''Demokratiýa we hukuk'' žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty
Salgysy: Aşgabat şäheri, A. Nowaýy köçe 2022 jaý 86
Telefon belgileri: 38-06-00

Makalalar

Goşa toýuň şatlygy

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, mähriban    Diýarymyzda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli baýramçylyk dabaralary uludan toýlanylýar. Merdana halkymyzyň medeniýete, sungata, çeper söze uly sarpa goýýandygyna gojaman taryhymyz, bagtyýar, abadan şu günümiz şaýatlyk edýär. Aslynda, Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününiň bilelikde bellenilmegi aýratyn baý many-mazmuna eýedir. Çünki türkmen edebiýatynyň görnükli wekili akyldar şahyrymyzyň şygyrlary medeniýetimiziň sarsmaz sütüni hasaplanylýar. Bu babatda goşa baýramçylygyň şanyna uludan tutulýan toý-baýramlarymyz ýurdumyzyň beýleki ýerlerinde bolşy ýaly, welaýatymyzda hem uly dabaralara beslendi.

Şanly ýylyň şanyna

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny, akyldar şahyryň 300 ýyllyk ýubileý toýuny dabaralandyrmak hem-de şanly senäniň syýasy ähmiýetini açyp görkezmek maksady bilen «Magtymguly sözlär tili türkmeniň» ady bilen «tegelek stoluň» başynda söhbetdeşlik geçirildi. Toýly günlere utgaşykly geçirilen söhbetdeşligi «Daşoguz habarlary» gazetiniň redaksiýasy TDP-niň Daşoguz şäher komiteti bilen bilelikde gurady. Söhbetdeşligiň dowamynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty Ýeňiş Haýytjanow, TDP-niň Daşoguz şäher komitetiniň partiýa guramaçysy Didar Osmanow, TOHI-niň uly mugallymy Ýazguly Ataýew, Türkmenistanyň «Türkmenbaşy» PTB-niň welaýat şahamçasynyň baş hünärmeni Selbi Hojakowa, «Daşoguz habarlary» gazetiniň habarçysy Bazargül Ballyýewa dagy çykyş edip, özara pikir alyşdylar. Çykyşlaryň dowamynda akyldar şahyrymyzyň hormatyna buýsançly şygar bilen dabaralandyrylýan şu ýylymyzyň taryhy döwrümizi beýgeldýän ýyllaryň birine öwrülýändigi, Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen, Magtymguly Pyragy ýaly akyldar şahyry bolan halkymyzyň durmuşynda bolup geçýän her bir pursadyň gymmaty hem aýratyn many-mazmuny dogrusynda giňişleýin belläp geçdiler. Öz ynsanperwer garaýyşlary bilen adamlara söýginiň, ählumumy sazla

Ýaşlygyň ylham joşguny

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň zehinli ýaşlary goldamak, döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlary höweslendirmek baradaky berýän tabşyryklaryndan ugur alyp hem-de «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny dabaralandyrmak maksady bilen, şeýle hem Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli «Daşoguz habarlary» gazetiniň redaksiýasynyň TMÝG-niň welaýat geňeşi bilen bilelikde yglan eden «Magtymguly Pyragy — şygryýetiň ussady» atly döredijilik bäsleşiginiň jemi jemlendi. Welaýat kitaphanasynyň mejlisler zalynda geçirilen maslahatda çykyş edenler ýurdumyzda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününiň dabaralarynyň uly ruhubelentlige beslenýändigini bellediler. Ýaşlaryň arasynda geçirilen döredijilik bäsleşigi hem zehinli ýaşlaryň birnäçesini orta çykardy. Olar özleriniň döreden goşgularyny bäsleşige hödürläp, aýratyn işjeňlik görkezdiler. Soňra bäsleşigiň ýeňijileri yglan edildi. Bäsleşikde birinji orna Boldumsaz etrabynyň 69-njy orta mekdebiniň mugallymy, Türkmenistanyň Ýaşlar baýragynyň eýesi Mähri Saparmedowa, ikinji orna Akdepe etrabynyň ýaşaýjysy Söhbet Orazmuhammedow, Görogly etrabynyň ýaşaýjysy Ogulnabat Söýünowa, üçün

Zehinli çagalar surat çekmekde bäsleşdiler

Tebigatyň gözel künjekleriniň biri bolan Kaka etrabynyň Hywaabat jülgesindäki «Ýaşyl ýaýla» çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezinde guralýan dürli mazmunly bäsleşikler ýaş nesliň dynç alyş günleriniň manyly geçmegine oňaýly täsirini ýetirýär. Ol ýerde Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Ak bugdaý etrap Geňeşi tarapyndan ýörite meýilnama esasynda geçirilen surat bäsleşigi diýseň gyzykly boldy. Bäsleşige merkezde dynç alýan oglan-gyzlar uly höwes bilen gatnaşdylar. Onda çagalara surat çekmek boýunça belli bir wagt berildi. Bagtyýar çagalar merkeziň çägindäki gözellikleri, dynç alşyň şatlykly pursatlaryny şekillere geçirdiler. Mundan başga-da, olar asfaltyň ýüzüne islegine görä, erkin temadan surat çekmekde ukyp-başarnygyny görkezdiler.

