HABARLAR

Tarypa mynasyp taryhymyz

Geçmiş taryhymyzy öwrenmek babatda häzirki wagtda giň gerimli işler alnyp barylýar. Ajaýyp zamanamyzyň bagtyýar ýaş nesliniň wekili hökmünde eziz Watanymyzyň, şol sanda welaýatymyzyň taryhy mende uly gyzyklanma döredýär. Ýurdumyzyň günbatar sebiti özüniň tebigy aýratynlygy bilen tapawutlanýar. Onuň çäginde has gadymy adamlaryň galdyran yzlarynyň tapylmagy aýratyn bellärliklidir. Türkmenbaşy etrabynyň Goýmat obasynyň golaýynda ýerleşýän «Janak II» diýlip atlandyrylýan ýadygärlikden ownuk, ýiteldilip işlenen daşlaryň tapylmagy bu ýerde gadymy ussahananyň bolandygyndan habar berýär. Onda dürli görnüşli daşlary ýonup, döwüp, ýiteldipdirler. Işlenen daş böleklerini agaçlara daňyp, zähmet guraly, goranmak we aw etmek üçin ýarag hökmünde awçylykda, balykçylykda peýdalanylandygy çaklanylýar.

Kuşeýriniň risalasy

Abdylkerim KUŞEÝRI (Gör­nük­li so­pu­la­ryň hal­la­ry, he­re­ket­le­ri we aý­dan söz­le­ri)

Pentnama

Muhammet Ferideddin ATTAR (Soňy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanynda).

2024-nji ýyl — Äne­wiň ähe­ňi bi­len

«7/24. tm» № 09 (196), 26.02.2024 Ga­dy­my si­wi­li­za­si­ýa­nyň oja­gy ha­sap­lan­ýan türk­men döw­le­ti dün­ýä halk­la­ry­nyň ara­syn­da ösen me­de­ni­ýe­ti bi­len ta­nal­ýar. Ýur­du­myz ga­dy­my me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­re baý. Di­ýa­ry­my­zyň is­len­dik kün­je­gin­de öz­bo­luş­ly aý­ra­tyn­ly­gy bi­len ja­han­keş­de­le­ri haý­ran gal­dyr­ýan şan­ly ta­ry­hy­my­za we mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ze de­giş­li aja­ýyp ýa­dy­gär­lik­le­ri gör­mek bol­ýar. Ola­ryň her bi­ri ha­kyn­da eý­ýäm ýyl ýaz­gy­la­ry­ny ýö­re­di­ji­ler ta­ra­pyn­dan bir­nä­çe mag­lu­mat­lar we açyş­lar edi­lip­dir. Ýö­ne mu­ňa ga­ra­maz­dan, bi­ziň ta­ry­hy­myz — Türk­me­nis­ta­nyň ta­ry­hy dog­ru­syn­da ýe­ne küt-küt ki­tap ýa­zar­lyk açyl­ma­dyk syr­lar kän­dir.

Kinologiýa işiniň hukuk esaslary

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryny durmuşa ornaşdyrýan hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde milli medeni mirasymyzyň gymmatlyklarynyň, däp-dessurlarymyzyň, ata-babalarymyzdan gelýän ýol-ýörelgelerimiziň ylmy esasda öwrenilmegi we kämilleşdirilip, halkymyza ýetirilmegi, maddy däl medeni mirasymyzyň gymmatlyklarynyň halkara derejede ykrar edilmegi ugrunda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Bu ugurda ýurdumyzyň hukuk ulgamy hem yzygiderli kämilleşdirilip, milli kanunçylygymyz halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalary bilen utgaşdyrylýar. Şol sanda milli taryhy-medeni mirasy gorap saklamagyň kanunçylyk binýady berkidilýär. Munuň şeýledigini halkymyzyň taryhy-medeni mirasy bolan itçilik pudagynyň kanunçylyk binýadyny berkitmekde, itçilik we kinologiýa işini ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemekde hem-de tohum itleriň genofonduny gorap saklamakda, şeýle hem itler köpeldilen, ösdürilip ýetişdirilen we ulanylan mahalynda, ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmekde uly ähmiýete eýe bolan «Itçilik we kinologiýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi hem aýdyň tassyklaýar.

