"Turkmenistanda Ylym we tehniki" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy
Salgysy: Aşgabat şäher, Bitarap Türkmenistan şaýoly 15
Telefon belgileri: 94-30-53

Makalalar

Dünýä uzaýan ýollar

Ýurdumyzda ulag-kommunikasiýa ulgamyny ösdürmek döwlet syýasatynyň strategik ugurlarynyň biri bolup durýar. Köp asyrlaryň dowamynda Merkezi Aziýanyň çäginden geçen Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek pikiri milli ulag strategiýanyň esasyny düzýär. Häzirki zaman şertlerinde bu yklymara ýol Türkmenistanyň hem-de sebitiň beýleki döwletleriniň ägirt uly ykdysady kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga ýardam etmelidir. Gahryman Arkadagymyz Beýik Ýüpek ýolunyň taryhy ornunyň dikeldilmeginiň BMG-niň yglan eden Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek, özara hormat goýmak, deňhukuklylyk, birek-birege ynanyşmak ýörelgeleri esasynda Ýewropanyň we Aziýanyň halklarynyň hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak babatynda ägirt uly ähmiýete eýedigini nygtaýar. Ýurdumyz «Lapis Lazuli» halkara ulag-üstaşyr geçelgesiniň döredilmegini işjeň goldaýar. Bu halkara geçelgesi Türkmenistanyň, Owganystanyň, Azerbaýjanyň, Gruziýanyň we Türkiýäniň çäginden geçip, Merkezi we Günorta Aziýa, Hazar deňzi we Garadeňiz, Ortaýer deňzi sebitlerini öz içine alýan giň geoykdysady giňişlikde netijeli gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga ýardam eder. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambeýasynyň mejlisinde we beýleki ýokary derejeli forumlarda beýan eden halkara başlangyçlarynyň özara bähb

Rowaçlyklara beslenýän halkara hyzmatdaşlyk

Türkmen diplomaty hormata laýyk Döwletleriň arasyny saz edip,Ismin ýazdyrandyr goja taryha.Parahatlyk sözün kalba ýaz edip,Laýykdyr işleri öwgä, tarypa.Owalynda Hak halamyş ilçini,Magtawy bilýäris parahatlygyň.Aýlanyp ýurtlary hem il içini,Taryp eder olar il rahatlygyn.Lebzi halal, ýüki alkyşdan bolar,Asudalyk küýsäp, çapyp atyny.Ruhun belent tutup, ýaýyp ýör olarArkadagyň çuňňur syýasatyny.

Türkmenistanyň Prezidenti Özbegistan Respublikasynyň daşary işler ministrini kabul etdi

Aşgabat, 17-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Özbegistan Respublikasynyň daşary işler ministri Abdulaziz Kamilowy kabul etdi. Myhman duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň salamyny döwlet Baştutanymyza ýetirdi. Goňşy ýurduň Baştutany milli Liderimize hem-de dostlukly türkmen halkyna parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Diplomatik ýokary okuw mekdebinde türkmen-özbek duşuşygy

AŞGABAT, 17-nji fewral (TDH). Türkmenistanyň DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda şahyr-filosof hem-de görnükli döwlet işgäri Zahiriddin Muhammad Baburyň doglan gününiň 538 ýyllygyna bagyşlanan onlaýn duşuşyk geçirildi. Onuň döredijilik mirasy dünýä edebiýatynyň gaznasyna girdi. Duşuşyga iki ýurduň diplomatik wekilhanalarynyň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary, professor-mugallymlary hem-de talyplary, habar beriş serişdeleriniň işgärleri gatnaşdylar.

Türkmenistan — Pakistan: netijeli gatnaşyklar işjeňleşdirilýär

16-njy fewralda hormatly Prezidentimiz Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Irfan Ahmedi kabul etdi, ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy. Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, milli Liderimize Pakistanyň Prezidenti Arif Alwiniň mähirli salamyny ýetirdi. Ol netijeli türkmen-pakistan gatnaşyklaryny işjeňleşdirmäge taýýardygyny tassyklady. Ilçi Merkezi Aziýa sebitiniň ýurtlary, hususan-da, Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga uly üns berilýändigini nygtap, öz ýurdunyň umumy maksatlara hem-de bähbitlere laýyk gelýän döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini aýtdy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň kabul etmegi

16-njy fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Irfan Ahmedi kabul etdi, ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy. Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, milli Liderimize Pakistanyň Prezidenti Arif Alwiniň mähirli salamyny ýetirdi. Ol netijeli türkmen-pakistan gatnaşyklaryny işjeňleşdirmäge taýýardygyny tassyklady.

