''Demokratiýa we hukuk'' žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty
Salgysy: Aşgabat şäheri, A. Nowaýy köçe 2022 jaý 86
Telefon belgileri: 38-06-00

Makalalar

Nädip ynjalyksyzlygy bes etmeli we ýaşap başlamaly

(Başlangyjy gazetiň geçen sanlarynda).-Deýl KarnegiBenjamin Franklin ynjalyksyzlyga garşy nähili göreşipdir -Aşakda Benjamin Frankliniň öz dosty Jozef Pristlä ýazan haty getirilýär. Awtora ýüz tutan dostuny graf Şelberniň mülküne kitaphanaçy wezipesine işe çagyrypdyrlar. Pristlibu babatda Frankline sala salmaly diýen netijä gelipdir. Oňa jogap hökmünde, Franklinýüze çykan meseleleri çözmekde hem-de olar bilen bagly bolýan ynjalyksyzlyga garşy göreşmekde ulanýan usulyny beýan edipdir.London, 1772-nji ýylyň 19-njy sentýabry

1,5 milliondan gowrak musulman haj parzyny berjaý etmek üçin saud arabystanyna bardy

Şu ýyl musulman senenamasy boýunça Gurban aýynda haj parzyny berjaý etmek üçin Saud Arabystanynyň Mekge şäherine dünýäniň dürli künjeklerinden 1,5 milliondan gowrak musulman zyýaratçy bardy. Bu barada «Associated Press» ýazýar. Agentligiň belleýşi ýaly, Saud Arabystanynyň Hökümeti şu ýyl haj parzyny berjaý etmek üçin gelýän zyýaratçylaryň sanynyň 2 milliondan hem geçip biljekdigini çaklaýar.

«Ýeke özi öýde» kinofilminiň öýi

5,25 million amerikan dollaryna satyldy Tutuş dünýäde meşhur bolan «Ýeke özi öýde» täze ýyl komediýasynyň surata alnan öýi satyldy. Çikagonyň eteginde ýerleşýän bu öýüň bahasy 5,25 million amerikan dollaryna deň boldy. Öýüň täze eýesi ol satlyga çykarylanyndan soňra, heniz bir hepde hem geçmänkä jaýy satyn aldy.

16 tonnalyk hazyna tapyldy

Hytaýda 16 tonnalyk hazyna tapyldy. Has takygy, arheologlar töweregini terrakota söweşijileri gurşap duran Hytaý imperatory Sin Şihuandiniň mawzoleýiniň golaýyndaky gonamçylykda gazuw-agtaryş işlerini geçirip, ol ýerde uly tabydyň üstüni açdylar. 16 metr çuňlukdan tapylan tabydyň içinde ýaragdyr sowut, altyndan we kümüşden ýasalan bir jübüt düýe heýkeli, aşhana gap-gaçlary, şeýle-de alty müň sany bürünç teňňe bar eken.

Ruhy tämizligiň baýramy

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Adam­za­dyň me­de­ni ösü­şi­niň be­lent ru­hy we ah­lak gym­mat­lyk­la­ry­ny özün­de jem­le­ýän mu­kad­des Gur­ban baý­ra­my­nyň mil­li däp-des­sur­la­ry­nyň bin­ýa­dy kö­pa­syr­lyk ta­ry­hy bo­lan hal­ky­my­zyň yn­san­per­wer ýö­rel­geleri­ne da­ýan­ýar. Gözbaşyny ga­dy­my­ýet­den alyp gaýd­ýan Gur­ban baý­ra­my­ny ag­zy­bir­lik­de, je­bis­lik­de bel­le­mek türk­men hal­ky­nyň asyl­ly däp­le­ri­niň bi­ri­dir. Bu asyl­ly ýö­re­lge­ler ne­sil­den-nes­le ge­çi­ri­lip, bi­ziň gün­le­ri­mi­ze ýe­ti­ri­lip­dir. Bu baý­ram türk­me­niň ha­ýyr-sa­ha­wat­ly­lyk, ýo­ka­ry ru­hy-ah­lak, pä­him-paý­has gym­mat­lyk­la­ry­ny giň­den da­ba­ra­lan­dyr­ýar.