Magtymguly Pyragy — türkmeniň ruhy çyragy

Ýakynda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli etrap merkezi kitaphanasynyň hem-de medeniýet bölüminiň bilelikde guramagynda “Magtymguly Pyragy — türkmeniň ruhy çyragy” ady bilen edebi-sazly agşam geçirildi. Oňa etrabyň medeniýet we sungat işgärleri, döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlar gatnaşdylar. Täsirli geçen edebi-sazly agşamda etrap merkezi kitaphanasynyň direktory Ejebaý Atagarryýewa, TKA-nyň etrap birleşmesiniň hünärmeni Eziz Annaýew, TDP-niň etrap komitetiniň hünärmeni Ogulnäzik Mukymowa, kitaphanaçylary Ogulşeker Annamyradowa, Läle Zakirowa, medeniýet bölüminiň usulçysy Mähri Nursahatowa, medeniýet işgäri Atamyrat Hallyýew çykyş etdiler. Çykyş edenler Magtymguly Pyragynyň ebedi mirasy, döredijiligi, ömür ýoly hakynda giňişleýin durup geçdiler. Olar beýik söz ussadynyň goşgularyny labyzly okap, baý many-mazmuna eýe bolan şygyrlarynyň ähmiýetini ýaşlara düşündirdiler. Şeýle-de, bu ýerde medeniýet we sungat işgärleriniň ajaýyp çykyşlaryna tomaşa edildi.

Wagyz-nesihat çäresi

Belentden ýaňlandy Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny ýokary derejede toýlamak maksady bilen Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli Garagum etrap häkimliginiň, etrap medeniýet bölüminiň we etrabyň jemgyýetçilik guramalarynyň bilelikde gurnamagynda etrapdaky “Bagtyýar türkmen” toý mekanynda “Medeniýet halkyň kalbydyr” ady bilen aýdym-sazly baýramçylyk dabarasy geçirildi.

Gyzykly geçen bäsleşik

Ýakynda «Dürdäne» çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezine dynç almaga gelen körpeleriň arasynda Türkmenistanyň  Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň welaýat geňeşi hem-de Gyzylarbat etrabynyň polisiýa bölüminiň ýol gözegçiligi bölümçesi bilen bilelikde çagalaryň arasynda ýol hereketiniň düzgünleri boýunça bäsleşik geçirdik. Çagalary ýol hereketiniň kadalary bilen tanyşdyrmak we ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak, köçelerde, ýollarda we jemgyýetçilik ulaglarynda çagalaryň özlerini howpsuz we medeniýetli alyp barmak endiklerini terbiýelemek maksady bilen geçirilen bäsleşikde körpeleriň geljekde Watanymyza wepaly ýaşlar bolup ýetişmekleri arzuw edildi. Çärä gatnaşan çagalara  ýadygärlik sowgatlar gowşuryldy.

Akyldar şahyryň belent sarpasy

Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli Esenguly şäherindäki Magtymguly Pyragynyň heýkeliniň öňünde dabaraly çäre geçirildi. Oňa medeniýet işgärleri, ýerli şahyrlar, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, il sylagly ýaşulular, ak saçly eneler gatnaşdylar. Çäre şahyryň heýkeline gül goýmak dabarasy bilen başlandy. Soňra medeniýet işgärleri çykyş edip, ýurdumyzda medeniýetiň we sungatyň ösüşi, akyldar şahyra goýulýan sarpa barada gürüň etdiler, ýerli şahyrlar goşgularyny okadylar. Magtymguly Pyragynyň şygyrlaryna döredilen aýdymlar, edebi-sazly çykyşlar dabara bezeg berdi. Medeniýet we sungat işgärlerine jemgyýetçilik guramalary tarapyndan sowgatlar gowşuryldy. Çärä gatnaşanlar Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza alkyş aýdyp, janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdiler. 

