HABARLAR

Milli gymmatlyklara daýanyp

Häzirki döwürde döwlet Baştutanymyzyň aladalary bilen ýaş nesliň kämil, edep-terbiýeli, giň dünýägaraýyşly, dünýä derejesinde ylymly-bilimli adamlar bolup ýetişmegi üçin ähli zerur şertler döredilýär. Halkymyz özüniň şöhratly taryhynda hem terbiýe meselesini hemişe üns merkezinde saklap gelýär. Ata-babalarymyz terbiýe meselesine iňňän jogapkärli çemeleşip, ony ýaşlaryň kalbyna ornaşdyrmagyň özboluşly ýollaryny tapypdyrlar. Ahlak medeniýeti bolsa jemgyýetiň hem şahsyýetiň ruhy durmuşynyň aýrylmaz düzüminiň bir bölegidir. Ahlak adamyň özüni alyp barşyny, gylyk-häsiýetini kesgitleýän düzgünlerdir. Ol adamlaryň biri-birine, Watana, halka, jemgyýete, döwlete, maşgala bolan garaýyşlaryny kesgitleýär. Türkmen halky üçin ata Watan hemme zatdan eziz hem mukaddesdir. Ata-babalarymyzyň ündeýişleri ýaly, edebiň ýagşysy Watany söýmekdir. Watan türkmen halkynyň ýüreginiň bir bölegidir. Türkmen özüniň Watana dahyllydygyny, oňa gerekdigini, zerurdygyny kalby, onki süňňi bilen duýanda, özüni bagtly hasaplaýar. Watany söýmek, Watanyň mukaddesligine uýmak, Watana sygynmak türkmeniň ata-baba aňyrdan gelýän gadymy hem müdimi dessury, mizemez milli ynanjydyr.

28 Aprel 2021

Ylym

Kitap — akyl-paýhas hazynasy

Ajaýyp zamanamyzda hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we durmuş taýdan ösüşiniň esasyny pugtalandyrmak we kämilleşdirmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. Türkmen halky öz geljegine diýseň ynamly garap, parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli, durmuş taýdan gülläp ösýän, syýasy we ykdysady taýdan pugtalanýan asuda Watanymyzda ruhubelentlikde ýaşap, döredijilikli zähmet çekýär. Bilimi we ylmy ösdürmek, ruhy gymmatlyklarymyzy gorap saklamak we geljekki nesillerimize ýetirmek ugrunda hem häzirki döwürde uly işler alnyp barylýar. Ynsanyň ruhy dünýäsiniň baýlaşmagynyň esasy bolup durýan medeniýet hakynda gürrüň edilende, akyl-paýhas hazynasy bolan kitabyň göz öňünde janlanmagy tebigy ýagdaýdyr. Çünki jemgyýetiň ösmeginde, ynsan gözýetiminiň giňelmeginde kitabyň ähmiýeti örän ýokarydyr.

26 Aprel 2021

Ylym

Meşhur zenan türkolog alymlar

GDA ýurtlaryny «Türkmen dili» kitaby bilen üpjün eden rus alymy Biziň elimizde professor Elwira Aleksandrowna Grunina tarapyndan ýazylyp, Russiýa Federasiýasynyň paýtagty Moskwa şäherindäki «Восточная литература» neşirýatynda çapdan çykan — «Туркменский язык» we «Учебник туркменского языка для стран СНГ» atly okuw kitaplary bar. Olaryň ikisiniň hem möçberi 290 sahypa golaý bolup, birinjisi 2005-nji ýylda, ikinjisi bolsa bäş ýyldan soň, 2010-njy ýylda okyjylara ýetirilipdir. Bulardan başga-da, E.A. Gruninanyň 1993-nji ýylda türkmen dilini özbaşdak öwrenýänler üçin rus dilinde ýazan, möçberi 190 sahypalyk «Туркменский язык — Türkmen dili» atly gollanmasy neşir edilipdir. Moskwaly alymyň türkmen professory Myrat Penjiýew bilen bilelikde taýýarlan we türkmençe tekstlerden hem-de olara berlen düşündirişlerden ybarat 183 sahypalyk kitaby hem 2012-nji ýylda ýene şol «Учебник туркменского языка для стран СНГ» diýen öňki at bilen agzalan neşirýatda çapdan çykýar. Bu kitaplaryň hemmesi Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna (GDA) girýän ýurtlaryň ýokary okuw mekdeplerinde okaýan talyplar üçin niýetlenilipdir.