Bagtly çagalygyň mekany

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Hä­zir­ki wagt­da to­mus pas­ly­nyň şat­lyk­ly gün­le­ri­ni baş­dan ge­çir­ýän bag­ty­ýar ne­sil­le­ri­mi­ziň my­na­syp dynç alyş­la­ry­ny, wagt­la­ry­ny peý­da­ly ge­çi­riş­le­ri­ni syn­la­nyň­da mi­ze­mez dur­muş ha­ky­kat­la­ry bi­len ýe­ne bir ýo­la ýüz­be-ýüz bol­ýar­syň. «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ýer­leş­ýän ça­ga­lar sa­gal­dyş we dynç alyş mer­kez­le­rin­de wagt­la­ry­ny hoş­luk­da ge­çir­ýän ça­ga­la­ryň şat­ly­gy­ny syn­la­nyň­da, hor­mat­ly Prezidenti­mi­ziň ça­ga­lar ba­ra­da döw­let de­re­je­sin­de ed­ýän çäk­siz ala­da­la­ry­nyň öz mi­we­si­ni bol­luk bi­len eçil­ýän­di­gi­ni gör­mek bol­ýar. Çagalar sa­gal­dyş we dynç alyş mer­kez­le­rin­de Arkadag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň körpeleriň to­mus­ky dynç alyş möw­sü­mi­ni ta­la­ba­la­ýyk gu­ra­mak ba­bat­da­ky ta­lap­la­ry he­mi­şe baş ýö­rel­ge, ugur gör­ke­zi­ji bo­lup dur­ýar. Şo­nuň üçi­nem bu ýer­le­re ýur­du­my­zyň çar kün­je­gin­den gel­ýän ça­ga­lar bi­len iş­leş­mek­de TKA-nyň Bal­kan we­la­ýat, et­rap-şä­her bir­leş­me­le­ri ta­ra­pyn­dan ýö­ri­te me­ýil

Ýaş alym­la­ry sy­lag­la­mak da­ba­ra­sy

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 12-nji iýu­n­da Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türk­men döw­let uni­wer­si­te­tin­de ýaş alym­la­ryň hem-de ta­lyp­la­ryň ara­syn­da her ýyl ge­çi­ril­ýän yl­my iş­ler bo­ýun­ça bäs­le­şi­giň ýe­ňi­ji­le­ri­ni sy­lag­la­mak da­ba­ra­sy bol­dy. Her ýy­lyň 12-nji iýu­nyn­da bel­le­nil­ýän Ylym­lar gü­nü­niň öňü­sy­ra­syn­da döw­let de­re­je­sin­de ge­çi­ril­ýän bu bäs­le­şi­gi Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy we Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Ýaş­lar gu­ra­ma­sy­nyň Mer­ke­zi ge­ňe­şi bi­le­lik­de gu­ra­ýar.

Gurban baýramy

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Häzirki wagtda her bir gü­nü­miz toý­dur baý­ram­la­ra bes­le­nip, toý­la­ry­myz to­ýa ulaş­ýar. Mä­lim bol­şy ýa­ly, ama­la aşy­ryl­ýan her bir tu­tum­ly baş­lan­gyç­lar­da Gah­ry­man Arka­da­gy­myz ta­ra­pyn­dan ba­şy baş­la­nyp, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serda­ry­myz ta­ra­pyn­dan my­na­syp do­wam et­di­ril­ýän hal­ky­my­zyň asu­da, aba­dan, pa­ra­hat dur­muş­da ýa­şa­ma­gy ba­ra­da­ky be­lent mak­sat­la­ry dur­ýar.

Ke­nar­da­ky ýa­kym­ly pur­sat­lar

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da dö­re­di­len äh­li şert­ler di­ňe bir to­mus paslynda däl, eý­sem ýy­lyň beý­le­ki pa­syl­la­ryn­da dynç al­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Ýur­du­my­zyň ra­ýat­la­ry, da­şa­ry ýurt myh­man­la­ry bu ýer­de dö­re­di­len döw­re­bap müm­kin­çi­lik­ler­den peý­da­la­nyp, «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da dynç alyp bil­ýär­ler. Ha­zar deň­zi­niň türk­men ke­na­ry­ny be­ze­ýän «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da şu gün­ler to­mus­ky dynç alyş möw­sü­mi gyz­ga­laň­ly do­wam ed­ýär.

Gün­den go­ra­na­lyň!

