''Demokratiýa we hukuk'' žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty
Salgysy: Aşgabat şäheri, A. Nowaýy köçe 2022 jaý 86
Telefon belgileri: 38-06-00

Makalalar

Ylham joşguny

WATAN Sen nireden aldyň beýle ukyby?!Aşyk etdiň ýeke bakyşda, Watan!Doganu-dost eýläp alys-ýakyny,Söýgim yşkyň bilen garyşla, Watan!

Depder sahypasynyň gyralaryndaky ýazgylar (Dostluk köprüsi)

ÖTGÜR HAŞIMOW (1941 — 2013),Özbegistanyň halk ýazyjysy. JOGAPSYZ SOWAL

Ga­ýyp-adam (Hy­ýa­ly ro­man)

Gerbert UELLS,iňlis ýazyjysy Dört ýylda ýazylan dört roman otuz iki ýaşly ýazyja meşhurlyk getirdi.

Aw­raam Lin­koln (Ro­man)

Dmit­riý OLEÝNIKOW,rus ýa­zy­jy­sy (Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda).

Bag­tyň on sy­ry

Adam JEKSON,iňlis ýazyjysy (So­ňy. Baş­lan­gy­jy žur­na­lyň ge­çen san­la­ryn­da) 

Baý ka­kam, ga­ryp ka­kam

Robert KIÝOSAKI,amerikan ýazyjysy GIRIŞ

Ýa­şa­ýyş ýeň­len ýe­riň­den baş­lan­ýar

Miraç Çagri AKTAŞ,türk ýazyjysy (So­ňy. Baş­lan­gy­jy žur­na­lyň ge­çen san­la­ryn­da). 

Jo­an Rou­lin­giň dö­re­den ja­dy­ly dün­ýä­si

1. Joan Rouling Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallasy netijesinde dünýä derejesinde okyjylaryň gyzgyn söýgüsini gazanan türkmen we daşary ýurtly ýazyjylaryň döredijiligini düýpli öwrenmek üçin uly mümkinçilikler döredilýär. Edebiýaty okamak we ylmy taýdan derňemek tutuş döwrüň döredijilikli pikirlenişini maksadalaýyk ýüze çykarýan wajyp şertleriň biri hasaplanýar. Bagtyýar zamanamyzda Türkmenistan Watanymyzyň dürli künjeklerinde dünýä ýüzünde meşhurlyk gazanan tanymal ýazyjylaryň döredijiligini okamak, öwrenmek we özleşdirmek üçin welaýat, etrap we şäher kitaphanalary hereket edýär. Çuňňur hormatlanylýan Prezidentimiziň ählitaraplaýyn kämil we ukyp-başarnykly ýaş nesilleri kemala getirmekde alyp barýan irginsiz aladalary ähli halklaryň taryhynda öçmejek yz goýan dünýä edebiýatynyň ägirt uly döredijilik mirasyny çuňňur we düýpli öwrenmäge çäksiz şertleri döredýär.

Ha­lan eser­le­rim, saý­lan setir­le­rim

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň söz-sungat döredijiligine, edebiýata goýýan sarpasy örän beýik. Gahryman Arkadagymyzyň hut özüniň pähim-paýhasy bilen döredilen «Dünýä edebiýaty» žurnaly daşary ýurtly ýazyjy-şahyrlaryň, žurnalistdir pedagog-psihologlaryň, işewür adamlaryň gündelik durmuşymyza hem-de geljegimize oňyn täsir etjek eserlerini türkmen diline terjime edip, okyjylarymyza ýetirmek bilen meşgullanýar. Žurnalymyzyň sahypalarynda berilýän dürli göwrümli we dürli görnüşli eserler hakda okyjylarymyzyň pikirleri bilen ýakyndan tanşyp durýarys. Olaryň berýän bahalary, ýaňzydýan garaýyşlary, bellikleri, maslahatlary žurnalymyzyň indiki sanlarynyň has täsirli çykmagy üçin ähmiýetli bolup durýar. Sözüň ynsan dünýäsine täsiri örän uly. Käteler birje söz ýa-da bir sözlem, bir hekaýat ýa-da bir gürrüň gursagyňy giňeldip, özüňi duýşuňy rahatlandyrýar, üstesine, işjanly ynsana öwürýär, işleriňe bat berip bilýär. Okan zatlaryň mazmuny ýadyňda galýar, täsiri welin bütin ömrüňe ýetýär.

Aňyňa ýazylan zat...