Ilçi işe başlady

Öňňin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Irfan Ahmedi kabul etdi, ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy. Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, milli Liderimize Pakistanyň Prezidenti Arif Alwiniň mähirli salamyny ýetirdi. Ol netijeli türkmen-pakistan gatnaşyklaryny işjeňleşdirmäge taýýardygyny tassyklady.

Hyzmatdaşlyk ösdürilýär

«Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirýän Türkmenistan abraýly halkara guramalary bilen köp ugurlarda netijeli hyzmatdaşlyk edýär. Soňky ýyllarda saglygy goraýyş ulgamyndaky gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykaryldy. Golaýda BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) wekilhanasy Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň ýurdumyzdaky edarasy bilen bilelikde, habar beriş serişdeleri üçin onlaýn duşuşygyny geçirdi. Onda ýiti ýokanç kesellerine garşy durmaga we täsir etmäge taýýarlygy üpjün etmegiň meýilnamasyny amala aşyrmakda Türkmenistanyň gazananlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistanyň Prezidenti Pakistan Yslam Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisinden ynanç hatyny kabul etdi

Onuň Alyhezreti, Türkmenistanyň Prezidenti jenap Gurbanguly Berdimuhamedowa Iki ýurduň arasynda ysnyşykly gatnaşyklary saklamaga we pugtalandyrmaga çalşyp, men jenap Irfan Ahmedi Pakistanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi wezipesine bellemek kararyna geldim.

Sebitara gatnaşyklar pugtalanýar

Milli Liderimiziň öňdengörüjilikli içeri we daşary syýasaty netijesinde parahatçylyk, hoşniýetlilik, ynsanperwerlik ýörelgelerine eýerýän, halklar we sebitler bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ileri tutýan, ähli mümkinçiliklerini umumadamzat bähbitleriniň we durnukly ösüşiň hatyrasyna gönükdirýän eziz Watanymyzyň dünýä jemgyýetçiligindäki abraýy has-da pugtalanýar. Türkmenistan deňhukukly, özara bähbitli hyzmatdaşlyk nukdaýnazaryndan çykyş edýär. Döwletimiz bu möhüm ulgamda däbe öwrülen gatnaşyklary saklamak arkaly daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen göni hyzmatdaşlygyň çäklerini ep-esli giňeltdi, dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary, abraýly maliýe düzümleri bilen ýakyn gatnaşyklary ýola goýdy. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda belent maksatlar bilen başlanan ýylymyzyň ilkinji günlerinde türkmen tarapynyň hasabyna gurluşyk işleri alnyp barlan üç iri desganyň — Akina — Andhoý (Owganystan Yslam Respublikasy) menzilleriniň arasyndaky demir ýol böleginiň, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça elektik geçiriji ulgamyň hem-de Ymamnazar (Türkmenistan) — Akina (Owganystan) we Serhetabat (Türkmenistan) — Turgundy (Owganystan) halkara optiki-süýümli aragatnaşyk we üstaşyr akymlary gurlup ulanylmaga berildi.

Demir ýol ulgamy – ulag syýasatynyň möhüm ugry

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň bimöçber aladalary netijesinde ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda uly ösüşlere, belent sepgitlere ýetilýär. Döredijilikli zähmetiň, bagtyýarlygyň ruhunda ösýän-özgerýän ýurdumyzda halkymyzyň durmuş derejesi günsaýyn ýokarlanýar. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmakda uly ähmiýete eýe bolan ulag ulgamyny ösdürmek boýunça giň möçberli işler, umumadamzat ähmiýetli taryhy başlangyçlar durmuşa geçirilýär. Mähriban Arkadagymyzyň ýurdumyzda halkara ulag-üstaşyr geçelgelerini döretmek bilen baglanyşykly oňyn başlangyçlary dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan uly goldawa eýe bolýar. Türkmenistan dünýäniň ulaglar ulgamyna işjeň goşulmak bilen, Demirgazyk — Günorta we Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça gurlan we gurulýan iri möçberli transkontinental ulag-üstaşyr geçelgeleriniň ähmiýetini barha artdyrýar.

Ýurdum — mertebäm

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzy syýasy, ykdysady hem-de medeni taýdan ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini barha ýokarlandyrmak babatda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Esasan-da, ylym-bilim ulgamyny ösdürmek, sowatly hem-de bilimli ýaşlary kemala getirmek babatda belent sepgitlere ýetilýär. Ajaýyp üstünliklere hem-de ösüşlere beslenen Diýarymyz hormatly Prezidentimiziň rowaç alýan beýik işleriniň esasynda gül açýar. Halkymyz şatlykly günleri başdan geçirýär. Türkmeniň mertebesini arşa göteren paýtagtymyz Aşgabatda we welaýatlarymyzda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ilkinji günlerinde gurlan ak mermerli binalar, goňşy Owganystanda durmuş şertlerini gowulandyrmak üçin Akina — Andhoý demir ýolunyň, Kerki — Şibirgan elektrik geçiriji ulgamynyň, Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli halkara ulgamynyň işe girizilmegi beýik ösüşlerimiziň görkezijisidir.

