Sagdynlygyň mekany

Türkmenistanda adamlaryň jan saglygyny gorap saklamak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Saglygy goraýyş ulgamyndaky ösüşiň täze belentlikleri Milli Liderimiziň beýik başlangyçlary esasynda, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen amala aşyrylýan giň gerimli işleriň ajaýyp miwesidir. Ata Watanymyzda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň talaplaryna laýyk gelýän saglygy goraýyş ulgamyny döretmek hem-de kämilleşdirmek doly derejede amala aşyryldy. Eziz Diýarymyzda dünýä ülňülerine gabat gelýän sport toplumlary, stadionlar, sport mekdepleri, Olimpiýa şäherçesi gurlup, döwrebap sport düzümleri döredildi. Paýtagtymyz Aşgabatda, Arkadag şäherinde hem-de welaýat merkezlerinde innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylan saglygy goraýyş merkezleri, ýöriteleşdirilen hassahanalar gurlup ulanylmaga berildi. Bedenterbiýe we sport bilen yzygiderli meşgullanmak saglygy dikeltmegiň, dürli keselleriň öňüni almagyň ajaýyp serişdesidir. Halkymyzyň abadan durmuşy baradaky hemmetaraplaýyn alada Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr. Häzirki wagtda «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşi boýunça toplumlaýyn işler ýerine ýetirilip, guwandyryjy netijeler gazanylýar. Gahryman Arkadagymyzyň ýola goýan

Saglygyň sakasy

Hormatly Prezidentimiziň ynsanperwer çözgütleri esasynda sagdyn ýaşaýyş-durmuş şertini jemgyýete ornaşdyrmakda, türkmen halkynyň ruhy baýlygyny dünýä çykarmakda, dürli ýaşdaky raýatlaryň saglygyny berkitmekde ýurtda netijeli işler alnyp barylýar. Türkmenistan Watanymyzda halkara ülňülerine laýyklykda yzygiderli gurulýan ençeme bedenterbiýe we saglyk binalary, zamanabap sport we saglyk toplumlary ildeşlerimiziň yzygiderli türgenleşýän ýerlerine öwrüldi. Paýtagtymyzda «Olimpiýa» şäherçesiniň gurlup ulanylmaga berilmegi bilen, bu owadan künjekde ýurt we halkara derejesindäki ýaryşlaryň ençemesi geçirilýär. Futbol, woleýbol, basketbol, hokkeý, welosiped ýaly sportuň meşhur ugurlary bilen ýaş nesillerimiz yzygiderli meşgullanýarlar, türkmen türgenleriniň halkara ýaryşlaryna gatnaşmagyna giň mümkinçilikleriň döredilmegi netijesinde olar köpsanly baýrakly orunlara mynasyp bolýarlar. Türkmenistan häzirki wagtda dünýäde halkara derejesinde geçirilýän çempionatlaryň, sport ýaryşlarynyň ýurdy hökmünde şöhratlanýar. Merdana ata-babalarymyzyň asyrlarboýy ýüreklerinde ýaşadan arzuw-umytlary, erk-islegleri nesil dowamatynda sagdyn durmuşda, sagdyn jemgyýetçilikde amala aşdy. Türkmen halky bu gün bagtyýar ertirine uzaýan ak ýoluny hormatly Prezidentimiziň sagdyn jemgyýetçil

