda" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Içeri işler ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Magtymguly şaýoly, 85
Telefon belgileri: 93-00-81, 38-90-62

Žurnaly PDF görnüşinde ýükläp almak

Makalalar

Go­raý­jy­ly­gy su­but edil­di

ABŞ-ly alym­la­ryň ge­çi­ren yl­my-bar­la­gy agyz-bu­run ör­tük­le­ri­niň ho­wa ar­ka­ly ýo­kuş­ýan dür­li ke­sel­le­riň, şol san­da ko­ro­na­wi­ru­syň ýaý­ra­ma­gy­nyň öňü­ni al­ýan­dy­gy­ny su­but et­di. Bang­la­deş­de 340 müň ada­myň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len bar­lag­da ör­tü­giň «Covid-19» ýo­kan­jy­nyň öňü­ni al­mak­da tä­sir­li­di­gi bel­le­nil­di. Bu ör­tük­le­riň 60 ýaş­dan uly adam­lar­da hem tä­sir­li­di­gi anyk­lan­dy. Bu bar­lag hä­zi­re çen­li bu ugur­da ge­çi­ri­len iň gi­ňiş­le­ýin yl­my iş ha­sap­lan­ýar. Yl­my işi ABŞ-nyň Ýel hem-de Sten­ford uni­wer­si­tet­le­ri­niň hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­dy. Mun­dan ozal ko­ro­na­wi­ru­syň peý­da bo­la­ny bä­ri di­ňe has­sa­ha­na­lar­da we la­bo­ra­to­ri­ýa­lar­da bu ugur­da göz­leg iş­le­ri ge­çi­ri­lip­di. Yl­my işe gat­na­şan­la­ryň 29 gö­te­ri­mi he­mi­şe ör­tük da­kyn­ýan eken. Hü­när­men­ler ör­tük da­kyn­ylma­gy­nyň has köp peý­da­sy­nyň bol­jak­dy­gy­na ün­si çek­ýär­ler.

2 Sentýabr 2021

Ekologiýa

Ga­lyn­dy­la­r­ gaýtadan işleniler

Ita­li­ýa­da gur­lu­şyk ma­te­ri­al­la­ry oba ho­ja­ly­k önüm­le­ri­niň ga­lyn­dy­la­ryn­dan ön­dü­ri­ler. Hä­zir­ki wagt­da ýurt­da zeý­tun ýap­rak­la­ry, sa­man we beý­le­ki oba ho­ja­ly­k önüm­le­ri­niň ga­lyn­dy­la­ry gaý­ta­dan iş­len­me­ýär. Ola­r köp­lenç ýakyl­ýar. Ba­ri şä­he­ri­niň po­li­teh­ni­ki ins­ti­tu­ty­nyň alym­la­ry bu ga­lyn­dy­la­ryň hä­si­ýet­le­ri­ni öw­ren­ip, olaryň jaý gur­mak üçin ter­mi­ki izol­ýa­si­ýa we ses siň­di­ri­ji pa­nel­le­ri ön­dür­mek üçin ula­ny­lyp bil­ner di­ýen ne­ti­jä gel­di­ler. Şeý­le pa­nel­le­ri ýa­sa­mak üçin hat­da goş­ma­ça çig mal hem ge­rek däl - zi­bi­li gysmak ar­ka­ly ma­te­ri­al ön­dürip bo­lar.

2 Sentýabr 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 2-nji sentýabrda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az bulutly howa bolup, gündogardan tizligi sekuntda 8 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +20... +22° maýyl, gündizine +37... +39° yssy bolar. Howanyň basyşy 732 mm. Çyglylygy 5 — 25 %.

1 Sentýabr 2021

Ekologiýa

Biz — döwletli döwranyň eýeleri

Ýene-de az wagtdan Türkmenistanyň ýurt Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Taryh üçin ujypsyzja döwürde görlüp-eşidilmedik derejede kuwwatlanan ýurdumyz dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşuldy. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde Garaşsyzlyk ýyllarynda uly ösüşler gazanyldy. Ähli ugurlardaky uly özgertmeler taryhy eýýamyň ähmiýetli aýratynlyklaryna öwrüldi. Olar ýürekleri joşdurýar we kalplarda ýakymly duýgulary oýarýar. Milli Liderimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzyň ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak ugrunda durmuşa geçirilýän asylly işler hem guwandyryjydyr. Her ýylyň bahar we güýz aýlary ýurdumyzyň ähli ýerinde bag ekişligi köpçülikleýin alnyp barylýar. Obalaryň, şäherleriň ýaşaýjylary ýaşaýan we zähmet çekýän ýerlerinde agaç nahallarynyň millionlarça düýbüni ekýärler. Ýowar geçirilýän günlerde oturdylýan saýaly, pürli, miweli agaçlar, hoşboý ysly güller Berkarar ýurdumyzyň tebigatynyň baýlyklarynyň üstüni ýetirip, gözelliklere gözellik goşýar. Bu hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen ynsanperwer ýörelgesiniň durmuşa geçirilýändiginiň subutnamalarynyň biridir.