25 Aprel 2021

Ylym

Ýaşlar we sanly innowasiýalar

13 — 15-nji aprel aralygynda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen Bilim ministrliginiň guramagynda geçirilýän ýaşlaryň arasynda programma üpjünçiligi boýunça «Sanly innowasiýalar» atly bäsleşigiň ilkinji güni örän netijeli boldy. «Sanly çözgüt — IT meýdança» hojalyk jemgyýetinde guralýan bäsleşige ýurdumyzyň mekdep okuwçylary, talyplary, ýaş alymlarydyr hünärmenleri işjeň gatnaşýarlar. Olar bäsleşigiň innowasion şäher, sanly bilim, söwda we hyzmatlar ulgamy boýunça IT-taslamalar, ýörite ugur, maglumat howpsuzlygy we kiberhowpsuzlyk ugurlary boýunça programma üpjünçiliklerinidir taslamalaryny hödürleýärler. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» amala aşyrmagyň çäklerinde guralýan bäsleşikde hödürlenen işleriň derwaýyslygyna, ideýasynyň özboluşlylygyna, tehnologik çözgüdine, programmirlemegiň işlenip düzülen diline, interfeýsiniň kämilligine, innowasion täzeçilligine we beýleki aýratynlyklaryna baha berilýär.

14 Aprel 2021

Ylym

Himiýa ylmy we döwrebap çözgütler

Milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biri bolan himiýa senagatynyň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny toplumlaýyn ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» öz beýanyny tapdy. Şunda esasy maksat ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda amala aşyrylýan özgertmeleriň çäklerinde ylmyň tutýan ornuny ýokarlandyrmakdan, şol sanda himiýa ylmynyň we täze himiki tehnologiýalaryň üsti bilen ekologiýa taýdan arassa, energiýa tygşytlaýjy, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan hem-de bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmegiň innowasion we sanly tehnologiýalaryny işläp düzmekden ybaratdyr. Himiýa — ylmyň möhüm pudagy. Ýurdumyzda himiki tehnologiýalar ylmyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Himiýa ylmynyň ösdürilmeginiň diňe bir himiýa pudagynda däl, senagatyň ähli beýleki pudaklarynda hem köp innowasiýalaryň girizilmeginde uly ähmiýeti bar. Himiki maddalar we himiýa önümleri gurluşykda, azyk senagatynda, oba hojalygynda, farmasewtikada, dokma senagatynda, lukmançylykda, biologiýada we halk hojalygynyň beýleki pudaklarynda giňd

10 Aprel 2021

Ylym

Kitap — bilimiň çeşmesi

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ösüp gelýän ýaş nesilleriň döwrebap bilimli, ussat hünärmenler bolup ýetişmekleri üçin uly işler durmuşa geçirilýär. Ýaş nesilleriň ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly adamlar bolup ýetişmeklerinde kitaphana işiniň kämilleşdirilmegine hem möhüm orun degişlidir. Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň «Galkynyş» kitap merkezi tarapyndan kitaphanalaryň, olaryň bölümçeleriniň we şahamçalarynyň kitaphana gorlarynyň üsti döwrebap kitaplar bilen yzygiderli ýetirilip durulýar. Hormatly Prezidentimiziň ajaýyp kitaplary kitap tekjelerini bezeýär. Işleri talabalaýyk ýola goýmak, sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak, ösüp gelýän ýaş nesillerde, okyjylarda kitap okamaklyga bolan höwesi has-da artdyrmak maksady bilen, işgärlerimiz tarapyndan degişli işler geçirilýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda kitaphanaçylar bilen okuw sapaklary yzygiderli guralyp, özara tejribe alşylýar. Ylymly, bilimli, hünärli, watansöýüji, halal we edep-terbiýeli ýaşlaryň kemala gelmeginde ylym-bilim ojagy bolan kitaphananyň işini netijeli ýola goýmakda döwrebap, öňdebaryjy usullardan peýdalanýarys.