Gujur-gaýratyň gözbaşy

Häzirki wagtda at-owazasy dünýä ýüzüne ýaň salýan ajaýyp Watanymyzda, hormatly Prezidentimiziň berkarar eden eşretli Diýarymyzda agzybir halkymyzyň her bir güni bagtly pursatlara beslenýär.Ýurdumyzda amala aşyrylýan, bagtyýar geljegi nazarlaýan ägirt uly işler, ýetilýän belent sepgitler halkymyzyň parahat durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. Aýratyn hem, bu günki günde ýaşlarymyz üçin alnyp barylýan işler gönüden-göni ösüp gelýän nesillerimiziň ählitaraplaýyn kämilleşmegine uly ýardam edýär. Ýaş nesillerimiz ýurdumyzyň ähli ugurlary boýunça, aýratyn hem, sportda uly ösüşleri gazanýarlar. Ruhy taýdan sagdyn, beden taýdan güýçli ýaş nesilleri kemala getirmek döwletimiziň gaýragoýulmasyz meseleleriniň biri bolup durýar. Ýakynda Bütindünýä saglyk güni mynasybetli Aşgabat şäher häkimliginiň, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Aşgabat şäher geňeşiniň we Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň guramagynda Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň «Gökje» sport desgasynyň sport zalynda sportuň dürli görnüşleri boýunça Aşgabadyň birinjiligini almak ugrundaky çempionatyň açylyş dabarasyna badalga berildi. Çäräniň açylyş dabarasyndan soňra sportuň gylyçlaşmak, woleýbol, agyr

Berjaý edilmeli düzgünler

♦Bedeniň kesele garşy göreşijilik ukybynyň ýokary bolmagyny gazanmak üçin, sagdyn durmuş ýörelgesini berjaý etmeli. ♦Ir säher we agşamara arassa howada ýarym sagat pyýada ýöremeli.

Sagdyn durmuş ýörelgesine eýerip

Kömelegi peýdalanmagyň düzgünleri

Ýer ýüzündäki iň gadymy ösümlikleriň biri-de kömelekdir. Onuň düzümi 91 göterim suwdan, 3,2 göterim beloklardan, 0,5 göterim ýaglardan, 3,7 göterim uglewodlardan, 0,85 göterim mineral duzlardan durýar. Kömelegiň iýmitlenişdäki gymmaty beloklara we kaliý duzlaryna baýlygyndadyr. Kömelekler iýmitlenip bolýandygyna ýa-da bolmaýandygyna baglylykda 4 topara bölünýär:

Welosiped sürmegiň peýdasy

Ýurdumyzda giňden bellenilen Bütindünýä saglyk güni dürli bedenterbiýe-sagaldyş we sport çärelerine utgaşdy. Şanly sene mynasybetli paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçirilmegi uly ähmiýete eýe boldy. Sport bilen meşgullanmak, sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermek sagdynlygyň gözbaşydyr. Açyk howada welosipedli gezelençler etmek ynsan saglygy üçin örän peýdalydyr. Welosiped sürmek bedeniňi gurplandyrýar, nerw ulgamynyň dartgynlylygyndan saplaýar. Artykmaç agramyny aýyrmak isleýänlere hem günüň dowamynda degişli wagt çägini welosiped sürmäge bagyş etmek maslahat berilýär.

Baş baýlygyň goragynda

Taryhyň çuň gatlaklarynda türkmen saçagynyň milli aýratynlygyna ser salanymyzda türkmen halkynyň naz-nygmatdan doly bereketli saçagynyň bolandygyna göz ýetirýäris. Türkmeniň milli tagamlarynyň keselleri bejermekde we öňüni almakda hem täsiri uludyr. Tagam iýlen halatynda olaryň özara sazlaşygyna hem uly üns bermek gerek. Sebäbi käbir iýmit önümleri öz arasynda sazlaşmaýar we bedende kynlyk bilen siňýär ýa-da bedende iýmit siňdiriş ulgamynyň kesellerini döredip bilýär. Şonuň üçin hem iýmit önümleriniň özara sazlaşygyna üns berilýär. Biziň ene-mamalarymyz bu düzgünleri berk berjaý edipdirler. Türkmen tagamlarynyň taýýarlanyş tehnologiýasynyň çylşyrymlydygyna seretmezden datlylygy we ýeňil siňňitlidigi bilen tapawutlanýar. Şeýle tagamlaryň biri hem unaşdyr. Unaş türkmeniň datly tagamlarynyň biri bolup, bu tagamyň diňe bir keselleriň öňüni almakda däl, eýsem, keselleri bejermekde hem ähmiýeti uludyr. Biziň dürli welaýatlarymyzda, dürli maşgalalarda unaşy dürli görnüşde taýýarlaýarlar. Ýöne nähili taýýarlanýandygyna seretmezden, onuň esasy goşundysy elde kesilen unaşdyr. Bugdaý unundan taýýarlanan hamyrdan kesilen aş bedene gerek bolan uglewodyň we ösümlik belogynyň çeşmesi bolup hyzmat edýär. Hatda ýokanç keseller bilen kesellän adamlara, ylaýta-da