1 Sentýabr 2021

Ekologiýa

Daşky gurşawyň abatlygy — halkyň rahatlygy

Döwletimiz bu wajyp ugurda halkara resminamalaryny tassyklamak bilen, gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlaryň ählisi, şol sanda Birleşen Milletler Guramasy we onuň düzümleýin edaralary bilen netijeli gatnaşyklary giňeldýär. Asyrlaryň dowamynda halkymyzyň durmuşyna, milli däp-dessurlaryna berk ornaşan — daşky gurşawyň arassa saklanmagyna gönükdirilen ýörelgeler Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe täze many-mazmuna eýe bolýar. Halkymyzyň gadymyýetden gelýän bu ynsanperwer däpleri häzirki döwürde adamzadyň ählumumy meseleleriniň ygtybarly çözgütlerini tapmaga gönükdirilýän düýpli çäreler bilen utgaşykly ösdürilýär.

30 Awgust 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 31-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 7 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 736 mm. Çyglylygy 10 — 30 %.

30 Awgust 2021

Ekologiýa

Türkmenistan boýunça 2021-nji ýylyň awgust aýynyň 30-y — sentýabr aýynyň 5-i aralygynda hepdäniň dowamynda bolmagyna garaşylýan howa maglumaty

Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan gündogara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 7-10-dan 10-13 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +21...+23o-dan +24...+26o aralygynda maýyl, gündizlerine +34...+36o maýyldan +37...+39o aralygynda yssy bolar. Arçabilde: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan gündogara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 6-9-dan 9-12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +20...+22o-dan +23...+25o aralygynda maýyl, gündizlerine +33...+35o maýyldan +36...+38o aralygynda yssy bolar.

30 Awgust 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 28-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az-kem bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 8 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +23... +25° maýyl, gündizine +35... +37° yssy bolar. Howanyň basyşy 735 mm. Çyglylygy 15 — 35 %.

27 Awgust 2021

Ekologiýa

Sagdyn ekologiýa — sagdyn ýaşaýyş

Hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri daşky gurşawy goramakdan, tebigata aýawly çemeleşmekden, geljekki nesiller üçin onuň baýlyklaryny gorap saklamakdan, türkmen halkynyň durmuşynyň oňaýly şertlerini döretmek üçin ýer-suw serişdelerinden oýlanyşykly peýdalanmakdan, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde dünýä jemgyýetçiliginiň tagallalaryny birleşdirmekden ybaratdyr. Türkmenistanyň ekologiýa diplomatiýasynyň esasy mazmuny bu ugurda degişli halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekden, şeýle-de jemgyýetiň ruhy-ahlak terbiýesini ýokarlandyrmakdan, raýatlarda daşky gurşawa eýeçilik gözi bilen garamagyň medeniýetini, tebigata jogapkärçilikli çemeleşmek duýgusyny kemala getirmekden ybaratdyr. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe tebigaty goramak hem-de tebigy serişdelerden rejeli peýdalanmak, ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek boýunça toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär, degişli kanunçylyk binýady kämilleşdirilip, türkmen tebigatynyň ajaýyp künjekleri döwlet goraghanasy hökmünde ygtybarly goralýar. Türkmenistan ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek ulgamynda sebit we halkara hyzmatdaşlykda işjeň orny eýelemek bilen, tebigaty goramak boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen konwensiýa