Parahatçylyk energetikasy, hoşniýetli goňşuçylyk diplomatiýasy

Türkmenistanyň sebitdäki parahatçylyk dörediji orny halkara köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň üns merkezinde Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçylarynyň 6-njy fewralda «Taliban» hereketiniň syýasy edarasynyň wekiliýeti bilen Aşgabatda geçirilen duşuşygy dünýäniň köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde uly gyzyklanma döretdi. Ozaly bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan hem-de bu hereketiň wekilleri tarapyndan resmi taýdan goldanylan düzümleýin halkara taslamalara gatnaşyjy ýurtlar gyzyklanmalaryny beýan etdiler, bu barada türkmen paýtagtynda geçirilen gepleşikleriň jemleýji resminamasynda beýan edildi.

Türkmen Lideriniň halklary parahatçylyga we ynanyşmaga alyp barýan pähim-paýhasy

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýylyň 29-njy ýanwarynda wideoaragatnaşyk arkaly Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisinde: «Ählumumy ugurda netijeli we deňeçer gatnaşyklary ýola goýmagyň binýady hökmünde parahatçylyk we ynanyşmak medeniýetini dikeltmegiň we ony tassyklamagyň wajypdygyna düşünip, ýurdumyz 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakyndaky teklibi öňe sürdi» diýip, bu şygaryň nä derejede ähmiýetlidigine ünsi çekdi. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamasy esasynda 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi we biziň ýurdumyzda 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylmagy türkmen döwletiniň öz ynsanperwerlik ýörelgelerine eýerip, dünýäde parahatçylygy, ynanyşmagy berkitmekde mynasyp orna eýe bolýandygyny aýdyň görkezýär. Şu hakykat halkymyzyň geçen taryhy ýoly bilen kesgitlenendir. Bilşimiz ýaly, biziň ata-babalarymyz kuwwatly döwletleri döredip, parahatçylygy, hoşniýetli goňşuçylygy ýörelge edinip, halklaryň biri-birine ynamly gatnaşyklaryny döreden bolsalar, öz durmuşynyň kyn, galagoply döwürlerinde dartgynly ýagdaýlary gepleşikleriň, parahatçylykly ýollaryň, yna

Türkmenistan — BAE: dostluk, doganlyk we netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklary

2021-nji ýylyň 2 — 4-nji fewraly aralygynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasarynyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet Birleşen Arap Emirliklerinde iş saparynda boldy. Saparyň çäklerinde türkmen wekiliýeti BAE-niň Hökümet ýolbaşçylary, şeýle-de Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeler boýunça halkara agentliginiň (IRENA) wekilleri bilen işjeň duşuşyklaryň birnäçesini geçirdi.

Parahatçylygyň we ynanyşmagyň deňzi

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly, turuwbaşdan, ýurdumyz we tutuş sebit ähmiýetli taryhy wakalara beslenýär. Şeýle wakalar Owganystan Yslam Respublikasynyň Akina — Andhoý beketleriniň arasynda uzynlygy 30 kilometre barabar demir ýoluň, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça 500 kilowolt güýji bolan, 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgamyň, Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň hem-de «Malaý» käninde täze gaz gysyjy desganyň açylyş dabaralarydyr. Şu ýylyň 21-nji ýanwarynda paýtagtymyzda Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň taryhyna täze sahypa hökmünde girdi. Bu Ähtnama ýangyç-energetika ulgamynda alnyp barylýan köpýyllyk ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň aýdyň netijesidir, özara hyzmatdaşlykda Hazaryň uglewodorod serişdelerini bilelikde özleşdirmek boýunça gazanylan ilkinji hukuk binýadydyr.