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Bi­ler­men­le­riň bel­le­me­gi­ne gö­rä, Gün şöh­le­si­niň gyz­gyn­ly­gy ýyl-ýyl­dan ar­typ, bu ýag­daý, aý­ra­ty­nam, Gün şöh­le­si­niň ýi­ti we dik düş­ýan möw­sü­mi bo­lan to­mus pas­lyn­da has-da güýjeýär. Dog­ry ka­bul edi­len­de, D wi­ta­mi­niň çeş­me­si bo­lan Gün şöh­le­si­niň muk­da­ry art­sa, adam be­de­ni­ne ýa­ra­maz tä­sir edip, jöw­za­ly ys­sy­da Gün ur­ma ha­dy­sa­sy­nyň ýü­ze çyk­ma­gy­na se­bäp bo­lup bil­ýär. Mu­nuň öňü­ni al­mak üçin bol­sa Gün­den go­ran­mak ze­rur­dyr.

Ertir — Gurban baýramy

Ynsanperwerligiň we ruhy tämizligiň dabaralanmasy Gurban baýramy ynsanperwerligi, ruhy tämizligi, hoşniýetliligi, belent ahlaklylygy dabaralandyrýan milli baýramdyr. Bu baýram adamlaryň arasyndaky belent ýörelgelere ýugrulan gatnaşyklary pugtalandyrýan, kalplary tämizleýän, ruhy gymmatlyklarymyzy, ahlak ýörelgelerimizi çuňlaşdyrýan, köpasyrlyk däp-dessurlarymyzy giňden ýaýbaňlandyrýan mukaddeslik derejesine ýeten özboluşly gymmatlykdyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda milli däp-dessurlarymyz sarpalanyp, gadymy ýörelgelerimize uly hormat goýulýar. Bu halkymyzyň ruhy-ahlak ýörelgeleriniň giňden dabaralandyrylmagynda hem açyk-aýdyň görünýär. Şu nukdaýnazardan, Gurban baýramy hem pederlerimizden gelýän gadymy hem milli ýörelgelerimiziň esasynda giňden bellenilýär. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň sahawatly çözgüdi bilen her ýylda üç gün dynç güni diýlip bellenilip, bagtyýar raýatlarymyzyň asylly däplerimize görä gurbanlyk dessuryny berjaý etmeklerine uly mümkinçilik döredilýär. Gurban baýramynda, ilkinji nobatda, arassaçylyk kadalary doly berjaý edilýär. Öýlerde baýramçylyga giňden taýýarlyk görülýär. Toý saçaklary ýazylyp, naz-nygmatlar bilen bezelip, myhman garşylanýar. Gurbanlyk maly s

Abadan ýaşaýyş — her bir çaganyň hukugy

1-nji iýun — Çagalary goramagyň halkara güni. Bagtyýar çagalarymyzyň durmuşynda aýratyn ähmiýete eýe bolan bu sene mynasybetli BMG-niň Çagalar gaznasynyň Türkmenistandaky wekiliniň orunbasary Aleksandru NARTEA «Güneşde» myhmançylykda. Biz onuň bilen söhbetdeş bolup, ýaşajyk okyjylarymyzy gyzyklandyrýan käbir sowallar bilen ýüzlendik. — Hormatly Aleksandru Nartea, BMG-niň Çagalar gaznasynyň Zeminiň ähli künjeginde her bir çaga üçin iş alyp barýandygyny bilýäris. Bu gurama, Türkmenistanda onuň wekilhanasynyň döredilişi hakynda anygrak gürrüň beräýseňiz?!

Bagt ýaýrar çagalaň şat sesinden, Sowgat boldy «Arkadagly nesiller»

Gül-gunçalaryň ösýän ýerinde, gözellikler, kebelekler, göze ýakymly görnüşler hem peýda boluberýär. Ynanmasaňyz, gülleriň parç bolup oturan ýerine nazar aýlaýyň, ähli zat gülüň yşkynda perwanadyr. Kebelekler gülüň gunçalaryna gonup, ondan bal şiresini toplap ýören bolsalar, janly-jandarlar, hatda ynsanlaram gülüň gözelligine seredip ganyp bilýän däldirler. Eger-de gül-gunçalaryň gözelligine, görkanalygyna hyrydarlar şeýle kän bolsa, durmuşyň gül-gunçalary hasaplanylýan eýjejik, naşyja balajyklara, garagöz çagajyklara bildirilýän söýgi-mähir näçekä?! Olara söýgi, hormat ummasyzdyr. Ýylgyryşy açylyp duran gülleri ýadyňa salýan bagtyýar çagalar — biziň durmuşymyzyň, ömrümiziň nowjuwan gülleri, ter çemenleri. Olaryň bar ýerinde, ýaşaýyş, gülki, şatlyk bar. Olaryň ýylgyran ýerinde ýaşaýşa höwes, hyjuw, söýgi bar. Çaga gülküsiniň hemişelik ýaňlanýan ýerinde — ata Watanymyzda ösüp gelýän ýaş nesilleriň şadyýan oýnap gülmegi, rahat dynç almagy üçin ähli mümkinçilikler döredilen. Häzirki wagtda tomusky dynç alyş günlerine çykan bagtyýar körpeler çäksiz mähir-söýgi bilen gurşalyp, olaryň dynç alyş günleriniň gyzykly, manyly geçmegi üçin ýurdumyzda birnäçe döwrebap çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezleri hereket edýär. Toms

Goýnuňda dynç alşym gyzykly geçýär, Gyzgalaňly paslym, şadyýan paslym!