26 Awgust 2021

Ekologiýa

Türkmenistan — bagy-bossan

Gojaman Köpetdagyň ýaşyl begrese beslenen baýrynda birgeňsi bolup oturan birgiden baglardan ybarat tokaý zolaklaryny göreniňde, göwnüň göterilýär. Şol pursat halkymyzda sogaply iş hasaplanylýan bag ekmek işini ählihalk işine öwren hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek babatda alyp barýan asylly we döwletli işleriniň ýerine düşýändigine bolan buýsançly duýgular kalbyňy gaplap alýar. Alymlaryň kesgitlemegine görä, tokaýlar tomsuna gyzgynlygy 8,5 gradusa çenli azaldyp, gyşyna ýylylygy 2,8 gradusa çenli artdyrýar. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen her ýyl ýurdumyzda ählihalk bag ekmek dabarasynyň geçirilmegi bilen, mähriban Diýarymyzy gurşap alýan tokaý zolaklarynyň gerimi ýylsaýyn giňeýär. Türkmenistanda her bir düýp agajyň gadyry bimöçberdir. Çünki agaç gurakçylygyň, çölleşmegiň öňüni alýar. Baglar dem alýan howamyzy arassalamaga, tebigatymyzyň gözelleşmegi bilen birlikde, ählumumy ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge, halkymyzyň saglygyny goramaga uly ýardam edýär. Daş-töweregimizi gurşap oturan daragtlaryň salkyn saýasy, jana şypa beriji arassa howasy bedenimizden ýadawlygy aýyrýar, işe ukyplylygymyzy artdyryp, kalbymyzda ruhubelentlik duýgusyny oýarýar. Hut şonuň üçin hem her ýyl ýurdumyzda millionlarça düýp agaç nahallarynyň o

26 Awgust 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 26-njy awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 9 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +37... +39° yssy bolar. Howanyň basyşy 733 mm, çyglylygy 5 — 25 %.

25 Awgust 2021

Ekologiýa

«Altyn asyr» Türkmen köli

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ekologiýa taýdan howpsuz ösüşi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlemek bilen, ekologiýa we tebigaty goramak meselelerini häzirki döwrüň iň möhüm wezipeleriniň hatarynda goýýar. Ýurdumyzda ýer, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, biologiýa hem-de landşaft dürlüligini gorap saklamak, çölleşmäge we tokaýlaryň ýitmegine garşy göreşmek ýaly ugurlar boýunça uly işler amala aşyrylýar. 2000-nji ýylyň awgust aýynda merkezi Garagumda «Altyn asyr» Türkmen kölüni döretmek hakynda taryhy çözgüt kabul edildi. Onuň gurluşygynyň ilkinji tapgyrynyň açylyşy 2009-njy ýylyň 15-nji iýulynda boldy. Milli Liderimiz desganyň açylyş dabarasynda: «Bu desga geljek nesillerimiz üçin suw bolçulygyny döredip, ene topragymyzyň berekedini has-da artdyrar» diýip belläp geçdi.

25 Awgust 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 24-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 7 — 9 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 735 mm, çyglylygy 10 — 30 %.

23 Awgust 2021

Ekologiýa

Türkmenistan boýunça 2021-nji ýylyň awgust aýynyň 23-29-y aralygynda hepdäniň dowamynda bolmagyna garaşylýan howa maglumaty

Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 7-9-dan 9-12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +21...+23o-dan +23...+25o aralygynda maýyl, gündizlerine +35...+37o-dan +37...+39o aralygynda yssy bolar. Arçabilde: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 6-8-den 8-11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +20...+22-dan +22...+24o aralygynda maýyl, gündizlerine +34...+36o-dan +36...+38o aralygynda yssy bolar.

23 Awgust 2021

Ekologiýa

Baş maksat — ekologiýa abadançylygy

Ýurdumyzda ekologiýa meseleleri döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolmak bilen, bu babatda netijeli çäreler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Biz Türkmenbaşynyň Hazar ekologiýa gözegçilik gullugynyň bölüm başlygy Güýzgylyç Nazarow bilen duşuşyp, söhbetdeş bolanymyzda, ol daşky gurşawy goramakda, Hazar deňziniň we kenarýakalarynyň ekologiýa abadançylygyny üpjün etmekde alnyp barylýan işler barada şeýle gürrüň berdi: — Döwletimiziň ekologiýa syýasatyny amala aşyrmakda ýurdumyzda alnyp barylýan çäreler, döwrüň derejesine göterilip, netijeli işler durmuşa geçirilýär. Bu ugurda daşky gurşawyň goraglylygyna we ekologiýa ýagdaýyň abadançylygynyň üpjün edilmegine Hazar ekologiýa gözegçilik gullugynyň we beýleki edara-guramalaryň işgärleri tarapyndan uly ähmiýet berilýär.