Käbir okruglar boýunça Mejlisiň deputatlaryny saýlamak boýunça möhletinden öň ses bermek başlandy

Türkmenistanyň Saýlaw kodeksiniň 73-nji maddasyna laýyklykda, 2024-nji ýylyň 27-nji iýunyndan başlap, Aşgabat şäheriniň 1-nji «Garaşsyzlyk», 2-nji «Bitaraplyk» we 6-njy «Köpetdag» okruglary boýunça Mejlisiň deputatlaryny saýlamak boýunça möhletinden öň ses bermek başlandy. Ýokarda ady agzalan Kodekse laýyklykda, saýlaw gününden 10 gün öň ses bermek mümkinçiligi saýlaw hukugyna eýe bolan, 7-nji iýuldaky saýlaw güni ýaşaýan ýerinde bolup bilmeýän, gulluk iş saparyna ýa-da zähmet dynç alşyna gidýän, şeýle hem käbir sebäplere görä saýlaw uçastogyna gelip bilmeýän raýatlar üçin göz öňünde tutulandyr. Şu günler saýlaw uçastok toparlarynyň netijeli işleri alyp barýandygyny bellemek gerek. Olaryň düzümine zähmetkeş toparlaryň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň has mynasyp wekilleri girýär. Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparda TDH-a habar berlişi ýaly, saýlawlaryň öň ýanyndaky möwsümiň ähli tapgyrlary öz wagtynda, hereket edýän milli kanunçylyga hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda guraldy. Üç okrugda saýlaw uçastoklarynyň 60-sy doly taýýar edildi. Olar kabinalar we birmeňzeş nusgadaky ses bermek üçin gutular, degişli tehniki enjamlar, saýlawlar boýunça mag

Ruhy joşgunyň baýramy

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallasy bilen «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Medeniýet hepdeligi sebitde ýeke-täk «akylly» şäher — Arkadag şäherinde uly ruhubelentlikde geçirildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen her ýyl geçirilýän forumyň açylyşy mynasybetli, Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda geçirilen aýdym-sazly dabara hepdeligiň dowamynda guraljak çäreleriň uly ruhubelentlige beslenjekdigini alamatlandyrdy.

Gahryman Arkadagly bagtyýar Diýar

Arkadag şäheri — geljegiň şäheri

Beýik işleriň rowaçlanýan ajaýyp döwründe hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen parasatly ýörelgesiniň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini halk bähbidine gönükdirilip alnyp barylýan döwletli tutumlardan aýdyň görmek bolýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň yhlasyndan binýat bolan Arkadag şäheri geljegiň şäheri hökmünde ata Watanymyza şan getiren ajaýyp künjekleriň birine öwrüldi. Geçen ýylyň 29-njy iýunynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda ajaýyp şäheriň açylmagy bilen bu behişdi künjekde bagtyýar durmuş başlandy. Döwletimiziň ykdysady kuwwatyny äleme ýaýan ajaýyp şäheriň gysga wagtda gurlup ulanmaga berilmegi bilen, sebitde ýeke-täk «akylly» şäher peýda boldy. Bu ýerde gurlan medeni-durmuş maksatly binalaryň ählisinde sanly ulgamyň mümkinçilikleriniň giňden peýdalanylmagy ekologik abadançylygyň üpjün edilmeginde möhüm ädim boldy.

Milli medeniýetiň galkynýan döwri

Dädebaý NARTYÝEW, Türkmenistanyň «Watana bolan söýgüsi üçin» medalynyň eýesi, şahyr:

Gallaçylaryň armasy ýetirildi

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Köneürgenç etrabynyň gallaçylary 17500 gektar ýerde «guşgursak» ak bugdaýyň bereketli hasylyny kemala getirip, şu günler galla oragyny barha gyzgalaňly dowam etdirýärler. Ýokary guramaçylykly dowam edýän bu jogapkärli möwsümde günortanky gysga wagtlyk arakesme wagtynda medeni çäreler geçirilip, orak möwsümine gatnaşýanlaryň armasy ýetirilýär. Şeýle çäreleriň biri etrabyň «Akgala» daýhan birleşiginiň galla meýdanynda hem geçirildi.

Gümrük hyzmatlary döwrebaplaşdyrylýar

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ähli pudaklaryna giň gerimde ornaşdyrylýan sanly ulgamyň çäksiz mümkinçilikleri halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna gönükdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň üstaşyr ulag geçirijiligini ýokarlandyrmak we halkara logistika ulgamyny ösdürmek babatda möhüm işler durmuşa geçirilýär. Şonuň netijesinde ýurdumyzyň gümrük gullugynyň edaralaryna sanly tehnologiýalary we bitewi maglumat toruny ornaşdyrmaklyga hem aýratyn ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda gümrük nokatlarynda ýola goýlan sanly hyzmatlar halkara ýük daşamalaryny amala aşyrýan awtoulaglaryň gümrük serhedinden geçirilmegini tizleşdirmäge mümkinçilik döredýär. «TIR-EPD» sanly ulgamyň, bitewi maglumat torunyň, «Eksport-import amallary üçin bir penjire» we «ASYСUDA World» atly bitewi gümrük maglumat ulgamlarynyň işe girizilmegi bilen ýurdumyzyň gümrük nokatlarynda amala aşyrylýan işleriň netijeliligi has-da ýokarlandy. Sanly maglumat monitorlary arkaly serhetýaka gümrük nokatlarynda daşary ýurtly sürüjileriň gümrük resmileşdirmesine dahylly bolan maglumatlar, resminamalar, gümrük tölegleriniň görnüşleri we möçberi, olaryň huku