Ylmy-amaly maslahat geçirildi

Ýurdumyzda uly dabara bilen bellenilýän Bütindünýä saglyk güni ynsan saglygyna, bedenterbiýä we sporta aýratyn ähmiýet berilýändigini hem-de ynsanperwerligiň belent däplerini dabaralandyrýan halkara baýramydyr. Milli senenamamyza girizilen bu sene jemgyýetimiziň sagdynlygyny, agzybirligini, jebisligini, ägirt uly döredijilik mümkinçiliklerini özünde jemleýän baýram hökmünde bellenilýär. Baýramçylyk mynasybetli Kardiologiýa ylmy-kliniki merkezli hassahanasynyň mejlisler zalynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň we Türkmenistanyň Lukmanlarynyň jemgyýetçilik guramasynyň meýilnamasy boýunça Aşgabat şäheriniň hassahanalarynyň lukmanlarynyň we saglyk öýleriniň maşgala lukmanlarynyň, ýurdumyzyň welaýatlaryndan gelen lukmanlaryň, talyp ýaşlaryň gatnaşmagynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň rektorlygynyň we kliniki farmakologiýa okuwly gospital terapiýa kafedrasynyň guramagynda «Lukmançylyk amalynda Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleriniň ulanylmagy» ady bilen ylmy-amaly maslahat geçirildi. Ylmy-amaly maslahatda iç keselleri ulgamynyň wajyp meselelerine degişli we olaryň bejergisinde ýurdumyzyň çäginde bitýän dermanlyk ösümlikleriň ulanylmagyna gönükdirilen ugurlardan çykyşlar edildi. Çykyşlarda iç keselle

Saglyk — jemgyýetiň iň uly gymmatlygy

Hormatly Prezidentimiz köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşdy Milli senenamamyzda mynasyp orun alan Bütindünýä saglyk gününiň her ýyl uly ruhubelentlikde giňden bellenilmegi watandaşlarymyzyň sagdyn durmuş ýörelgelerine ygrarlydygynyň güwäsi bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, 7-nji aprelde bu şanly sene mynasybetli paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçirilmegi aýratyn ähmiýete eýedir.

Şowhunly bellenilip geçildi

Ruhubelentligiň özeni Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizde aprel aýynyň 7-sine Bütindünýä saglyk güni giňden bellenip geçildi. Çünki, saglyk ynsanlaryň başynyň täji, ruhy rowaçlygydyr. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen Diýarymyz sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurduna öwrüldi. Halkyň saglygyny goramaklyga gönükdirilen tutumly işleriň ilaty bedenterbiýä we sporta çekmek bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagyna badalga berilýär.

Sagdyn çaga – sagdyn geljek

«7/24. tm» №15 (202), 08.04.2024 Gurbanguly Berdimuhamedow adyn­da­ky Ho­wan­dar­ly­ga mä­täç ça­ga­la­ra he­ma­ýat ber­mek bo­ýun­ça ha­ýyr-sa­ha­wat gaz­na­sy­nyň dö­re­dil­me­gi­niň üç ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li Ar­ka­dag şä­her hä­kim­li­gi­niň mej­lis­ler ja­ýyn­da «Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri­niň yn­san­per­wer­li­ge esas­lan­ýan ta­ry­hy baş­lan­gyç­la­ry: Ho­wan­dar­ly­gyň we ça­ga­la­ra mä­hir­li ga­raý­şyň nus­ga­lyk tej­ri­be­si» at­ly mas­la­hat ge­çi­ril­di. Hem­mä­mi­ziň bil­şi­miz ýa­ly, 2021-nji ýy­lyň 29-njy mar­tyn­da san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len Hö­kü­met mej­li­sin­de Mil­li Li­de­ri­miz Gahryman Ar­ka­da­gy­myz Ho­wan­dar­ly­ga mä­täç ça­ga­la­ra he­ma­ýat ber­mek bo­ýun­ça ha­ýyr-sa­ha­wat gaz­na­sy­ny dö­ret­mek ha­kyn­da döw­let­li Ka­ra­ra gol çek­di.