Salam, tomus! Seniň geleriňe ulular hem garaşandyr welin, çagajyklaryň-ha garaşanlygyna şek-şübhe ýok. Olaryň käbiri sende ýetişýän ir-iýmişleriň datly tagamyny küýsäp garaşan bolsa, ýene käbirleri sergin howaly Gökderededir jenneti mekan hasaplanýan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda ýerleşýän çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezlerinde dynç almaga howlugdylar. Obada ýaşaýan atalarynadyr dogan-garyndaşlaryna gezmäge gidip, tomsuň agramly bölegini şol ýerde geçirmäge höwesek şäherli çagalar-da kän. Tylla güýz, aýazly gyş, al-elwan gülleri bilen topraga haly ýazan ýaz, bularyň ählisi öz nobatyny yzygider ötürip, öz ornuny tomus paslyna berdiler. Eý, tomus, seniň gelmegiň bilen hatda Gün hem has-da sahylaşyp, jomartlaşyp, öz nuruny bolluk bilen eçilýär. Ajaýyp goýnunda çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň ençemesini jemleýän Gökdere tomsuň gelmegi bilen ýaşajyk nesillerimize giňden gujak açdy. Awazada we mekdepleriň çäklerinde ýerleşýän çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezleri-de dynç alýan, wagtyny hoş geçirýän çagalardan doldy. Bu ýerde çagalar dünýä ülňülerine laýyk derejede dynç alýarlar, kitaphanalarda kitap okamak bilen meşgullanýarlar, surat çekýärler, oňat naharlanýarlar, wagtly-wagtynda ukularyny alýarlar, bilim-sowadyňy ar

Milli şahyrymyza bagyşlanan bäsleşikler

Ýakynda «Güneş» žurnalynyň redaksiýasy iki sany döredijilik bäsleşiginiň jemini jemledi. Olaryň biri «Güneş» žurnalynyň redaksiýasy, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi bilen bilelikde guralyp, «Magtymguly Pyragy — köňülleriň çyragy» at bilen geçirildi. Mekdep okuwçylarynyň arasynda geçirilen bu bäsleşik düzme we hekaýa ýazmak hem-de surat çekmek ugurlaryny öz içine aldy. Oňa paýtagtymyzyň, Arkadag şäheriniň, ýurdumyzyň welaýatlarynyň mekdep okuwçylarynyň 195-si öz işleri bilen gatnaşdylar. Netijede, eminler topary her ugur boýunça iň gowy eserleriň awtorlaryny ýeňiji diýip yglan etdiler.

Siziň zehinli deň-duşlaryňyz

Yhlas, zehin birleşse...

Saýlawlara taýýarlyk möwsümi dowam edýär

11-nji iýunda saýlawlara taýýarlyk möwsüminiň nobatdaky tapgyry bolan Mejlisiň möhletinden öň çykyp giden deputatlarynyň ýerine dalaşgärleri bellige almak işi tamamlandy. Möwsümiň ilkinji iki tapgyryny düzýän dalaşgärleri hödürlemek we bellige almak işi ýurdumyzyň hereket edýän kanunçylygyna, halkara kadalara laýyk gelýän şertlerde geçirildi. Aşgabat şäheriniň 1-nji «Garaşsyzlyk», 2-nji «Bitaraplyk» we 6-njy «Köpetdag» saýlaw okruglary boýunça Mejlisiň möhletinden öň çykyp giden deputatlarynyň ýerine jemi 9 — her saýlaw okrugy boýunça 3 dalaşgär hödürlenildi. Dalaşgärleriň arasynda milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň wekilleri bar. Olaryň aglabasy syýasy partiýalaryň agzalarydyr. Şeýlelikde, döwlet durmuşynyň möhüm meselelerini çözmekde raýat jemgyýetiniň ähli institutlarynyň işjeň gatnaşygy üpjün edilýär. Bellige alnan her bir dalaşgäre milli saýlaw kanunçylygyna, halkara hukugyň kadalaryna laýyklykda saýlawçylar bilen duşuşyklary geçirmek üçin deň derejedäki hukuklar we mümkinçilikler döredilýär.