22 Awgust 2021

Ekologiýa

Hyzmatdaşlygy ösdürmekde syýahatçylygyň ähmiýeti

Melhem hem şypaly suwly, arassa howaly Hazaryň kenarynda ýerleşýän «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy dünýä syýahatçylygynyň merjenine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň pähim-paýhasly ýolbaşçylygynda bu ýerde uly syýahatçylyk düzümi emele geldi. Awazada dynç almak, saglygyňy berkitmek üçin ähli mümkinçilikleriň hem-de ekologiýa taýdan arassa gurşawyň döredilmegi onuň halkara ähmiýetini has-da artdyrýar. Ýakynda bolsa bu ýerde sebit ähmiýetli çäreleriň geçirilmegi Hazaryň dostlugyň hem ylalaşygyň deňzidigini ýene bir gezek görkezdi.  Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen daşky gurşawy goramak we ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek hem-de syýahatçylyk pudagyny ösdürmek boýunça uly işler alnyp barylýar. Bu babatdaky mümkinçilikleri doly derejede ulanmak, syýahatçylygyň möhüm ugurlaryny ösdürmek babatynda giň möçberli işler üstünlikli durmuşa geçirilip, işjeň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýulýar. Awazada geçirilen çärelerde hem taraplar beýleki ugurlar bilen bir hatarda, syýahatçylykda sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi uly bolan ugurlary boýunça pikir alyşdylar.

20 Awgust 2021

Ekologiýa

Dagyň, çölüň bezegi

Ýurdumyzyň ösümlik we haýwanat dünýäsiniň baýlyklaryny gorap saklamak, köpeltmek, geljekki nesillere ýetirmek şu günki günüň wajyp wezipeleriniň biridir. Hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň ykdysady ösüşini daşky gurşaw bilen sazlaşykly alyp barmaga, ýaşaýşyň ekologiýa taýdan arassa gurşawyny döretmäge gönükdirilen toplumlaýyn we uzak geljegi nazarlaýan parasatly ekologiýa syýasaty barha dabaralanýar. Diýarymyzyň tebigy baýlyklaryny gorap saklamak, aýawly we rejeli peýdalanmak, ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak, ýurdumyzda we sebitde ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi. Tebigatymyzyň haýwanat dünýäsiniň täsin jandarlarynyň biri-de keýiklerdir. Olar Sarygamyş çöketliginde, Bathyzda, Garabilde, ýurdumyzyň demirgazyk-günbatarynda Garagumda gabat gelýärler.

20 Awgust 2021

Ekologiýa

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 21-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az-kem bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 8 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +21... +23° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 732 mm. Çyglylygy 10 — 30 %.

20 Awgust 2021

Ekologiýa

Daşky gurşawa mynasyp goşant

«7/24.tm», №33 (64), 16.08.2021. Tokioda 2021-nji ýylyň 23-nji iýulyndan 8-nji awgustyna çenli aralykda geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna sport janköýerleri uly gyzyklanma bilen tomaşa etdiler. Bu oýunlaryň birnäçe aýratynlyklary bolup, şolaryň biri hem Tokio Olimpiadasynyň ekologiýa babatda nusgalyk oýunlaryň biri bolandygydyr.

19 Awgust 2021

Ekologiýa

Ekologiýany goramak — geljegiňi goramak

Täze taryhy döwürde milli Liderimiziň başlangyçlary netijesinde, daşky gurşawy goramak, tebigatdan netijeli peýdalanmak, biodürlüligi gorap saklamak ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Ata Watanymyzy bagy-bossanlyga öwürmek, şonuň netijesinde howanyň hapalanmagynyň öňüni almak milli Liderimiz tarapyndan ýurdumyzy ykdysady-durmuş taýdan durnukly ösdürmegiň esasy şertleriniň biri hökmünde öňe çykdy. Bu işlerde ýurdumyzda Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanylan ýokary tejribe, barha giňden ornaşdyrylýan innowasion tehnologiýalar we milli däpler esas edinilip alynýar. Bereketli türkmen topragynyň her bir künjegi örän aýawly çemeleşilmäge, goralyp saklanmaga we baýlaşdyrylmaga mynasypdyr. Halkymyza ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak ýurdumyzda durmuşa geçirilýän döwlet ekologiýa syýasatynyň esasy maksatlaryny emele getirýär.

19 Awgust 2021

Ekologiýa