Türkmenistanda Bütindünýä saglyk güni bellenildi

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşdy Aşgabat, 7-nji aprel (TDH). Şu gün Bütindünýä saglyk güni mynasybetli paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýöriş geçirildi. Milli senenamamyzda mynasyp orun alan bu senäniň her ýyl uly ruhubelentlikde giňden bellenilmegi watandaşlarymyzyň sagdyn durmuş ýörelgelerine ygrarlydygynyň güwäsi bolup durýar.

Ýurdumyzda Bütindünýä saglyk güni giňden bellenildi

7-nji aprelde paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Bütindünýä saglyk güni mynasybetli köpçülikleýin welosipedli ýörişi geçirildi. Milli senenamamyzda mynasyp orun alan bu senäniň her ýyl uly ruhubelentlik bilen giňden bellenilmegi halkymyzyň sagdyn we işjeň durmuş ýörelgelerine ygrarlylygynyň güwäsi bolup durýar.

Saglygyň gadryny bilgil...

«7/24. tm» №15 (202), 08.04.2024 Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da Sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­myn­da giň ge­rim­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Şeý­le­lik­de, türk­me­nis­tan­ly­la­ryň sag­ly­gy­ny go­ra­mak bo­ýun­ça köpsan­ly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi­niň Sag­ly­gy go­raý­şyň ha­bar­lar mer­ke­zi wa­tan­daş­la­ry­my­za sag­ly­gy go­ra­mak bi­len bag­ly mas­la­hat­la­ry hö­dür­le­ýär.

Be­den maşk­la­ry

«7/24. tm» №15 (202), 08.04.2024 Soň­ky ýyl­lar­da hor­mat­ly Pre­zi­den­timiziň baş­da dur­ma­gyn­da sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ni dur­mu­şyň ka­da­sy­na öwür­ýän, be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len çyn­la­kaý meş­gul­lan­ýan adam­la­ryň sa­ny bar­ha art­ýar. Mu­ňa ga­ra­maz­dan, alym­la­ryň ber­ýän mag­lu­ma­ty­na gö­rä, her bäş aýal maş­ga­la­dan, er­kek ki­şi­le­riň bol­sa her üçü­sin­den di­ňe bi­ri­si ýü­rek da­mar­la­ry­ny ke­sel­ler­den go­ra­ýan be­den maşk­la­ry­ny dog­ry we ge­rek­li muk­dar­da ýe­ri­ne ýe­tir­ýär­ler. Sport ada­myň be­den hem ru­hy sy­na­la­ry­ny tap­la­ýar, sag­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­ýar, dem alyş, ýü­rek-da­mar hem süňk-myş­sa ul­gam­la­ry­nyň iş­leý­şi­ni ka­da­laş­dyr­ýar.

Sagdynlygyň we ruhubelentligiň baýramy

Bütindünýä saglyk güni her ýyl ýurdumyzda köp sanly medeni-sport çärelerine beslenýär. Aprel aýynyň dowamynda «Sagdynlyk we ruhubelentlik» şygary bilen dürli köpçülikleýin çäreler geçirilýär. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ýurdumyzyň ygtybarly hyzmatdaşlygy hem öz ajaýyp miwelerini berýär. Türkmenistan ekologiýa abadançylygyny üpjün etmekde, tebigy serişdelere aýawly çemeleşip, daşky gurşawy artykmaç tüsseden, şol sanda temmäki tüssesinden goramak babatda-da netijeli işleri alyp barýar. Munuň özi adamlaryň jan saglygyny, daşky gurşawy gorap saklamagyň, sagdyn ýaşaýşy üpjün etmegiň döwlet syýasatynda ileri tutulýan möhüm ugurlaryň biridiginiň aýdyň güwäsidir. Her bir adamyň hemmetaraplaýyn sagdyn bolmagy üçin ýurdumyzda döwlet derejesinde ulgamlaýyn işler yzygiderli alnyp barylýar.