Änew — şöhratly geçmişiň ýaňy

TÜRKSOÝ-nyň Änew şäherini 2024-nji ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýip yglan etmegi bu gadymy topragyň geçmiş taryhyna uly sarpadan nyşandyr. Örän irki döwürlerden bäri bu bol çeşme suwly, mes toprakly dag etekleri adamlaryň köpçülikleýin mesgen tutýan ýerleriniň biri bolupdyr. Bu ýerde irki döwürlerden bäri ekerançylyk, maldarçylyk ösüpdir. Günorta Türkmenistanda eneolit döwri ylymda «Änew medeniýeti» adyny aldy. Ol şu medeniýete degişli ilkinji öwrenilen, Änew şäheriniň golaýyndaky ýadygärlikleriň ady bilen baglydyr. Türkmenistanda eneolit döwrüniň ýadygärlikleri ululy-kiçili, dürli depeleriň aşaky gatlaklarynda saklanypdyr. Köpetdagyň gerişlerinden demirgazyga, düzlüge inýän bol suwly çeşme-çaýlaryň boýunda amatly ýerlerde düýbi tutulan obalarda ençeme asyrlaryň dowamynda könelen toýundan we çig kerpiç jaýlaryň kesekleri tekizlenip, onuň üstünden täze jaýlar yzygiderli gurlupdyr. Ol depeler — ýadygärlikler ýurdumyzyň çäklerinde ýüze çykan gadymy medeniýetleri öwrenmek üçin möhüm taryhy çeşme bolup hyzmat edýär.

Magtymgulynyň parahatçylyk taglymaty we türkmen Bitaraplygy

18-nji fewralda ýurdumyzda Diplomatik işgärleriň güni giňden bellenildi. Şu mynasybetli, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda «Magtymguly Pyragynyň parahatçylyk taglymaty we Bitarap Türkmenistanyň diplomatiýasy» atly halkara maslahat we institutyň «Diplomatik protokol» atly ýöriteleşdirilen okuw merkeziniň açylyş dabarasy geçirildi. Maslahata Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary ýurtlaryň we halkara guramalaryň ýurdumyzdaky wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, milli diplomatik gullugyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary hem-de talyplar gatnaşdylar. Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hünär baýramy mynasybetli diplomatik işgärlere iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler.

Bir radiooýnuň döreýşi

Işden gelip, şol öňki endigime görä, radionyň nurbatyny towladym. Radioda mahmal owazly diktor Baýram Geldimyradowyň sesi ýaňlandy: «Hormatly radio diňleýjiler, biz size Mämmetnazar Hydyrowyň hem-de Tejen Nepesowyň «Gyratyň ogurlanyşy» atly radiooýnuny eşitdirýäris». Bu sesden soň tolgundyryjy, kalbyňy gozgalaňa salýan saz ýaňlanyp, seni başga dünýä — Göroglynyň zamanasynyň wakalarynyň yzyna düşürýär. Bu radiooýnuň alypbaryjysy belli ýazyjymyz Arap Gurbanowdy. Ol radiooýnuň gahrymanlary bolsa türkmen sungatynda yz goýan halypalardy. Göroglynyň keşbini Türkmenistanyň halk artisti Juma Ýazmyradow ýerine ýetirýärdi.

Dünýä we Magtymguly

Gruziýada Golaýda Türkmenistanyň Gruziýadaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi D.Seýitmämmedowyň Gruziýanyň Ýazyjylar döredijilik birleşiginiň ýolbaşçysy M.Gonaşwili bilen geçiren duşuşygynda taraplar türkmen-gruzin hyzmatdaşlygynyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda işjeň ösdürilýändigini, iki ýurduň halklarynyň arasynda däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň saklanýandygyny aýratyn nygtadylar.

Alaja aladyr, nagyşda läledir

Ene-mamalarymyzyň çeper ellerinden çykan nepis işler bu gün milli gymmatlyklarymyz hökmünde dünýä ýaýylýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň maşgalasy,  Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň käbesi Ogulgerek Berdimuhamedowanyň öz agtyklary bilen gaýynenesi Ogulabat ejäniň  elinden çykan we nepisligiň nusgasyna öwrülen alajalary hem-de olary örmek üçin ulanan iş guralyny Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýine gowşuranyna köp wagt geçenok. Bu taryhy waka türkmen zenanlarynyň müňýyllyklaryň dowamynda sünnäläp döreden el işleriniň döwletli döwrümiziň ruhuna kybap derejede ösdürilýändigini ýene-de bir gezek açyp görkezýär. Ogulgerek Berdimuhamedowa şonda mähriban gaýynenesiniň zenan mertebesine çäksiz hormat goýandygy, el hünäriniň gelin-gyzlar üçin mukaddes, asylly ýörelgä öwrülmelidigi barada aýdan parasatly sargytlary, öwüt-ündewleri hakynda täsirli gürrüň berdi. Ogulabat eje alaja taýýarlamakda ulanylýan guralyň güjüm agajyndan edilýändigi we ony güjümiň öserine zeper ýetirmän, şahasyndan almalydygy barada çowlugy Kerimgula gürrüň berer eken.