Şu gün — Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni

Dabarasy dünýä dolan Watanym Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň pähim-parasadyndan we egsilmez yhlasyndan kemala gelen Arkadag şäherinde Medeniýet hepdeliginiň uly ruhubelentlik we şatlyk-şowhun bilen dowam edýän günlerinde güneşli Diýarymyzyň çar künjegi baýramçylyk dabaralary, maslahatlardyr aýdym-sazly çäreler bilen gurşaldy.

Döredijilik bäsleşiginiň jemi jemlendi

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda giňden bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli «Daşoguz habarlary» gazetiniň redaksiýasynyň TKA-nyň welaýat birleşmesi bilen bilelikde yglan eden «Beýik Pyragynyň arzuw eden ajap eýýamy» atly döredijilik bäsleşiginiň jemi jemlendi. Bäsleşigiň jemlerine bagyşlanyp TKA-nyň welaýat birleşmesinde maslahat geçirildi. Maslahatda TKA-nyň welaýat birleşmesiniň başlygy Aşyrdurdy Allaýew, «Daşoguz habarlary» gazetiniň baş redaktory Aýbölek Nurtaýewa dagy çykyş edip, berkarar döwletimizde akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli dürli bäsleşikleriň, çäreleriň giň gerimde geçirilýändigini nygtadylar. Hormatly Prezidentimiziň we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen akyldaryň döredijilik mirasyny öwrenmäge aýratyn uly üns berilýändigi hakynda çykyşlarda buýsanç bilen bellenildi.

Duşuşyk geçirildi

Ýurdumyzda giňden bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli Daşoguz şäher kitaphanasynda döredijilik duşuşygy geçirildi. Oňa Magtymguly Garlyýew adyndaky ýörite sungat mekdebiniň mugallymlary we talyp ýaşlary gatnaşdylar. Duşuşykda çykyş eden döredijilik işgärleri ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän beýik işler hakynda buýsançly söhbet etdiler. Duşuşygyň dowamynda şahyrlaryň ata Watanymyzyň ösüşlerini wasp edýän goşgulary okamagy onuň täsirliligini has-da artdyrdy. Soňra kitaphana işgärleri türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ajaýyp kitaplarynda medeniýet we sungat ulgamynda amala aşyrylýan döwletli tutumlar hakyndaky parasatly jümleleri barada gürrüň berdiler. Duşuşygyň dowamynda halkymyzyň baý medeni mirasyny giňden öwrenmäge döredip berýän ajaýyp mümkinçilikleri üçin türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimize alkyş sözlerini beýan etdiler.

Tebipçiligiň ygtybarly ýankitaby

Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen, taryhda yz galdyran alymlarymyzy öwrenmäge giň mümkinçilikler döredilýär. Şol beýik şahslaryň biri hem Gündogaryň tebipçilik ylmynda uly özgerişler eden, ensiklopedik sowatly alym Seýit Ysmaýyl Jürjanydyr. Lukman alym ylma, medeniýete uly sarpa goýan Horezmşalaryň köşk tebibi bolupdyr. Ýaşan döwründen bäri müň ýyl töweregi wagt geçse-de, lukmanyň «Tebipçiligiň ýankitaby» atly kitaby Abu Aly ibn Sinanyň «Lukmançylyk ylmynyň kanunlaryndan» soň ikinji kitap bolup, ol dogrudan hem ähli döwürlerde tebipleriň ýankitabyna öwrülipdir. Alymyň bu kitabynda iki ýüze golaý keseliň alamatlary we olaryň dürli emler bilen bejerilişi görkezilipdir. Alymyň bu kitapda ýazanlary şu günki düşünjelere gabat gelýär.

Algyn pendim, jigerbendim!

«Doganyň dogana bahasy bolmaz» Terbiýäniň ilkinji binýady maşgaladan başlanýar. Pederlerimiziň terbiýe mekdebinde kemala gelen çaga ulyny sylamagy, kiçini söýmegi hem maşgalada öwrenýär. Terbiýe meselesinde ene-atanyň orny hem aýratyndyr welin, çaganyň özünden uly doganlarynyň görüm-göreldesi hem bu babatda uly ähmiýete eýedir. Perzentleriniň arasyndaky mähirli, sylag-sarpaly gatnaşyklary ýola goýmak ata-enelerden uly jogapkärçiligi talap edýär.