Öz sözüni sözläp, öz sazyn çalýan, türkmen dünýäň ýüregine ýol salýar

Eger-de ene hakynda söz aç, ýa enäni suratlandyrýan eseri çekip görkez diýilse, öz düşünjäň boýunça ene mukaddesligini emele getirýän köp zat hakynda aýdasyň, suratlandyrasyň geler. Bu biziň pikirimizçe, kadaly ýagdaý. Çünki «ene» diýilse, göz öňüňe halal we mähriban maşgala ojagy, şol ojakda gülüp-oýnap ulalýan perzentler, üsti naz-nygmatdan doly bereketli saçak, içinde Güne meňzeş çörekler bişip duran gupba ýaly tamdyr we ýene şoňa meňzeş birnäçe zatlar gelýär. Edil şonuň ýaly, meniň hem elime ak kagyz bilen galam berip, türkmen milletini, türkmençilik diýlen düşünjäni suratlandyr diýilse, hökmany şekillendirjek ençeme gymmatlyklarym bar. Olar: goýny müň bir derde derman üzärlikdir ýandak, selin-sazak ýaly ýüzlerçe ot-çöplerden doly, altynsow çägeli Garagum sährasy, asyrlaryň şaýady bolan belent başly Köpetdag, tolkunlary joşly göwün ýaly owsunyp duran Awaza, jylawyna towsup duran dal boýun ahalteke bedewi, agyl doly saryja goýun, garysyny ýassanyp ýatan merdana alabaý iti, göllerinde çeper elli gelin-gyzlarynyň kalp syrlary görnen gyzyl köz ýaly türkmen halysy, tarlarynda setir-setir mukam bary düzülip duran dutary, ak niýet deý ak kepderileriň ganat ýaýýan gök Asmany, ak bugdaýyň parlap çykýan mele topragy... Sanadygyňça sogaby artýan bu sanaw,

«Açyk gapylar» syýasatyna eýerip

Öňňin Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Birleşen Milletler Guramasynyň hem-de onuň ýurdumyzda we sebitde işleýän agentlikleriniň ýolbaşçylary we wekilleri bilen duşuşyk geçirildi. Duşuşyga gatnaşyjylaryň käbiri wideoaragatnaşyk hyzmatyndan peýdalandylar. Hususan-da, maslahata BMG-niň agentlikleriniň, şol sanda BMG-niň Hemişelik utgaşdyryjysynyň, Ösüş maksatnamasynyň edaralarynyň, ÝUNISEF-niň, BSGG-niň, BMG-niň Adam hukuklary boýunça ýokary komissarynyň müdirliginiň, BMG-niň ilat gaznasynyň, BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň müdirliginiň, BMG-niň Neşe serişdeleri we jenaýatçylyk boýunça müdirliginiň, BMG-niň azyk we oba hojalyk guramasynyň, Aziýa we Ýuwaş umman sebiti üçin ykdysady we durmuş komissiýasynyň, Migrasiýa boýunça halkara guramasynyň, Zähmeti guramagyň halkara guramasynyň we beýlekileriň wekilleri gatnaşdylar.

Işjeň hyzmatdaşlygyň nyşany

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ata Watanymyz dünýäniň ähli döwletleri bilen dostlukly, netijeli, birek-birege hormat goýmak gatnaşyklaryny saklamak we ösdürmek bilen birlikde, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen hyzmatdaşlygy barha işjeňleşdirýär. Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet boýunça guramasy — ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygy hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ÝUNESKO-nyň Bütindünýä medeni we taryhy mirasyny goramak boýunça Konwensiýasyna goşulmak bilen, ýurdumyz geljek nesiller üçin, halkymyz üçin bahasyz baýlygy, dünýä medeniýetiniň möhüm bölegi bolup durýan taryhy-medeni gymmatlyklary goramakda ägirt uly işleri alyp barýar.

Doganlyk gatnaşyklar berkidilýär

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ulag-logistika ulgamynda sebitara we halkara hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmek, ulag-üstaşyr geçelgelerini giňeltmek ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolup durýar. Berkarar Diýarymyz ulag ulgamyny toplumlaýyn ösdürmek, sebit we yklym ähmiýetli taslamalary yzygiderli durmuşa geçirmek bilen uly üstünlikleri gazanýar. «Demirgazyk — Günorta» we «Gündogar — Günbatar» ulag-üstaşyr ulgamlarynyň döwrebap ugurlarynyň kemala getirilmegi yklymda ulag gatnawyny işjeňleşdirmek üçin uly mümkinçilikleri döredýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzyň ilkinji günlerinde gözbaşyny gadymyýetden alýan türkmen — owgan dost-doganlyk gatnaşyklarynyň taryhynda ýene bir şanly sahypa açyldy. Akina — Andhoý beketlerini birleşdirýän demir ýoluň, Ymamnazar — Akina, Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň, Kerki — Şibirgan elektrik geçirijiniň ulanylmaga berilmegi iki goňşy döwletleriň arasyndaky dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny hyzmatdaşlygyň täze belentliklerine çykarýar. Akina — Andhoý beketlerini birleşdirýän demir ýol, Aziýanyň demir ýol ulgamynda hem möhüm bölege öwrüler. Owganystanyň sebitde köpugurly ulag ýollaryny döretme