Affirmasiýalaryň ähmiýeti  Sözüň jadyly güýjüne bolan ynam gadym döwürlerden bäri mälim. Ynsanlar sözüň janly zatdygyny, köp gaýtalanýan sözleriň hasyl bolmak ähtimallygynyň has köpdügini öwran-öwran nygtaýarlar. Dürli durmuş wakalarynyň, rowaýatlaryň üsti bilen düşündirmäge we öwretmäge çalyşýarlar. Özümize gerekli zatlary ýa-da ýagdaýlary sözleriň üsti bilen hasyl etmek düşünjesi häzirki zamanda «affirmasiýa» sözi bilen aňladylýar. Affirmasiýalar gysga söz düzümleri bolup, köp gaýtalamak arkaly gerekli bolan keşbi ýa-da görnüşi adamyň aňynda berkitmekdir. Bu usul biziň halkymyz üçin ir döwürlerden bäri akyl ýetirilen, aýratyn uly üns berlen bir düşünjedir. Çünki Gahryman Arkadagymyz «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly kitabynyň «Terbiýe — bagtyýarlygyň çeşmesi» atly bölüminde: «Çagalykda öwredilen düşünjeler, edep kadalary, özüňi alyp barmagyň düzgünleri olaryň aňyna ýazylýar. Aňyňa ýazylan zat bolsa alnyňa ýazylan zada eltýär. Hut şu ynanç hem ata-babalarymyzyň edep-terbiýe mekdepleriniň esasy gönezligi bolup hyzmat edipdir» diýip belleýär. Diýmek, aňymyza ýazylan zat alnymyza ýazylan zada eltýär. Hut şonuň üçinem hemişe oňyn pikirlerde bolmak, ýagşy garaýyşlary ýaran edinmek, ýakymly sözleri gaýtalamak şah

Ylym ba­ra­da hem­me za­dy hem­me­ler­den köp bil­ýä­rin!

Fatih DIKMEN,türk ýazyjysy 50 sany gyzykly sowal hem-de jogap!

Hor­mat­ly oky­jy­lar!

2024-nji ýylyň II ýarymy üçin «Dünýä edebiýaty» žurnalyna abuna ýazylyşygy dowam edýär. Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň beýik taglymatlaryndan ugur alyp işleýän «Dünýä edebiýaty» žurnalynyň redaksiýasy geljekde hem okyjylaryň göwnünden turjak eserleri çap etmegi meýilleşdirýär. Žurnal ussat terjimeçileriň galamynyň astyndan çykan, maşgala gymmatlyklaryna, ýaşlaryň durmuşyna, çaga terbiýesine, pedagogika, psihologiýa, biznese, şahsy kämilliklere we döwrüň beýleki derwaýys ugurlaryna degişli eserleri okyjylara ýetirmegi maksat edinýär. Dünýä edebiýatynyň nusgalyk eserleri bilen ene dilimizde tanyşmagyň iň amatly usuly biziň žurnalymyza abuna ýazylmakdyr.

Pyragy milli sungatymyzda

20-nji iýunda Gündogaryň beýik akyldary, türkmen nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Suratkeşler birleşiginiň sergi jaýynda birleşik tarapyndan yglan edilen «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly bäsleşik sergisi açyldy. Sergä Türkmenistanyň Suratkeşler birleşiginiň agzalary, Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň we onuň ýanyndaky Türkmen döwlet ýörite çeperçilik mekdebiniň mugallymlary we talyplary öz işleri bilen gatnaşdylar.

Türkmenistandan salam!

Ýakynda Ýaponiýa döwletinde Türkmenistanyň Medeniýet günleri geçirilende, bize-de bu ýurduň täsinliklerini ýakyndan synlamak miýesser etdi. Bu medeni dabaralara köpsanly medeniýet we sungat işgärleri bilen birlikde Türkmen döwlet medeniýet institutynyň, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň mugallymlary we talyplary hem gatnaşdylar. Bu bolsa syýasy-medeni çäräniň ähmiýetini has-da artdyrdy. Ýaşlar Medeniýet günleriniň çäklerinde geçirilen dabaraly duşuşyklarda we maslahatlarda çykyş etdiler. Olar hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň türkmen-ýapon gatnaşyklary babatdaky tagallalaryna aýratyn ünsi çekdiler. Türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň hoşmeýilliligini taryh tassyklaýar. Aýratyn-da, türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň parasatly ýolbaşçylygynda ähli ugurlarda dost-doganlyk gatnaşyklarymyz has-da jebisleşdi. Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyna şu ýylyň 22-nji aprelinde 32 ýyl doldy. Şu geçen ýyllarda köpugurly hyzmatdaşlygyň netijesinde ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda Mary şäherinde ammiak we karbamid önümçiligi zawody, Gyýanlyda polietilen we polipropilen önümçiligi boýunça toplum, Garabogazyň

Halka gowşan hazyna

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde milli mirasymyz, taryhy ýadygärliklerimiz bilen baglanyşykly alnyp barylýan işleriň gerimi barha giňeýär. Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ýerleşýän taryhy ýadygärliklere baryp göreniňde, Diýarymyzdaky muzeýlerde saklanýan gymmatlyklary synlanyňda, gadymy topragymyzyň baý taryhynyň bardygyna buýsanjyň artýar. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 14-nji iýunynda geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisinde baý taryhymyzyň «dil açyşy» bilen baglanyşykly ýene bir hoş habaryň şaýady bolduk. Ol hoş habaryň hut biziň etrabymyz bilen baglanyşyklydygy has-da ýakymly waka boldy. Ýagny, şol mejlisde hormatly Prezidentimize Saparmyrat Türkmenbaşy etrabymyzyň Döwkesen geňeşliginden tapylan 18 sany altyn, 3 sany kümüş teňňäniň, 61 sany altyn teňňäniň bölekleriniň, ondan başga-da dürli tapyndylaryň 8-siniň tapylandygy habar berildi.