Saglygy berkitmek maksatnamalaryny iş ýerlerinde ornaşdyrmagyň ýokanç däl keselleriň öňüni almakdaky ähmiýeti

Nurmuhammet AMANNEPESOW, Esenmyrat ANNAMYRADOW, Muhammet ERGEŞOWTürkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi, M.Garryýew adyndaky TDLU-nyň saglygy goraýşyň guralyşy, dolandyrylyşy we ykdysadyýeti kafedrasy «Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýasyna» laýyklykda, döwlet edaralarynyň, eýeçiliginiň görnüşlerine garamazdan, edaralaryň, kärhanalaryň we guramalaryň ilat arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmaga we ýokanç däl keselleriň öňüni almaga işjeň gatnaşmagyny gazanmak, olarda işleýän işgärleriň saglygyny goramak we berkitmek boýunça amatly şertleriň hem-de mümkinçilikleriň döredilmegi bilen bedenterbiýe-sagaldyş we keselleriň öňüni almagyň beýleki çärelerini geçirmek babatda toplumlaýyn işleri amala aşyrmaklyk göz öňünde tutulýar. Munuň özi ýurdumyzda alnyp barylýan milli saglygy goraýyş ulgamynyň durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň esasy ugry bolup durýandygyny aýdyň görkezýär we ol ýurdumyzy dünýäniň ykdysady taýdan ösen döwletleriň hataryna çykarmaga gönükdirilendir.

Şypahana işi hakynda milli kanunçylyk

Gülzar AŞYROWATürkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty Türkmenistanyň durmuş-ykdysady syýasatynyň durmuş ulgamynyň ösdürilmegi, möhüm mümkinçilikleriň bir ýere jemlenmegi, dolandyryşyň täzeçil tehnologiýalarynyň we öňdebaryjy usullarynyň işlenip taýýarlanylmagy hem-de ornaşdyrylmagy adam saglygyny goramagyň we pugtalandyrmagyň möhüm şerti bolup durýar. Munuň özi ilatyň sagdynlygynyň üpjün edilmegini, durmuş ulgamynyň giňeldilmeginiň hasabyna jemgyýetçilik baýlygynyň ýokarlandyrylmagyny göz öňünde tutýar.

Iriňli keratitiň autoplazma arkaly bejergisi döwründe gözüň buýnuz gatlagynyň neowaskulýarizasiýasynyň morfologiki aýratynlyklary (tejribede)

Aýjemal ORAZALYÝEWA, Perhat ÖWEZGYLYJOW, Merdan SÜLEÝMANOW, Jahan LAMANOWA, Gohar PETROWA, Gülnabat TOŞŞIÝEWAM. Garryýew adyndaky TDLU-nyň Ylmy-barlag merkezi, Göz keselleri ylmy-kliniki merkezi, kazyýet lukmançylygy we hukuk, patologik anatomiýa kafedralary Gözüň buýnuz gatlagy – ýagtylygyň döwülme ukybyny berjaý edýän esasy gatlak bolup durýar, onuň durulygy ýokary derejeli gurluşynyň çylşyrymlylygy bilen şertlendirilýär. Kadada onuň dokumasy gan damarsyzdyr, bu ýagdaý onuň diňe bir durulygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, immun ulgamynyň öýjükleriniň gönüden-göni aralaşma mümkinçiliginiň ýoklugy zerarly, buýnuz gatlagyň immunologiki taýdan goraglylygyny hem şertlendirýär. Käbir patologiki hadysalarda (himiki ýanyklar, işemiýa, şikesler, gaýnaglama) buýnuz gatlagyň üýtgemeleri dürli derejeli neowaskulýarizasiýanyň we bulançaklygyň döremegi bilen dokumanyň durulygynyň peselmeginiň ýüze çykmagyny şertlendirýärler. Dürli sebäpleriň netijesinde, gözüň buýnuz gatlagynda bulançaklygyň, tegmiliň emele gelmegi zerarly dünýäde 1,5-2 mln adam monokulýar körlükden ejir çekýär [1].