9 Aprel 2021

Ylym

Ýaş alymlar — ýurduň nurana geljegi

Geçen hepdäniň şenbe güni Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň Ýaş alymlar merkeziniň guramagynda tapgyrlaýyn alnyp baryljak wideomaslahatlaryň açylyşy boldy. Maslahat «Ykdysadyýetiň pudaklary üçin ylmy işgärleri we ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamakda Ýaş alymlar geňeşleriniň orny» diýlip atlandyryldy. Türkmenistanda ykdysady we durmuş ösüşi babatda dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň tejribelerini ornaşdyrmak, düýpli ylmy esaslara daýanýan giň gerimli maksatnamalaryň hem-de meýilnamalaryň durmuşa geçirilmegini üpjün etmek wideomaslahatyň esasy maksady bolup durýar. Şoňa görä, «Türkmenistanda ylmy ösdürmek boýunça Döwlet maksatnamalarynda kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilmeginde ýaş alymlaryň orny» diýen tema boýunça ilkinji maslahat Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde geçirildi. Onda inžener, tehnolog hem-de ylmy işgärleriň täze neslini kemala getirmek, ýaşlary ylym we ýokary tehnologiýalar ulgamlaryna çekmek, jemgyýetiň ylym-bilim kuwwatyny ösdürmek meseleleri hakynda durlup geçildi.

7 Aprel 2021

Ylym

Taryhymyz şöhratymyz-şanymyzdyr

Ber­ka­rar döw­le­tiň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de ýur­du­my­zyň äh­li ba­bat­da­ky ösüş­le­ri, öz­ge­riş­le­ri bü­tin dün­ýä ýaň sal­ýar. Ýur­du­myz­da ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­ler, ýe­til­ýän be­lent sep­git­ler şan­ly gel­je­gi na­zar­la­ýar. Döw­le­ti­mi­ziň hal­ka­ra de­re­je­sin­dä­ki at ab­ra­ýy gün-gün­den art­ýar. Türk­me­nis­tan Ga­raş­syz­ly­gy­ny ala­nyn­dan soň, al­nyp ba­ryl­ýan içe­ri we da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň esa­syn­da tä­ze de­re­je­le­re çyk­dy. Türk­me­niň me­de­ni­ýe­ti, ta­ry­hy, mil­li mi­ra­sy hal­ka­ra de­re­je­sin­de öw­re­nil­ýär we giň­den wa­gyz edil­ýär. Bu ba­bat­da bi­lim eda­ra­la­ryn­da hem giň ge­rim­li iş­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­ýar. Ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri bi­len da­şa­ry ýurt­la­ryň baý­ry ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ara­syn­da yzy­gi­der­li wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly bir­nä­çe mas­la­hat­lar, söh­bet­deş­lik­ler ge­çi­ri­lip du­rul­ýar. Bu bol­sa mu­gal­lym­la­ryň tej­ri­be alyş­mak­la­ry­na, ta­lyp ýaş­la­ryň bol­sa, bi­lim­le­ri­ni kä­mil­leş­dir­mek­le­ri­ne uly ýar­dam ber­ýär. Ýa­ňy-ýa­kyn­da bi­ziň bi­lim

7 Aprel 2021

Ylym

Ylym — tükeniksiz hazyna

Her bir döwletiň ösüş depgini, halkyň ýaşaýyş derejesi, esasan, onuň ylym-bilim binýadynyň berkligine baglydyr. Hormatly Prezidentimiziň ylmy taglymatlary esasynda milli ylym-bilim ulgamyny dünýä ölçeglerine laýyklykda kämilleşdirmäge, ata-babalarymyzyň mirasyny dünýä ýaýmaga, olary geljekki nesillere ýetirmäge aýratyn üns berilýär. Gahryman Arkadagymyz: «Ylymsyz durmuşyň manysy bolmaz», «Ylym yzygiderli öwrenilýän we özleşdirilýän baýlykdyr» diýip bellemek bilen, ýurdumyzyň innowasion ösüşinde ylmyň tutýan ornuny pugtalandyrmak, ylmy-gözleg işlerini amala aşyrmak, ylmy gözlegleriň gerimini giňeltmek, olaryň netijesini durmuşa ornaşdyrmak üçin ähli şertleri döredýär. Ýakynda Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň ýanyndaky Ýaş alymlar merkeziniň bilelikde guramaklarynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde «Türkmenistanda ylmy ösdürmek boýunça Döwlet maksatnamalarynda kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilmeginde ýaş alymlaryň orny» atly wideomaslahat geçirildi. Maslahata ýurdumyzyň ähli ýokary okuw mekdeplerinden wekiller sanly aragatnaşyk arkaly gatnaşdy.

7 Aprel 2021

Ylym

Ilkinji ylmy gözlegler ýaşlary ylym dünýäsiniň çuňluklaryna ruhlandyrýar

Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça bäsleşik ylmyň ileri tutulýan 6 ugry boýunça geçirilýär: ► nanotehnologiýalar, himiki tehnologiýalar, täze materiallary öwrenmek we energetika;

5 Aprel 2021

Ylym