«Magtymguly, halk ýadyndan aýrylma...»

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow: — Magtymgulynyň şygyrlary dagdan çogup çykan gözbaşy arassa çeşmäniň suwy kimin jana şypalydyr. Ol şygyrlar edil daň säheriniň howasy ýaly tämizdir.

Dünýä içre dünýä

Magtymguly Pyragynyň edebi mirasyna nazar aýlap çykanyňda, ilki bilen, onuň söze çäksiz uly sarpasyna gözüň kaklyşýar. Ussadyň gaçgyny boşsözlülik. Ol her sözüň manysyna uly ähmiýet bermek bilen, okyja ýetirjek pikirlerini aňlatmakda, bir tarapdan, onuň kalbyna iň ýakyn ýoly saýlap alsa, başga bir tarapdan, beýan etmegiň iň çylşyrymly menzillerinden aýlaw edýär. Şahyr, hatda halk döredijiligini-de şeýle bir ussatlyk bilen peýdalanýar welin, öňden hem kalbynda bar zady okyjy göýä täzelik ýaly, gaýtadan kalbyna guýýar, oňa mäkäm orun berýär: Dostuňy egleme, nepden galmasyn,Duşmanyň saklama, syryň bilmesin.

Pyragy we türkmen metbugaty

Okyjylaryň soraglaryna jogap gözläp, kitaphanamyzda Magtymguly Pyraga degişli maglumatlary seljerip otyrkam, şahyra degişli ýazgylara gabat geldim. Meşhur şahyr baradaky bu gymmatly maglumat 1914-nji ýylyň dekabr aýynda türkmen we pars dillerinde çykyp başlan «Zakaspiýskaýa tuzemnaýa gazeta» diýen gazetde çap edilipdir. Bu gazet 1917-nji ýylyň maý aýyna çenli neşir edilýär. Gazet türkmen edebiýatyna, taryhyna, etnografiýasyna we türkmen halk döredijiligine degişli makalalary çap etmekligi göz öňünde tutup, şeýle sözler bilen halka ýüzlenipdir: «Türkmenlerde edebi miras bilen bagly köp ýagşy meseleler bar. Ol meseleler ýyldan-ýyla ýitip barýar. Türkmen halky, biz sizden köp towakga edýäris, siz bize mesele ýazyp iberseňiz, ol meseleleri biz basmahanada basdyrsak, ýüz ýyldan soň hem aramyzdan ýitjek däl. Hemişe okamak boljak. Köne adamlardan alnyp galynmasa, olar aradan ýitjek».

Sazyň gudraty (Hekaýa)

Hakyky ady Döwlet bolsa-da, obadaşlary ony «Adalak bagşy» diýip tanaýardylar. Onuň bag-bakjaly giň howlusyndaky ullakan sekiniň üstüne ýazylan düşek ir ertirden giç agşama çenli ýygnalanokdy. Çagalar gyzykly ertekidir rowaýatlaryny diňlemäge gelseler, ulular onuň aýdym-sazynyň aşygy. Bagşynyň bolsa ýadamasy-ýaltanmasy, näzini çekdirmesi ýok, diňleýjileriň göwnüni awlap bilse bolany. Şägirdi Bähbit aga her gün halypasy bilen didarlaşyp, aýdym-saza güýmenmese, bir zady kem ýaly, ýüregi takat tapanok. Bu günem ol irden çaý-naharyny edindi-de, dutaryny alyp, Döwlet bagşynyňka tarap ýola düşdi.

Syrdaş (Şahyrana oýlanma)

Men ýene-de saňa ýüregimi dökdüm, köneje depderim. Ýürek urgularymyň keşbi bolan bu sözleriň hiç birini niýetlenilen ynsana ýetirmejegiňi bilsemem, alyslarda galan arzuwlaryň suratyny ýene-de saňa ynandym. Hiç kime ýollanylmajak haty ýazmagymyň sebäbine köpleriň düşünmejegini bilýän. Dogrusy, munuň sebäbini öňler özümem bilemokdym. Ýöne wagt geçdigiçe, köneje depderimiň yssysynyň artyp gidip barmagy maňa bu zatlaryň sebäbini düşündirdi. Görüp otursam, arka atylan ýyllar seni iň ýakyn syrdaşlarymyň birine öwrüpdir, köneje depderim! Şonuň üçinem, köne-de bolsaň, sen maňa täze tanyşlarymyň köpüsinden gymmatly.