Breýn-ring bäsleşigi geçirildi

Häzirki wagtda ýurdumyz dünýä döwletleri, şol sanda abraýly halkara guramalar bilen köpugurly hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürýär. Bu ugurdan talyplaryň sowatlylygyny artdyrmak, düşünjelerini ösdürmek maksady bilen bäsleşiklerdir olimpiadalar geçirilýär. Ýakynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda geçirilen «Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasy bilen hyzmatdaşlygy» atly breýn-ring bäsleşigi hem munuň bir mysalydyr. Türkmenistanyň Daşary işler, Bilim, Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleriniň bilelikde guramagyndaky bu bäsleşige ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplary gatnaşdylar. Bäsleşikde Türkmenistan bilen BSG-niň arasyndaky gatnaşyklar, guramanyň döreýiş taryhy, onuň ähmiýeti baradaky sowallar berildi. Munuň üçin 10 sany topar özara bäsleşdi. Jemi 50 soragy çözmek üçin, oňa şonça minut wagt berildi. Emin agzalarynyň gelen netijesine görä, birinji orna Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň talyplar topary mynasyp boldy. Ikinji orny Türkmen döwlet maliýe institutynyň, üçünji orny Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň talyplar toparlary eýelediler.

Agzybirligiň, hoşniýetliligiň baýramy

Toýlar içre ýaşaýan halkymyz ýene-de bir milli senesini — mukaddes Gurban baýramyny garşy alýar. Ony bize paýtagtymyz Aşgabatda hem-de oba-kentlerimizde uzaklardan bagt diňi ýaly bolup görünýän hiňňildikler buşlaýar. «Belent-belent bat almaga» barýan ýaz keşpli ýaşlarymyz bolsa şeýle heýjan günleriň ýaraşygy. Olaryň kalbynda aýdym, dillerinde eziz Watana bolan alkyş ýaňlanýar. Aslynda, türkmen kalby imanly, dili dogaly halk. Niçikmi, rehimdarlyk, ynsanperwerlik, dostanalyk bilen baglanyşykly haýsy bir iş ýüregine jaýlaşykly ornaşsa, şony alyp göterer. Ýagşa «ýagşy» diýip, arşa ýetirer, öz ýörelgelerine, däp-dessurlaryna gabat gelmeýän del nysaklardan gaça durmagy neberelerine nesihat eder. Şu jähetden seredeniňde, Gurban baýramyna ýurdumyzda ynsan gadyrynyň, birek-birege bolan hormat-sylagyň, bir desterhanyň başyna üýşülmeginiň hem-de agzybirligiň näderejede sarpalanýandygynyň aýdyň nyşany hökmünde seredilýär.

Ýaş alymlaryň bäsleşigi jemlendi

Ýakynda — 12-nji iýunda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşi bilen ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň bilelikde guramagynda ýaşlaryň arasynda ylmy işler boýunça geçirilýän bäsleşigiň ýeňijilerine sylaglary gowşurmak dabarasy boldy. Aň-paýhas bäsleşigine barlag institutlarynyň, önümçilik birleşikleriniň, ylmy-tehniki kärhanalaryň ýaş alymlary, ýokary, ýörite orta okuw mekdepleriniň mugallymlary hem-de talyplary, ylmy işe gyzyklanma bildirýän islendik hünärdäki ýaş türkmenistanlylar gatnaşýar. Bu abraýly ylmy bäsleşige ýaşlaryň gyzyklanmasy ýylsaýyn artýar. Hormatly Prezidentimiziň goldaw bermegi netijesinde onuň abraýy barha ýokarlanýar. Şu ýyl ýaş alymlaryň bir müň alty ýüzden gowragy ýurdumyzyň ylmynyň nanotehnologiýalar, täze serişdeleri ylmy taýdan barlamak, energetika, biotehnologiýalar, molekulýar biologiýa, oba hojalygy, ekologiýa we genetika, maglumat-aragatnaşyk ulgamlary, kompýuter tehnologiýalary, häzirki zaman lukmançylyk hem-de derman serişdeleri önümçiligi tehnologiýalary, innowasion ykdysadyýet, ynsanperwer ylymlary ýaly ileri tutulýan ulgamlarda özleriniň taslamalaryny we ylmy barlaglaryny hödürlediler.